چگونگي بكاربردن زبان توسط گويندگان راديو
چگونگي بكاربردن زبان توسط گويندگان راديو
«استفاده گويندگان راديو از يك زبان غيررسمي و سريع كه مخاطبان جوان مي‌پسندند، منافاتي با زبان معيار ندارد. البته برخي از شبكه‌ها از اين امر به صورت نادرست استفاده مي‌كنند.»
ژاله صادقيان ـ گوينده برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني ـ با بيان اين مطلب در خصوص چگونگي بكاربردن زبان توسط گويندگان راديو گفت: در برخي از برنامه‌هاي راديو جوان و جنگ‌هاي طنز شبكه سراسري نوعي طرز صحبت كردن وجود دارد كه بوي ادب و فرهنگ ايراني را نمي‌دهد. چنان‌چه فردي در خيابان همان طرزصحبت كردن رابه كار برد، احساس بدي به عابران دست مي‌دهد؛ خانواده‌هايي هستندكه به فرزندانشان اجازه نمي‌دهند كه با چنين لحني صحبت كنند.
وي افزود: درست است كه زبان پويايي دارد، شكستگي در كلمات اجتناب‌ناپذيراست و با سرعت تكنولوژي تغييراتي در زبان ايجاد مي‌شود اما زبان فاخر لزوما زباني نيست كه مخاطب جوان نتواند با آن ارتباط برقرار كند. جوانان امروز ايران به راحتي درست را از غلط تشخيص مي‌دهند. بسيار دردناك است كه نسل‌هاي بعدي با زبان فارسي بيگانه و با زبان كوچه و بازاري آشنا باشند.
اين مجري برنامه‌هاي راديو و تلويزيون ادامه داد: راديوهاي ايران، شبكه‌هاي رسمي كشور و مظهر زبان ملي هستند. چنان‌چه راه درست انتخاب شود، مي‌توان با در گويندگي وجود شيطنت‌ها و شور و شر جواني، زبان فاخر را نيز حفظ كرد. اين بحث در خصوص راديوهاي محلي به كلي متفاوت است. در چنين راديوهايي چند جوان نه به عنوان گوينده بلكه به عنوان مخاطب مي‌توانند در زبان تغييراتي ايجاد كنند.
وي تصريح كرد: جوان امروز با سرعت فزاينده‌اي به جلو در حركت است. يك گوينده‌ي راديو نبايد همانند 30 سال پيش با آرامش با او صحبت كند. جوان امروز اين آرامش را نمي‌پذيرد. هنگام صحبت با او بايد سريع موضوع را گفت و تمام كرد.
صادقيان خاطرنشان كرد: بسياري از برنامه‌هاي مثال‌زدني در گذشته چنين بودند. سرعت زبان با فاخر بودن آن منافات ندارد. راديويي كه براي جوانان طراحي شده است، نبايد همانند خودشان در كوچه و بازار با آنها صحبت كند. البته در چنين شبكه‌هايي در زمان كوتاهي، نمي‌توان تغيير ايجاد كرد. بلكه اين كار بايد به تدريج و با برنامه‌ريزي صحيح صورت گيرد.
وي درباره‌ي حضور گوينده‌هاي راديويي در تلويزيون گفت: اين مساله ممكن است به خيال‌انگيز بودن راديو لطمه بزند. البته در حال حاضر مخاطب راديو تا حدي با خيال‌انگيزي فاصله گرفته است. آنها ديگر در ذهن خود گوينده مورد علاقه‌شان را فرشته تصور نمي‌كنند.
اين گوينده برنامه‌هاي راديويي و تلويزيوني افزود: گوينده‌اي كه در راديو صداي مخملي دارد اما چهره خوبي ندارد، بزرگ‌ترين اشتباه است كه در تلويزيون برنامه اجرا كند. البته حضور گوينده راديو در تلويزيون بستگي به توانايي‌هاي او نيز دارد. گوينده‌اي كه بتواند از عهده‌ي دو نوع اجرا به خوبي برآيد، چه ايرادي دارد كه همزمان در راديو و تلويزيون فعاليت كند؟ از بسياري مخاطبان شنيده‌ام زماني كه چهره گوينده‌اي را از تلويزيون ديده‌اند، صداي او براي آنها دلنشين‌تر شده است. اين يك امتياز مثبت است كه تلويزيون به راديو مي‌دهد.
وي كه گوينده برنامه ستاره چين راديو برون‌مرزي صداي آشناست، در خصوص نحوه‌ي اجراي برنامه‌هايي كه مخاطب خارج از كشور دارند،ادامه داد: مخاطبان خارج از كشور چنان چه حس قربت را از صداي گوينده راديو درك نكنند، مطمئنا به گوش دادن برنامه ادامه نمي‌دهند. همان‌طور كه مخاطب برنامه‌هايي با موضوع‌هاي مختلف، نوع اجراي خاص آن موضوع را از گوينده توقع دارد.
صادقيان با بيان اين‌كه ستاره چين برنامه‌اي است با موضوع فرهنگي – هنري تصريح كرد: در برنامه ستاره‌چين نحوه توصيف گوينده براي مخاطبان داخل و خارج كشور درباره جشنواره‌اي كه در ايران در حال برگزاري است، كاملا با هم تفاوت دارد. مخاطب داخلي، ممكن است نيازي به توصيف‌هايي كه براي مخاطب خارج كشور مي‌شود، نداشته باشد.
وي با اشاره به نوع زباني كه گوينده برنامه‌هاي برون‌مرزي بايد به كار برد، خاطرنشان كرد: هرچند من موافق ساختارشكني زبان در برنامه‌هاي داخلي نيستم، اما بصورت كامل آنرا رد نمي‌كنم.اما ذهن مخاطب خارج از كشور بخصوص كودك پاك، و آماده پذيرش هر نوع زباني است. بنابراين گوينده در چنين برنامه‌هايي بايد از زبان معيار استفاده كنند.
مجري برنامه ستاره چين راديو برون‌مرزي صداي آشنا گفت: ايرانيان خارج از كشور در بيرون از خانه به زباني غير از زبان مادريشان حرف مي‌زنند. بهتر است گوينده راديويي به نحوي صحبت كند كه ذهنيت درست براي آنها بخصوص كودكان ايجاد شود. چنان چه اين امر اتفاق افتد، زماني كه به ايران خواهند آمد حداقل كلمات را درست ادا مي‌كنند.
وي در خصوص نوآوري در اجراي برنامه‌هاي برون‌مرزي افزود: در هر رسانه‌اي نوآوري معقول در شرايط درست، زيباست. البته نوآوري عجيب و غريب، مقداري برنامه را زير سوال مي‌برد. به عنوان مثال گوينده تلويزيوني براي توصيف هواي باراني به محوطه‌ي بازي مي‌رود و همان‌طور كه قطرات باران از چترش مي‌چكد فضا را براي مخاطب ترسيم مي‌كند. درحالي كه او مي تواند در استوديو روي صندلي بنشيند و هواي باراني را توصيف كند. كدام‌يك براي مخاطب دلپذيرتر است؟
صادقان در پايان از همكاري با گروه اجتماعي راديو ايران به عنوان بازيگر در برنامه‌هاي سيب نقره‌اي خبر داد. همچنين در شبكه دو سيما در برنامه‌اي كه به معرفي شبكه جام جم مي‌پردازد، همكاري مي‌كند. اين برنامه پل ارتباطي شبكه جام جم با مخاطبان داخل و خارج كشور است.
منبع :
مثل خردمندان فكر كنيد اما با مردم به زبان خودشان حرف بزنيد.