پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم!

 

پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم!

 مقدمه
برای نوشتن یک پایان نامه یا پرژه تحصیلی در یک چهار چوب علمی محقق ناگزیر به رعایت اصولی است که هم نگارش مطلب برای وی آسانتر شود و هم مطالعه آن برای دیگران به سادگی امکان پذیر باشد این اصول سه گانه به شرح ذیل میباشند .
1) اصول تنظیم و تدوین مطلب
2) اصول نگارش و نوشتن مطلب
3) اصول منابع و مآخذ مطلب
اصول تنظیم و تدوین مطلب در پایان نامه ها :
معمولا یک پایان نامه تحصیلی به صورت زیر تنظیم میگردد :
1) صفحه عنوان
2) پیشگفتار و در صورت نیاز تشکر و قدر دانی
3) فهرست مطالب
4) فصل اول – طرح تحقیق
5) فصل دوم –پیشینه تاریخی تحقیق
6) فصل سوم _ روش تحقیق
7) فصل چهارم _ ارائه یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن
8) فصل پنجم _ خلاصه تحقیق و ارائه پیشنهادها
9) فهرست منابع و مآخذ
10) پیوست
 1)عنوان تحقیق
عنوان تحقیق و صفحه اولین صفحه ای است که بیننده با آن واجه میشود و گاه روی جلد پایان نامه را در بر می گیرد و معمولا مشتمل بر اطلاعاتی به صورت ذیل است :
الف) عنوان پایان نامه
ب ) نام کامل استاد راهنما
ج ) نام کامل محقق یا محققین
د ) نام مرکز یا دانشگاهی که پایان نامه در آن تقدیم میگردد .
ذ ) نوع مدرک ( برای مثال : پایان نامه دوره کارشناسی ارشد صنایع دستی )
و ) تاریخ ارایه پایان نامه
2) پیشگفتار و تشکر و قدر دانی :
این بخش گر چه از ضروریات نیست ولی گاهی وجود آن لازم است که باشد و این قسمت میتواند شامل اطلاعات مختصر و مفیدی از هدف ، دامنه و وسعت تحقیق باشد که قبل از مطالعه کامل تحقیق به خواننده اطلاعاتی را در اینباره خواهد داد و تصویر و برداشتی از کل تحقیق را برای خواننده روشن میکند . محقق میتواند در پایتن پیشگفتار از فرد یا افراد با موسساتی که او را در انجام تحقیقش کمک و راهنمایی کرده اند ، سپاسگزاری کند .
3) فهرست مطالب :
فهرست مطلب که میتواند شامل یک یا چند صفحه باشد هدفی جز دادن دید و آگاهی از مطالب مندرج در پایان نامه به خواننده ندارد و خواننده را قادر خواهد ساخت به سرعت و دقت و سادگی ، مطلب دلخواه خود در پایان نامه را بیابد .
 4)فصل اول _ طرح تحقیق :
طرح تحقیق یکی از ارکان اساسی و اصلی پایان نامه است و محقق قبل از آنکه به انجام تحقیق مبادرت ورزد ، باید این فصل را تهیه و تنظیم نماید و به سرعت استاد راهنما و یا هر فرئد دیگری که محقق قصد دارد نتایج تحقیق را به او گزارش دهد ، برساند . ÷س از تاید استاد راهنما محقق موظف است طبق طرح تنظیم شده در پی انجام تحقیق بر آید . مهمترین قسمتهای طرح تحقیق عبارتند از :
4-1- عنوان تحقیق ؛ باید شناختی دقیق و روشن از حوزه ی موضوع تحقیق را عرضه دارد و خالی از هرگونه ابهام و پیچیدگی باشد .
4-2-مقدمه یا تاریخچه ای از موضوع تحقیق : در این قسمت مختصری از نظرات و تحقیقات مربوط به موضوع و یا مسایل و مشکلات حل نشده در این حوزه و همچنین توجه و علاقه جامعه به این موضوع اشاره میشود .
4-3-تعریف موضوع تحقیق : در این قسمت محقق موضوع مورد علاقه و یا نیاز احساس شده خود را در حوزه تحقیق بیان میدارد و عوامل موجود در موقیعت را تعریف و تعیین میکند .
4-4-هدف یا هدفهای کلی و آرمانی تحقیق : این قسمت باید با جملات مثبت و کلی طرح شود و ازطولانی شدن مطالب پرهیز شود
4-5-روش انجام تحقیق : در این قسمت پژوهشگر روش کاری خود را بیان میدارد و شیوه های گوناگونی را که در گرد آوری مطالب خود به کار برده ذکر میکند و همچنین اگر روش آماری خاصی را در تهیه و تدوین اطلاعات به کار برده آن شیوه را بیان میکندو بیان آن یکی از ملزومات است .
4-6-اهمیت و ارزش تحقیق : با توجه به تشابه این قسمت از طرح تحقیق با تعریف موضوع تحقیق که در آن محقق نیاز خود را در آگاهی به نتایج مطالعه عنوان میسازد ، در این قسمت منابع شخصی یا علمی که از خاتمه تحقیق به محقق دست میدهد ، بحث میشود .
4-7- محدودیت های تحقیق : محدودیت هایی که کنترل آن از عهده محقق خارج است مانند انتخاب نوع بافته ها و یا زیر اندازها و دیگر محدودیت هایی که کنترل آن در دست محقق است مانند موضوع و محل تحقیق و ...
4-8- تعرف واژه ها : در این قسمت محقق باید واژه هایی که ممکن است برای خواننده آشنا نباشد تعریف کند مثلا در منطقه ای گره، ایلمک و در منطقه ای دیگر خفت و در جاییی دیگر به واژه ای دیگر خوانده میشود محقق باید واژه های نا آشنا را در این بخش معنی کند .
4-9-خلاصه فصلها: در این قسمت خلاصه ای اشاره وار از فصلهای آتی آورده میشودتا خواننده بتواند تصویری واضح از دیگر قسمتهای پایان نامه در ذهن خود ترسیم کند .
این مطالب میتواند اگر درست بیان شود فصل اول پر باری را برای تحقیق ما محیا سازد !
5)فصل دوم پیشینه تاریخی موضوع تحقیق :
این فصل حاوی خلاصه ای از مطالعات انجام شده در با ره موضوع تحقیق است این بخش از تحقیق یکی از ارکان اصلی و به تعبیری دیگر یکی از پایه های تحقیق میتواند باشد اگر محقق از ÷یشینه مطالعاتی تحقیق آگاهی داشته باشد به دنبال موضوعات تکراری نخواهد رفت و حتی میتواند با دلایل و برهان های ریشه دار و با پایه به نقد آثار گذشته بپردازد .

6)فصل سوم روش تحقیق :
در این قسمت معمولا به تفصیل در باره مطالبی به قرار ذیل بحث میشود:
الف) روش تحقیق در این قسمت محقق به توضیح و توجیه روش تحقیقی خود میپردازد و انواع مختلف روشهای تحقیقی ، هدف و موضوع پژوهشی خود ، مناسب دانسته است میپردازد.
ب) آزمودنی ها در این قسمت محقق به سوالاتی از قبیل :
1) آزمودنیها شامل چه اشخاص یا آیتمهایی هستند ؟ برای مثال او میگوید آزمودنیهای ما فقط شامل گبه بود.
2) تعداد آزمودنیها چند تا بود ؟ مثلا 500 نمونه گبه و حتی میتواند فرد هم باشد مانند : 500 نفر بافنده گبه .
3) با توجه به موضوع و هدف آیا افراد یا تعداد انتخاب شده مناسب هستند ؟ محقق باید با دلایل و برهانهای قاطع این بخش را برای خواننده ثابت کند و بقولی هدف خود را با عمل هماهنگ سازد .
4) نوع گزینش و تقسیم آزمودنیها به چه ترتیب صورت گرفته است ؟ محقق باید به این موضوع اشاره کند که موارد انتخاب شده به چه دلیل منتخب نگارنده بوده است و چرا مثلا به جای گبه از گلیم استفاده نکرده و ...
5)آزمودنیها از چه خصوصیات ویژه ای برخوردار هستند ؟ پژوهشگر باید به خوانندگان بگوید که خصوصیات آیتمهای انتخابی چه بوده است که او آنها را انتخاب کرده است او باید ویژگیهای انتخاب موضوعات مورد بحث خود را برای خواننده مشخص کند برای مثال بگوید چون میخواستیم نوع گره کاربردی در گبه ها را بررسی کنیم 500 نمونه گبه را انتخاب کردیم و یا ...

ج) روش جمع آوری اطلاعات : پژوهشگر پس از تعیین روش تحقیق باید روش جمع آوری اطلاعات را برای خواننده بیان کند که میتواند با استفاده از شیوه های مشاهده ، مصاحبه ، میدانی ، پرسشنامه ای وکتابخانه ای و یا حتی اینترنتی باشد .
د)متغیر های مستقل و وابسته : در این قسمت محقق به طور جدا گانه متغیر های متغیر های مستقل و وابسته را تعیین و تعریف میکند و با این کار هم مسیر مطالعه خود را مشخص میسازد و هم برای محقق دیگری این امکان را به وجود می آورد که در صورت تمایل ، بتواند در تحقیق مشابه همین متغیر ها را مورد بررسی قرار دهد .
ذ- روش اماری : در این بخش محقق باید از شیوه آماری بکار رفته در تحقیقش یاد کند و ضمن توصیف روش آماری استفاده شده در تحقیق به وضوح و خارج از هر گونه ابهام و پیچیدگی فرمولها و سطوح معنی دار به کار رفته در تحقیق را بیان دارد برخی از روشهای آماری که در کاهای تحقیقاتی عبارتند از :
1) فراوانی و درصد
2) ضریب همبستگی
3) آزمون – تی
4) آزمون – اف
7- فصل چهارم – یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها :
این فصل در واقع هسته اصلی تحقیق است و احتمالا مشتمل بر بحث های کلامی ، جدولها ، شکلها ، نمودارها و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات است .
8- فصل پنجم – خلاصه تحقیق و پیشنهادها :
این فصل شامل دو قسمت اصلی ، یکی خلاصه تحقیق و دیگری پیشنهادها ست .
الف- این بخش یکی از مشکلترین بخشهای پایان نامه است . یک خلاصه مناسب ترکیبی از دو نوع اطلاعات است :
1_ اطلاعات و یافته هایی که محقق از تحقیق جاری خویش به دست آورده است .
2_ اطلاعات و یافته هایی که محقق از طریق مطالعه تحقیقات و نوشته های دیگران جمع آوری کرده است و کلا در نوشتن پایان نامه ، رعایت نکات زیر حائز اهمیت است :
الف) ارائه یافته ها و نتایج برجسته به صورت منظم .
ب ) استفاده از یافته های تحقیق جازی برای تایید یا رد فرضهای تحقیق
ج ) بکار گیری مطالب مندرج در فصل پیشینه تاریخی در رد یا تایید تحقیق (هرجا که لازم بود ) .
پیشنهاد ها :
تحقیقاتی که در زمینه های مختلف از جمله فرش دستباف صورت میگیرد لزوما باید با پیشنهاد هایی همراه باشد که در بهینه سازی رنگرزی ، بافت ، طراحی و در نهایت به سازی تولید فرش انجامد .
این بخش که به ازائه راهکارها میپردازد خواهد توانست بخشی از موانع را متلاشی کند و برای مسئولان چراغ راهی باشد.
9- فهرست منابع و مآخذ :
در این قسمت تمام منابع و مآخذ ، از قبیل کتابها ، مقاله ها ، مجله ها ، رساله های چاپ شده و چاپ نشده را به ترتیب حروف الفبای نام فامیل و نویسنده و یا مترجم و به صورت در هم از نظر نوع آنها نوشته میشود .
10- پیوست :
شامل مطالب و مدارکی است که در درک و فهم خواننده از پایان نامه کمک چندانی نمیکند و میتوان از پرسشنامه ها ، آزمونها ، نامه های نوشته شده به افراد و موسسات و سایر وسایل جمع اوری اطلاعات نام برد .

http://www.iran-eng.com/

ده روش برای تسلط بر سخنرانی و دفاع از پایان‌نامه .

 

ده روش برای تسلط بر سخنرانی و دفاع از پایان‌نامه

▬ یکی از متداول‌ترین دلایلی که هنگام سخنرانی در جلسات احساس نگرانی می‌کنیم این است که می‌ترسیم مطلبی را که آماده کرده‌ایم فراموش کنیم و با ریسک از دست دادن اعتبارمان مواجه شویم.
▬ روشی که بسیاری افراد برای غلبه بر این هراس استفاده می‌کنند تهیه اسلایدهای Power Point برای کمک به حافظه است.
▬ به هر حال، همه چیز به این سادگی نیست. زیرا، هیچ چیز به اندازه‌ای که مخاطب ببیند در سخنرانی کاملاً به اسلایدهای خود متکی هستید، اعتبار شما را زیر سوال نمی‌برد.
▬ سخنرانان با تجربه، این توانایی را دارند که قبل از نشان دادن اسلاید به مخاطب، محتوای آن را اعلام کنند. آن‌ها دست کم، ابزاری را که در دست دارند به خوبی می‌شناسند؛ بنا بر این، فقط لازم است نگاه کوتاهی به این اسلایدها بیندازند و بدانند که مطلب بعدی چیست. برای این‌که بتوانید این کار را انجام دهید، به تمرین‌های ساده‌ای برای ارتقای حافظه نیاز دارید تا مطالب سخنرانی خود را به خاطر بسپارید و در نتیجه استرستان را کم کنید.
 
░▒▓۱.  از روش «کاخ ذهن» استفاده کنید
▬ تحقیقات مربوط به توانایی مغز نشان داده‌اند که بین روشی که ما اتفاقی را به خاطر می‌سپاریم و فضایی که این اتفاق در آن روی داده، ارتباط عمیقی وجود دارد. به عبارت دیگر، ما چیزها را بر اساس موقعیت‌های مکانی به خاطر می‌سپاریم. این تکنیکی قدیمی برای تقویت حافظه است که از آن به عنوان «کاخ ذهن» نام برده می‌شود.
 
░▒▓۲.  از نقشه‌های ذهنی استفاده کنید
▬ نقشه‌های ذهنی نمودارهایی هستند که با کمک آن‌ها می‌توانید همه موضوعات سخنرانی خود را به جای این‌که به صورت لیست وار مشخص کنید، به شکلی بصری طرح‌بندی کنید. این کار کمک بزرگی برای تقویت حافظه است، چرا که تصویر آن شکل در مغز شما نقش می‌بندد و آسان‌تر از یک لیست خطی می‌توانید اطلاعات را بازیابی کنید، به خصوص اگر یادگیری بصری شما بهتر باشد؛ بنا بر این، سعی کنید به جای استفاده از روش‌های قدیمی یادداشت برداری، سخنرانی را از طریق یک نقشه ذهنی ارائه کنید.
 
░▒▓۳.  به تمرکز ۸ ثانیه‌ای اهمیت بدهید
▬ کارشناسان امر تقویت حافظه می‌گویند ۸ ثانیه متوالی طول می‌کشد تا یک بخش اطلاعات توسط هیپوکامپ مغز پردازش شده و وارد حافظه شود، اطلاعات این گونه در مغز ما رمزنگاری می‌شوند. چگونه تلاش می‌کنید خود را برای یک سخنرانی آماده کنید؟ آیا برای انتقال اطلاعات از روی یادداشت‌ها به ذهنتان تمرکز دارید؟ یا عادت دارید با چک کردن ایمیل یا پاسخ دادن به تلفن در کارتان وقفه ایجاد کنید؟ قانون مهم «۸ ثانیه» را به یاد بیاورید و هنگام دریافت اطلاعات زمانی را در نظر بگیرید که در آن وقفه پیش نیاید. در این صورت، نه تنها بهتر بر موضوع سخنرانی خود تسلط می‌یابید، بلکه مدت سخنرانی را هم به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهید.
 
░▒▓۴.  قانون تمرین ۲۰-۲۰-۲۰ را به کار بگیرید
▬ چقدر وقت دارید سخنرانی خود را ارائه کنید؟ کارشناسان حافظه قانون ۲۰-۲۰-۲۰ را پیشنهاد می‌کنند که بر اساس آن هنگام تمرین می‌توانید جزئیات سخنرانی را به مدت ۲۰ دقیقه بررسی کنید و سپس همان متن را دو بار دیگر تکرار کنید.
 
░▒▓۵.  با صدای بلند تمرین کنید
▬ محققان دریافته‌اند که حافظه با تکرار بلند کلمات ۱۰ درصد بیشتر فعال می‌شود. کل سخنرانی خود را ۵ یا ۶ بار با صدای بلند بگویید. با انجام این کار و افزایش اعتماد به نفس، نه تنها حافظه خود را در مورد موضوع تقویت می‌کنید، بلکه سخنرانی خود را از روخوانی صرف به مطلبی که از درون شما برخاسته، تبدیل می‌کنید.
 
░▒▓۶.  با موزیک تمرین کنید
▬ موزیک ابزار موثری است که در حفظ کردن اطلاعات به ما کمک می‌کند. دکتر جورجی لوزانوف، روان‌شناسی است که روش خاصی برای آموزش زبان‌های خارجی ارائه داده است. در این روش از موزیک بی‌قاعده باروک برای آموزش زبان استفاده می‌شود. این نوع موزیک نیم‌کره چپ و راست مغز را با هم فعال می‌کند. فعالیت هم‌زمان دو نیم‌کره، میزان حفظ اطلاعات را به حداکثر می‌رساند. به طوری که درصد حفظ کردن دانش‌آموزان به طور میانگین به ۹۲ درصد رسید. همین روش در آماده شدن برای سخنرانی نیز موثر است. در حالی که در بازگویی متن سخنرانی تمرین می‌کنید، از موزیک استفاده کنید تا درصد جذب و حفظ اطلاعات شما بیشتر شود.
 
░▒▓۷.  صدای خود را ضبط کنید
▬ هنگام تمرین ارائه سخنرانی، صدای خود را ضبط کنید و سپس آن را برای خودتان پخش کنید. شنیدن بخش به بخش صدای خودتان هنگام سخنرانی، توانایی به خاطر سپاری موضوعات را بالا می‌برد؛ چون اکنون، از راهکارهای بصری و شنیداری تقویت حافظه با هم استفاده می‌کنید.
 
░▒▓۸.  قبل از خواب تمرین کنید
▬ دانشمندان عصب‌شناسی از ارتباط بین خواب و یادگیری و تقویت حافظه پرده برداشته‌اند. یافته‌های آنان نشان می‌دهد که خوابیدن، تثبیت آخرین اطلاعاتی را که سیستم حافظه شما قبل از خواب دریافت کرده، افزایش می‌دهد؛ بنا بر این. اگر دقیقاً قبل از خوابیدن متن سخنرانی را تکرار کنید، صبح که از خواب بیدار شوید، آسان‌تر آن را به یاد می‌آورید.
 
░▒▓۹.  حافظه فعال خود را ارتقا دهید
▬ حافظه فعال، سیستمی در مغز انسان است که امکان حفظ موقت اطلاعات و اداره اطلاعات لازم برای وظایف پیچیده مانند تجزیه و تحلیل زبان، استدلال کردن و یادگیری مطالب جدید را به وجود می‌آورد. ارتقای حافظه فعال، کنترل توانایی ما را برای توجه کردن و به خاطر سپردن افزایش می‌دهد.
▬ کارشناسان علم عصب‌شناسی معتقدند: حافظه فعال با تمرین زیاد تقویت می‌شود.
 
░▒▓۱۰.  در نهایت خیلی سخت نگیرید
▬ در نهایت، به یاد داشته باشید که تنها خودتان از ایده‌هایی که قرار است در سخنرانی ارائه کنید، آگاهید. اگر هنگام سخنرانی موضوعی را فراموش کردید، براحتی از آن بگذرید و مطمئن باشید که مخاطب نیز متوجه آن نخواهد شد.
▬ بدانید در حال اجرای اپرا نیستید که مخاطب اشعار آن را حفظ باشد و آن را دنبال کند. اگر هم موضوع فراموش شده را در طول سخنرانی به یاد آوردید، به راحتی بگویید «نکته دیگری وجود دارد که باید اضافه کنم». بنا بر این، به جای این‌که زمانتان را صرف نگران شدن کنید، از آن برای به کارگیری ابزارهای تقویت حافظه استفاده کنید.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم

http://www.philosociology.ir/daily-articles/1383-1391-07-02-12-46-08.html

گزارش شفاهي پايان‌نامه

 

 

 

فصل سوم

گزارش شفاهي پايان‌نامه

گردآوري و تنظيم:
دکتر رسول تبري
عزت پارياد
 
مقدمه
بدون شک انجام يک پروژه تحقيقاتي يکي از مهم‌ترين بخش‌هاي دوره آموزش يک دانشجوي تحصيلات تکميلي است. بر همين منوال شايد بتوان جلسه دفاع از پايان‌نامه را از بياد ماندني‌ترين خاطرات دانشجو از دوران تحصيل دانست. خاطره‌اي که خوب يا بد به راحتي فراموش نمي‌شود پس چه بهتر که سعي کنيم اين خاطره از نوع خوب باشد. 
گزارش شفاهي پايان نامه:
   گزارش شفاهي رايج‌ترين روش دفاع از پايان‌نامه است که در آن چندين هدف دنبال مي‌شود. اعلام نتايج تحقيق جهت کسب نظر داوران در مورد تحقيق انجام شده و ارزشيابي آن و هم چنين اعلام نتايج تحقيق به کساني که به نتايج به دست آمده نياز داشته تا براسا س آن بتوانند به حل مشکلات و معضلات موجود بپردازند؛ عمده‌ترين اهداف اين گزارش را تشکيل مي‌دهند.
  زبان مورد استفاده در ارائه گزارش شفاهي بايد براي مستمعين و داوران حاضر در جلسه قابل درک باشد. در بسياري از موارد دانشجوياني که هنوز به مرحله دفاع از پايان‌نامه نرسيده‌اند نيز جهت اطلاع از فرايند ارائه گزارش پاياني در جلسه دفاع حضور دارند،  به همين دليل بهتر است سخنراني به گونه‌اي ارائه شود که ضمن تامين اهداف دانشجوي ارائه کننده و اساتيد راهنما و مشاور وي که مسئوليت علمي نتايج را بر عهده دارند؛ جلسه از ماهيت آموزشي مناسبي نيز برخوردار گردد. به علاوه يک گزارش خوب گزارشي است که در آن در زماني کوتاه مطالب مفيد به شنوندگان ارائه شود . در اين گزارش بايد يافته‌هاي اصلي و برجسته تحقيق ارائه شوند. به همين منظور تدوين خلاصه‌اي از پايان‌نامه جهت ارائه بهتر و هم چنين  ارائه به هيئت داوران ضروري مي‌باشد. نگارش اين خلاصه موجب مي‌شود داوران در يک نگاه اجمالي با کليات انجام شده در فرايند تحقيق آشنا شوند . اين کار امکان ارزشيابي  دقيق‌تر از تحقيق را مهيا خواهد نمود.اين خلاصه در حقيقت بدنه متن سخنراني دانشجو در جلسه دفاع مي‌باشد. همچنين پيشنهاد مي‌شود در صورت حضور دانشجويان و مهماناني که توسط محقق و يا دانشکده محل تحصيل دعوت شده‌اند خلاصه‌اي از پايان‌نامه در 3-2 صفحه تدارک ديده‌شود.
در هر حال بايد بخاطر داشت که شرح وتفصيل يافته‌هاي تحقيق در قالب سخنراني به جمله‌پردازي مناسب‌، انشا و رعايت اصول صحيح آيين‌نگارش نياز دارد. عدم رعايت اصول در تهيه متن سخنراني موجب ارائه يک سخنراني پريشان و مبهم شده و تمامي تلاش‌هاي محقق در ارائه نتايج تحقيق بي‌حاصل خواهد ماند .
مواردي که ثبت  آن‌ها در چکيده تحقيق الزامي مي‌باشد :
مسئولين هر دانشکده با توجه به مقطع و رشته تحصيلي دانشجوياني که ملزم به ارائه پايان‌نامه جهت اتمام دوره تحصيلي خود هستند؛ قوانيني جهت تدوين چکيده  تحقيق وضع مي‌نمايند. البته آن چه مسلم است ثبت موارد زير در چکيده پايان‌نامه صرفنظر از رشته و مقطع تحصيلي دانشجو الزامي مي‌باشد :
- عنوان تحقيق
- نام دانشجو و اساتيد راهنما و مشاور
- خلاصه بيان مسئله و ضرورت اجراي تحقيق
- اهداف کلي و ويژه (ثبت اهداف کاربردي در آيين نامه اجرايي تدوين چکيده برخي از دانشکده‌ها الزامي مي‌باشد و دانشجو موظف به ثبت اهداف کاربردي مي‌باشد )
- فرضيات و سوالات تحقيق که بر اساس اهداف تدوين شده‌باشند
- تعاريف علمي و عملي واژه‌هاي موجود در عنوان و اهداف
- مروري بر حداقل سه مطالعه مشابه با موضوع اصلي تحقيق که در داخل و يا خارج از کشور انجام شده‌باشند
- محيط، جامعه و نمونه تحقيق
- روش نمونه‌گيري
- تعريف ابزار پژوهش به طور کامل و شيوه تعيين روايي و پايايي ابزار
- روش جمع آوري اطلاعات و تجزيه و تحليل  آن‌ها
- ارائه نتايج بر اساس اهداف تحقيق به همراه تحليل دانشجو از يافته‌هاي تحقيق خود و ارائه استنادهاي مناسب موافق و يا مخالف يافته‌هاي اصلي پژوهش
- ارائه پيشنهادات بر اساس يافته‌ها
- ارائه محدوديت هاي احتمالي پژوهش
- نتيجه‌گيري نهايي و پاسخ به فرضيات تحقيق و هم چنين استدلال در مورد قدرت تعميم يافته‌ها از نمونه به جامعه
ثبت نتايج در خلاصه تهيه شده مي‌تواند به صورت انشايي و يا تهيه جدول و نمودار باشد. در هر صورت جهت ارائه شفاهي نتايج در جلسه دفاع، تهيه نتايج به صورت نمودار و جدول ضروري به نظر مي‌رسد . در حين ارائه شفاهي اين  چکيده- با توجه به آن که  از قبل در اختيار اساتيد راهنما، مشاور و داوران قرار داده شده‌است – ارائه مطالب به صورت خلاصه‌تر از متن تهيه شده سبب توجه بيشتر مخاطبان در حين ارائه گرديده و جلسه به صورت مطلوب‌تري اداره خواهد شد .
جهت ارائه هر چه بهتر متن سخنراني در جلسه دفاع رعايت نکات زير به وسيله دانشجوي ارائه کننده پيشنهاد مي‌گردد:
بازديد از محل ارائه دفاع و آشنايي با مختصات فيزيکي محل ارائه نظير نورپردازي، محل دقيق قرار گرفتن در پشت تريبون و نحوه برقراري تماس چشمي با مخاطبان جهت همراهي هر چه بيشتر ذهني مخاطبان با سخنران و تخمين فاصله مناسب صورت با بلندگو جهت تنظيم مناسب صدا موجب افزايش اعتماد به نفس دانشجو شده و ارائه را براي وي آسان‌تر خواهد نمود.
پيشنهاد مي‌شود پس از بازديد از محل و اطمينان از مناسب بودن آن جهت ارائه دفاع، در برگه‌هايي با اندازه‌هاي مناسب،  زمان و مکان ارائه دفاع از پايان‌نامه، عنوان آن، اسامي دانشجو و استاد و يا اساتيد راهنما و در برخي از موارد حتي اسامي اساتيد مشاور ثبت شده و با فاصله زماني مناسب از جلسه دفاع (يک هفته تا سه روز قبل از برگزاري جلسه دفاع) در تابلو هاي اعلانات دانشکده  نصب گردد.
هماهنگي قبلي با مسئول تاسيسات و وسايل سمعي و بصري محل دفاع جهت آشنا شدن با عملکرد هر يک از وسايلي که بايد در روز دفاع مورد استفاده قرار گيرد مانند پروژکتور، لپ‌تاپ و يا کامپيوتر جهت ارائه هر چه بهتر به دانشجو کمک خواهد نمود. بهتر است دانشجو در مورد نحوه ارائه خود در صورت قطع برق پيش بيني‌هاي لازم را به عمل آورده باشد.
توصيه مي‌شود دانشجويان از آمادگي ذهني کافي جهت ارائه سخنراني بدون وابستگي ‌به متن تهيه شده برخوردار باشند. بديهي است خواندن تمامي مطالب از روي متن، امکان برقراري ارتباط مناسب با مخاطبان را کاهش داده و در برخي از موارد موجب قطع اين ارتباط خواهد شد . بايد به ياد داشت که برقراري تماس چشمي با مخاطبين يکي از شيوه‌هاي بسيار موثر در جلب نظر و افزايش توجه مستمعين خواهد بود.
پيشنهاد مي‌شود نکات مهم و کليدي و يا تصاويري در ارتباط با موضوع تحقيق با استفاده از نرم‌افزار Power Point  تهيه شده و در جلسه به نمايش درآيد. بهتر است اسلايدهايي که به اين طريق تهيه مي‌شوند تا حد امکان ساده بوده و در تهيه  آنها نکات زير رعايت شوند.
-  استفاده از چهارچوب يکسان در کليه اسلايدها
- دقت به ترکيب رنگ‌هاي زمينه و حروف (به عنوان مثال استفاده از حروف سفيد يا زرد در زمينه آبي يا سرمه‌اي يک انتخاب ايمن است).
- گنجاندن حداکثر هشت خط متن در هر اسلايد
- استفاده از تصاوير فقط در صورت نياز
در هر حال تعداد اسلايدها (با توجه به در نظر گرفتن متوسط زمان يک دقيقه براي نمايش و توضيح هر اسلايد و يا 6 اسلايد در هر ده دقيقه) بايد با زمان اختصاص داده شده براي سخنراني تناسب داشته‌باشد. 
ارائه سوال اصلي تحقيق در ابتداي مقدمه به نحوي که توجه  مستمعين را به ضرورت اجراي تحقيق جلب نمايد سبب توجه و همراهي ذهني آنان با سخنران  تا پايان زمان ارائه سخنراني مي‌شود. ارائه جملات به صورت کوتاه و اجتناب از حاشيه‌هاي بي‌مورد و بدون ارتباط به موضوع پژوهش بر جذابيت‌هاي سخنراني خواهد افزود.
معمولاً ارائه يک پايان‌نامه حدود سي دقيقه به طول مي‌انجامد. همراه داشتن ذهن شنوندگان در طول اين مدت فقط از طريق ارائه يک سخنراني جذاب، تغييرات بجا و اصولي در شيوه ارائه مطالب، اجتناب از تُن صداي يکنواخت و کسالت بار و استفاده مناسب و بجا از وسايل سمعي و بصري امکان‌پذير خواهدبود.
پس از اتمام سخنراني دانشجو، نوبت طرح پرسش‌هاي داوران و سپس ساير حاضران مي‌باشد. توجه دقيق سخنران به سوالات فرد مطرح‌کننده پرسش، اجتناب از قطع کردن صحبت وي، يادداشت‌برداري از نکات مهم سوال به منظور پيشگيري از فراموش شدن بخشي از آن در حين ارائه پاسخ و دادن پاسخ‌هاي قانع‌کننده به دور از هيجان سبب مي‌شود تا داوران نيز بر توان‌مندي و تسلط محقق بر فرايند تحقيقاتي انجام شده صحه بگذارند. پاسخ به سوالات بايد واضح، دقيق و روشن بوده  و بر اساس بدنه سوال ارائه گردد. دستپاچگي در حين پاسخ دادن‌، طفره رفتن از ارائه پاسخ دقيق به سوال مطرح شده، بروز هيجان و اضطراب زياد و در اغلب موارد کاذب معمولا" به عنوان عدم تسلط کافي محقق بر موضوع تحقيق، فرايند انجام شده و يا ناتواني وي در اداره جلسه تلقي مي‌گردد.
اعلام تشکر از اساتيد راهنما و مشاور پايان‌نامه و  هيئت داوران که با مطالعه پايان‌نامه و طرح سوالات خود– که قطعا سبب ارتقائ علمي پايان‌نامه خواهد شد- نشانگر بلوغ فکري و اجتماعي دانشجو خواهدبود.

http://www.gums.ac.ir/Upload/Modules/Contents/asset33/sec3-presentation%20tez.doc

مراحل اخذ پايان نامه و قوانين مربوطه :

 

مراحل اخذ پايان نامه و قوانين مربوطه

1-      دانشجويانی که 140 واحد درسی را گذرانده اند يا در پايان ترمی که مشغول به تحصيل هستند 140 واحد را خواهند گذراند می توانند جهت اخذ پايان نامه اقدام نمايند.

2-     موضوع پايان نامه برای هر دانشجو توسط يکی از اساتيد دانشکده داروسازی ارائه می گردد. موضوع پايان نامه ها می تواند به صورت مشترک بين اساتيد دانشکده و يا اساتيد دانشکده با ساير دانشکده ها  ارائه گردد. موارد استثناء در شورای پژوهشی مطرح می گردد.

3-      دانشجو بايد پس از اطمينان از انتخاب موضوع پايان نامه، فرم مخصوص ثبت پايان نامه که در معاونت آموزشی و يا پژوهشی ويا بر روی سايت دانشکده داروسازی موجود است را با راهنمايی اساتيد راهنما تکميل نمايد و موارد آموزشی مندرج در فرم را به تآييد معاونت آموزشی برساند.

4-      پس از تکميل فرم پايان نامه بايستی موضوع پايان نامه در گروه مربوطه مصوب گردد.

5-      جهت تصويب نهايی پايان نامه پس از مصوب شدن درگروه فرم مربوطه ( پروپوزال پايان نامه ) بايستی به معاونت پژوهشی تحويل داده تا در شورای پژوهشی بررسی شده و به تصويب نهايی برسد.

6-      جهت انجام پروسه بالا 2 ماه زمان در نظر گرفته شده است که از کل زمان پايان نامه(حداقل يک سال) کسر خواهد شد.

http://pharmacy.sums.ac.ir/fa/vice-chancellor/research/dissertation-forms-and-regulations/thesis-registration-steps.html

شیوه دفاع از پایان‌نامه تحصیلی

 

شیوه دفاع از پایان‌نامه تحصیلی

دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) یا دکتری باید در پایان دوره تحصیلی خود یک کار تحقیقی ارزشمند ارائه دهند تا نشان دهند که صلاحیت علمی و پژوهشی لازم را پیدا کرده‌اند. بویژه در مقطع دکتری با نوشتن رساله اثبات می‌کنند که به حدی از رشد و کمال علمی رسیده‌اند که قادرند با رعایت روش‌های علمی تحقیق، پژوهش‌های جدید انجام دهند، در مورد موضوعات رشته علمی خود اظهار نظر نمایند و با کشفیات جدید خود قلمرو و حوزه معرفتی رشته علمی مربوط را گسترش دهند.
 
از سوی دیگر کار پژوهشی دانشجو رابطه مستقیمی با قضاوت دیگران درباره شخصیت و توانایی علمی او دارد بنابراین دقت، توجه و همت زایدالوصف او را در این مرحله حساس از دوره تحصیلی طلب می‌کند. وقتی رساله یا پایان‌نامه تحصیلی به پایان رسید باید جمعی از صاحب‌نظران، استادان و متخصصان رشته تحصیلی دانشجو آن را ملاحظه نمایند و نظرات خود را درباره آن ارائه دهند. از این رو پدیده‌ای به نام دفاع از پایان‌نامه تحصیلی وجود دارد که در واقع به منزله ارزیابی و سنجش توانایی علمی دانشجوست.
 

دانشگاه یا مؤسسه محل تحصیل دانشجو پس از پایان کار تحقیق وی اقدام به برگزاری جلسه دفاع می‌نمایند. قبل از جلسه دفاع، گزارش تحقیق آماده شده به صورت دست‌نویس یا تایپ شده برای استادان و اعضای جلسه دفاع ارسال می‌گردد تا آن را مطالعه کنند.
 
شرکت‌کنندگان در جلسه دفاع را افراد زیر تشکیل می‌دهند:
 
۱) هیأت داورانی که متخصصان همان رشته بوده و معمولاً استاد راهنما، استادان مشاور نیز در آن عضویت دارند و نقش اصلی به عهده استاد راهنماست.
 
۲) علاقه‌مندان به موضوع تحقیق مانند: دانشجویان، محققان، استادان و سایر افراد که در جلسه دفاع شرکت می‌کنند.
 
۳) دانشجو که گزارش تحقیق خود را به جلسه ارائه داده به سؤالات هیأت داوران پاسخ می‌دهد
 تاریخ برگزاری جلسه دفاع معمولاً به وسیله آگهی در جعبه اعلانات یا با ارسال نامه و نظایر آن توسط دانشکده به اطلاع عموم رسانده می‌شود تا کسانی که علاقه‌مند به شرکت در جلسه دفاع باشند بتوانند در آن حضور یابند. معمولاً طول زمان برگزاری جلسه دفاع بین ۵/۱ تا ۲ ساعت در‌نظر گرفته می‌شود و به اطلاع مجریان، دانشجویان و هیأت داوران می‌رسد.
 
در برگزاری مراسم دفاع مراحل زیر به ترتیب انجام می‌پذیرد:
 
مرحله اول: استقرار هیأت داوران، دانشجو، شنوندگان و مهمانان و علاقه‌مندان در محل‌های مخصوص
 
مرحله دوم: اعلام برنامه جلسه دفاع توسط مجری و قرائت کلام الله مجید، حدود ۵ دقیقه
 
مرحله سوم: افتتاح جلسه دفاع به وسیله استاد راهنما و اظهارنظر راجع به تحقیق و نقش و شخصیت دانشجو، حدود ۵ دقیقه
 
مرحله چهارم: ارائه گزارش تحقیق به وسیله دانشجو به شرح زیر، حدود ۵۰ دقیقه
 
-ابراز تشکر از استادان راهنما، مشاور، کلیه همکاران و مساعدت‌کنندگان و سپس بیان انگیزه انتخاب موضوع و ضرورت و اهمیت انجام تحقیق، حدود ۵ دقیقه
 
-بیان روش تحقیق شامل مسأله و سؤالات تحقیق، فرضیه‌ها، روش‌های نمونه‌گیری و حجم نمونه، روش‌های گرد‌آوری اطلاعات، شیوه استخراج، تنظیم و طبقه‌بندی داده‌ها، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و ابزارهای به کار گرفته شده، زمان، بودجه و نیروی انسانی صرف شده و اشاره به خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها در ارتباط با روش‌های کار، حدود ۱۵ دقیقه
 
-بیان داده‌ها و نتایج کار، ارزیابی فرضیه‌ها (تأیید یا رد آنها) اعلام نظر و پیشنهاد، اشاره به فرایند و نتیجه کار، زمنیه‌های به کار‌بستن نتایج تحقیق، پیشنهادهای تازه برای تداوم تحقیقات درباره موضوع مورد علاقه و غیره، حدود ۲۵ تا ۳۰ دقیقه
 
مرحله پنجم: اظهار نظر و سؤال از دانشجو به وسیله هیأت داوران با توجه به گزارش تحقیق و اظهارات دانشجو در جلسه دفاع، حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه
 
مرحله ششم: شور هیأت داوران و اعلام نظر نهایی درباره پایان‌نامه، حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه
 
مرحله هفتم: اعلام رأی نهایی هیأت داوران پس از اتمام بررسی یا رأی‌گیری به وسیله استاد راهنما، حدود ۵ دقیقه
 
نکات قابل ذکر:
 
۱) دانشجو باید مراقب وقت خود باشد و سعی کند گزارش خود را به طور خلاصه و رسا به جلسه ارائه کند و از حاشیه روی و توضیحات اضافی پرهیز نماید تا بتواند در وقت مقرر حق مطلب را ادا کند و گزارش توجیهی خوبی به هیأت داوران و جلسه ارائه نماید.
 
۲) در فاصله زمانی که هیأت داوران کار شور و بررسی و اظهار نظر درباره پایان‌نامه را انجام می‌دهد فرصت مناسبی برای بحث و گفت و گو بین دانشجو و شرکت‌کنندگان در جلسه دفاع در خارج از محیط جلسه است آنها می‌توانند سؤالات خود را درباره موضوع تحقیق و نیز گزارش آن با دانشجو در میان بگذارند البته این کار در رأی هیأت داوران تأثیری ندارد.
 
منابع و مأخذ:
 
مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم تربیتی ترجمه محمد‌علی فرجاد، تهران انتشارات الهام ۱۳۶۱
 
روش‌های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه حسن پاشا‌شریفی، تهران انتشارات رشد ۱۳۶۹
 
دانشگاه تربیت مدرس، راهنمای پژوهشی دانشجویان، تهران ۱۳۷۰
 
مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، دکتر محمدرضا حافظ‌نیا، تهران ۱۳۸۲ سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی
 
http://emodiran.com

آئین نگارش پایان نامه هاى کارشناسى ، کارشناسى ارشد و دکتری

 

آئین نگارش پایان نامه هاى کارشناسى ، کارشناسى ارشد و دکتری

پایان نامه به لحاظ نگارش داراى دو وجه قابل تأمل است:

1- مکان نوشتن مطالب در هر صفحه پایان نامه، نحوه حاشیه بندى، شماره گذارى، ارجاعات، صفحات وبخشها، معادلات، تصاویر، جداول و منحنى ها.

2- ترتیب ساختارى ارائه مطالب در جزء جزء پایان نامه. ابعاد حیاتى تر و راهگشاى دو محور فوق طى دو فصل مورد تعمق قرار خواهند گرفت.

3-محتوای فصول پایان‏نامه

4،2،1- نحوه تنظیم مطالب: اهم نکاتى که مى بایست در مورد ابعاد کاغذ پایان نامه، نحوه تنظیم و کادربندى براى انعکاس مطالب در روى کاغذ رعایت گردد عبارتنداز:

• از کاغذ مرغوب و در قطع A4 به منظور نگارش پایان نامه استفاده شود. در مواردى که نیاز به کاغذ در قطع بزرگتر است،‌ ضمن استفاده از اندازه هاى استاندارد رده A به هنگام ضمیمه نمودن کاغذ مربوطه، به اندازه A4 تا شده و حتماً‌داخل صحافى قرار داده شود.

• در تحریر متن، معادلات ریاضى، جداول و نمودارها از کامپیوتر و نرم افزارهاى فارسى موجود استفاده گردد.

• اندازه حروف به هنگام استفاده از نرم افزار کامپیوترى، Pt 12 تا 14، بافونت Lotus یا Zar بوده ودر تمام متن یکسان باشد.

• تا حد امکان از عکس و تصویر براى انعکاس مطالب استفاده نشده و از شماتیک هاى گویا بهره گرفته شود.در صورتیکه تصویرى بصورت کپى در پایان نامه ارائه شود، بدیهى است باید کاملا واضح بوده و از کیفیت خوبى برخوردار باشد.

• حواشى بالا و پایین کاغذ به ترتیب 5/2 و 5/2 سانتى متر و از راست و چپ نیز به ترتیب 3 و 2 سانتى متر باشند.صفحات بصورت 18 سطرى و یا 24 سطرى تایپ شوند.

• جملات متن حتى الامکان کوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسى و بصورت مجهول نوشته شده باشد.

• از نگارش کلمات لاتین در متن پروژه، روى اشکال و جداول خوددارى شود. معادل لاتین پس از مشخص شدن به وسیله شماره اى که بالاى معادل فارسى آن کلمه تایپ مى شود، در زیرنویس پایین صفحه با شماره عدد فارسى آورده شود. در هر صفحه، شماره هاى زیرنویس بصورت دو ستونه در زیر نیم خطى درسمت چپ کاغذ، از یک آغاز و به ترتیب افزایش می‏یابند. بطوریکه در هر سطر از زیرنویس صفحه حداکثر دو کلمه انگلیسى معادل تایپ مى گردد که، کلمه اول از سمت چپ و کلمه دوم از میانه صفحه تحریر مى گردد. سایر کلمات انگلیسى نیز در سطور بعدى، به همین ترتیب درج مى شوند. اگر پیدا کردن معادل فارسى براى کلمه اى خاص مثلاً یک مقاله لاتین بسیار مشکل بود ، ‌مى توان تلفظ لاتین کلمه را با حروف فارسى نوشته و در زیر نویس اصل کلمه لاتین را نوشت. لازم به ذکر است که در صورت تمایل می‏توان به جاى استفاده از زیر نویس در پایان هر صفحه، از پى نوشت در انتهاى هر فصل استفاده نمود. بدیهى است که شماره لغات پى نوشت هرفصل نیز از یک آغاز می‏شود. پی‏نوشت انتهاى فصل به دلیل مشابهت با اصول مقاله نویسى ارجحیت کمترى دارد.

• شماره گذارى صفحات به دو نوع مجزا صورت مى پذیرد. دسته اول صفحات پایان نامه،‌ از صفحه چکیده، تا انتهاى صفحات لیست علائم و اختصارات با حروف الفبا، و به صورت متوالى همچون الف، ب، پ، ت وغیره، دسته دوم صفحات، از صفحه مقدمه تا انتهاى پایان نامه به صورت عددى شماره گذارى مى شوند. روى صفحه اول هر تقسیم اصلى از پایان نامه، مانند صفحه چکیده، صفحه اول فهرست،‌صفحه اول هر فصل و غیره شماره صفحه نوشته نمى شود ولى شماره آن به حساب می‏آید. شماره هر صفحه با 5/1 برابر فاصله بین سطرها از پایین کاغذ در وسط سطر به فارسى ساده نوشته می‏شود.

• در نگارش متن اصلى، عناوین اصلى در وسط سطر، و کلیه عناوین فرعى در ابتداى سطر با شماره بندى دو عددى نوشته شود. قبل از شروع هر عنوان اصلى دو سطر، و قبل از شروع هر عنوان فرعى یک سطر خالى منظور شود. عناوین فرعى تر در ابتداى سطر نوشته شده و مطالب بلافاصله بعد از علامت : آغاز می‏شوند. به هر یک از عناوین اصلى و فرعى تا دو لایه فرعى شماره اى تعلق مى گیرد که، نحوه شماره گذارى آن در فهرست آمده است.

• بین معادلات و نوشته ها یک سطر خالى آورده مى شود. شماره معادله در سمت راست خط ، وشماره جداول و شکلها به ترتیب در بالا وپایین بصورت XX-YY نوشته مى شود. XX شماره فصل و YY شماره معادله مى باشد. درصورتیکه سطر معادله داراى جاى کافى نباشد، از سطر بعدى استفاده مى شود.

• منحنى ها، جداول ، تصاویر و یا اشکال درون کادر بسته قرار گرفته، طرف بالاى آنها می‏بایست به طرف بالاى کاغذ قرار داده شود. هر یک از منحنى ها، جداول تصاویر و اشکال داراى شماره بوده و در متن به آنها اشاره شود.زیرنویس شکل در قسمت زیرین کادر به فاصله یک خط درج مى شود. توضیح شکل در سمت چپ بعد از شماره تایپ می‏شود. تدابیر مشابهى براى بالانویس جدول رعایت می‏شود. هر یک از منحنى ها،‌جداول، تصاویر و یا اشکال در طــى متن پایان نامه داراى شمـاره اى مستقل از یکدیگر بوده و بصورت متـوالى تا انتهاى هر فصل افزایش مى یابد. لازم به ذکر است که چنانچه تعداد منحنى ها، جداول، تصاویر و یا اشکال در قسمتى از متن بیش از حد معقول باشد جهت تداوم نوشتار مى بایست مجموعه آنها در یک پیوست قرارگیرند. در کلیه منحنى ها و نمودارها، هر یک از محورهاى مختصات معرفى شده و واحد مربوطه نیز در کنار محور مختصات درج شود. این موضوع در مورد سطرها و ستونهاى جــداول نیز صـادق مى باشد. به منظور افزایش کیفیت و دقت نمـودارها، توصیه مى شود که یکى از نرم افزارهاى متداول کامپیوترى مانند EXCELL ، HPG ، HG ، VISIO وغیره در رسم نمودارها مورداستفاده قرار گیرد.

• لازم است کلیه محاسبات منحصراً در سیستم آحاد بین المللى SI انجام شود. در موارد استثنایى که به علت محدودیت منابع موجود استفاده از سیستم هاى دیگر آحاد اجتناب‏پذیر به نظر مى رسد، ضرورى است که نتایج نهایى هر قسمت از محاسبات را علاوه بر سیستم آحاد مربوطه، پس از تبدیل واحد در سیستم SI نیز درج نمود. ضمناً‌ به این موضوع نیز حتماً‌ توجه شود که در مقابل تک تک نتایج محاسبات، واحد مربوطه باید ذکر شود.

- ترتیب ساختاری ارائه مطالب نظم و ترتیب در ارائه مطالب و یکسان سازى شیوه،‌علاوه بر افزایش میزان درک خواننده، سهولت دسترسى و دریافت آنرا میسر می‏سازد. لذا در این بخش،‌ضمن بیان مشخصات هر یک از قسمت ها، ترتیب ارائه آنها نیز ذکر شده است.

• جلد پایان نامه پایان نامه، مطابق با نمونه طرح جلد ارائه شده در پیوست این آئین نامه،‌زرکوب و با جلد سبزرنگ:دکترا ،جلد آبى تیره رنگ: ‌کارشناسى ارشد و جلد مشکى رنگ: کارشناسى مجلد گردد.عنوان پایان نامه با حروف بزرگ و سایر مطالب با حروف کوچک درج شود. در کنار شیرازه نیز صرفاً عنوان و نام تهیه کننده پایان نامه وسال اختتام آن با حروف کوچک زرکوب گردد. Ph.D.Thesis :دکترا ، M.Sc.Thesis :‌کارشناسى ارشد ، B.Sc :‌کارشناسى Ã براى پایان نامه ها ى کارشناسى ،کارشناسى ارشد و دکترا : به منظور حفظ هماهنگى با مقررات جارى مدیریت تحصیلات تکمیلى دانشگاه از ذکر نام استاد یا اساتید مشاور روى جلد پایان نامه پرهیز گردد. براى پایان نامه هاى کارشناسی:‌ ذکر نام استاد (اساتید) راهنما روى جلد پایان نامه بلامانع است. هنگام ذکر مشخصات استاد یا اساتید راهنما، صرفاً درجه علمى ایشان ، دکتر یا مهندس ذکر شده و سپس نام و نام خانوادگى مربوطه درج مى گردد. از نوشتن عناوین دیگر مانند: آقاى، جناب، استاد وغیره پرهیز گردد. در قسمت زمان ارائه ماه و سال دفاعیه پایان نامه قید شود. بعنوان مثال: اسفند 1383

• صفحه نخست از آنجا که نام و یاد خدا بهترین سرآغاز براى هر نوشته و کارى مى باشد، بسیار مناسب است که نخستین برگ از پایان نامه به درج کلام الهى «بسم الله الرحمن الرحیم» با رسم الخط زیبا اختصاص یابد که فضل الهى موجب توفیق روزافزون گردد.

• صفحه عنوان در این صفحه،‌ مطالب روى جلد پایان نامه عیناً تکرار می‏شود، با این تفاوت که ذکر نام اساتید راهنما و مشاور الزامى است. - صفحه تقدیم ( اختیارى) در یک صفحه مستقل بعد از قسمت چکیده،‌برحسب صلاحدید نگارنده به فرد، افراد یا موسسه اى تقدیم مى گردد.

• صفحه قدردانى (اختیارى) در این قسمت، در یک صفحه مجزا بعد از صفحه تقدیم نگارنده مراتب قدردانى خود را از اشخاص و یا موسساتى که در تدوین مطلب با فراهم آوردن اطلاعات، امکانات و یا تأمین بودجه همکارى نموده اند، ابراز مى نماید.

• چکیده پروژه حداکثر در حجمى معادل با 250 تا 300 کلمه تهیه شده و شامل بیان مختصر مسئله مورد بررسى، روش تحقیق و مراحل بکار گرفته شده براى کسب و جمع آورى اطلاعات، نحوه تجزیه و تحلیل و نتیجه کلى حاصله مى باشد. خواننده با مطالعه چکیده باید تشخیص دهد که پروژه موجود دربرگیرنده مطالب مورد علاقه وى مى باشد یا خیر؟ تاریخچه و سابقه موضوع در این قسمت ذکر نشده، بلکه در مقدمه پروژه توضیح داده مى شود. چکیده در یک صفحه مجزا بعد از صفحه عنوان قرار مى گیرد . در بالاى آن به فاصله دو سطر از حاشیه بالاى صفحه در میانه سطر عنوان پایان نامه نوشته مى شود. در انتهاى چکیده می‏تواند کلمات کلیدى مورد استفاده در پایان نامه به تعداد 5-4 واژه اضافه شود.

• فهرست (مطالب ، جداول و نمودارها) فهرست مطالب :صفحات فهرست بعد از صفحه قدردانى قرار مى گیرند. کلمه " فهرست" در وسط و بالاى کلیه صفحات مربوطه تایپ گردد. عناوین اصلى و فرعى در سمت راست و شماره صفحه در حاشیه چپ نوشته شود. شماره عنوان اصلى با خط تیره از عنوان مربوطه جدا مى شود. شماره عناوین فرعى حداکثر بصورت ZZ-YY-XX نوشته مى شود که XX شماره عنوان اصلى و YY یکى از عناوین فرعى XX و ZZ نیز یکى از بخش هاى زیرین YY مى باشد. که البته در فهرست نویسى فقط تا عنوان فرعى دوم (اصلی- فرعی- زیرین) شماره گذارى شده و نوشته مى شود. عناوین اصلى از منتهاى الیه سمت راست هر سطر ، عناوین فرعى به اندازه چهار حرف داخلتر از عنوان اصلى و عناوین فرعى تر به اندازه هشت حرف داخلتر از عنوان اصلى نوشته مى شوند. فهرست تصاویر ونمودارها: راهنماى تصاویر واشکال نیز با درج شماره شکل و شرح آن و صفحه آن جداگانه درج می‏گردد. فهرست جداول :راهنماى جداول پایان نامه نیز بصورتى که شرح داده شد وبصورت جداگانه بعد از فهرست تصاویر آورده می‏شود. ترتیبى که در اینجا به جهت ارائه مطالب بیان گردید به گونه ایست که، همواره در فهرست نویسى «تقدیم» حرف «الف» و «مقدمه» شماره«1» را به خود اختصاص مى دهد.

• لیست علائم و اختصارات این قسمت که قبل از فهرست قرار مى گیرد، لیستى است از کلیه علائم و اختصاراتى که در متن بکار رفته است.باید سعى شود که در متن از علائم استاندارد استفاده شود. نحوه نگارش لیست علائم بدین ترتیب است که در چپ علامت و در سمت راست مفهوم آن درج مى گردد. ترتیب نگارش علائم مطابق با نوع علامت بکار رفته، متفاوت مى باشد . معمولاً‌ نخست حروف انگلیسى سپس حرف یونانى نوشته مى شوند . لازم به ذکر است که در کل متن پایان نامه براى نمایش هر پارامتر فیزیکى فقط باید از یک نماد استفاده کرد. به عنوان مثال براى نمایش دما فقط از یک حرف مانند T استفاده شود.

• مقدمه مى بایست شامل موارد ذیل باشد:

1- بیان واضح و کامل مسئله موردبررسى یا هدف مطالعه.

2- بیان دلایل اهمیت موضوع و ارزشیابى آن.

3- بیان مختصر تاریخچه کارها و تحقیقات قبلى انجام شده روى موضوع و وضعیت فعلى آن.

4- معرفى و مرور اجزاء‌و بخش هاى پایان نامه. این مطالب به این سؤال که چرا این بررسى یا پایان نامه صورت مى پذیرد پاسخ داده، و نشان می‏دهد که گامى در جهت تکمیل و با رفع نقص فعالیت گذشتگان مى باشد.

5- توضیحات مختصرى در مورد نحوه تجزیه و تحلیل مسأله و روشها، نحوه انجام تحقیق ونتایج بدست آمده از آن به نظر مى رسد که ضرورتى نداشته باشد. ü متن اصلى این بخش از پایان نامه،‌اصل و اساس آن مى باشد. در واقع این بخش است که به دانش‏پژوهان کمک اصلى مطالعاتى را مى نماید. بنابراین مطالب آن باید به صورت واضح،‌منظم و قابل فهم ارائه گردد. بایستى سعى گردد تنها قسمت هایى که مستقیماً با موضوع موردبحث مربوط است آورده شوند. مابقى مطالب به صورت پیوست اضافه گردد. براى مثال اگر آشنایى با بعضى قضایا براى درک مطلب لازم است، ولى اثبات آنها منظور اصلى گزارش نیست به صورت پیوست اضافه شود. برنامه کامپیوترى، طرز استفاده و نمودار آن، نیز در پیوست آورده شود. مگر در مواردى که صورت پروژه عمدتاً‌ در ارتباط با یک برنامه کامپیوترى تعریف شده باشد. بطور کلى اهمیت پایان نامه صرفا به نوآورى نگارنده بستگى دارد.لذا از مطالب تکرارى ،کلاسیک و متعلق به دیگران فقط بصورت اختصار کمک گرفته شود. متن اصلى پایان نامه به طور منطقى به پنج فصل حداکثر 200 صفحه A4 تقسیم مى شود، فصل بندى پایان نامه بنا به نظر دانشجو و تایید استاد راهنما انجام می‏شود.هر فصل می‏تواند به چند بخش تقسیم شود. مطالب هر فصل را آنرا مى توان با بیان آن قسمت از تحقیق که فصل بدان اختصاص یافته است ، توضیح مطلب و روش هایى که در رابطه با این قسمت مورداستفاده قرار گرفته است و بر شمردن نکاتى که باید کشف و دانسته شود، آغاز نمود. در فصل سوم به طور کامل به محتویات هر یک از فصول پایان نامه خواهیم پرداخت. - بحث، نتیجه گیرى، پیشنهادات نتیجه گیرى با توجه به مطالب عنوان شده به ویژه در مقدمه به نگارش درآید.مقایسه نتیجه هاى بدست آمده با هدفهاى از قبل تعیین شده در مقدمه ،دستیابى هاى نوین در این فصل ذکر شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‏گیرند.

• مراجع پس از اتمام بخش آخر، باید مراجع درج گردد.بطور کلى چندین شیوه مأخذنویسى مطرح است که، در اینجا به شرح یکى از معروفترین آنها پرداخته می‏شود. بطور کلى چنانچه براى مطلبى از منبعى استفاده شود، ذکر آن مرجع در لیست مراجع پایان نامه الزامی‏می‏باشد. در اینگونه موارد مطلبى که مستقیماً از آن منبع نقل شود، بین دو گیومه نوشته می‏شود و بلافاصله بعد از آن علامت [ ] درج می‏گردد. در داخل آن شماره منبع مذکور به ترتیب عددى از اول پایان نامه قرار می‏گیرد.مثلا پانزدهمین شماره منابع استفاده شده بعد از ذکر مطلب مربوطه در داخل گیومه اینگونه آورده می‏شود: ] 15 [ در قسمت مراجع شماره مرجع در براکت [ ] نوشته مى شود و بعد از آن نام خانوادگى نویسنده سپس حرف اول نام که به وسیله علامت " ، " از یکدیگر جدا مى گردند آورده مى شود. در مراجع فارسى نام نویسنده بطور کامل ذکر می‏شود. اگر موضوع داراى چند نویسنده باشد. نام هاى ایشان با علامت " ، " از هم جدا مى گردد. بعد از نام نویسنده، عنوان کتاب یا مقاله آورده مى شود. و در ادامه چنانچه کتاب یا مقاله مترجم داشته باشد ، نام و نام خانوادگى مترجم ذکر می‏شود.اگر مطلب مورد نظر از کتاب اخذ شده باشد، نام موسسه انتشاراتى، سال انتشار ، شماره فصل و صفحه یا صفحات مورد رجوع ذکر مى شود. چنانچه مطلب نگاشته شده از مجله باشد جلد ( Vol ) ، شماره ( no )، سال انتشار ، شماره فصل و شماره صفحه خواهد آمد. براى نمونه به مثال‏هاى زیر توجه کنید. [1] طاهرى ، جمیل و پاکزاد ، حسین ، موج و پدیده هاى ارتعاشى، انتشارات دانشگاه علم وصنعت ایران،1360 ، ص 217-125. [2] - Timoshenko , S . P. , And Gere , J.M. Theory of elastic stability, McGraw –Hill , 1985 , pp. 105 – 115. [3] - Sanders , J.L. , Nonlinear Theories for thin shells , Q. appl. Mech. , Vol 10, No.1 , 1963 , pp. 21-36. ] 3 [ - Griffin , D.S. , Design filmits for buching of elevated temperature components . Proceedings ASME-PVP conference , Hawaii , July , 1989 ,pp. 25-27 . در ترتیب مراجع، ابتدا موارد فارسى، سپس خارجى ها و در نهایت موارد اینترنتى مطرح می‏شوند. در تخصیص شماره مرجع به مطالب، باید توجه نمود که چنانچه به یک مرجع چند بار ارجاع داده شود، همان اولین شماره تکرار مى گردد و نیز چنانچه به یک کتاب که قبلاً تحت صفحات خاص، ارجاع شده، مجدداً مراجعه گردد. اگر همان صفحات قبلى مدنظر باشد از همان شماره قبل و در غیر این صـورت یک شماره جــدید تعلق مى گیرد. در ترتیب مراجع، ابتدا مراجع فارسى، سپس صنایع خارجى و در نهایت موارد اینترنتى مطرح می‏شوند.
• پیوست ها در انتهاى پایان نامه، پیوست ها قرار مى گیرند. همانگونه در متن اصلى ذکر گردید. پیوست بگونه اى انتخاب مى شود که ضمن نیاز به وجود آنها، قرار دادن آنها در متن اصلى باعث از بین رفتن انسجام و پیوستگى مطلب مى گردد. هر پیوست به یک موضوع اختصاص مى یابد. به منظور مرتب نمودن پیوستها، ترتیب زیر پیشنهاد مى گردد:

پیوست 1- منحنى هاى حاصل و یا تهیه شده از استاندارد در صورتى که تعداد آنها زیاد باشد.

پیوست2- جداول حاصل و یا تهیه شده از استاندارد در صورتى که تعداد آنها زیاد باشد.

پیوست 3- اثبات قضایا

پیوست 4- دستورالعمل استفاده از برنامه کامپیوترى تهیه شده

پیوست 5- لیست برنامه کامپیوترى

پیوست 6- نقشه هاى تهیه شده لازم به ذکراست پیوستهاى نرم افزارى داخل جلد در پاکت ویژه اى چسبانده می‏شوند. در صفحه اول هر پیوست، در بالا و وسط کادر کلمه پیوست و شماره ترتیب آن درج شده و سپس با یک خط فاصله در وسط کادر عنوان مربوط به آن پیوست آورده مى شود.

- چکیده انگلیسی: این بخش حداکثر در یک صفحه ارائه شده و می‏تواند ترجمه چکیده فارسى باشد.

- فرم داخل جلد به انگلیسی: این فرم دقیقا ترجمه جلد فارسى در ابتداى پایان نامه می‏باشد.

4،2،3- محتواى فصول پایان نامه

فصل اول

• کلیات تحقیق

• مقدمه

• هدف

• ضرورت تحقیق

• بیان مسئله

• سوالات تحقیق

• مراحل تحقیق

• عنوان روش تحقیق

• روش جمع آورى اطلاعات

• ابزار جمع آورى اطلاعات

• روش تجزیه و تحلیل

• محدودیت هاى احتمالى تحقیق

• تعاریف واژه هاى اصلى تحقیق

فصل دوم

• مرور ادبیات تحقیق اهم مباحث نظرى پیرامون موضوع تحقیق که در یک تا چند بخش جداگانه به نقل قول از منابع معتبر (به همراه آدرس دهى منابع مورد استفاده در متن و درج مشخصات منابع مورد استفاده به ترتیب استفاده در انتهاى فصل درج مى گردد) توسط محقق گردآورى، دسته بندى، تنظیم و نگارش مى یابد.

فصل سوم

• روش تحقیق

• عنوان روش تحقیق

• معرفى روش نمونه بردارى یا بررسى جامعه موردنظر یا روش مطالعه موردى

• (Case Study) چگونگى تعیین اندازه نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمولهاى آمارى و...

• معرفى روشها و ابزار گردآورى اطلاعات کمى یا کیفى

• معرفى الگوها یا مدل مورد استفاده براى تحلیل مسئله

• معرفى جزئیات روشهاى تجزیه و تحلیل اطلاعات

• روش سنجش اعتبار و پایائى تحقیق کمى و یا صحت و تعمیم پذیرى تحقیق کیفى

فصل چهارم

• جزئیات مراحل پیاده سازى روش تحقیق براى حل مسئله و پاسخگویى به سوالات تحقیق

فصل پنجم

• جمع بندى و نتیجه گیرى و موضوعات پیشنهادى براى تحقیقات آتى

• فهرست منابع و مأخذ

• چکیده لاتین پیوست ها

• پرسشنامه

• جزئیات محاسبات تجزیه و تحلیل اطلاعات ü

• جداول و نمودارهاى اضافى

http://rezasabziadabiyat1385.persianblog.ir/post/285/

در جلسات دفاع از پایان نامه های دانشجویی چه می گذرد؟

 

در جلسات دفاع از پایان نامه های دانشجویی چه می گذرد؟

بعد از اتمام کار و جلسه دفاع، پایان نامه ها اغلب بایگانی شده و تنها بدرد دانشجویانی می خورند که بعدها می خواهند چهارچوب نظری و پیشینه تحقیق پایان نامه خود را بنویسند. در واقع در این مرحله به جرات می توان گفت که هیچ ارتباطی بین صنعت، سازمان ها و نهادهای مختلف و دانشگاه وجود ندارد و هیچ ساز و کاری برای استفاده از پایان نامه های دانشجویان اندیشیده نشده است.

سرویس اجتماعی «فردا»،حسین کرمانی: جامعه علمی ایران در حال حاضر با مشکلات عدیده ای روبرو است. یکی از این مشکلات که چندان به آن توجه نشده و در معرض دید مردم ورسانه ها قرار نگرفته، شیوه تدوین و تهیه پایان نامه های دانشجویی است.این ماجرا از چند جنبه قابل بررسی و تامل است که در این مطلب اندکی به آنها خواهیم پرداخت.
ابتدا بهتر است توضیح دهیم که چرا توجه پایان نامه های دانشجویی مهم است. در واقع ثمره سالها درس خواندن هر دانش آموزی که تحصیل خود را از 7 سالگی شروع میکند تا پایان دوره فوق لیسانس، چیزی نست جز پایان نامه او. این پایان نامه بایستی عصاره هر آنچه که محصل طی دوران تحصیل خود آموخته است باشد و با دقت هر چه تمامتر مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ چرا که هر پایان نامه بعنوان یک سند علمی برای همیشه باقی می ماند و دیگران به مباحث و نتایج آن تکیه می کنند.

اما این مسئله در جامعه علمی ایران به چه صورتی مطرح است؟ همانطور که در ابتدا گفتیم از چند زاویه میتوان به این موضوع نگاه کرد. در ابتدا نحوه تهیه پایان نامه توسط دانشجویان، بعد دوم قضیه نحوه ارزیابی و برگزاری جلسه دفاع و آخرین جنبه هم میزان و نحوه استفاده از این پایان نامه ها و کسانی است که از این پایان نامه ها استفاده می کنند. باید خاطر نشان کرد که همه این مراحل بایستی هر چه دقیقتر و علمی تر انجام شود تا ثمره صرف هزینه، وقت و منابع کشور برای سواد آموزی به خود کشور بازگردانده شود. اما در واقعیت چه اتفاقی رخ می دهد؟

هر یک از این مراحل در دانشگاه های ایران نقاط ضعف فراوانی دارند. در حالیکه بایستی بپذیریم دانشجویان و اساتید فراوانی وجود دارند که تلاش می کنند روند تهیه و تدوین پایان نامه را علمی و دقیق انجام دهند اما متاسفانه در اغلب موارد، چه اساتید و چه دانشجویان در پی دور زدن روندهای علمی هستند و کار انجام پایان نامه را به امری فرمایشی تبدیل کرده اند.

در ابتدا دانشجویان تلاش قابل قبولی برای انتخاب موضوع نمی کنند و در بسیاری از موارد دیده شده است که دانشجویان تنها بدنبال انتخاب موضوعی هستند که صرفا پایان نامه ای برای رفع تکلیف نوشته، مدرک خود را بگیرند. در این میان بازار سودجویانی که معلوم نیست چگونه پایان نامه تهیه می کنند نیز برای فروش پایان نامه گرم است، امری که جز به سخره گرفتن علم و دانشگاه نام دیگری بر آن نمی توان نهاد و دغدغه هیچ شخص یا ارگانی نیز نیست.

اما در جلسات دفاع چه می گذرد؟ حکایت برگزاری این جلسات نیز حکایت جالبی است. گذشته از اینکه اغلب اساتید راهنما بعضا دانش کافی را در حوزه موضوع پایان نامه دانشجویشان برای راهنمایی وی ندارند و بدلایلی دیگر اینکار را قبول می کنند، در روند تهیه پایان نامه نیز کار خاصی انجام نمی دهند و تنها به جابجا کردن چند جمله بسنده می کنند.

به شهادت اغلب دانشجویان، جلسه دفاع پایان نامه نیز تنها یک بده بستان بین اساتید است. چرا که استادی که امروز داور یک پایان نامه است ممکن است روز بعد استاد راهنمای آن پایان نامه، داور پایان نامه دانشجویش باشد و به همین دلیل شهامت آن را ندارد که نمره پایین به دانشجو بدهد و یا پایان نامه را با نگاهی علمی مورد ارزیابی قرار دهد. در موارد چندی نیز اساتید داور اصلا زحمت اینکار را بخود نمی دهند و داور شدن برای آنها تنها نانی دارد، هر چند برای کشور آبی نداشته باشد. اینگونه است که تمامی پایان نامه ها با نمره های بالای 19 دفاع می شوند، که اگر واقعا تمام این پایان نامه ها از لحاظ علمی در چنین سطحی باشند کشور تا الان می بایست از لحاظ تولیدات علمی فرسنگ ها از دنیا فاصله می گرفت.

بعد از اتمام کار و جلسه دفاع، پایان نامه ها اغلب بایگانی شده و تنها بدرد دانشجویانی می خورند که بعدها می خواهند چهارچوب نظری و پیشینه تحقیق پایان نامه خود را بنویسند. در واقع در این مرحله به جرات می توان گفت که هیچ ارتباطی بین صنعت، سازمان ها و نهادهای مختلف و دانشگاه وجود ندارد و هیچ ساز و کاری برای استفاده از پایان نامه های دانشجویان اندیشیده نشده است.

توجه به مطالب بالا نشان می دهد که روند تهیه و دفاع پایان نامه ها و بعد از آن در کشور ما با مشکلات و چالشهای عدیده و مهمی روبروست که متاسفانه توجه کافی به آنها نشده است. بدیهی است که اگر می خواهیم کشور آنگونه که مقام معظم رهبری می خواهند در مسیر پیشرفت و توسعه گام بردارد بایستی از خشت های اول شروع کرده و آنها را کج نگذاریم، آنگاه دیوارمان به ثریا خواهد رسید.

http://www.fardanews.com/fa/news/227562

چگونه پایان نامه بنویسیم و چگونه از پایان نامه دفاع کنیم ؟

  چگونه پایان نامه بنویسیم و چگونه از پایان نامه دفاع کنیم ؟

پایان نامه نحوه نگارش مقالات علمی و پایان نامه   روش تدوین مقالات علمی •مقالات علمی •مقالات تحقیقی   مقالات علمی  این مقالات عموما در پاسخ به فراخوان های علمی تهیه شده و مشتمل بر اطلاعات زیر می باشد : •صفحه عنوان •صفحه بسم ا... •چکیده •فهرست مطالب •مقدمه •متن اصلی •بحث و نتیجه گیری •پی نوشتها •فهرست منابع صفحه عنوان •آرم جمهوری اسلامی ایران •عنوان مدیریت منطقه •نام مدرسه •نام فراخوان •موضوع تحقیق •نام و نام خانوادگی محقق •ماه و سال تهیه اثر   چکیده •موضوع یا هدف •نتایج مطالعات دیگران •نتیجه گیری محقق   مقدمه •تشریح موضوع پژوهش •سوالات •اصطلاحات •کلید واژه ها متن اصلی شامل مطالبی که محقق از •کتاب ها •مجلات •پایان نامه ها •اینترنت و ... بدست می آورد .   منبع نویسی در متن عموما به شکل زیر انجام می شود : (نام و نام خانوادگی مولف اثر،تاریخ انتشار،شماره صفحه ای که مطالب از آن استخراج شده) مثال : –تراشه 440 ام ایکس برای سلرون های رایانه ای کیفی طراحی شده اند و قادر به شبیه سازی کارت صوتی و مودم به صورت نرم افزاری هستند . (صارمی راد،1380،ص47) بحث و نتیجه گیری در این بخش ابتدا محقق به بیان سوالات پژوهش پرداخته و سپس هر یک را با عنایت به مطالبی که از منابع اطلاعاتی به دست آورده پاسخ می دهد. محقق می تواند استنباط های شخصی خود را در این بخش ارائه نماید .   •پی نوشتها –کلیه کلمات خارجی مانند نام افراد و واژگان تخصصی در این بخش قرار می گیرند .همچنین می توان توضیحات اضافی مربوط به متن اصلی را در بخش پی نوشتها ارائه داد . •فهرست منابع –منابع مورد استفاده محقق (که در متن مقاله به آنها اشاره شده) به ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسنده ارائه می شوند . دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟  آئين نگارش پايان نامه هاى کارشناسى ، کارشناسى ارشد و دکتري   در اين بخش شکل و شيوه اى يکسان در نگارش پايان نامه ارائه مي‏گردد که رعايت آن ضرورى است ومنجر به ارزيابى کفايت مطلوب پايان نامه خواهد شد.رعايت اين نکات موجب انتقال پيام مطلوب تر شده ، و دانشجو با روش ‏ هاى استاندارد تدوين پايان نامه، نگارش جزوه، پروژه وحتى گزارش فنى که ساختارى کم و بيش متفاوت است آشنا مى شود.  پايان نامه به لحاظ نگارش داراى دو وجه قابل تأمل است: 1- مکان نوشتن مطالب در هر صفحه پايان نامه، نحوه حاشيه بندى، شماره گذارى، ارجاعات، صفحات وبخشها، معادلات، تصاوير، جداول و منحنى ها. 2- ترتيب ساختارى ارائه مطالب در جزء جزء پايان نامه. ابعاد حياتى تر و راهگشاى دو محور فوق طى دو فصل مورد تعمق قرار خواهند گرفت. 3-محتوای فصول پايان‏نامه 4،2،1- نحوه تنظيم مطالب: اهم نکاتى که مى بايست در مورد ابعاد کاغذ پايان نامه، نحوه تنظيم و کادربندى براى انعکاس مطالب در روى کاغذ رعايت گردد عبارتنداز: • از کاغذ مرغوب و در قطع A4 به منظور نگارش پايان نامه استفاده شود. در مواردى که نياز به کاغذ در قطع بزرگتر است،‌ ضمن استفاده از اندازه هاى استاندارد رده A به هنگام ضميمه نمودن کاغذ مربوطه، به اندازه A4 تا شده و حتماً‌داخل صحافى قرار داده شود. • در تحرير متن، معادلات رياضى، جداول و نمودارها از کامپيوتر و نرم افزارهاى فارسى موجود استفاده گردد. • اندازه حروف به هنگام استفاده از نرم افزار کامپيوترى، Pt 12 تا 14، بافونت Lotus يا Zar بوده ودر تمام متن يکسان باشد. • تا حد امکان از عکس و تصوير براى انعکاس مطالب استفاده نشده و از شماتيک هاى گويا بهره گرفته شود.در صورتيکه تصويرى بصورت کپى در پايان نامه ارائه شود، بديهى است بايد کاملا واضح بوده و از کيفيت خوبى برخوردار باشد. • حواشى بالا و پايين کاغذ به ترتيب 5/2 و 5/2 سانتى متر و از راست و چپ نيز به ترتيب 3 و 2 سانتى متر باشند.صفحات بصورت 18 سطرى و يا 24 سطرى تايپ شوند. • جملات متن حتى الامکان کوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسى و بصورت مجهول نوشته شده باشد. • از نگارش کلمات لاتين در متن پروژه، روى اشکال و جداول خوددارى شود. معادل لاتين پس از مشخص شدن به وسيله شماره اى که بالاى معادل فارسى آن کلمه تايپ مى شود، در زيرنويس پايين صفحه با شماره عدد فارسى آورده شود. در هر صفحه، شماره هاى زيرنويس بصورت دو ستونه در زير نيم خطى درسمت چپ کاغذ، از يک آغاز و به ترتيب افزايش مي‏يابند. بطوريکه در هر سطر از زيرنويس صفحه حداکثر دو کلمه انگليسى معادل تايپ مى گردد که، کلمه اول از سمت چپ و کلمه دوم از ميانه صفحه تحرير مى گردد. ساير کلمات انگليسى نيز در سطور بعدى، به همين ترتيب درج مى شوند. اگر پيدا کردن معادل فارسى براى کلمه اى خاص مثلاً يک مقاله لاتين بسيار مشکل بود ، ‌مى توان تلفظ لاتين کلمه را با حروف فارسى نوشته و در زير نويس اصل کلمه لاتين را نوشت. لازم به ذکر است که در صورت تمايل مي‏توان به جاى استفاده از زير نويس در پايان هر صفحه، از پى نوشت در انتهاى هر فصل استفاده نمود. بديهى است که شماره لغات پى نوشت هرفصل نيز از يک آغاز مي‏شود. پي‏نوشت انتهاى فصل به دليل مشابهت با اصول مقاله نويسى ارجحيت کمترى دارد.   دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟  نحوه تدوین پایان نامه     *       بخش ها و ترتیب آنها    *       شیوه نگارشکاغذ و چاپ    *       فاصله گذاری و حاشیه بندی    *       جدول ها و شکل ها    *       پی نویس    *       درج کلمات خارجی در متن فارسی    *       روابط ریاضی و فرمول ها    *       نحوه ارجاع در متن و فهرست منابع و مآخذ    *       مشخصات جلد پایان نامه و رساله    *       تکثیر پایان نامه        1. بخش ها و ترتیب آنها پایان نامه هایی که به اداره تحصیلات تکمیلی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) تحویل می گردند، باید حاوی بخشهای نامبرده ذیل، به ترتیب ذکر شده باشند :     *       صفحه آغازین با نام و یاد خدا    *       صفحه    *       عنوان    *       صفحه تصویب عنوان پایان نامه توسط هیأت داوران    *       اهدا )اختیاری(    *       چکیده فارسی (حداکثر 300 واژه(    *       تقدیر و تشکر (اختیاری(    *       فهرست مطالب (شامل عناوین اصلی و فرعی فصل ها، عنوان کتابنامه و عناوین پیوست ها)    *       فهرست جدول ها (در صورت وجود(    *       فهرست شکل ها (در صورت وجود(    *       فهرست علایم و اختصارات (در صورت وجود(    *       متن اصلی (حدود 150 صفحه و در برخی موارد برای بعضی رشته ها حداکثر 150 برگ دو رو نوشته شود.)    *       پی نویس ها (در صورت وجود با دو نمره قلم کوچکتر از متن)    *       منابع و مآخذ    *       فهرست اعلام (اختیاری)    *       پیوست ها (در صورت وجود)    *       چکیده انگلیسی (حداکثر 300 واژه)    *       صفحه عنوان انگلیسی  2. شیوه نگارش نگارش پایان نامه باید با نرم افزار Word و با قلم هایی باشد که در هر صفحه حداکثر 24 سطری، حدود 300 کلمه را دربرگیرد. همچنین قواعد و مشخصات تصریح شده در این دستورالعمل باید رعایت شود.  3. کاغذ و چاپ کلیه قسمتهای پایان نامه باید روی کاغذ سفید مرغوب با ابعاد 29/7 × 21/0 سانتیمتر (کاغذ A4) ماشین نویسی شود. کاغذ باید پرتره بوده و نوع قلم مورد استفاده در تمامی متن یکسان باشد. در صورت وجود نقشه ها و نمودارهای بزرگتر از کاغذ A4، حداکثر روی کاغذ A3 و با تاشدگی مناسب در مجموعه پایان نامه قرارگیرد.4. فاصله گذاری و حاشیه بندی  دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟  راهنماي ثبت، نگارش دفاع وارزشيابي پايان نامه هاي تحقيقاتي   بسمه تعالي   1- پايان نامه بخشي از دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي است كه طي آن دانشجو موظف است در يك زمينه مربوط به رشته تحصيلي خود تحت نظر استاد راهنما به تحقيق بپردازد. 2- دانشجويان دوره دكتري عمومي دندانپرشكي مي بايست پس ازگذراندن 120 واحد درسي دوره دكتري عمومي دندانپزشكي تايكسال موضوع پايان نامه خودرا انتخاب وبه ثبت برسانند.     *        تبصره: به دانشجوياني كه موضوع پايان نامه خود رادرمدت مقرربه ثبت نرسانند، تازمان ثبت موضوع پايان نامه، واحددرسي جديد ارائه نخواهدشد. 3- استاد راهنما باپيشنهاد دانشجو، موافقت استاد راهنما وتاييد گروه آموزشي مربوطه وتصويب شوراي پژوهشي دانشكده مربوطه تعيين مي گردد.     *        تبصره : رتبه استاد راهنما حداقل استادياري است . درموارد استثنائي باتاييد شوراي پژوهشي دانشكده مي توان ازاعضاي هيات علمي مربي نيز به عنوان استاد راهنما استفاده نمود.    *        تبصره : درموارد خاص وباتصويب شوراي پژوهشي دانشكده وبه منظور انجام تحقيقات بين بخشي دانشجو مي تواند بيش از يك استاد راهنما داشته باشد. 4- درصورت لزوم به پيشنهاد استاد راهنما يك نفر از اعضاي هيات علمي يامتخصصان ومحققان برجسته، پس ازتائيد شوراي پژوهشي دانشكده به عنوان استاد مشاور تعيينمي شود.     *        تبصره : سقف تعداد پايان نامه هاي دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي كه به طور همزمان توسط هراستاد راهنما هدايت مي شوند ازفرمول تقسيم تعدادكل دانشجويان ورودي درهرسال به تعداد كل اعضاي هيات علمي دانشكده مربوطه ضرب درعدد2 بدست مي آيد. دردانشكده هايي كه تعداد اعضاء هيات علمي زياد است وبافرمول فوق سقف پايان نامه هرعضو هيات علمي عددكمي خواهدشد، هرعضو هيات علمي براساس مرتبه دانشگاهي وي وباتصويب شوراي پژوهشي دانشكده ، حداكثر 3 پايان نامه دانشجويان باسال ورودي يكسان رابه طور هم زمان مي تواند راهنمايي نمايد. 5- انتخاب موضوع پايان نامه بايستي باهدايت استاد راهنما باشد. 6- موضوع پايان نامه نبايد تكراري باشد به اين معنا كه پايان نامه باعنوان مشابه يامتفاوت ولي محتواي يكسان در5 سال اخير دردانشگاه ذيربط گرفته نشده باشد.     *       تبصره : درموارد خاص وبانظر شوراي پژوهشي دانشكده ، درموضوعاتي كه ممكن است نياز به تحقيق مجدد دركمتر ازفاصله زماني فوق باشد، اخذ پايان نامه باعنوان ومحتواي مشابه بلامانع است . 7- هردانشجو بايد يك موضوع رابعنوان پايان نامه انتخاب نمايد.     *       تبصره: انتخاب موضوع پايان نامه توسط گروهي ازدانشجويان (حداكثر 3 نفر ) پس ازتائيد استاد راهنما وتصويب شوراي پژوهشي دانشكده به شرط رعايت موارد ذيل مجاز      مي باشد. الف: حجم واهميت موضوع تحقيق باتعداددانشجويان تناسب داشته باشد. ب: تقسيم بندي موضوع تحقيق به گونه اي باشد كه هريك ازدانشجويان ذيربط بتوانند انجام بخش مستقلي ازپايان نامه راعهده دار شوند. 8- جهت ثبت موضوع پايان نامه بايد مراحل ذيل طي شود. الف: انتخاب موضوع پايان نامه باهدايت استاد راهنما ب: بررسي تكراري نبودن موضوع پايان نامه توسط معاونت پژوهشي دانشكده ج: تصويب طر ح پيشنهادي پايان نامه درگروه آموزشي مربوطه د: ارائه طرح پيشنهادي پايان نامه ازطرف گروه به معاونت پژوهشي دانشكده جهت تصويب درشوراي پژوهشي دانشكده ه: ابلاغ مصوبه شوراي پژوهشي دانشكده به استاد راهنما جهت شروع پايان نامه     *       تبصره: فاصله زمان ثبت موضوع پايان نامه تازمان دفاع ازآن نبايد كمتر ازيكسال باشد.   9- هرپايان نامه بايد حاوي موارد زيرباشد: الف: چكيده به زبان فارسي وانگليسي (اهميت وزمينه كار ، مواد وروش ، نتايج ونتيجه گيري) ب: مقدمه (دلايل اهميت موضوع پژوهش ، اطلاعات كلي درزمينه پژوهش واهداف پژوهش) ج: بررسي متون د: روش كار (نوع پژوهش، محيط ومواد پژوهش ، حجم نمونه وروش نمونه گيري ، روش جمع آوري اطلاعات ، روش تجزيه وتحليل داده هاوانواع آزمون هاي آماري ومراحل انجام كار) ز: نتايج ( استفاده از آزمون هاي آماري ، جداول ، نمودارها وبيان نتايج) و: بحث ونتيجه گيري (بررسي نتايج حاصله، مقايسه نتايج باساير مطالعات ، بررسي علت تفاوت نتايج پژوهش باساير مطالعات ، بررسي نقايض ومحدوديت هاي پژوهش ، نتيجه گيري نهايي وارائه پيشنهادات) ه: مراجع 10: نگارش پايان نامه به زبان انگليسي بلامانع مي باشد ولي لازم است علاوه برچكيده به زبان انگليسي، چكيده به زبان فارسي نيز داشته باشد. 11: هيات داوران كه مسئوليت تصميم گيري تهايي در مورد پايان نامه ها رابرعهده دارند از اعضاي زير تشكيل مي شود:    1.        استاد راهنما   2.        استاد مشاور (درصورت وجود)   3.        نماينده شوراي پژوهشي دانشكده   4.        نماينده گروه آموزشي مرتبط باپايان نامه   5.        يك عضو ازاعضاي هيات علمي يامحققان ، متخصصان وصاحب نظران به انتخاب گروه آموزشي مربوطه     *       تبصره : مرتبه علمي استاد راهنما واعضاي هيات علمي بايد حداقل استادياري باشد، درشرايط خاص پس ازتائيد شوراي پژوهشي دانشكده مي تواند مربي باشد . درخصوص محققان ومتخصصان وصاحب نظران داشتن مدرك دكتري تخصصي الزامي است . 12- ارزشيابي پايان نامه ها توسط هيات داوران درمقياس نمره گذاري ازصفر تابيست صورت مي گيرد وباتوجه به نمرات مربوط به چهار درجه به شرح ذيل متمايزمي شوند.          1.             عالي پايان نامه هاي بانمره 19 تا 20         2.             بسيار خوب پايان نامه هاي بانمره 17 تا99/18         3.             خوب پايان نامه هاي بانمره 14تا99/16           *             غيرقابل قبول پايان نامه هاي بانمره كمتراز14     *        تبصره : پايان نامه هايي مي توانند درجه عالي راكسب نمايند كه تحقيقاتي بوده ويادريكي ازمجلات علمي معتبر داخل ياخارج ازكشور به صورت مقاله چاپ شده ويااخذ پذيرش چاپ رادراين مجلات ارائه نمايند. بديهي است كه ارائه مقاله ويااخذ پذيرش چاپ مقاله بايد قبل از دفاع ازپايان نامه وتعيين نمره نهايي صورت گيرد. 13- كليه دانشجويان موظف به دفاع ازپايان نامه خود درآخرين نيمسال تحصيليمي باشند وچنانچه دانشجو درچهار چوب سنوات مجاز تحصيلي نتواند ازپايان نامه خوددفاع ونمره قبولي كسب نمايد، علي رغم اينكه گليه واحدهاي درسي دوره آموزشي مربوطه راباموفقيت گذرانده باشد، اخراج خواهدشد. 14- تعدادواحدها ونمره پايان نامه دانشجويان درآخرين نيمسال تحصيلي ثبت شده ودانشجو ازرعايت حداكثر واحدهاي مجاز درآخرين نيمسال تحصيلي معاف است. 15- زمان فارغ التحصيلي دانشجو، زماني است كه تمامي واحدهاي درسي خودرا ازجمله پايان نامه را گذرانده باشد(هركدام كه موخر باشد) 16- كليه حقوق مكتسب ازپايان نامه متعلق به دانشگاه است. 17- يك نسخه ازخلاصه هرپايان نامه مي بايست به حوزه معاونت تحقيقات وفناوري وزارت متبوع جهت بهره برداري واطلاع رساني به ديگر مراكز ارسال گردد. 18- رساله باتوجه به مشخصات برنامه وسرفصل دروس دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي مصوب هفتمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي مورخ 31/2/79 به رساله 4،3.2.1به شرح ذيل ميباشد: رساله 1: ميزان حداقل آموزش : (Requirement): - نگارش طرح مقدماتي تحقيق (پروپوزال) باهدايت استادراهنما - تصويب پروپوزال وعنوان تحقيق درمرجع مربوطه - ثبت عنوان تحقيق (رساله) دراداره آموزش دانشكده رساله 2: ميزان حداقل آموزش : (Requirement): - انجام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما - ارائه گزارش مكتوب ازپيشرفت تحقيق به استاد راهنما رساله 3: ميزان حداقل آموزش : (Requirement): - انجام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما ارائه گزارش مكتوب ازپيشرفت تحقيق به استاد راهنما رساله 4: ميزان حداقل آموزش : (Requirement): - انجام واتمام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما - نگارش رساله باتاييد نهايي استاد (آماده دفاع بودن) - دفاع ازرساله (واداي سوگند) (ارزشيابي رساله 1و2و3 توسط استاد راهنما ورساله 4 توسط هيئت داوران انجام مي گيرد.) 19- عنوان پايان نامه واستاد راهنما پس ازتصويب غيرقابل تغيير ميباشد.درشرايط خاص باتصويب شوراي آموزشي دانشكده ميسر خواهدبود. 20- استاد راهنماي اول بايستي ازكادر هيات علمي دانشكده دندانپزشكي مشهد باشد. 21- اضافه كردن استاد راهنماي سوم مي بايست باتائيد شوراي گروه وتصويب شوراي آموزشي دانشكده باشد. 22- پايان نامه هايي كه دواستاد راهنما دردوگروه آموزشي مختلف نياز دارد بايستي درجلسه گروه آموزشي استاد راهنماي اول ودرحضور استاد راهنماي دوم درگروه مطرح وبتصويب برسد. 23: پايان نامه هايي كه مروري باشند حداكثر سقف نمره اي كه مي توانند كسب نمايند 5/18 مي باشد. 24- اعضاي كادر هيئت علمي كه تعهدات قانوني خودرا بصورت (ضريب K) آموزشيمي گذرانند درسال اول تنها يك پايان نامه (بعنوان استاد راهنماي دوم)ودرسال دوم دو پايان نامه( بعنوان استاد راهنماي اول يادوم) ودرسال سوم طبق آيين نامه ودستور العمل اجرايي مي توانند راهنمايي پايان نامه دانشجويان عمومي را بعهده گيرند. 25- كادرهيات علمي كه شرايط راهنماي پايان نامه را داشته باشند مي توانند حداكثر دو پايان نامه را بعنوان استاد راهنماي اول (شامل : حداكثريك تخصصي ويك عمومي ويا دوعمومي ) ويك پايان نامه را بعنوان استاد راهنماي دوم (تخصصي ياعمومي )درهرسال تحصيلي برعهده گيرند. تذكر: *رديف 1 تا18 اين آئين نامه طبق آيين نامه ودستورالعمل اجرايي پايان نامه هاي دكتراي عمومي دندانپزشكي مصوب بيست وپنجمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي مورخ 23/12/82علوم پزشكي ميباشد. * رديف 19 تا 23 مصوبه شوراي آموزشي دانشكده مورخ 7/10/84 ميباشد .  نحوه نگارش پايان نامه - تايپ پايان نامه مي بايست در نهايت سادگي بوده و از اضافه كردن مطالب و طرحهاي غير ضروري بپرهيريد. - -. هر صفحه پايان نامه مي بايست حداقل 24 سطر داشته و حداكثر شماره فونت آن 14 باشد. هرپايا ن نامه بايد شامل موارد ذيل باشد: - عنوان به زبان فارسي وانگليسي (2صفحه) - تقديروتشكر(حداكثر2صفحه) ( Acknowledgement ) - فهرست مطالب ، تصاوير ، جداول ونمودارها - خلا صه فارسي و انگليسي ( Abstract) - بخش اول: مقدمه و مروري بر متون ( Introduction & Review of Literatures ) - بخش دوم: مواد و روش كار ( Methods & Materials) - بخش سوم: يافته ها ( Results ) - بخش چهارم: بحث ( Discussion ) - بخش پنجم : نتيجه گيري ( Conclusion ) - منابع ( References ) - ضميمه( در صورت نياز ) عنوانTitle بايد كوتاه، مختصر، مفيد، كامل و جامع باشد. - عنوان بهتر است به شكل عبارت نوشته شود. - از به كار بردن مخفف در عنوان پرهيز گردد مگر مخفف كلمه مورد نظر بسيار معروف و رايج باشد مانند : PH - در صورت استفاده از اعداد در عنوان اگر صد و يا كمتر از آن باشد بصورت حرفي و بزرگتر از صد به صورت عددي نوشته شود. - در مطالعات توصيفي حتما زمان و مكان در عنوان ذكر گردد. - عنوان فارسي در صفحه اول پشت جلد و عنوان انگليسي در صفحه آخر بلافاصله پشت جلد آورده شود.   تقدير و تشكرAcknowledgement - ضروري است از كليه كساني كه در اين تحقيق به نحوي سهيم بوده ولي در تاليف نقشي نداشته اند با ذكر نوع همكاري آنان، تقدير و تشكر گردد. - از كمكهاي فني و تكنيكي، حمايتهاي مالي و مادي تشكر شود. - در مجموع از دو صفحه تجاوز ننمايد. - لازم است مطالب اصلي و سر فصلهاي پايان نامه به همراه صفحه مربوطه آورده شود. در صورت استفاده از جداول و نمودار لازم است عنوان كامل آنها به همراه صفحه مربوطه ذكر گردد. فهرست مطالب - لازم است مطالب اصلي و سر فصلهاي پايان نامه به همراه صفحه مربوطه آورده شود. در صورت استفاده از جداول و نمودارها لازم است عنوان كامل آنها به همراه صفحه مربوطه ذكر گردد. چكيده يا Abstract با توجه به اينكه خلاصه يا چكيده، در واقع مهمترين و پرخواننده ترين قسمت يك مقاله است ، لازم است نويسنده نهايت سعي خود را براي نگارش خلاصه اي كه واجد شرايط ذيل باشد به كار برد. افعال مورد استفاده بهتر است در زمان گذشته و سوم شخص باشد. از آوردن جزئيات پرهيز گردد. از جدول و نمودار و تصاوير، اصطلاحات و محففها استفاده نشود. شماره رفرنس ذكر نشود. خلا صه اي چند سطري از مقدمه و هدف،مواد و روشها ،يافته ها و نتيجه گيري طرح تحقيقاتي در پاراگرافهاي مجزا و مشخص آ ورده شود. از نظر فضاي اشغال شده، خلاصه معمولا نبايد بيش از سي سطر باشد. Abstract عينا ترجمه خلاصه فارسي به انگليسي مي باشد. خلاصه فارسي بلافاصله قبل از مقدمه آورده شود. Abstractدر آخر پايان نامه در صفحه دوم از پشت جلد باشد.   مقدمهو مروري بر متون Introduction & Review of Literature - اين بخش شامل : مقدمه ، مروري بر متون ، بيان مسأ له و هدف طرح تحقيقاتي مي باشد. - بخشهاي بيان مسأ له و هد ف به صورت پاراگرافهاي مجزا و عنوان مشخص آورده شود. - هدف از نگارش مقدمه معرفي تحقيق بصورت منطقي و قابل درك براي خوانندگان مي باشد. - خواننده پس از مطالعه مقدمه بايد بداند كه اساس پايه هاي تحقيق چه بوده و چرا اين تحقيق مهم است و چگونه انجام شده است. - مقدمه بايد جامع و كامل باشد. - ابتدا مي بايست نويسنده با توصيف مختصري از موضوع مورد مطالعه به بيان مشكل پرداخته و اهميت مشكل و راههاي حل آن را بيان نمايد. - سپس مروري بر تحقيقات انجام شده در زمينه موضوع مورد پژوهش آورده شود. - در مروري بر مقالات سعي شود از مقالات در سطح عالي استفاده شود. - مقدمه جاي بيان اطلا عات گسترده و غير اختصاصي نيست. - حتي الامكان از جداول و تصاوير استفاده نگردد. - از نظريه ها و عبارتهاي شخصي استفاده نگردد. - محقق سعي نمايد از مقالاتي نام ببرد كه شخصاُ از آنها استفاده كرده است. - معيار منابع براساس مقالات ، خلاصه مقالات و كتب معتبر دنيا و پايان نامه هاي دفاع شده مي باشد. - مطالب موجود در سايتهاي مختلف اينترنتي نمي تواند به عنوان منبع قرار گيرد. مواد و روشها Methods and Materials - هدف از نگارش اين بخش، شرح نسبتا كاملي از متدولوژي تحقيق مي باشد به نحوي كه پژوهشگر ديگري بتواند روش تحقيق مورد نظر را بدون هيچ مشكلي تكرار كند. - اهميت ديگر اين قسمت اين است كه خواننده مي خواهد بداند تا چه اندازه روش كار مورد استفاده در اين تحقيق و نتايج بدست آمده قابل اعتماد مي باشد. - در صورت انجام مطا لعه مقدماتي( Pilot Study) شرح مختصري از آن ضروري است. - به طور واقع نحوه انتخاب موضوع مورد مطالعه، نوع مطالعه (توصيفي-تحليلي- مورد مشاهده- كومورت-تجربي- نيمه تجربي- يك سري كور و يا دو سري كور Double Blind) مشخص گردد. - بر اساس نوع مطا لعه نحوه نمونه گيري (تصادفي يا غيرتصادفي) ،زمان و مكان اجراي تحقيق ،ملاك انتخاب ويا عدم انتحاب نمونه هاي مورد پژوهش و حجم نمونه نوشته شود. - جزئيات مواد مورد استفاده و لوازم به كار گرفته شده به همراه كارخانه سازنده مواد و يا دستگاههاي مورد استفاده ذكر گردد. - نحوه جمع آوري اطلاعات نوشته شود. جمع آوري اطلاعات از طريق مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه، يا از روشهاي ويژه اي كه استفاده شده توضيح داده شود. - مداخلات انجام شده، نوع مداخله يا تجربه اي كه برروي هريك از نمونه ها انجام گرفته است با دقت توضيح داده شود. - روشهاي اندازه گيري، دقت و حساسيت وسيله مورد اندازه گيري بيان گردد. - حتي الا مكان مي بايست Validity وReliability وسيله اندازه گيري( مثل پرسشنامه ) ذكر گردد. اگر از روشهاي استاندارد و يا پرسشنامه استاندارد استفاده شده است تنها ذكر نام منبع آن كافي است. - آزمونهاي آماري، روشهاي آماري كه براي تاييد و تغيير نتايج مطالعه به كار رفته است بيان گردد. - ذكر برنامه هاي كامپيوتري مورد استفاده در تحليلهاي آ ماري ضروري است. - عبارات تخصصي آماري، كلمات مخفف و نشانه ها به طور كامل تعريف شوند. - مسائل اخلاقي رعايت شده در مطالعات انساني و حيواني ذكرگردد. يافته هاResults - از تكرار مواد و روشهاي استفاده شده در اين بخش بپرهيريد. - يافته هاي تحقيق مي بايست به صورت مفصل و روشن بيان گردد و از به كاربردن الفاظ و عبارات دوپهلوئي كه معناي روشني ندارند، پرهيز شود. - نوع آزمون آماري مورد استفاده مي بايست ذكر گردد. - نتايج آزمون آماري مي بايست بدون هيچگونه تعبير و يا تفسيري بيان گردد. اگر شاخصها عدد هستند، به دقت شرح داده شوند. - در صورتي كه ضمن مطالعه تعدادي از نمونه ها حذف مي شود ذكر علت آن ضروري است. - معمولا گزارش ميانگين بدون شاخصهاي پراكندگي فاقد ارزش مي باشد و به جاست كه ميانگين به صورت (±) انحراف معيار و يا خطاي استاندارد ذكر گردد. - اگر از آمار تحليلي استفاده شده است ضريب همبستگي، نسبت شانس و ساير نتايج بيان شود. - اگر مي توانيد يافته هاي خود را به سادگي و بدون ابهام در متن بكار ببريد ازتكرار آن به صورت جدول و يا نمودار خودداري نماييد. - هنگامي كه تعداد زيادي داده عددي وجود دارد و تفاوت آنها آنقدر بارز نيست كه اگر به شكل نمودار در آيد قابل توجه باشد، بهتر است آنها را در جدول بيان نماييد. - عنوان جدول بالاي آن و عنوان نمودار و توضيح تصاوير زير آن نوشته مي شود. اين نوشته بايد در حدي باشد كه خواننده نياز به متن براي توضيح جدول و يا شكل پيدا نكند. همچنين نشانه هاي درون تصوير و زير نويس كاملا تنظيم شود. - محل جدول متناسب با موضوع در متن آورده شود. در موارد زير نتايج به صورت تصاوير و نمودار آورده مي شود: · تعيين مقادير يك متغير وابسته برحسب مقادير متفاوت از متغير مستقل داده هاي يك متغير درمناطق مختلف - عنوان واحدهاي اندازه گيري متغيرهاي نمايش داده شده روي خطوط عمودي و افقي نوشته شود. - متغير مستقل براي محور افقي (X) و متغير وابسته برروي محور عمودي (Y) نوشته شود. بحث Discussion - اين بخش بايد يافته هاي اصلي مطالعه را بيان كند و بر جنبه هاي تازه و مهم بررسي انجام شده و نتايجي كه مي توان از آنها گرفت بدون تكرار مطالب ذكر شده در قسمتهاي ديگر تاكيد شود. - نويسنده در اين قسمت از ميان نتايج ارائه شده پاسخي را براي سئوالاتي كه در مقدمه بيان كرده است پيدا نمايد. - آثار و اهميت يافته هاي به دست آمده و محدوديتهاي آن را توضيح دهد. - يا فته هاي اين تحقيق را با يافته هاي مشابه در ساير مطالعات قياس نمايد و دلايل احتمالي آن را شرح دهد. - اگر شواهد مغاير يا نقض كننده اي براي نتايج تحقيق در ساير منابع وجود دارد آنها را بيان نمايد و دلايل احتمالي آن را ذكر نمايد. - موارد كاربرد عملي و قابليت تعميم پذيري نتايجي را كه به دست آورده توضيح دهد. نتيجه گيري Conclusion - نويسنده مي بايست در اين قسمت نتايج كاربردي مطالعه خود را به صورت كليدي بيان نمايد. - در اين قسمت پيشنهادات و راهنمايي را براي ادامه تحقيق يا رهنمودهايي را جهت تكميل آن به خوانندگان خود ارائه دهد.   منابع References - از نظريه ها و عبارتهاي شخصي به عنوان منبع نمي توان استفاده كرد. - محقق سعي نمايد از مقالاتي نام ببرد كه شخصا از آنها استفاده كرده است. - معيار منابع براساس مقالات ، خلاصه مقالات و كتب معتبر دنيا و پايان نامه هاي دفاع شده مي باشد. - مطالب موجود در سايتهاي مختلف اينترنتي نمي تواند به عنوان منبع قرار گيرد. الف) استناد آوري و يا نحوه نگارش منابع مورد استفاده - استفاده از منابع در حقيقت براي مستند كردن نوشته و افزودن اعتبار آن مي باشد. - دو سيستم عمده براي استناد آوري وجود دارد: 1) سيستم هار وارد: - در اين سيستم هنگامي كه شما جمله اي را از يك منبع مورد استفاده قرار مي دهيد، در انتهاي جمله نام نويسنده و سال انتشار منبعي كه برآن استناد كرده ايد ذكر مي نمايند (مثلا Stanley 1985) - در اين سيستم فقط نام فاميل نويسنده نوشته مي شود و ذكر نام كوچك و يا حتي حرف اول آن ضروري نيست. - اگر مقاله دو نويسنده دارد داخل پرانتز اسم هر دو به ترتيب حروف الفبا نوشته مي شود و اگر بيش از دو نويسنده را دو اسم اول را نوشته و بقيه et al گذاشته شود. مثلا( Stanley etal 1990) - در قسمت معرفي منابع اسامي منابع مورد استفاده به ترتيب حروف الفبا نوشته مي شود. از آوردن نام منابعي كه در متن استفاده نشده، خودداري گردد. 2) سيستم ونكور (Vancouver) - در اين سيستم استنادآوري براي هر جمله كه از منابع ديگر در متن مي آيد به ترتيب استفاده در متن شماره مي دهيم مثلا (1). - ترتيب نوشتن منابع به همان ترتيبي است كه در متن مورد استفاده قرار مي گيرد. ب) فهرست منابع: - ترتيب نوشتن مشخصات يك منبع در هر دو سيستم استنادآوري يكسان است. ج) نحوه نگارش منابع زمانيكه از يك مقاله استفاده شده است: - اسم فاميل نويسنده، حرف اول اسم كوچك، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شماره سريال (جلد)، صفحه شروع و ختم مقاله نوشته مي شود. - در مورد نام مجله بايد از اختصاراتي استفاده شود كه درايندكس مديكري براي مجلات استفاده شده است. به عنوان مثل Journal of Endodontics به صورت خلاصه J Endodon نوشته مي شود. - در صورتيكه نويسندگان مقاله پنج نفر و يا كمتر باشند مي بايست اسامي تمام نويسندگان ذكر گردد. در صورتي كه بيش از پنج نفر باشند، اسم دو نفر اول آورده شده و سپس از كلمه et al استفاده مي شود. 1) Stanley M, Pashley D. Vltrastractural study of dental pulp. J Endodon 1995; 18: 245-99. 2) نحوه نگارش منابع زمانيكه از يك كتاب به عنوان منبع استفاده شده است: - اسم فاميل نويسنده، حرف اول اسم كوچك، عنوان كتاب، شماره چاپ، محل انتشار، ناشر، سال انتشار، شماره جلد در صورت وجود، صفحات مورد استفاده نوشته شود. 2) Ingle J, Bakland L. Endodontics, 5 th ed, London, Mosbey, 2002; 210-225.   نحوه ارزشيابي پايان نامه ارزشيابي پايان نامه در جلسه دفاعيه بصورت محرمانه صورت مي گيرد و هيئت داوران نمره پايان نامه را با توجه به درنظر گرفتن موارد ذيل در فرم مربوطه وارد مي نمايند. - در پايان جلسه ميانگين ارزشيابي اعضاي هيئت داوران بعنوان نمره نهايي در نظر گرفته خواهد شد. ملاكهاي ارزشيابي پايان نامه هاي تحقيقاتي 1-ارزش و اهميت علمي موضوع انتخاب شده1نمره 2-كيفيت تبيين هدف و فرضيه1نمره 3-كيفيت تدوين مقدمه (بررسي مطالعات قبلي)2نمره 4-انتخاب روش كار و چگونگي اجراي آن4نمره 5-كميت و كيفيت نتايج حاصله4نمره 6- چگونگي تجزيه وتحليل آماري و نتايج2نمره 7- بحث و نتيجه گيري2نمره 8-كيفيت نگارش متن پايان نامه2نمره 9-كيفيت ارائه مطالب در جلسه دفاعيه2نمره جمع نمرات : 20نمره -------- منبع: http://www.mums.ac.ir/dental/fa/g11  دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟ روش نگارش پایان نامه، گزارش و مقاله علمی   دانشگاه صنعتی جندی شاپور  گرد آورنده: دکتر محمدرضا عصاری   چکیده: در این جزوه سعی شده تا نحوه نگارش یک گزارش علمی که می تواند شامل پایان نامه و یا مقاله باشد، ارائه گردد. هدف اصلی از نگارش این جزوه یکسان سازی نحوه نگارش گزارشات علمی بوده تا امکان انتقال و دریافت اطلاعات علمی بسهولت صورت پذیرد. 1- مقدمه هدف از این جزوه ارائه نکات لازم برای تهیه پایان نامه می باشد. موارد اشاره شده در این جزوه در تدوین فصلهای پایان نامه ضروری می باشد. استاد راهنما اولین شخصی است که پایان نامه و رعایت موارد نگارشی پایان نامه را کنترل می نماید. استاد راهنما موظف است که کفایت موضع پایان نامه را تایید نماید، دانشجو باید کلیه نکات مورد نظر استاد راهنما و تذکرات وی را برای تکمیل پایان نامه رعایت نماید. از طرفی استاد راهنما مسئول تصحیح کلیه متن پایان نامه نبوده، مسئولیت دفاع از محتوی و شکل پایان نامه با دانشجو است.   2- نکات اصلی در تدوین گزارش در نگارش پایان نامه و یا مقاله باید نکات زیر رعایت شوند.   2-1) تنظیم صفحه بندی پایان نامه اولین اقدام در نگارش پایان نامه تنظیم صفحه آرائی آن دارد. مطالب باید از بالا و راست  3 سانتیمتر و از پائین و چپ 5/2 سانتیمتر فاصله داشته باشند.   2-2) اندازه و فونت عناوین عنوانها اصلی و فرعی باید بصورت پررنگ نوشته شوند. عنوانهای اصلی که دارای یک مولفه هستند با اندازه 20 عنوانهای فرعی با دو مولفه مشخص می شوند و یا در واقع عناوین اصلی فصلها می باشند با اندازه 18 و عنوانهای فرعی که با سه مولفه مشخص می شوند و یا در واقع عنوانهای فرعی در فصل هستند با اندازه 16 و متن با اندازه 14 و با قلم نازنین نوشته شوند.   2-3) شماره عناوین شماره عناوین از راست به چپ و شماره اول بیانگر فصل و شماره دوم بیانگر عنوان بوده و حداکثر اعداد بکار رفته سه تا باید باشد.   2-5) زیر نویس کلمات اگر از کلماتی در متن استفاده شود که امکان ترجمه آنها وجود نداشته باشد باید با استفاده از زیر نویس انگلیسی آن در همان صفحه نوشته شود و اگر تعداد این کلمات زیاد باشد با شماره گذاری از همدیگر منفک شوند این شماره ها در هر صفحه از یک شروع می شوند.    2-6) توضیح جداول و اشکال توضیح جداول در بالای آنها و توضیح اشکال در زیر آن ذکر می شوند. جداول و اشکال در وسط صفحه قرار می گیرند. شماره جداول در هر فصل با ذکر شماره جدول و متعاقب آن فصل بیان می شود. در هر فصل شماره جداول از یک شروع می شود   2-7) نگارش روابط روابط از سمت چپ و شماره آنها از سمت راست نوشته می شود. شماره روابط در هر فصل با ذکر شماره روابط و متعاقب آن فصل بیان می شود. در هر فصل شماره روابط از یک شروع می شود.   2-8) مراجع در صورتیکه در پایان نامه از نتایج و کارهای دیگران استفاده شود باید حتما مرجع این مطالب ذکر شود. هر مرجع با شماره ای که در داخل یک کروشه قرار داده شده است معین می گردد. شماره مراجع از یک شروع می شود و با تغییر فصل ها این نحوه شماره گذاری تداوم خواهد داشت.   2-9) فاصله بین پاراگرافها با اتمام هر بخش فرعی و یا اصلی بخش بعدی با یک سطر فاصله شروع می شود. مطالب با فاصله 5/1 سطر از همدیگر نوشته می شوند.   2-10) علائم و اختصارات کلیه علائم و اختصارات بکار رفته در پایان نامه در ابتدای آن تعریف می شوند.   2-11) شماره صفحات صفحات اولیه تا شروع مقدمه با حروف الفبا و بعد از آن با شماره و در وسط و پائین صفحه مشخص می شوند.   2-12) پیوست ها مطالبی که ضرورت آنها بگونه ای نیست که در متن باید ذکر شوند ولی ممکن است خواننده نیاز به آن داشته باشد در پیوست آورده می شوند. تعداد پیوست ها محدودیت ندارد.   3- نحوه تنظیم صفحات اولیه و صفحه روی جلد در تدوین پایان نامه قبل از شروع بخشهای اصلی پایان نامه که همان فصول پایان نامه می باشند باید مطالبی در ابتدای پایان نامه آورده شود که در زیر به آنها اشاره می شود.   (صفحه روی جلد پایان نامه) دانشگاه صنعتی جندی شاپور ( عنوان پایان نامه )   استاد راهنما: (نام استاد راهنما)   توسط: ( نام و نام خانوادگی دانشجو)   دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟    ادامه مطلب ...   پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم  مقدمهبرای نوشتن یک پایان نامه یا پرژه تحصیلی در یک چهار چوب علمی محقق ناگزیر به رعایت اصولی است که هم نگارش مطلب برای وی آسانتر شود و هم مطالعه آن برای دیگران به سادگی امکان پذیر باشد این اصول سه گانه به شرح ذیل میباشند .1- اصول تنظیم و تدوین مطلب2- اصول نگارش و نوشتن مطلب3- اصول منابع و مآخذ مطلباصول تنظیم و تدوین مطلب در پایان نامه ها :معمولا یک پایان نامه تحصیلی به صورت زیر تنظیم میگردد :1- صفحه عنوان2- پیشگفتار و در صورت نیاز تشکر و قدر دانی3- فهرست مطالب4- فصل اول – طرح تحقیق5- فصل دوم –پیشینه تاریخی تحقیق6- فصل سوم _ روش تحقیق7- فصل چهارم _ ارائه یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن8- فصل پنجم _ خلاصه تحقیق و ارائه پیشنهادها9-فهرست منابع و مآخذ10-پیوست1)عنوان تحقیقعنوان تحقیق و صفحه اولین صفحه ای است که بیننده با آن واجه میشود و گاه روی جلد پایان نامه را در بر می گیرد و معمولا مشتمل بر اطلاعاتی به صورت ذیل است :الف) عنوان پایان نامهب ) نام کامل استاد راهنماج ) نام کامل محقق یا محققیند ) نام مرکز یا دانشگاهی که پایان نامه در آن تقدیم میگردد .ذ ) نوع مدرک ( برای مثال : پایان نامه دوره کارشناسی ارشد صنایع دستی )و ) تاریخ ارایه پایان نامه2) پیشگفتار و تشکر و قدر دانی :این بخش گر چه از ضروریات نیست ولی گاهی وجود آن لازم است که باشد و این قسمت میتواند شامل اطلاعات مختصر و مفیدی از هدف ، دامنه و وسعت تحقیق باشد که قبل از مطالعه کامل تحقیق به خواننده اطلاعاتی را در اینباره خواهد داد و تصویر و برداشتی از کل تحقیق را برای خواننده روشن میکند . محقق میتواند در پایتن پیشگفتار از فرد یا افراد با موسساتی که او را در انجام تحقیقش کمک و راهنمایی کرده اند ، سپاسگزاری کند .3) فهرست مطالب :فهرست مطلب که میتواند شامل یک یا چند صفحه باشد هدفی جز دادن دید و آگاهی از مطالب مندرج در پایان نامه به خواننده ندارد و خواننده را قادر خواهد ساخت به سرعت و دقت و سادگی ، مطلب دلخواه خود در پایان نامه را بیابد .4)فصل اول _ طرح تحقیق :طرح تحقیق یکی از ارکان اساسی و اصلی پایان نامه است و محقق قبل از آنکه به انجام تحقیق مبادرت ورزد ، باید این فصل را تهیه و تنظیم نماید و به سرعت استاد راهنما و یا هر فرئد دیگری که محقق قصد دارد نتایج تحقیق را به او گزارش دهد ، برساند . ÷س از تاید استاد راهنما محقق موظف است طبق طرح تنظیم شده در پی انجام تحقیق بر آید . مهمترین قسمتهای طرح تحقیق عبارتند از :4-1- عنوان تحقیق ؛ باید شناختی دقیق و روشن از حوزه ی موضوع تحقیق را عرضه دارد و خالی از هرگونه ابهام و پیچیدگی باشد .4-2-مقدمه یا تاریخچه ای از موضوع تحقیق : در این قسمت مختصری از نظرات و تحقیقات مربوط به موضوع و یا مسایل و مشکلات حل نشده در این حوزه و همچنین توجه و علاقه جامعه به این موضوع اشاره میشود .4-3-تعریف موضوع تحقیق : در این قسمت محقق موضوع مورد علاقه و یا نیاز احساس شده خود را در حوزه تحقیق بیان میدارد و عوامل موجود در موقیعت را تعریف و تعیین میکند .4-4-هدف یا هدفهای کلی و آرمانی تحقیق : این قسمت باید با جملات مثبت و کلی طرح شود و ازطولانی شدن مطالب پرهیز شود4-5-روش انجام تحقیق : در این قسمت پژوهشگر روش کاری خود را بیان میدارد و شیوه های گوناگونی را که در گرد آوری مطالب خود به کار برده ذکر میکند و همچنین اگر روش آماری خاصی را در تهیه و تدوین اطلاعات به کار برده آن شیوه را بیان میکندو بیان آن یکی از ملزومات است .4-6-اهمیت و ارزش تحقیق : با توجه به تشابه این قسمت از طرح تحقیق با تعریف موضوع تحقیق که در آن محقق نیاز خود را در آگاهی به نتایج مطالعه عنوان میسازد ، در این قسمت منابع شخصی یا علمی که از خاتمه تحقیق به محقق دست میدهد ، بحث میشود .4-7- محدودیت های تحقیق : محدودیت هایی که کنترل آن از عهده محقق خارج است مانند انتخاب نوع بافته ها و یا زیر اندازها و دیگر محدودیت هایی که کنترل آن در دست محقق است مانند موضوع و محل تحقیق و ...4-8- تعرف واژه ها : در این قسمت محقق باید واژه هایی که ممکن است برای خواننده آشنا نباشد تعریف کند مثلا در منطقه ای گره، ایلمک و در منطقه ای دیگر خفت و در جاییی دیگر به واژه ای دیگر خوانده میشود محقق باید واژه های نا آشنا را در این بخش معنی کند .4-9-خلاصه فصلها: در این قسمت خلاصه ای اشاره وار از فصلهای آتی آورده میشودتا خواننده بتواند تصویری واضح از دیگر قسمتهای پایان نامه در ذهن خود ترسیم کند .این مطالب میتواند اگر درست بیان شود فصل اول پر باری را برای تحقیق ما محیا سازد !5)فصل دوم پیشینه تاریخی موضوع تحقیق :این فصل حاوی خلاصه ای از مطالعات انجام شده در با ره موضوع تحقیق است این بخش از تحقیق یکی از ارکان اصلی و به تعبیری دیگر یکی از پایه های تحقیق میتواند باشد اگر محقق از ÷یشینه مطالعاتی تحقیق آگاهی داشته باشد به دنبال موضوعات تکراری نخواهد رفت و حتی میتواند با دلایل و برهان های ریشه دار و با پایه به نقد آثار گذشته بپردازد . 6)فصل سوم روش تحقیق :در این قسمت معمولا به تفصیل در باره مطالبی به قرار ذیل بحث میشود:الف) روش تحقیق در این قسمت محقق به توضیح و توجیه روش تحقیقی خود میپردازد و انواع مختلف روشهای تحقیقی ، هدف و موضوع پژوهشی خود ، مناسب دانسته است میپردازد.ب) آزمودنی ها در این قسمت محقق به سوالاتی از قبیل :1- آزمودنیها شامل چه اشخاص یا آیتمهایی هستند ؟ برای مثال او میگوید آزمودنیهای ما فقط شامل گبه بود.2- تعداد آزمودنیها چند تا بود ؟ مثلا 500 نمونه گبه و حتی میتواند فرد هم باشد مانند : 500 نفر بافنده گبه .3- با توجه به موضوع و هدف آیا افراد یا تعداد انتخاب شده مناسب هستند ؟ محقق باید با دلایل و برهانهای قاطع این بخش را برای خواننده ثابت کند و بقولی هدف خود را با عمل هماهنگ سازد .4- نوع گزینش و تقسیم آزمودنیها به چه ترتیب صورت گرفته است ؟ محقق باید به این موضوع اشاره کند که موارد انتخاب شده به چه دلیل منتخب نگارنده بوده است و چرا مثلا به جای گبه از گلیم استفاده نکرده و ...5-آزمودنیها از چه خصوصیات ویژه ای برخوردار هستند ؟ پژوهشگر باید به خوانندگان بگوید که خصوصیات آیتمهای انتخابی چه بوده است که او آنها را انتخاب کرده است او باید ویژگیهای انتخاب موضوعات مورد بحث خود را برای خواننده مشخص کند برای مثال بگوید چون میخواستیم نوع گره کاربردی در گبه ها را بررسی کنیم 500 نمونه گبه را انتخاب کردیم و یا ... ج) روش جمع آوری اطلاعات : پژوهشگر پس از تعیین روش تحقیق باید روش جمع آوری اطلاعات را برای خواننده بیان کند که میتواند با استفاده از شیوه های مشاهده ، مصاحبه ، میدانی ، پرسشنامه ای وکتابخانه ای و یا حتی اینترنتی باشد .د)متغیر های مستقل و وابسته : در این قسمت محقق به طور جدا گانه متغیر های متغیر های مستقل و وابسته را تعیین و تعریف میکند و با این کار هم مسیر مطالعه خود را مشخص میسازد و هم برای محقق دیگری این امکان را به وجود می آورد که در صورت تمایل ، بتواند در تحقیق مشابه همین متغیر ها را مورد بررسی قرار دهد .ذ- روش اماری : در این بخش محقق باید از شیوه آماری بکار رفته در تحقیقش یاد کند و ضمن توصیف روش آماری استفاده شده در تحقیق به وضوح و خارج از هر گونه ابهام و پیچیدگی فرمولها و سطوح معنی دار به کار رفته در تحقیق را بیان دارد برخی از روشهای آماری که در کاهای تحقیقاتی عبارتند از :1-فراوانی و درصد2-ضریب همبستگی3- آزمون – تی4- آزمون – اف7) فصل چهارم – یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها :این فصل در واقع هسته اصلی تحقیق است و احتمالا مشتمل بر بحث های کلامی ، جدولها ، شکلها ، نمودارها و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات است .8) فصل پنجم – خلاصه تحقیق و پیشنهادها :این فصل شامل دو قسمت اصلی ، یکی خلاصه تحقیق و دیگری پیشنهادها ست .الف- این بخش یکی از مشکلترین بخشهای پایان نامه است . یک خلاصه مناسب ترکیبی از دو نوع اطلاعات است :1- اطلاعات و یافته هایی که محقق از تحقیق جاری خویش به دست آورده است .2- اطلاعات و یافته هایی که محقق از طریق مطالعه تحقیقات و نوشته های دیگران جمع آوری کرده است و کلا در نوشتن پایان نامه ، رعایت نکات زیر حائز اهمیت است :الف) ارائه یافته ها و نتایج برجسته به صورت منظم .ب ) استفاده از یافته های تحقیق جازی برای تایید یا رد فرضهای تحقیقج ) بکار گیری مطالب مندرج در فصل پیشینه تاریخی در رد یا تایید تحقیق (هرجا که لازم بود ) .پیشنهاد ها :تحقیقاتی که در زمینه های مختلف از جمله فرش دستباف صورت میگیرد لزوما باید با پیشنهاد هایی همراه باشد که در بهینه سازی رنگرزی ، بافت ، طراحی و در نهایت به سازی تولید فرش انجامد .این بخش که به ازائه راهکارها میپردازد خواهد توانست بخشی از موانع را متلاشی کند و برای مسئولان چراغ راهی باشد.9) فهرست منابع و مآخذ :در این قسمت تمام منابع و مآخذ ، از قبیل کتابها ، مقاله ها ، مجله ها ، رساله های چاپ شده و چاپ نشده را به ترتیب حروف الفبای نام فامیل و نویسنده و یا مترجم و به صورت در هم از نظر نوع آنها نوشته میشود .10) پیوست :شامل مطالب و مدارکی است که در درک و فهم خواننده از پایان نامه کمک چندانی نمیکند و میتوان از پرسشنامه ها ، آزمونها ، نامه های نوشته شده به افراد و موسسات و سایر وسایل جمع اوری اطلاعات نام برد . شيوه تدوين پايان نامه در دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري(Ph.D) يكي از اهداف اصلي نگارش هر پايان نامه دراصل آشنا نمودن دانشجو با نحوه نگارش و تنظيم يك مبحث علمي است. پايان نامه نوشته اي است شامل چكيده پايان نامه به فارسي،فهرست تفصيلي مطالب، فهرست تصاوير، جداول و نمودارها،مقدمه و تاريخچه مختصر، مروري بركارهاي انجام شده و آخرين اطلاعات تئوري، عملكرد تحقيقي و عملي نتايج،بحث و پيشنهادات ، فهرست منابع و ماخذ و چكيده پايان نامه به انگليسي كه توسط دانشجو و با هدايت و نظارت استاد راهنما و همكاري استادان مشاور (در صورت داشتن)تنظيم و تدوين مي شود. رعايت اين شيوه نامه از جانب دانشجويان براي حفظ هماهنگي بين پايان نامه ها الزامي است. موضوعات هر پايان نامه را باتوجه به تعريف فوق و به ترتيب تقدم ذيل مي توان دسته بندي كرد: *عنوان پايان نامه - فرم زركوب روي جلد به فارسي - فرم داخلي جلد به فارسي - بسم ا…الرحمن ارحيم - تقديم (اختياري) - تائيديه هيئت داوران - اظهارنامه دانشجو - حق چاپ و تكثير و مالكيت نتايج (Copyright and Ownership) - تقدير و تشكر (اختياري) - چكيده پايان نامه به فارسي - فهرست مطالب - فهرست جدولها، نمودارها و اشكال - فهرست علائم و اختصارات - متن پايان نامه - نتايج وتحقيقات آتي - پيوستها (ضميمه1،ضميمه2،…) - ليست مقالات ارائه شده - مرجع ها و ماخذها - چكيده پايان نامه به انگليسي - فرم داخلي جلد به انگليسي - فرم زركوب روي جلد به انگليسي - عطف جلد (عنوان پايان نامه و نام نويسنده) * عنوان پايان نامه بايد رسا ومختصر باشد.   برگهاي خارج از متن پايان نامه:   الف- برگهاي ابتداي پايان نامه برگ اول:فرم داخلي جلد به فارسي: اين قسمت دقيقآ مطابق صفحه عمل شود. برگ دوم: بسم ا…الرحمن الرحيم برگ سوم:تقديم، درصورت تمايل دانشجو مي تواند پايان نامه خود را به شخصيتي و يا … تقديم دارد. برگ چهارم:تائيديه هيئت داوران برگ پنجم: اظهارنامه دانشجو برگ بعد :حق چاپ و تكثير و مالكيت بر نتايج (Copyright and ownership) برگ بعد: قدرداني و تشكر: اين متن عبارت است از قدرداني و تشكر از كليه كساني كه دانشجو را در راه نيل به هدف كمك نموده اند.  دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم  آیین نگارش منابع و مراجع استفاده شده در متن                        نحوه درج منابع در متن الف ـ اگر در متن به موضوع مطالعه اشاره شود نام نویسنده و سال انتشار داخل پرانتز می آید. ب ـ اگر به نام نویسنده در متن اشاره می شود سال انتشار داخل پرانتز درج می گردد. ج ـ اگر به مقاله ای که دو نویسنده دارد ارجاع داده شود نام هر دو، هر بار به همراه سال انتشار در داخل پرانتز می آید. د ـ اگر مقاله کمتر از 6 نویسنده داشته باشد بار اول نام همه آنها به همراه سال انتشار و در دفعات بعد فقط نام نویسنده اول به همراه سال انتشار و داخل پرانتز آورده می شود. هـ ـ اگر کاری شـش (یا بیـش از آن) نویسنـده داشتــه باشد فقط نام خانوادگی نویسنده اول و به دنبال آنet al" " به همراه سال انتشار در داخل پرانتز درج می شود. و ـ اگر به قسمت خاصی از یک منبع ارجاع داده شود لیست شماره صفحه ( صفحات ) پس از سال انتشار می آید. ز‌ ـ اگر منبع الکترونیک بوده و شماره صفحه ندارد در صورت دسترسی شماره پاراگراف آورده می شود. ح - اگر تمام یک وب سایت به عنوان منبع اشاره شود (و نه قسمتی از آن سایت)، به وب سایت مربوطه در متن اشاره می شود و نیازی به قرارگیری در فهرست منابع ندارد. ط ـ مکاتبات شخصی، سخنرانی ها، نامه ها، خاطرات، مکالمات، نامه های الکترونیک (e-mail) و غیره که این موارد نباید در فهرست منابع درج شوند و فقط در متن به آنها اشاره می شود که شامل نام، نوع مکاتبه و تاریخ خواهد بود. نحوه نوشتن مراجع در فهرست منابع الف ـ ترتیب نوشتن مرجع کتب خارجی: نام و نام خانوادگی ـ فاصله ـ حروف اول نام کوچک نویسنده ـ سال انتشار ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ عنوان کتاب ( با حروف ایتالیک ) ـ کاما ـ شماره جلد ـ کاما ـ شماره چاپ ـ نقطه ـ اسم ناشر ـ کاما ـ محل نشر ـ کاما ـ شماره صفحه ـ نقطه در مطالبی که فقط از یک فصل کتاب ذکر شده باشند: نام خانوادگی نویسنده فصل ـ فاصله ـ نام کوچک نویسنده فصل ـ سال انتشار ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ عنوان فصل ـ نقطه ـ کلمه In" " ـ دو نقطه ـ نام خانوادگی مؤلف کتاب ـ فاصله ـ حرف اول نام کوچک مؤلف کتاب ـ دو نقطه ـ عنوان کتاب ( با حروف ایتالیک ) ـ کاما ـ شماره جلد ـ کاما ـ شماره چاپ ـ نقطه ـ اسم ناشر ـ کاما ـ محل نشر ـ کاما ـ شماره صفحه ـ نقطه اگر تعداد نویسنده بیش از یک نفر باشد بین آنها کاما آورده می شود. ب ـ ترتیب نوشتن مرجع مقالات خارجی: نام خانوادگی نویسنده ـ فاصله ـ حرف اول نام کوچک نویسنده ـ نقطه ـ سال انتشار ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ عنوان مقاله ـ نقطه ـ نام مجله ( با حروف ایتالیک ) ـ کاما ـ شماره جلد ـ شماره مجله ( داخل پرانتز ) ـ کاما ـ شماره صفحه ـ نقطه اگر تعداد نویسنده 6 نفر ( یا بیشتر ) باشد برای بقیه"et al" ذکر می شود. بین نام نویسندگان کاما آورده می شود. در مورد مقالاتی که برای انتشار در مجله پذیرفته شده است ولی به چاپ نرسیده است در صورت مشخص بودن شماره مجله میتوانیم آن را نوشته و در پایان ( بدون ذکر شماره صفحه ) در داخل پرانتز عبارت”In press” را بیاوریم. ج ـ ترتیب نوشتن مراجع کتب فارسی: نام خانوادگی نویسنده(کتاب)- کاما- حرف اول نام کوچک نویسنده- دو نقطه- عنوان کتاب- نقطه- شماره جلد- شماره چاپ – نقطه- اسم ناشر- کاما- محل نشر – کاما- شماره صفحات(صص:برای چند صفحه) و (ص: برای یک صفحه) – کاما- سال انتشار- نقطه اگر منبع مورد استفاده تعداد نویسندگان زیادی داشت لازم است اسامی تمامی آنها قید شود. اگر کتاب ترجمه شده است نام مترجم پس از نام کتاب بیان شود. د- ترتیب نوشتن مراجع مقالات فارسی: نام خانوادگی نویسنده ( مقاله ) ـ کاما ـ حرف اول نام کوچک نویسنده ـ دو نقطه ـ عنوان مقاله(داخل گیومه) ـ نقطه ـ نام مجله ـ دو نقطه - سال مجله ـ کاما ـ شماره تسلسل مجله ـ کاما ـ شماره صفحه ـ کاما ـ سال انتشار ـ نقطه در مورد مقالاتی که برای انتشار در مجله پذیرفته شده ولی هنوز به چاپ نرسیده است در صورت مشخص بودن شماره مجله می توانیم رفرانس مربوطه را بیاوریم که در این حالت شماره صفحات قید نمی شود ولی در آخر عبارت « در حال چاپ » در انتهای رفرانس درج می شود. ه ـ نحوه نوشتن مرجع وب سایت ها در صورتی که کل وب سایت بعنوان مرجع باشد در همان محل اشاره شده و در فهرست منابع وارد نخواهد شد. و ـ نحوه نوشتن پایان نامه ها به عنوان مرجع    - اگر پایان نامه به زبان انگلیسی باشد: نام خانوادگی نویسنده ـ فاصله ـ نام حرف اول کوچک نویسنده ـ نقطه ـ سال انتشار ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ عنوان تز ( با حروف ایتالیک ) ـ نقطه ـ مقطع تز ـ کاما - دانشگاه مربوطه ـ نقطه    - اگر پایان نامه به زبان فارسی باشد: نام خانوادگی نویسنده ـ کاما ـ حرف اول نام کوچک نویسنده ـ دو نقطه ـ عنوان تز (داخل گیومه)ـ کاما ـ مقطع پایان نامه ـ کاما ـ دانشگاه مربوطه ـ کاما ـ شماره صفحه - کاما - سال انتشار ـ نقطه ز ـ نحوه نوشتن مرجع مقالات ارایه شده در کنگره ها و سمینارها که به چاپ رسیده اند:    - در کنگره های انگلیسی: نام خانـوادگی ارایه کننده ـ فاصله ـ حـرف اول نام کوچـک ارایه کنـنده ـ نقطه ـ سال ارایــه ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ عنوان مقاله ـ نقطه ـ کلمه «In » ـ دو نقطه ـ عنوان سمینار یا کنگره ( با حروف ایتالیک) ـ کاما ـ ماه و روزهای برگزاری ـ کاما ـ صفحات چاپ شده در کتاب مجموعه مقالات ( داخل پرانتز ) ـ نقطه ـ محل برگزاری ـ دو نقطه ـ نام انتشارات ـ نقطه    - در کنگره های فارسی: نام خانـوادگی ارایه کـننده ـ ویرگول ـ حرف اول نام کوچـک ارایه کننده ـ دونقطه ـ عنوان مقاله ـ کاما ـ کلمه « در» ـ دو نقطه ـ عنوان سمینار یا کنگره (داخل گیومه) ـ ویرگول ـ زمان برگزاری ( داخل پرانتز ) ـ کاما ـ محل برگزاری ـ کاما - صفحات چاپ شده در کتاب مجموعه مقالات ـ کاما ـ نام انتشارات ـ نقطه سعیدی، ع: نقش خدمات در صورتی که در متنی هم از منابع فارسی و هم انگلیسی استفاده شده باشد برای فهرست نویسی منابع : الف) اگر سیستم ونکوور مورد استفاده قرار گیرد منابع به ترتیب ظهور در متن فهرست خواهند شد و اختلاط منابع فارسی و انگلیسی ایرادی ندارد. ب) اگر سیستم هاروارد (الفبایی ) بکار رود ابتدا منابع همزبان سپس منابع زبان دیگر آورده می شوند(به ترتیب الفبایی)  دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟ ویژگیهاى پژوهش پایان نامه اى پژوهشِ پایان نامه اى ویژگیهای گوناگونى دارد : ـ تحلیل: مطالعه اجزاى گوناگون یک موضوع و روابط و متقابل آنها.ـ مقایسه: بررسى ویژگى هاى موضوع هاى مقایسه شدهـ تعریف: تعریف جامع و کاملـ توصف: توصف موضوع با ویژگى هاى معتبر که آن را توضیح دهدـ بحث: عرضه کردن جنبه هاى گوناگون موضوعـ فهرست.ـ ارزشیابى: بررسى جوانب گوناگون موضوع و کوشش براى رسیدن به نتیجه_مثال :ذکر مثال براى توضیح.ـ تلخیص: آوردن نکات عمده موضوع مورد نظربه اختصار .پیداست که در هر تکلیف درسى یا رساله ممکن است چند خصلت پژوهشى جمع گردند. اما به هر حال، حدود و نوع کار پژوهشى باید از پیش معلوم و مشخّص باشد.انتخاب عنوان پایان نامه باید از انتخاب عنوان کلی پرهیز کرد. عنوان پایان نامه باید متناسب با حدود پایان نامه باشد.براى انتخاب عنوان پایان نامه، به این معیارها نیز باید توجه داشت:ـ علاقه پژوهنده به آن عنوان و موضوع.ـ زمان لازم براى فراهم آوردن اثر.ـ دسترسى به اسباب و لوازم پژوهش.ـ اهمّیّت مطلب درفرهنگ و اجتماع.مرور پژوهش هاى پیشین معمولا در هر زمینه پژوهشى، آثارى از پیش فراهم شده است. مرور این آثار مى تواند ما را در نوشتن پایان نامه یارى کند. در این میان روشن مى شود که کار ما چه تفاوت هایى با کارهاى پیشین باید داشته باشد.اگر پژوهنده اى داراى توان کافى باشد، بهتر است آثار دست اوّل را مرور کند. هرچه منابع اصیل تر و سرشارتر باشند، پایان نامه ماندنى تر مى گردد.طرح تحقیق رساله هاى پژوهشى معمولا در یکى از این دو دسته قرار دارند:1. تجربى: متناسب با موضوعات علمى.2. تحلیلى: متناسب با موضوعات فرهنگى، هنرى.برنامه زمانى نویسنده پایان نامه باید با از شتابزدگى پرهیز و زمانى مناسب براى تهیّه رساله خود تعیین کند. این زمان فرصتی خواهد بود براى انجام :1. تعیین حدود موضوع ،شناسایى منابع و مراجعه به آن ها، گردآورى اطّلاعات و معلومات.2. نگارش پیش نویس.3. تجدیدنظر و اصلاح، تنظیم پانوشت، نگارش نمونه نهایى.مراجعه به منابع براى شناسایى مآخذ مى توان از این منابع استفاده کرد:ـ مدارک کتاب شناسى: مجموعه هاى فهرست آثار، فهرست ها و برگه دان هاى کتابخانه ها.ـ دائرة المعارف ها و سالنامه ها.ـ نشریّات معتبریادداشت بردارى بهتر است یادداشت بردارى روى برگه هاى جداگانه ویک شکل انجام پذیرد. به هر مضمون برگه جدایى اختصاص داده مى شود و هر برگه با شماره یا نشانه اى متمایز مى گردد. بدین ترتیب در طول کار، مى توان برگه ها را جابجا یا کم و زیاد کرد.بهتر است بر هر برگه عنوان کلیدى آن ثبت شودو هویت برگه هم معین شود، از قبیل مأخذ و تاریخ. همچنین مشخص شودکه نوع استفاده از مأخذ چیست: نقل به عبارت، نقل به مضمون، تلخیص، ویرایش، یا ...؟ براى هر یک از این ها مى توان نشانه اى خاص در نظر گرفت. در نهایت، مى توان برگه ها را شماره بندى پایانى کرد و هر یک را در جاى مناسب خودقرار داد.نگارش رؤوس مطالب فصل ها معمولا پایان نامه شامل این سه بخش است:مقدّمه، متن شامل چند فصل، و نتیجه. باید پیشتر رؤوس مطالب هر فصل را نوشت تا چشم اندازى از کار پیدا شود. این کار به نگارش پیش نویس نیز بسیار کمک مى کند.ساختمان پایان نامه (1) صفحه عنوان: عنوان، نویسنده، گروه درسى، نام درس، نهاد علمى مربوط، مقطع و سال تحصیلى.(2) پیشگفتار: هدف، سابقه تحقیق، روش و گستره پژوهش، سپاسگزارى.(3) فهرست مطالب.(4) فهرست جداول.(5) فهرست شکل ها و تصویرها.(6) پیکره: مدخل، متن، نتیجه و دستاورد تحقیق.(7) کتابنامه: مآخذ اصلى و فرعى شامل کتب و مقالات مورد پژوهش.(8) ضمایم: جداول، آزمون هاى پژوهشى، اسناد و مدارک و شواهد.(9) فهرست راهنما: فهرست اَعلام و مفاهیم و موضوعاتى که درباره آن ها مى توان اطّلاع قابل توجّهى در رساله یافت. ----------------------------------------- منبع: http://daneshnameh.roshd.ir/  دسته بندی : چگونه پایان نامه بنویسیم؟ برچسب‌ها: نگارش پایان نامه, پايان نامه نويسي  نوشتن و دفاع یک پایان نامه(به همراه نکات مهم) آرش فتاحی  . دانشجو، یک پایان نامهء دکتری را کاملا در محیطی کلمه به کلمه مینویسد.  پایان نامه . همیشه به خاطر داشته باشید که نوشتن را با قسمتهای آسانتر شروع کنید...شگفت آور است که چقدر افراد زیادی بر این باورند که یک پایان نامه باید به ترتیبی نوشته شود که بلافاصله چاپ و خوانده شود.           ( استل ام.فیلیپس و دی.اس.پاگ ، چگونه دکتری بگیریم 1994 )  . درواقع همهء چیزهایی که در مورد نوشتن و تجدید نظر کردن یک مقاله گفته شده است، برای یک پایان نامه هم به کار میرود.  بسیاری از بحث هایی که الان مطرح میشوند، برای پروژه های زیر لیسانس نیز بکار میروند.   اهداف یک پایان نامه اهداف یک پایان نامه، بسته به نوع درجه (کارشناسی یا دکترا) و موسسهء مربوط به آن تغییر میکند. یک پایان نامه میتواند در یک یا چند معیار زیر، صدق کند:           1- نشان دهد که دانشجو متن تحقیق را خوانده و درک کرده.           2- فراهم کردن مدرکی که نشان دهد دانشجو قادر به انجام تحقیقات پایه ای است.           3- نشان دهد که دانشجو تحقیق اصلی را انجام داده.           4- سهم قابل توجهی در آن زمینه نمایش دهد.   ارزشمند است که پایان نامه با آنچه مورد انتظار موسسهء شماست، هماهنگی داشته باشد.   محتوی پایان نامه در موارد زیادی به مقاله تفاوت دارد: . یک پایان نامه متکی به خود است. خواننده را به مرجع دیگری برای حل جزئیات یا تحلیل بیشتر، هدایت نمیکند. . یک پایان نامه به صورت یک کتاب، به فصلها و سپس به بخشهای مختلفی تقسیم میشود. . ممکن است یک پایان نامه روی بیشتر از یک عنوان متمرکز شود. . یک پایان نامه معمولا طولانیتر از یک مقاله است. . اولین خوانندگان (و شاید تنها خوانندگان) یک پایان نامه، داوران آن هستند و آن را دست کم با توجهی که داوران یک مقاله دارند خواهند خواند. محتوی اصولا در یک پایان نامه، باید همهء جزئیات تا حد امکان آورده شود. شرح و اثبات مفهوم موضوع و عبارتهایی مانند “ به آسانی نشان داده میشود “ و “ ما برهان را حذف میکنیم “ که ممکن است شک برانگیز باشد، مهم است. البته ممکن است ممتحنین این قبیل پرسشها را در طول ارائه از شما بپرسند. سعی کنید این قبیل سوالات ممتحنین را پیش بینی کنید. این به شما کمک میکند که تصمیم بگیرید از چقدر هر موضوع را بسط دهید. محتوی در یک پایان نامه نباید مطالب غیر ضروری گنجانده شود. ولی نتایجی که معمولا ربطی به پایان نامه ندارند، میتوانند در ضمیمه شرح داده شوند. این امر میتواند برای استفاده کننده های بعدی مفید باشد. هیچ عدد “مطلوبی” از ماکزیمم صفحات که یک پایان نامه از آن پیروی کند وجود ندارد. و در طول یک پایان نامه، تغییرات زیادی در تعداد صفحات ، با بوجود آمدن موضوعهای جدید، بوجود میآید.                  محتوی در یک فصل و دو فصل اول، مسئلهء مطرح شده باید به صورت واضح توضیح داده شود. از شما انتظار میرود که به وسیلهء فراهم کردن یک خلاصهء مهم از مطالب مربوطه، یک آگاهی منطقی از کار موجود روی موضوع را بیان کنید. اگر بیشتر از یک راه حل برای حل مساله وجود دارد، انتخاب روش باید مشخص شود. در انتهای پایان نامه، نتایج باید با دقت آورده شوند. طرح مسایل حل نشده و جهت های آینده برای تحقیقات، ایدهء خوبیست.                توجه کنید که یک پایان نامه لزوما نباید ایده های جدید یا نتایج پیشرفته را اریه دهد. محتوی وقتی که مقاله مینویسید، معمولا در مورد تکنیکهای نوشتن بی تجربه هستید. بنابر این اجتناب کردن از ارتکاب غیر عمدی دزدی از تالیفات دیگران، بسیار مهم است.            اگر متنی را کلمه به کلمه از منبعی دیگر مینویسید، باید آنرا داخل گیومه بگذارید و منبع آنرا ذکر کنید.  ممتحنین مخصوصا در مورد احتمال اینکه شما دزدی تالیفاتی کرده اید، هوشیار خواهند بود، پس مراقب باشید چنین اشتباهی نکنید. ارائه هر موسسه ای، قوانین خاص خود را برای ارئهء پایان نامه دارد؛ صفحه، فونت، اندازهء حاشیه، فاصلهء خطوط و طرح روی جلد همه از قوانین خاصی پیروی میکنند که عدم مطابقت پایان نامه با آنها، ممکن است موجب رد ارائهء شما شود.  لازم است صفحات شروع از یک شکل استاندارد پیروی کنند، مثلا شامل قسمتهای زیر باشند: . صفحهء عنوان، شامل اسم نویسنده، عنوان، دانشکده، نوع درجه و سال ارائه باشد. . توضیحی در مورد اینکه این کار در درجهء دیگری ارائه نشده است. . بیان حق چاپ و مالکیت معنوی اثر. . لیستی از یادداشتها. . بیان مختصری از خط مشی تحقیق نویسنده. . بیان یک سری تصدبق ها و هدیه ها. . جدول محتویات. . لیست شکلها. . لیست جدولها.           و... ارائه 10-     خلاصه. خلاصه ممکن است به شکل کاربردی مجزایی لازم به تکرار باشد. همین که درجه مشخص شد، خلاصه معمولا وارد بانکهای اطلاعاتی از قبیل “چکیدهء مقاله های بین المللی” (Dissertation abstracts International) یا “آدرس دهی پایان نامه ها” ( Index of Theses)  میشود.  در آدرس زیر، پایان نامه هایی از دانشگاههای بریتانیا و ایرلند قابل دسترس میباشند:  http://www.theses.com ارائه کتابخانهء موسسهء شما ممکن است پایان نامه های موفق قبلی را داشته باشد که شما میتوانید آنها را بررسی و با فرمت مورد نظر موسسه تطبیق دهید. اما مد نظر داشته باشید که احتمال دارد قوانین تغییر کرده باشند.  توصیه میشود که نوشتن پایان نامه را خیلی زود شروع کنید. قبل از اینکه دیر شود! برای شروع میتوانید در اوائل ماه های مطالعاتیتان، با پیش نویس چند فصل ابتدایی شروع کنید. همچنین باید فورا جمع آوری منابع برای کتابنامه را شروع کنید.  یکی از دلایل زود شروع کردن نوشتن پیش زمینه ها اینست که در شروع کار شما بسیار مجذوب هستید. ارائه بهتر است پایان نامه را مرحله به مرحله در محیط word بنویسید که در هنگام جمع آوری کارتان راحتتر شود.  برخلاف یک مقاله، یک پایان نامه بوسیلهء ویرایشگرخوانده و تصحیح نمیشود، پس مهم است که قبل از ارائه، چندین بار پایان نامه را بخوانید.  بهتر است استاد پروژهء شما و چندتن از دانشجویان نیز پایان نامهء شما را بخوانند و نظرشان را بگویند. دفاع یک پایان نامه دفاع شفاهی به صورتهای مختلف در کشورهای مختلف انجام میگیرد. شاید مهمترین قسمت دفاع، خواندن پایان نامهء آماده است. ممکن است دفاع، هفته ها یا ماهها بعد از تسلیم پایان نامه صورت بگیرد. یکی از اهداف ممتحنین متعاقد کردن خودشان است که خود شما کاری که ادعای انجام دادن آنرا میکنید انجام داده اید و آنرا فهمیده اید.  مهم است که با دقت به سوالها گوش کنید و چیزی را که از شما خواسته شده پاسخ دهید. اگر سوال را به درستی متوجه نشدید، از آنها بخواهید سوالشان رتکرار کنند. دفاع یک پایان نامه اگر ارائهء شما در حدود 40 یا 50 دقیقه است، دقت کنید که زیادی وارد جزئیات نشوید.  در پایان توجه داشته باشید که یک ممتحن، بدقت پایان نامهء شما را خوانده و در دفاع حضور داشته تا به اندازهء کافی در مورد شما بداند و شما را برای تقاضای کار به مرجعی معرفی کند.  چگونه پایان نامه بنویسیم؟ پایان نامه یادم هست موقعی که پایان نامه می نوشتم چه مکافاتی کشیدم. هیچ کس نبود کمک کند. یه عده به نام استاد راهنماو مشاور از دولت پول می گرفتند که مثلا چه کار کنن اون هم هیچی. به فکرم رسید اگه یه نفر بخواد پایان نامه بنویسه چه چیزی باید بدونه. چه چوری موضوع انتخاب کنه؟ چه جوری پروپزالش پر کنه؟ حتی چطور بنویسه؟ چون مشکل بعضی ها اینه که نوشتن بلد نیستن. واینه چه طوری ویرایش کنه. من رو توی این راه کمک کنید تا به یک منبع مطمئن وجامع تبدیل بشه http://dissertations.blogfa.com/cat-4.aspx

بخوانید، بنویسید، ویرایش کنید

 

بخوانید، بنویسید، ویرایش کنید

▪ الیزابت برگ (نویسنده کتاب‌هایی چون پیش از خواب، حرف بزن) به خودتان بیش از هر کس دیگری اعتماد کنید. اول برای خودتان بنویسید، بعد به این فکر کنید که باید با آن چکار کرد. سعی نکنید از کس دیگری تقلید کنید. در عوض «صدا» و سبک ویژه خودتان را بپرورانید و اگر واقعاً علاقه‌‌مندید، به دانستن چیزهایی که من به آنها اعتقاد دارم، نگاهی به کتابم «فرار به سوی نقطه باز» با عنوان فرعی «هنر درست نوشتن» بیندازید. ▪ کولین هریسون: (ویراستار مجله‌ هارپرز ـ نویسنده «بشکن و برو») با خودتان روراست باشید. اگر مجبور نیستید بنویسید، به خودتان دردسر ندهید. کار دیگری بکنید. جدی می‌گویم اما اگر مجبورید بنویسید، هرگز دست برندارید. از مواجهه با رد شدن یا مورد بی‌اعتنایی قرار گرفتن اثرتان، باکی نداشته باشید و جسور و بی‌پروا باشید. با این حال نسبت به هنرتان تواضع و فروتنی کنید. موفق شدن، وقت می‌برد. آثار استادان و شاهکارهای ادبی را با دقت بخوانید. تکنیک و ساختار را یاد بگیرید. این را بدانید که فقط یک بار زندگی می‌کنید و یک بار می‌نویسید. به قول ویلیام لومان «جنگل دارد می‌سوزد! عجله کنید!» ▪ جیم هریسون: (استاد دانشگاه ایالتی نیویورک ـ نویسنده فیلمنامه) تنها توصیه من به نویسندگان تازه‌کار و علاقه‌مند این است که به نویسندگی به عنوان کار نگاه نکنید، مگر اینکه مصمم باشید تمام زندگی‌تان را وقفش کنید. در ضمن خوردن سیر هم برای تقویت ذهن و تخیل خلاق موثر است. ▪ کریستوفر بوجالین: (نویسنده رمان‌هایی چون قانون مشابه‌ها) زیاد بخوانید و مدام بنویسید. فارغ از هر چیز دیگر، از نوشتن لذت ببرید و آن را برای خودتان کش بدهید و طولانی کنید. من پیش از اینکه بتوانم اولین داستانم را در ۲۴ سالگی (به مجله کازموپوایتن) بفروشم، بیشتر از ۲۵۰ بار کارهایم رد شده بودند. به همین دلیل است که می‌گویم خیلی مهم است که در لحظه‌ای که مشغول جمله ساختن و نوشتن هستید، از ذات کار لذت ببرید. مهم همین است. ▪ جفری دیور: (نویسنده ۱۴ رمان پرفروش ازجمله کلکسیونر استخوان) فقط دو قانون است که معمولاً به نویسنده تازه‌کار توصیه می‌کنم؛ اول اینکه چیزی را بنویسید که از خواندنش لذت می‌برید و دوم هیچ وقت، هیچ وقت از نوشتن دست برندارید. رد شدن کارتان توسط ناشرین، فقط یک سرعت‌گیر است نه یک دیوار بلند آجری. حس کنید طرح‌ها و کاراکترها را حتماً باید از ذهنتان به روی صفحه کاغذ خالی کنید وگرنه منفجر می‌شوید. دست‌کم خود من همیشه این احساس را داشته و دارم. ▪ دیان دی: (نویسنده رمان‌هایی چون «قطار مرگ به طرف بوستون») توصیه من این است که چیزی را بنویسید که خیلی دوست دارید بخوانیدش و بخوانید و بخوانید و بخوانید. بعد بنویسید، بنویسید، بنویسید. واقع‌گرا باشید. این کار (نویسندگی) تجارت یا کار راحت و پرجاذبه‌ای نیست، نیاز به کار سخت و طاقت‌فرسا دارد و باید به تنهایی انجامش داد. هیچ بازخورد بی درنگ و بلافاصله‌ای هم ندارد. برای دیدن بازخورد اثرتان نیاز به انتظاری بسیار طولانی دارید از فکر این نکته تنم می‌لرزد که برای رسیدن به پول، چقدر باید منتظر بمانید! شاید نتوانید واقعیت‌های تلخ این شغل بی‌رحم و خشن را تحمل کنید. فقط یک دلیل خوب برای سر کردن و زندگی با رویای نویسندگی وجود دارد و آن این است: وقتی اولین رمانتان را نوشتید، صرفنظر از اینکه فروش کرده باشد یا نه و صرفنظر از اینکه مورد توجه ناشران قرار گرفته باشد یا نه احساس کنید که نمی‌توانید کتاب دیگری ننویسید. اگر احساستان این‌طور بود، این کتاب دیگر کم‌کم تبدیل می‌شود به کتاب‌های دیگر و دیگر چرا؟ چون حس می‌کنید زندگی بدون حضور طرح‌ها و شخصیت‌های داستانی در ذهنتان خالی است. ▪ چیترا بانرجی دیوا کارونی: (نویسنده رمان‌هایی چون «خواهر قلبی من» و برنده جوایز متعدد ادبی) مطمئن نیستم که جرات توصیه به نویسندگان تازه کار و علاقه‌مند را داشته باشم. اما چیزهایی هست که مدام برای یادآوری به خودم تکرار می‌کنم اگر نوشتن برایت مهم است باید آماده‌باشی که به‌شدت برایش کار کنی و زندگی‌ات را آنقدر ساده و خلوت کنی که بتوانی هنرت، انرژی و زمانی را که نیاز دارد به آن اختصاص بدهی. طیف کتاب‌های مورد مطالعه‌ات را گسترش بده و ساعت‌های طولانی تمرین کن. باید مثل یک سفالگر، عزم جزمی در دور انداختن قطعه‌های بدشکل داشته باشی باید عزم جزمی در ریسک کردن و آزمودن‌ فرم‌های تازه داشته باشی تا با هر چیزی که می‌نویسی پیشرفت تازه‌ای کنی. ▪ مایو بینچی: (نویسنده کتاب‌هایی چون کلاس بعدازظهر و عروسی نقره‌ای) توصیه من این است که همان‌طور که حرف می‌زنید، بنویسید و حتما هم فقط در مورد مطالب و چیزهایی بنویسید که از آنها شناخت دارید. ▪ جودی بلوم: (نویسنده کتاب‌هایی چون «خدایا تو آنجایی؟ من مارگارت هستم») به هیچ کس اجازه ندهید ناامیدتان کند! ▪ لیزا دالبی: (نویسنده رمان «قطعه موراساکی») در مورد چیزهایی بنویسید که ذهنتان را مشغول کرده و وسوسه‌تان می‌کند. ▪ کریگ هولدن (نویسنده رمان پرنده جاز) دونده دوی استقامت باشید. هزاران قصه کوتاه و شعر و صدها رمان بخوانید. هر روز بنویسید. به دنبال پول هم باشید؛ اما نه زیاد. ▪ الیویا گلداسمیت: (نویسنده رمان پرفروش همسران جوان) هر روز بنویسید. ساعت‌هایی را که به دردتان می‌خورد، پیدا کنید. یکجا بنشینید تا چیزی به ذهن‌تان خطور کند. چیزی را که می‌نویسید، همان روز قضاوت نکنید. این کار را روز بعد انجام بدهید. اگر چیزی به ذهن‌تان خطور نکرد، کارهای قبلی‌تان را ویرایش و بازنویسی کنید. یک نکته دیگر را هم بگویم و آن اینکه نه ویراستار و نه ناشر، هیچ کدام بیشتر از شما کارتان را نمی‌شناسند و نسبت به آن شناخت ندارند. من تمام توصیه‌ها و پیشنهادهایی را که نسبت به نوشته‌هایم می‌کنند، می‌شنوم اما همیشه آنها را به کار نمی‌بندم. تصمیم نهایی خودم را می‌گیرم. ▪ آندره دوبوس: (نویسنده رمان «خانه مدوشن» نامزد جایزه کتاب ملی ۱۹۹۹ در رشته ادبیات) برای داستان‌هایتان، طرح کلی نریزید. تکرار می‌کنم: طرح کلی نریزید. نویسندگانی را می‌شناسم که این کار را می‌کنند، اما شخصا معتقدم فرآیند نوشتن از ما می‌خواهد تا تسلیم راز و رمزهای ناشناخته بشویم. در هیچ جای فرهنگ ما چنین آموخته نابی وجود ندارد. باید به ضمیر ناخودآگاه‌تان اعتماد کنید، باید به شخصیت‌های داستان اعتماد کنید تا خودشان داستان را به جایی که می‌رود، هدایت کند. ▪ کارولینا گارسیا آگویلرا: (نویسنده رمان‌هایی چون شکر تلخ و معجزه‌ای در بهشت) هیچ‌وقت دست از نوشتن برندارید. نوشتن، تفنن نیست. نباید صرفا یک آماتور آخر هفته‌ای باشید. یعنی نمی‌شود به نویسندگی مصمم باشید و فقط تعطیلات آخر هفته را صرف نوشتن کنید. باید وقت بگذارید. حتی اگر می‌توانید، چند ماه شغل اصلی‌تان را هم کنار بگذارید. به اعتقاد من، نویسندگی یک شغل پاره‌وقت نیست و یادتان هم باشد که چاپ کتاب، فقط محدود به نوشتن آن نمی‌شود. من خودم وقتی کارم را شروع کردم، چیزی از چاپ و نشر نمی‌دانستم. هنوز هم باورم نمی‌شود که کتاب‌هایم چاپ شده‌اند. حتما شنیده‌اید: نویسنده‌ها می‌گویند باورشان نمی‌شود که واقعا نویسنده شده‌اند، تا وقتی که مثلا در هواپیما کسی را ببینند که دارد کتابشان را می‌خواند. این اتفاق همین چند روز پیش در سالن ورزش برای خودم رخ داد. زنی که روی دوچرخه کناری‌ام نشسته بود، کتابم در دستش بود و داشت می‌خواند. از او پرسیدم آیا از آن خوشش آمده یا نه. گفت بله و من هم تصمیم گرفتم به او بگویم که نویسنده‌اش من هستم. ▪ کارول هیگینز کلارک: (نویسنده رمان‌هایی چون «سالن‌ را بیارایید») دست از نوشتن برندارید. عضو یک گروه نویسندگی با یک کلاس قصه‌نویسی شوید. اگر چیزی نوشته‌اید که گمان می‌کنید قابلیت عرضه و چاپ دارد، تلاش کنید آن را به جایی بفرستید اما مهم‌ترین کارتان باید این باشد که نوشتن را ادامه بدهید. ▪ مایکل کانلی: (نویسنده رمان‌هایی چون «سیاهی تیره‌تر از شب») هر روز بنویسید؛ حتی اگر شده، فقط برای چند دقیقه وقتی بخواهید حتی چند دقیقه بنویسید، لازم است به داستان و شخصیت‌ها فکر کنید هر روز نوشتن، آنها را در ذهنتان تازه و زنده نگه می‌دارد. وقتی در ذهنتان حضور داشته باشند، آن وقت می‌توانید مدام روی داستان کار کنید. قسمت اعظم نویسندگی، پای دستگاه کامپیوتر یا کنار قلم و کاغذ صورت نمی‌گیرد. این حقه کوچک به استمرار فرآیند نوشتن خلاق کمک می‌کند. ▪ سونیا سونز (نویسنده «چیزهایی که مامان نمی‌داند») از همین حالا شروع کنید به نوشتن! هرچه بیشتر بنویسید، مهارتتان بیشتر می‌شود. آثار نویسندگان بزرگ را بخوانید. در مورد چگونه نوشتن هم بخوانید کتاب‌های فوق‌العاده‌ای درباره نویسندگی وجود دارد. اگر می‌توانید بر و بچه‌های دیگری هم پیدا کنید که در نویسندگی جدی هستند؛ یک گروه نقد و بررسی تشکیل بدهید به‌طور منظم و مرتب دور هم جمع شوید و مطالعه کنید کارهای یکدیگر را مورد بحث قرار دهید و نقدهای سودمند و راهگشا را با هم سهیم شوید. من سال‌هاست که همین کارها را کرده‌ام و پیشرفت زیادی هم داشته‌ام. ▪ سوزان فیشراستیپلز: (نویسنده رمان‌های کودک و نوجوان از قبیل «شهربانو») بیاموزید که باید ذوق و قریحه خودتان را بشناسید و آن را فعال کنید حتی اگر کوچک و ناچیز به‌نظر بیاید. مثل کلمه خاصی که دنبالش می‌گردید، به دنبال یافتن ذوق و استعدادتان باشید. قدر آن را بدانید و شاکر باشید. برای هنری که به آن عشق می‌ورزید، سخت کار کنید. ▪ مو هایدر: (نویسنده رمان پرفروش مرد پرنده) همان توصیه همیشگی و معمول بنویسید. بنویسید. بنویسید و بعد، وقتی این کار را کردید، باز چیز دیگری بنویسید. دست از نوشتن بر ندارید. اگر برایتان روشن نیست که چه «سبک» و «صدا»یی را برای خودتان برگزینید، خود را به جای خواننده بگذارید. نکته دیگر هم اینکه برای خودتان بنویسید. اگر بخواهید به دنبال بازار پیدا کردن باشید، شکست می‌خورید. ▪ نوار رابرتز (۷۵ میلیون نسخه از کتاب‌هایش در سراسر جهان به فروش رفته) اول، چیزی را بنویسید که دلتان می‌خواهد به‌عنوان تفریح و لذت همان را بخوانید. اگر برایتان جالب نباشد و سرگرمتان نکند، احتمالا برای هیچ‌کس دیگری هم جالب و سرگرم‌کننده نیست. ▪ وین جانسون (نویسنده کتاب جنجالی «دوباره فکر نکن!») سعی کنید تا جایی که می‌توانید زندگی‌تان را وقف و صرف نوشتن چیزهایی کنید که دوستشان دارید. ▪ ماتیونیل (نویسنده رمان پرفروش «مسافران انگلیسی») فقط بنویسید. سعی نکنید آدم ماهر و باسوادی به‌نظر بیایید. اگر بتوانید موضوعی را پیدا کنید که واقعا معنای خاصی برای شما داشته باشد و بتوانید آن را برای بقیه دنیا هم معنادار کنید، کار تمام است؛ موفق شده‌اید. ▪ باربارا همبلی از بازنویسی یا به عبارت دیگر «دوباره نوشتن» باکی نداشته باشید. به کسی که به قضاوتش اعتماد دارید، بدهید کارتان را بخواند و بپرسید که آیا بر او تاثیر گذاشته یا نه و اگر نه، چرا؟ کاری را که شروع می‌کنید، به پایان برسانید. (اگر همیشه نمی‌توانید دست‌کم بیشتر وقت‌ها خودتان را مقید کنید که کارتان را تمام کنید.) قصه‌هایی راجع به آدم‌ها بنویسید. توصیه دیگرم هم این است که وقتتان را صرف ساختن یک دنیای کاملا خیالی و پوچ یا یک تاریخ فراموش‌شده نکنید. ▪ جوانا ترولوپ (نویسنده رمان‌های پرخواننده‌ای چون «بچه‌های مردم» و «بهترین دوستان») صبر و تحمل؛ استقامت و پشتکار و قوای مشاهده خود را تقویت کنید. برای نویسنده‌شدن هیچ‌وقت پیر نیستید اما شاید هنوز بچه باشید! امید فروتن روزنامه تهران امروز
 

http://dissertations.blogfa.com/post-42.aspx

نحوه نگارش مقالات علمی و پایان نامه

 

نحوه نگارش مقالات علمی و پایان نامه

روش تدوین مقالات علمی
مقالات علمی
مقالات تحقیقی
مقالات علمی
این مقالات عموما در پاسخ به فراخوان های علمی تهیه شده و مشتمل بر اطلاعات زیر می باشد :
•صفحه عنوان
•صفحه بسم ا...
•چکیده
•فهرست مطالب
•مقدمه
•متن اصلی
•بحث و نتیجه گیری
•پی نوشتها
•فهرست منابع
 

صفحه عنوان
•آرم جمهوری اسلامی ایران
•عنوان مدیریت منطقه
•نام مدرسه
•نام فراخوان
•موضوع تحقیق
•نام و نام خانوادگی محقق
•ماه و سال تهیه اثر
 

چکیده
•موضوع یا هدف
•نتایج مطالعات دیگران
•نتیجه گیری محقق

مقدمه
•تشریح موضوع پژوهش
•سوالات
•اصطلاحات
•کلید واژه ها

متن اصلی

شامل مطالبی که محقق از
•کتاب ها
•مجلات
•پایان نامه ها
•اینترنت و ...
بدست می آورد .
منبع نویسی در متن عموما به شکل زیر انجام می شود :
(نام و نام خانوادگی مولف اثر،تاریخ انتشار،شماره صفحه ای که مطالب از آن استخراج شده)
مثال :
–تراشه 440 ام ایکس برای سلرون های رایانه ای کیفی طراحی شده اند و قادر به شبیه سازی کارت صوتی و مودم به صورت نرم افزاری هستند . (صارمی راد،1380،ص47)
 

بحث و نتیجه گیری
در این بخش ابتدا محقق به بیان سوالات پژوهش پرداخته و سپس هر یک را با عنایت به مطالبی که از منابع اطلاعاتی به دست آورده پاسخ می دهد.
محقق می تواند استنباط های شخصی خود را در این بخش ارائه نماید .
•پی نوشتها
–کلیه کلمات خارجی مانند نام افراد و واژگان تخصصی در این بخش قرار می گیرند .همچنین می توان توضیحات اضافی مربوط به متن اصلی را در بخش پی نوشتها ارائه داد .
•فهرست منابع
–منابع مورد استفاده محقق (که در متن مقاله به آنها اشاره شده) به ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسنده ارائه می شوند .

مثال :
پی نوشت : یداله ثمره،آواشناسی زبان فارسی(تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1364)،ص27
منبع: ثمره، یداله، آواشناسی زبان فارسی . تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1364
 

مقالات تحقیقی
مقالات تحقیقی برگرفته از مقالاتی هستند که در پنج فصل و به شرح زیر تنظیم می شوند :
•فصل اول؛ کلیات :
–مقدمه
–بیان مسئله
–اهمیت و ضرورت
–فرضیات
–سوال ها
–تعریف متغیرها و اصطلاحات
•فصل دوم؛ پیشینه پژوهش :
–اطلاعاتی که در کتاب ها،
–مجلات،
–پایان نامه ها و ...
•فصل سوم؛ روش :
–روش تحقیق
–جامعه
–نمونه
–روش نمونه گیری
–ابزار اندازه گیری
–روش تحلیل آماری

•فصل چهارم؛ ارائه یافته :
–محاسبات
–جداول
–نمودار ها
–شرح کمی نتایج به دست آمده
•فصل پنجم؛ بحث و نتیجه گیری :
–پاسخ به کلیه سوالات پژوهشی
–نتیجه گیری نهایی
–پیشنهادات
–محدودیت ها
–کاربرد های علمی و نظری پژوهش
–فهرست منابع و پیوستها
 

خلاصه مقالات تحقیقی
•مشتمل بر کلیه اطلاعات فوق بوده و عموما در 20-15 صفحه ارائه می شود .
•اسامی افراد و واژه های خارجی در بخش انتهایی و قبل از فهرست منابع می آیند .

نکاتی در مورد نوشتن مقاله در وب
•توجه به مخاطب
•عنوان جذاب
•کوتاه بودن پاراگرافها
•عدم استفاده از مقدمه چینی
•تکیه بر اطلاعات باارزش
•رعایت اصل اختصار
•استفاده از علامت تعجب
•پرهیز از تظاهر
•استفاده از نکات طنز آمیز
•استفاده از سخنان بی تکلف
•عدم استفاده از مطالب دیگران
•عدم تصور اینکه خوانندگان در سطحی پایینتر از شما قرار دارند
•بخش بندی مقاله
•انتشار مقاله از طریق سیستم های پاسخ گوی خودکار(Auto Responders)
•اتمام مقاله با یک جمله یا پیام تاثیر گذار

نحوه نگارش پایان نامه
هر پایان نامه شامل پنج بخش اصلی است :
•صفحات مقدماتی
•متن پایان نامه
•پیوست ها
•مراجع (ماخذ)
•مشخصات به زبان دوم ( انگلیسی )
صفحات مقدماتی
•برگ حاوی شروع کار بنام خداوند متعال ()
•صفحه عنوان و روی جلد پایان نامه
–آرم جمهوری اسلامی ایران یا آرم دانشگاه
–نام دانشگاه
–عنوان
–ارائه دهنده
–پایان نامه جهت اخذ دوره (کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکترا)
–به راهنمایی (نام استاد یا اساتید راهنما )
–سمت علمی و رشته تخصصی استاد یا اساتید راهنما
–سال اتمام پایان نامه
•صفحات تقدیم و سپاسگذاری
•چکیده (خلاصه)
•فهرست مطالب
•فهرست جداول (در صورت نیاز)
•فهرست تصاویر یا نمودارها(در صورت نیاز)
•فهرست ضمائم و پیوستها (در صورت نیاز)

متن پایان نامه
•فصل مقدمه و بیان مسئله و کلیات(Introduction)
•فصل بررسی متون یا مروری بر مطالعات گذشته
(Review of Lieratur)
•فصل روش تحقیق یا روش انجام کار
(Materials & Methods)
فصل نتایج (Result)
•فصل نتیجه گیری و بحث(Discussion)

پیوستها
•آنچه را که فکر می کنید خواننده ممکن است علاقمند به دانستن آن باشد و جای آن در متن نیست بر حسب موضوع در پیوستهایی جداگانه قرار داده و با شماره و عنوان مشخص می شود .
مراجع یا منابع یا ماخذ
شماره گذاری مراجع به یکی از دو صورت ذیل می باشد:
•تقدم ورود و استفاده در متن
•ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسنده (یا نویسندگان) و سپس استفاده از شماره آنها در متن
مشخصات به زبان دوم(انگلیسی)
توصیه می شود در مورد پایان نامه هایی که به زبان فارسی تهیه می شوند برای آنکه بتواند در تحقیقات آینده مورد اشاره دیگران قرار گیرد ترجمه ای از چکیده پایان نامه در یک (یا حداکثر دو) صفحه به زبان انگلیسی نوشته شود .

فهرست منابع:
www.reisu-fars.com
www.hums.ac.ir/thesis/ruls.htm
http://borjian.net/2005/07/1.html
www.emarketingway.ir/articles/template.asp?id=64
http://it.khabar.googlepages.com/sheikhveisi.ppt.
طیبه شیخ ویسی
دانشجوی مهندسی فناوری اطلاعات
 

موضوع پایان نامه خود را چگونه انتخاب کنیم؟

 

موضوع پایان نامه خود را چگونه انتخاب کنیم؟

معمولاً یکی از دلهره­های اصلی اکثریت دانشجویان دکتری و فوق لیسانس انتخاب موضوع پایان نامه است.

قبل از هر چیز باید بدانیم هدف ما از به پایان رسانده این دوره تحصیلی چیست؟

1-    آیا فقط مدرک این دوره برای من مهم است؟

2-    آیا می خواهم موضوعی را انتخاب کنم که وقتی وارد بازار کار شدم بدردم بخورد؟

3-    آیا می خواهم موضوعی را انتخاب کنم که از آن دو سه تا مقاله JCR  آیا ISI بدهم و دکتری خود را تضمین کنم؟

4-    آیا می خواهم موضوعی را انتخاب کنم که مشکلی از کشورم را برطرف کنم برایم مهم نیست که مقاله ISI یا JCR در بیاید؟

5-    موضوعی را می­خواهم انتخاب کنم که با آن یکسری مهارت­هایی را کسب کنم مهم نیست برای کشور بدرد بخورد یا مقاله ISI از آن در بیاید؟

و.....

شاید یکی یا چند تا از موارد بالا هدف شما باشد. اما واقعیت را بخواهید موضوع پایان نامه من از نوع آخر بود (البته ناخواسته اینچنین موضوعی را بهم پیشنهاد کردند). اما به نظر  من در کشور ما بهترین گزینه  برای انتخاب موضوع پایان نامه باید چهارمی باشد. امروزه متاسفانه اکثر دانشجویان هنگامی که وارد مقطع کارشناسی ارشد می­شوند تلاششان بر این است موضوعی را انتخاب کنند که دو تا سه مقاله JCR  آیا ISI از آن در بیاید که گزینه 3 را شامل می شود.

 من توصیه می کنم برای ترم یک تا اواسط ترم دوم برای انتخاب پایان نامه فقط سعی کنید مطالعه زیادی داشته باشید پایان نامه-های کار شده دانشجویان قبلی را بخوانید تا اینکه به یک دیدگاه کلی از رشته خود برسید. اما اینکه روز اول یا ماه اول وارد شدن به مقطع ارشد یا دکتری سریع به دنبال انتخاب موضوع پایان نامه بگردید و خیلی از اساتید هم که به دانشجویان مانند یک چک هشتصد هزار تا یک میلیون تومانی دو پا نگاه می­کنند موضوعی را به شما پیشنهاد می کنند اما موقع اجرای پایان نامه شما متوجه می شود چه اشتباهی را مرتکب شده­اید یک روز مواد آزمایشی نیست، روز دیگر دانشگاهی که در آن درس می خوانی امکانات انجام این طرح را ندارد، روز دیگر منبع برای این موضوع پیدا نمی­شود. کاری تکراری است که فلانی هم انجام داده خیلی ها ایراد می­گیرند "با این کارت حالا تو میخوای دیگه چه جمله­ای به علم اضاف کنی" که روز دفاع نتیجه آن را متوجه می­شوی. استاد نفسش از جای گرم در می­آمد خودش هم از این موضوع هیچ اطلاعاتی نداشت. مهمتر از همه شما اصلاً به اینچنین موضوعاتی علاقه­مند نیستید.

پس سعی کنید موضوعی را انتخاب کنید که به آن علاقه­مند هستید، با شغل آینده شما همخوانی داشته باشد. حتی الامکان علم روز باشد. برای اینکه متوجه شوید علم روز چی هست به ژورنال­های اختصاصی رشته (مقالات چاپ شده در سال­های اخیر در باره چه موضوعی است) و با اساتید و دانشجویان صاحب نظر در رشته خود مشورت کنید. جمله­ای که نباید فراموش کنید فکر نکنید همیشه با انتخاب یک موضوع مشکل نتیجه کار خوب از آب در میآید. من خودم دوستانی داشتم که با انتخاب موضوعی ساده دو تا مقاله JCR دادند اما دوستان او که کار پایان نامه­ای انها بسیار هم مشکل­تر بود نتوانستند حتی یک مقاله ISI یا حتی علمی-پژوهشی داخلی هم بدهند.

http://geneticz.blogfa.com/post-61.aspx

رهنمود ها و ملاحظاتي پيرامون شناسايي و انتخاب موضوع پايان نامه

 

 

 

 

رهنمود ها و ملاحظاتي پيرامون شناسايي و انتخاب موضوع پايان نامه

(براي پژوهشهاي پيمايشي حوزه هاي علوم انساني و اجتماعي)
تدوين رحمت الله فتاحي

مرحله اول:ملاحظات و نكات اوليه
مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم
جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "موضوعات پژوهشي"(research topics)و يا اولويت هاي پژوهشي"(research priorities) و يا "مباحث پژوهشي"( issues for research) و يا "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر"(further research) در حوزه هاي دلخواه براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
مطالعه و وارسي "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
صرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرح
 مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح
توجه به علاقه و يا تجربه استاد مربوطه به موضوع پيشنهادي

مرحله دوم:بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع
علاقمند بودن به موضوع
 نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)
ارزشمند بودن موضوع:
مطرح بودن در سطح سازمان، ملي يا منطقه اي يا جهاني
منطقي بودن و نه فريبنده بودن
كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي):امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)
مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)
امكان طرح و تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري
سئوالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را بتوان طرح كرد
براي پاسخ به سئوالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد
امكان عملي اجراي پژوهش
انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد
مراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (با توجه به مقررات دانشگاه مربوطه)قابل انجام باشد
مطالعات نظري و دستيابي به منابع براي مطالعه امكان پذير باشد
نمونه معرف (نماينده) جامعه پژوهش قابل دسترس بوده و افراد مايل به همكاري باشد (مثلا به پرسشنامه ها در زمان مقرر پاسخ دهد يا در مصاحبه شركت كند)
شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر)در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد
اطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشد
امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن)وجود داشته باشد
امكان ادامه پژوهشهاي بيشتر در همان زمينه
پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد
امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)

مرحله سوم:تصميم گيري كلي
تدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دوم
بررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانه
حذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در آنها دشوار است
انتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيق
بررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)
مشورت با يك يا دو استاد در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با آنها
گرفتن تائيد اوليه از يك يا دو استاد در مورد مناسب بودن يكي از موضوع ها

مرحله چهارم:محدودكردن دامنه موضوع
مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوع
بيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان پايان نامه)
مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده
تائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان
مطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهش
نوشتن سئوالها و يا فرضيه هاي مناسب براي تحقيق
مشورت با استادان مربوطه و تائيد مسئله ها و يا فرضيه ها

مرحله پنجم:انجام ساير گامهاي پژوهش كه در طرح پيشنهادي(proposal)مشخص مي شود:
مشخص كردن روش تحقيق
مشخص كردن جامعه پژوهش
مشخص كردن شيوه نمونه گيري
مشخص كردن ابزار گردآوري اطلاعات
اجراي مراحل عملي كار
تدوين گزارش تحقيق

 منبع:
انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران
گروه پژوهش

http://dglib.ir/m/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=1

راهنماي ثبت، نگارش، دفاع وارزشيابي پايان نامه

 

راهنماي ثبت، نگارش، دفاع وارزشيابي پايان نامه

1- پايان نامه بخشي از دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي است كه طي آن دانشجو موظف است در يك زمينه مربوط به رشته تحصيلي خود تحت نظر استاد راهنما به تحقيق بپردازد.
2- دانشجويان دوره دكتري عمومي دندانپرشكي مي بايست پس ازگذراندن 120 واحد درسي دوره دكتري عمومي دندانپزشكي تايكسال موضوع پايان نامه خودرا انتخاب وبه ثبت برسانند.
تبصره: به دانشجوياني كه موضوع پايان نامه خود رادرمدت مقرربه ثبت نرسانند، تازمان ثبت موضوع پايان نامه، واحددرسي جديد ارائه نخواهدشد.
3- استاد راهنما باپيشنهاد دانشجو، موافقت استاد راهنما وتاييد گروه آموزشي مربوطه وتصويب شوراي پژوهشي دانشكده مربوطه تعيين مي گردد.
تبصره : رتبه استاد راهنما حداقل استادياري است . درموارد استثنائي باتاييد شوراي پژوهشي دانشكده مي توان ازاعضاي هيات علمي مربي نيز به عنوان استاد راهنما استفاده نمود.
تبصره : درموارد خاص وباتصويب شوراي پژوهشي دانشكده وبه منظور انجام تحقيقات بين بخشي دانشجو مي تواند بيش از يك استاد راهنما داشته باشد.
4- درصورت لزوم به پيشنهاد استاد راهنما يك نفر از اعضاي هيات علمي يامتخصصان ومحققان برجسته، پس ازتائيد شوراي پژوهشي دانشكده به عنوان استاد مشاور تعيين مي شود.
تبصره : سقف تعداد پايان نامه هاي دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي كه به طور همزمان توسط هراستاد راهنما هدايت مي شوند ازفرمول تقسيم تعدادكل دانشجويان ورودي درهرسال به تعداد كل اعضاي هيات علمي دانشكده مربوطه ضرب درعدد2 بدست مي آيد. دردانشكده هايي كه تعداد اعضاء هيات علمي زياد است وبافرمول فوق سقف پايان نامه هرعضو هيات علمي عددكمي خواهدشد، هرعضو هيات علمي براساس مرتبه دانشگاهي وي وباتصويب شوراي پژوهشي دانشكده ، حداكثر 3 پايان نامه دانشجويان باسال ورودي يكسان رابه طور هم زمان مي تواند راهنمايي نمايد.
5- انتخاب موضوع پايان نامه بايستي باهدايت استاد راهنما باشد.
6- موضوع پايان نامه نبايد تكراري باشد به اين معنا كه پايان نامه باعنوان مشابه يامتفاوت ولي محتواي يكسان در5 سال اخير دردانشگاه ذيربط گرفته نشده باشد.
تبصره : درموارد خاص وبانظر شوراي پژوهشي دانشكده ، درموضوعاتي كه ممكن است نياز به تحقيق مجدد دركمتر ازفاصله زماني فوق باشد، اخذ پايان نامه باعنوان ومحتواي مشابه بلامانع است .
7- هردانشجو بايد يك موضوع رابعنوان پايان نامه انتخاب نمايد.
تبصره: انتخاب موضوع پايان نامه توسط گروهي ازدانشجويان (حداكثر 3 نفر ) پس ازتائيد استاد راهنما وتصويب شوراي پژوهشي دانشكده به شرط رعايت موارد ذيل مجاز
مي باشد.
الف: حجم واهميت موضوع تحقيق باتعداددانشجويان تناسب داشته باشد.
ب: تقسيم بندي موضوع تحقيق به گونه اي باشد كه هريك ازدانشجويان ذيربط بتوانند انجام بخش مستقلي ازپايان نامه راعهده دار شوند.
8- جهت ثبت موضوع پايان نامه بايد مراحل ذيل طي شود.
الف: انتخاب موضوع پايان نامه باهدايت استاد راهنما
ب: بررسي تكراري نبودن موضوع پايان نامه توسط معاونت پژوهشي دانشكده
ج: تصويب طر ح پيشنهادي پايان نامه درگروه آموزشي مربوطه
د: ارائه طرح پيشنهادي پايان نامه ازطرف گروه به معاونت پژوهشي دانشكده جهت تصويب درشوراي پژوهشي دانشكده
ه: ابلاغ مصوبه شوراي پژوهشي دانشكده به استاد راهنما جهت شروع پايان نامه
تبصره: فاصله زمان ثبت موضوع پايان نامه تازمان دفاع ازآن نبايد كمتر ازيكسال باشد.
9- هرپايان نامه بايد حاوي موارد زيرباشد:
الف: چكيده به زبان فارسي وانگليسي (اهميت وزمينه كار ، مواد وروش ، نتايج ونتيجه گيري)
ب: مقدمه (دلايل اهميت موضوع پژوهش ، اطلاعات كلي درزمينه پژوهش واهداف پژوهش)
ج: بررسي متون
د: روش كار (نوع پژوهش، محيط ومواد پژوهش ، حجم نمونه وروش نمونه گيري ، روش جمع آوري اطلاعات ، روش تجزيه وتحليل داده هاوانواع آزمون هاي آماري ومراحل انجام كار)
ز: نتايج ( استفاده از آزمون هاي آماري ، جداول ، نمودارها وبيان نتايج)
و: بحث ونتيجه گيري (بررسي نتايج حاصله، مقايسه نتايج باساير مطالعات ، بررسي علت تفاوت نتايج پژوهش باساير مطالعات ، بررسي نقايض ومحدوديت هاي پژوهش ، نتيجه گيري نهايي وارائه پيشنهادات)
ه: مراجع
10: نگارش پايان نامه به زبان انگليسي بلامانع مي باشد ولي لازم است علاوه برچكيده به زبان انگليسي، چكيده به زبان فارسي نيز داشته باشد.
11: هيات داوران كه مسئوليت تصميم گيري تهايي در مورد پايان نامه ها رابرعهده دارند از اعضاي زير تشكيل مي شود:
 

استاد راهنما
استاد مشاور (درصورت وجود)
نماينده شوراي پژوهشي دانشكده
نماينده گروه آموزشي مرتبط باپايان نامه
يك عضو ازاعضاي هيات علمي يامحققان ، متخصصان وصاحب نظران به انتخاب گروه آموزشي مربوطه
تبصره : مرتبه علمي استاد راهنما واعضاي هيات علمي بايد حداقل استادياري باشد، درشرايط خاص پس ازتائيد شوراي پژوهشي دانشكده مي تواند مربي باشد . درخصوص محققان ومتخصصان وصاحب نظران داشتن مدرك دكتري تخصصي الزامي است .
12- ارزشيابي پايان نامه ها توسط هيات داوران درمقياس نمره گذاري ازصفر تابيست صورت مي گيرد وباتوجه به نمرات مربوط به چهار درجه به شرح ذيل متمايز مي شوند.
عالي پايان نامه هاي بانمره 19 تا 20
بسيار خوب پايان نامه هاي بانمره 17 تا99/18
خوب پايان نامه هاي بانمره 14تا99/16
غيرقابل قبول پايان نامه هاي بانمره كمتراز14
تبصره : پايان نامه هايي مي توانند درجه عالي راكسب نمايند كه تحقيقاتي بوده ويادريكي ازمجلات علمي معتبر داخل ياخارج ازكشور به صورت مقاله چاپ شده ويااخذ پذيرش چاپ رادراين مجلات ارائه نمايند. بديهي است كه ارائه مقاله ويااخذ پذيرش چاپ مقاله بايد قبل از دفاع ازپايان نامه وتعيين نمره نهايي صورت گيرد.
13- كليه دانشجويان موظف به دفاع ازپايان نامه خود درآخرين نيمسال تحصيلي
مي باشند وچنانچه دانشجو درچهار چوب سنوات مجاز تحصيلي نتواند ازپايان نامه خوددفاع ونمره قبولي كسب نمايد، علي رغم اينكه گليه واحدهاي درسي دوره آموزشي مربوطه راباموفقيت گذرانده باشد، اخراج خواهدشد.
14- تعدادواحدها ونمره پايان نامه دانشجويان درآخرين نيمسال تحصيلي ثبت شده ودانشجو ازرعايت حداكثر واحدهاي مجاز درآخرين نيمسال تحصيلي معاف است.
15- زمان فارغ التحصيلي دانشجو، زماني است كه تمامي واحدهاي درسي خودرا ازجمله پايان نامه را گذرانده باشد(هركدام كه موخر باشد)
16- كليه حقوق مكتسب ازپايان نامه متعلق به دانشگاه است.
17- يك نسخه ازخلاصه هرپايان نامه مي بايست به حوزه معاونت تحقيقات وفناوري وزارت متبوع جهت بهره برداري واطلاع رساني به ديگر مراكز ارسال گردد.
18- رساله باتوجه به مشخصات برنامه وسرفصل دروس دوره دكتراي عمومي دندانپزشكي مصوب هفتمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي مورخ 31/2/79 به رساله 4،3.2.1به شرح ذيل ميباشد:
رساله 1: ميزان حداقل آموزش : (Requirement):
- نگارش طرح مقدماتي تحقيق (پروپوزال) باهدايت استادراهنما
- تصويب پروپوزال وعنوان تحقيق درمرجع مربوطه
- ثبت عنوان تحقيق (رساله) دراداره آموزش دانشكده
رساله 2: ميزان حداقل آموزش : (Requirement):
- انجام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما
- ارائه گزارش مكتوب ازپيشرفت تحقيق به استاد راهنما
رساله 3: ميزان حداقل آموزش : (Requirement):
- انجام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما
ارائه گزارش مكتوب ازپيشرفت تحقيق به استاد راهنما
رساله 4: ميزان حداقل آموزش : (Requirement):
- انجام واتمام تحقيق مطابق مواد وروشهاي مصوب به سرپرستي استاد راهنما
- نگارش رساله باتاييد نهايي استاد (آماده دفاع بودن)
- دفاع ازرساله (واداي سوگند)
(ارزشيابي رساله 1و2و3 توسط استاد راهنما ورساله 4 توسط هيئت داوران انجام مي گيرد.)
19- عنوان پايان نامه واستاد راهنما پس ازتصويب غيرقابل تغيير ميباشد.درشرايط خاص باتصويب شوراي آموزشي دانشكده ميسر خواهدبود.
20- استاد راهنماي اول بايستي ازكادر هيات علمي دانشكده دندانپزشكي مشهد باشد.
21- اضافه كردن استاد راهنماي سوم مي بايست باتائيد شوراي گروه وتصويب شوراي آموزشي دانشكده باشد.
22- پايان نامه هايي كه دواستاد راهنما دردوگروه آموزشي مختلف نياز دارد بايستي درجلسه گروه آموزشي استاد راهنماي اول ودرحضور استاد راهنماي دوم درگروه مطرح وبتصويب برسد.
23: پايان نامه هايي كه مروري باشند حداكثر سقف نمره اي كه مي توانند كسب نمايند 5/18 مي باشد.
24- اعضاي كادر هيئت علمي كه تعهدات قانوني خودرا بصورت (ضريب K) آموزشي
مي گذرانند درسال اول تنها يك پايان نامه (بعنوان استاد راهنماي دوم)ودرسال دوم دو پايان نامه( بعنوان استاد راهنماي اول يادوم) ودرسال سوم طبق آيين نامه ودستور العمل اجرايي مي توانند راهنمايي پايان نامه دانشجويان عمومي را بعهده گيرند.
25- كادرهيات علمي كه شرايط راهنماي پايان نامه را داشته باشند مي توانند حداكثر دو پايان نامه را بعنوان استاد راهنماي اول (شامل : حداكثريك تخصصي ويك عمومي ويا دوعمومي ) ويك پايان نامه را بعنوان استاد راهنماي دوم (تخصصي ياعمومي )درهرسال تحصيلي برعهده گيرند.
تذكر: *رديف 1 تا18 اين آئين نامه طبق آيين نامه ودستورالعمل اجرايي پايان نامه هاي دكتراي عمومي دندانپزشكي مصوب بيست وپنجمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي مورخ 23/12/82علوم پزشكي ميباشد.
* رديف 19 تا 23 مصوبه شوراي آموزشي دانشكده مورخ 7/10/84 ميباشد .
* رديف 24 تا 25 مصوبه شوراي آموزشي دانشكده مورخ 7/8/85 ميباشد .

نحوه نگارش پايان نامه
- تايپ پايان نامه مي بايست در نهايت سادگي بوده و از اضافه كردن مطالب و طرحهاي غير ضروري بپرهيريد.
- -. هر صفحه پايان نامه مي بايست حداقل 24 سطر داشته و حداكثر شماره فونت آن 14 باشد.
هرپايا ن نامه بايد شامل موارد ذيل باشد:
- عنوان به زبان فارسي وانگليسي (2صفحه)
- تقديروتشكر(حداكثر2صفحه) ( Acknowledgement )
- فهرست مطالب ، تصاوير ، جداول ونمودارها - خلا صه فارسي و انگليسي ( Abstract) - بخش اول: مقدمه و مروري بر متون ( Introduction & Review of Literatures ) - بخش دوم: مواد و روش كار ( Methods & Materials) - بخش سوم: يافته ها ( Results ) - بخش چهارم: بحث ( Discussion ) - بخش پنجم : نتيجه گيري ( Conclusion ) - منابع ( References ) - ضميمه( در صورت نياز )
 

عنوانTitle
بايد كوتاه، مختصر، مفيد، كامل و جامع باشد.
- عنوان بهتر است به شكل عبارت نوشته شود.
- از به كار بردن مخفف در عنوان پرهيز گردد مگر مخفف كلمه مورد نظر بسيار معروف و رايج باشد مانند : PH
- در صورت استفاده از اعداد در عنوان اگر صد و يا كمتر از آن باشد بصورت حرفي و بزرگتر از صد به صورت عددي نوشته شود.
- در مطالعات توصيفي حتما زمان و مكان در عنوان ذكر گردد.
- عنوان فارسي در صفحه اول پشت جلد و عنوان انگليسي در صفحه آخر بلافاصله پشت جلد آورده شود.

تقدير و تشكرAcknowledgement
- ضروري است از كليه كساني كه در اين تحقيق به نحوي سهيم بوده ولي در تاليف نقشي نداشته اند با ذكر نوع همكاري آنان، تقدير و تشكر گردد.
- از كمكهاي فني و تكنيكي، حمايتهاي مالي و مادي تشكر شود.
- در مجموع از دو صفحه تجاوز ننمايد.
- لازم است مطالب اصلي و سر فصلهاي پايان نامه به همراه صفحه مربوطه آورده شود.
در صورت استفاده از جداول و نمودار لازم است عنوان كامل آنها به همراه صفحه مربوطه ذكر گردد.

فهرست مطالب
- لازم است مطالب اصلي و سر فصلهاي پايان نامه به همراه صفحه مربوطه آورده شود.
در صورت استفاده از جداول و نمودارها لازم است عنوان كامل آنها به همراه صفحه مربوطه ذكر گردد.

چكيده يا Abstract
با توجه به اينكه خلاصه يا چكيده، در واقع مهمترين و پرخواننده ترين قسمت يك مقاله است ، لازم است نويسنده نهايت سعي خود را براي نگارش خلاصه اي كه واجد شرايط ذيل باشد به كار برد.
افعال مورد استفاده بهتر است در زمان گذشته و سوم شخص باشد.
از آوردن جزئيات پرهيز گردد.
از جدول و نمودار و تصاوير، اصطلاحات و محففها استفاده نشود.
شماره رفرنس ذكر نشود.
خلا صه اي چند سطري از مقدمه و هدف،مواد و روشها ،يافته ها و نتيجه گيري طرح تحقيقاتي در پاراگرافهاي مجزا و مشخص آ ورده شود.
از نظر فضاي اشغال شده، خلاصه معمولا نبايد بيش از سي سطر باشد.
Abstract عينا ترجمه خلاصه فارسي به انگليسي مي باشد.
خلاصه فارسي بلافاصله قبل از مقدمه آورده شود.
Abstractدر آخر پايان نامه در صفحه دوم از پشت جلد باشد.

مقدمه و مروري بر متون
Introduction & Review of Literature
- اين بخش شامل : مقدمه ، مروري بر متون ، بيان مسأ له و هدف طرح تحقيقاتي مي باشد.
- بخشهاي بيان مسأ له و هد ف به صورت پاراگرافهاي مجزا و عنوان مشخص آورده شود.
- هدف از نگارش مقدمه معرفي تحقيق بصورت منطقي و قابل درك براي خوانندگان مي باشد.
- خواننده پس از مطالعه مقدمه بايد بداند كه اساس پايه هاي تحقيق چه بوده و چرا اين تحقيق مهم است و چگونه انجام شده است.
- مقدمه بايد جامع و كامل باشد.
- ابتدا مي بايست نويسنده با توصيف مختصري از موضوع مورد مطالعه به بيان مشكل پرداخته و اهميت مشكل و راههاي حل آن را بيان نمايد.
- سپس مروري بر تحقيقات انجام شده در زمينه موضوع مورد پژوهش آورده شود.
- در مروري بر مقالات سعي شود از مقالات در سطح عالي استفاده شود.
- مقدمه جاي بيان اطلا عات گسترده و غير اختصاصي نيست.
- حتي الامكان از جداول و تصاوير استفاده نگردد.
- از نظريه ها و عبارتهاي شخصي استفاده نگردد.
- محقق سعي نمايد از مقالاتي نام ببرد كه شخصاُ از آنها استفاده كرده است.
- معيار منابع براساس مقالات ، خلاصه مقالات و كتب معتبر دنيا و پايان نامه هاي دفاع شده مي باشد.
- مطالب موجود در سايتهاي مختلف اينترنتي نمي تواند به عنوان منبع قرار گيرد.

مواد و روشها Methods and Materials
- هدف از نگارش اين بخش، شرح نسبتا كاملي از متدولوژي تحقيق مي باشد به نحوي كه پژوهشگر ديگري بتواند روش تحقيق مورد نظر را بدون هيچ مشكلي تكرار كند.
- اهميت ديگر اين قسمت اين است كه خواننده مي خواهد بداند تا چه اندازه روش كار مورد استفاده در اين تحقيق و نتايج بدست آمده قابل اعتماد مي باشد.
- در صورت انجام مطا لعه مقدماتي( Pilot Study) شرح مختصري از آن ضروري است.
- به طور واقع نحوه انتخاب موضوع مورد مطالعه، نوع مطالعه (توصيفي-تحليلي- مورد مشاهده- كومورت-تجربي- نيمه تجربي- يك سري كور و يا دو سري كور Double Blind) مشخص گردد.
- بر اساس نوع مطا لعه نحوه نمونه گيري (تصادفي يا غيرتصادفي) ،زمان و مكان اجراي تحقيق ،ملاك انتخاب ويا عدم انتحاب نمونه هاي مورد پژوهش و حجم نمونه نوشته شود.
- جزئيات مواد مورد استفاده و لوازم به كار گرفته شده به همراه كارخانه سازنده مواد و يا دستگاههاي مورد استفاده ذكر گردد.
- نحوه جمع آوري اطلاعات نوشته شود. جمع آوري اطلاعات از طريق مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه، يا از روشهاي ويژه اي كه استفاده شده توضيح داده شود.
- مداخلات انجام شده، نوع مداخله يا تجربه اي كه برروي هريك از نمونه ها انجام گرفته است با دقت توضيح داده شود.
- روشهاي اندازه گيري، دقت و حساسيت وسيله مورد اندازه گيري بيان گردد.
- حتي الا مكان مي بايست Validity وReliability وسيله اندازه گيري( مثل پرسشنامه ) ذكر گردد. اگر از روشهاي استاندارد و يا پرسشنامه استاندارد استفاده شده است تنها ذكر نام منبع آن كافي است.
- آزمونهاي آماري، روشهاي آماري كه براي تاييد و تغيير نتايج مطالعه به كار رفته است بيان گردد.
- ذكر برنامه هاي كامپيوتري مورد استفاده در تحليلهاي آ ماري ضروري است.
- عبارات تخصصي آماري، كلمات مخفف و نشانه ها به طور كامل تعريف شوند.
- مسائل اخلاقي رعايت شده در مطالعات انساني و حيواني ذكرگردد.

يافته هاResults
- از تكرار مواد و روشهاي استفاده شده در اين بخش بپرهيريد.
- يافته هاي تحقيق مي بايست به صورت مفصل و روشن بيان گردد و از به كاربردن الفاظ و عبارات دوپهلوئي كه معناي روشني ندارند، پرهيز شود.
- نوع آزمون آماري مورد استفاده مي بايست ذكر گردد.
- نتايج آزمون آماري مي بايست بدون هيچگونه تعبير و يا تفسيري بيان گردد. اگر شاخصها عدد هستند، به دقت شرح داده شوند.
- در صورتي كه ضمن مطالعه تعدادي از نمونه ها حذف مي شود ذكر علت آن ضروري است.
- معمولا گزارش ميانگين بدون شاخصهاي پراكندگي فاقد ارزش مي باشد و به جاست كه ميانگين به صورت (±) انحراف معيار و يا خطاي استاندارد ذكر گردد.
- اگر از آمار تحليلي استفاده شده است ضريب همبستگي، نسبت شانس و ساير نتايج بيان شود.
- اگر مي توانيد يافته هاي خود را به سادگي و بدون ابهام در متن بكار ببريد ازتكرار آن به صورت جدول و يا نمودار خودداري نماييد.
- هنگامي كه تعداد زيادي داده عددي وجود دارد و تفاوت آنها آنقدر بارز نيست كه اگر به شكل نمودار در آيد قابل توجه باشد، بهتر است آنها را در جدول بيان نماييد.
- عنوان جدول بالاي آن و عنوان نمودار و توضيح تصاوير زير آن نوشته مي شود. اين نوشته بايد در حدي باشد كه خواننده نياز به متن براي توضيح جدول و يا شكل پيدا نكند. همچنين نشانه هاي درون تصوير و زير نويس كاملا تنظيم شود.
- محل جدول متناسب با موضوع در متن آورده شود.
در موارد زير نتايج به صورت تصاوير و نمودار آورده مي شود:
· تعيين مقادير يك متغير وابسته برحسب مقادير متفاوت از متغير مستقل داده هاي يك متغير درمناطق مختلف
- عنوان واحدهاي اندازه گيري متغيرهاي نمايش داده شده روي خطوط عمودي و افقي نوشته شود.
- متغير مستقل براي محور افقي (X) و متغير وابسته برروي محور عمودي (Y) نوشته شود.
 

بحث Discussion
- اين بخش بايد يافته هاي اصلي مطالعه را بيان كند و بر جنبه هاي تازه و مهم بررسي انجام شده و نتايجي كه مي توان از آنها گرفت بدون تكرار مطالب ذكر شده در قسمتهاي ديگر تاكيد شود.
- نويسنده در اين قسمت از ميان نتايج ارائه شده پاسخي را براي سئوالاتي كه در مقدمه بيان كرده است پيدا نمايد.
- آثار و اهميت يافته هاي به دست آمده و محدوديتهاي آن را توضيح دهد.
- يا فته هاي اين تحقيق را با يافته هاي مشابه در ساير مطالعات قياس نمايد و دلايل احتمالي آن را شرح دهد.
- اگر شواهد مغاير يا نقض كننده اي براي نتايج تحقيق در ساير منابع وجود دارد آنها را بيان نمايد و دلايل احتمالي آن را ذكر نمايد.
- موارد كاربرد عملي و قابليت تعميم پذيري نتايجي را كه به دست آورده توضيح دهد.

نتيجه گيري Conclusion
- نويسنده مي بايست در اين قسمت نتايج كاربردي مطالعه خود را به صورت كليدي بيان نمايد.
- در اين قسمت پيشنهادات و راهنمايي را براي ادامه تحقيق يا رهنمودهايي را جهت تكميل آن به خوانندگان خود ارائه دهد.

منابع References
- از نظريه ها و عبارتهاي شخصي به عنوان منبع نمي توان استفاده كرد.
- محقق سعي نمايد از مقالاتي نام ببرد كه شخصا از آنها استفاده كرده است.
- معيار منابع براساس مقالات ، خلاصه مقالات و كتب معتبر دنيا و پايان نامه هاي دفاع شده مي باشد.
- مطالب موجود در سايتهاي مختلف اينترنتي نمي تواند به عنوان منبع قرار گيرد.
 

الف) استناد آوري و يا نحوه نگارش منابع مورد استفاده
- استفاده از منابع در حقيقت براي مستند كردن نوشته و افزودن اعتبار آن مي باشد.
- دو سيستم عمده براي استناد آوري وجود دارد:
1) سيستم هار وارد:
- در اين سيستم هنگامي كه شما جمله اي را از يك منبع مورد استفاده قرار مي دهيد، در انتهاي جمله نام نويسنده و سال انتشار منبعي كه برآن استناد كرده ايد ذكر مي نمايند (مثلا Stanley 1985)
- در اين سيستم فقط نام فاميل نويسنده نوشته مي شود و ذكر نام كوچك و يا حتي حرف اول آن ضروري نيست.
- اگر مقاله دو نويسنده دارد داخل پرانتز اسم هر دو به ترتيب حروف الفبا نوشته مي شود و اگر بيش از دو نويسنده را دو اسم اول را نوشته و بقيه et al گذاشته شود. مثلا( Stanley etal 1990)
- در قسمت معرفي منابع اسامي منابع مورد استفاده به ترتيب حروف الفبا نوشته مي شود. از آوردن نام منابعي كه در متن استفاده نشده، خودداري گردد.
2) سيستم ونكور (Vancouver)
- در اين سيستم استنادآوري براي هر جمله كه از منابع ديگر در متن مي آيد به ترتيب استفاده در متن شماره مي دهيم مثلا (1).
- ترتيب نوشتن منابع به همان ترتيبي است كه در متن مورد استفاده قرار مي گيرد.
 

ب) فهرست منابع:
- ترتيب نوشتن مشخصات يك منبع در هر دو سيستم استنادآوري يكسان است.
 

ج) نحوه نگارش منابع زمانيكه از يك مقاله استفاده شده است:
- اسم فاميل نويسنده، حرف اول اسم كوچك، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شماره سريال (جلد)، صفحه شروع و ختم مقاله نوشته مي شود.
- در مورد نام مجله بايد از اختصاراتي استفاده شود كه درايندكس مديكري براي مجلات استفاده شده است. به عنوان مثل Journal of Endodontics به صورت خلاصه J Endodon نوشته مي شود.
- در صورتيكه نويسندگان مقاله پنج نفر و يا كمتر باشند مي بايست اسامي تمام نويسندگان ذكر گردد. در صورتي كه بيش از پنج نفر باشند، اسم دو نفر اول آورده شده و سپس از كلمه et al استفاده مي شود.
1) Stanley M, Pashley D. Vltrastractural study of dental pulp. J Endodon 1995; 18: 245-99.
2) نحوه نگارش منابع زمانيكه از يك كتاب به عنوان منبع استفاده شده است:
- اسم فاميل نويسنده، حرف اول اسم كوچك، عنوان كتاب، شماره چاپ، محل انتشار، ناشر، سال انتشار، شماره جلد در صورت وجود، صفحات مورد استفاده نوشته شود.
2) Ingle J, Bakland L. Endodontics, 5 th ed, London, Mosbey, 2002; 210-225.

نحوه ارزشيابي پايان نامه
ارزشيابي پايان نامه در جلسه دفاعيه بصورت محرمانه صورت مي گيرد و هيئت داوران نمره پايان نامه را با توجه به درنظر گرفتن موارد ذيل در فرم مربوطه وارد مي نمايند.
- در پايان جلسه ميانگين ارزشيابي اعضاي هيئت داوران بعنوان نمره نهايي در نظر گرفته خواهد شد.
ملاكهاي ارزشيابي پايان نامه هاي تحقيقاتي
1-ارزش و اهميت علمي موضوع انتخاب شده1نمره
2-كيفيت تبيين هدف و فرضيه1نمره
3-كيفيت تدوين مقدمه (بررسي مطالعات قبلي)2نمره
4-انتخاب روش كار و چگونگي اجراي آن4نمره
5-كميت و كيفيت نتايج حاصله4نمره
6- چگونگي تجزيه وتحليل آماري و نتايج2نمره
7- بحث و نتيجه گيري2نمره
8-كيفيت نگارش متن پايان نامه2نمره
9-كيفيت ارائه مطالب در جلسه دفاعيه2نمره
جمع نمرات : 20نمره

تهيه وتدوين : دانشكده دندانپزشكي مشهد
اداره آموزش - سال 1385

منبع: www.mums.ac.ir/dental/fa/g11

روز دفاع از پایان نامه چه کنم؟

 روز دفاع از پایان نامه چه کنم؟
 

1- اصلاً لازم نیست برای روز دفاع اضطراب داشته باشید. روز دفاع یکی از روزهای خوب زندگی آدم است، مثل روز تولد! در آن روز همه به آدم توجه می کنند، گویی سوپر استار فیلم دفاعیه باشد!! آخر سر هم هر نمره ای بگیرید، آن روز روز آخر تحصیل شما در آن مقطع است.
 
این را هم بدانید که اغلب رساله ها/پایان نامه ها با نمره های 18-19-20 پذیرفته می شوند، نمره های کمتر دلایل اساسی دارند. دربارۀ این دلیل ها پایین تر را بخوانید.
 
می بینید که همه این نمره نمره الف محسوب می شوند و حتی کمترین شان هم آن قدر بد نیست که ارزش داشته باشد اعصاب خودتان را خورد کنید

- انتخاب موضوع، استادان راهنما و مشاور و اعضاء داوری (اگر با نظر شما انتخاب می شوند) را جدی بگیرید.
 
موضوع شما نباید آن قدر بزرگ باشد که نتوانید آن را جمع و جور کنید. دیده شده است که دانشجویانی با موضوعات بسیار مفصل از شروع به نوشتن هم وحشت دارند و این طور حتی تا پای انصراف هم رفته اند.
 
موضوع شما باید در تخصص شما و در ارتباط با تجربه و کار استادان راهنما و ترجیحاً مشاور شما باشد.
 
استاد راهنمای شما مثل پدر/مادر شما در جلسه دفاعیه است. او می تواند به کیفیت کار شما ارتقا بخشد، حامی شما باشد، همه چیز را چنان تنظیم کند که جلسه بر طبق نظر او و شما پیش برود، ریزبینی های استادان داور را گوش زد کند و به سئوالات مشکل شان پاسخ بدهد و ...
 
پس در انتخاب استاد راهنما، از استادان کارکشته تر، با مطالعه تر و پرتجربه تر، استادان خوش زبان و خوش برخوردتر بهره کافی را ببرید. ضمناً استادانی را که نظرشان تنها مورد قبول خودشان است و غیرمستدل و غیرقابل دفاع است، تا جای ممکن کنار بگذارید.
 
استادی که انتخاب می کنید باید آن قدر وقت داشته باشد که بتواند چیزهایی  که شما نوشته اید را بخواند، تصحیح کند یا به شما راهنمایی های بیشتری بکند. استادی که وقت ندارد دو هفته ای یک بار شما را ببیند (حداقل یک ربع) و مطالب شما را بخواند (ماهی حداقل 20 صفحه) برای راهنمایی رسالۀ شما مناسب نیست. او باید مطالب شما را بخواند تا بتواند دربارۀ آنها اظهار نظر کند یا در جلسه دفاعیه از شما دفاع کند. 
 
 
تا جای ممکن از استادانی که با هم موافق نیستند در یک رساله استفاده نکنید. البته این خیلی نادر استف اما ممکن است شما را درگیر گرفتاری های بین خودشان بکنند.
 
3- حداقل دو هفته را برای خواندن استادان راهنما، مشاور و داور اختصاص دهید. راهنما و مشاور اگر کار شما را زودتر دریافت کنند، حتماً وقت کافی برای خواندن آن را پیدا می کنند و در نتیجه بهتر از شما دفاع می کنند.
 
حتی به نظر من ایرادهای داوری که متن را به خوبی خوانده صد شرف دارد به داوری که وقت نکرده رساله را بخواند و حالا دارد عیب تراشی و کلی گویی می کند. ممکن است اصلاً اشکالاتی را گوش زد کند که شما انجام نداده اید و می دانید که آن وقت هم شما نمی توانید کار زیاد مهمی بکنید.
 
4- استاد مشاور را جدی بگیرید. استاد مشاور شما اگر متن را زودتر دیده باشد و در جریان تدوین آن باشد، می تواند به یکی از حامیان شما در جلسه دفاع تبدیل شود، وگرنه با شما سمپاتی نخواهد داشت!!
 
5- از استادان بخواهید که اشتباهات شما را به شما مکتوب بدهند. این نوشته ها ممی تواند شما را در هر بار تصحیح راهنمایی کند. هر بار هم که متن رساله را برای استادان راهنما یا مشاور می برید، نسخۀ قبلی را به همراه ایراداتی که به شما گرفته است، نیز تحویل بدهید.
 
این موضوع به آنها کمک می کند که به یاد بیاورند دفعۀ قبلی چه چیزهایی را گوشزد کرده اند و حالا می توانند با یک نگاه کوتاه بفهمند شما از آن دفعۀ قبل تا این دفعه چه چیزهایی را تصحیح کرده اید.
 
5- فراموش نکنید که در جلسه دفاع نمره را به گروه شما (دانشجو، استاد راهنما و گاه استاد مشاور) می دهند. پس اگر گام های قبلی را درست برداشته باشید، نگرانی ندارید...
 
6- روز قبل با استادانتان تماس بگیرید و یک بار دیگر روز و ساعت را چک کنید.
 
7- برای کارهایی که باید تا آن روز انجام دهید فهرستی تهیه کنید و پس از انجام دادن هر کدام کنارش علامت بزنید.
 
8- هماهنگی کارهای مربوط به جلسه دفاعیه را به یکی از نزدیکانتان بسپارید. لحظه ای که شما در حال خطابه خواندن هستید، ممکن است در یکی از کارهای دیگر اختلال پیش آید و خود شما نمی توانید آن را درست کنید.
 

9- از یکی از دوستانتان بخواهید از جلسه دفاع شما فیلم و عکس بگیرد. بعدها این روز یکی از به یاد ماندنی ترین جلسات زندگی شما خواهد شد...
 
دقت کنید که فیلم برداری های خود دانشگاه کافی نیست. البته اگر بخواهید می توانید به روابط عمومی دانشگاه تان نامه ای بنویسید و رونوشتی از فیلم روز دفاعیه تان بگیرید. اما این فیلم به احتمال زیاد تنها حاوی تصاویر خود شما و استادان است تنها لحظه هایی که دارید صحبت می کنید! نه تصویری از حضور/عدم حضور مخاطبان و نه عکس العمل استادان به حرف های شما یا دیگران است!!!
 
10- آخر جلسه بعد از اعلام نمره با استادان و دوستان تان عکس یادگاری بگیرید.
 
11- پذیرایی کاملی از حاضران ترتیب دهید. مرسوم است که نوشیدنی و شیرینی (متناسب با فصل) حتماً پس از دفاع سرو می شود. می توانید چند نوع نوشیدنی خریداری کنید و به حاضران حق انتخاب بدهید.
 
روی میز استادان از نوشیدنی ها و شیرینی ها + آب معدنی بچینید. گاهی میوه هم رنگ و لعاب خوبی به میز استادان می دهد.
 
می توانید با دادن انعام به آبدارچی دانشگاه، از او بخواهید برای استادان در طول جلسه، چای/نسکافه بیاورد یا در انتهای جلسه پذیرایی را او انجام دهد.
 
12- روی میز خودتان یک بطری آب معدنی قرار دهید تا اگر گلویتان خشک شد، بتوانید از آن بنوشید.
 
13- هنگام ایراد خطابه باید سرپا بایستید. وقتی تا استادان اجازه ندادند، ننشینید. یعنی ممکن است کل طول جلسه را سرپا باشید!
 
14- پذیرای انتقاداتی که به شما می شود باشید. حتی اگر به خودتان و کارتان خیلی اعتماد دارید، باز هم همه نظرات را بشنوید. نظرات دیگران می تواند بر غنای کار شما بیفزاید.
 
15- وقتی در جلسه دفاعیه نکته ای را به شما می گویند، آن را یادداشت کنید. (پس باید قلم و کاغذ داشته باشید). این موضوع هم ادب شما را می رساند و هم برای یادآوری حرف های استادان تان مجبور نمی شوید کل فیلم را بالا و پایین کنید!
 
16- برای این که حاضران بهتر حرف های شما و استادان را دنبال کنند، می توانید به آنها برگه ای تکثیر شده حاوی نکات کلیدی دربارۀ مطالب پایان نامه تان (معرفی، پیشینه، بخش های رساله، طرح مسأله و نتیجه گیری) را میان آنها پخش کنید. یا پاورپوینت درست کنید.
 
17- از همه دوستان، آشنایان، اقوام، استادان و عموم دانشجویان و علاقه مندان برای حضور در جلسه تان دعوت کنید. این روز روز خوب زندگی شما است، حضور آنها می تواند به شما دلگرمی بدهد و هم در نگاه استادان تان به شما تاثیرگذار باشد.
 
18- از افراد مهمی که در جلسه دفاعیه شما حاضر شده اند، در متن خطابه نام ببرید و تشکر کنید.
 
19- از استادان تان در ابتدای رساله مکتوب و در ابتدا یا انتهای خطابه شفاهی تشکر کنید و کمک های آنها را گوش زد کنید.
 
20- وقتی برای استادان از شما خواستند که برای  مشورت برای نمره بیرون بروید همه حضار را به بیرون راهنمایی کنید و خودتان آخر همه بیرون بروید. بیرون در از حضار تشکر کنید و هنگام داخل شدن جزء الین نفرات وارد شوید.
 
21- به پدر و مادر و نزدیکان تان گوشزد کنید که در هنگام قرائت نمره همه باید سر پا بایستند. خودتان هم حتماً بایستید.
 
22- می توانید رساله تان را به پدر و ممادر، همسر یا یکی از دوستان تقدیم کنید. در این صورت آن را در پاورپوینتتان بیاورید یا در خطابه ذکر کنید.
 
23- اگر پدر و مادر یا همسر و فرزندانتان در طول تحصیل شما را درک کرده و با شما همکاری کرده اند، از آنها تشکر کنید.
 
24- بعد از اعلام نمره به سمت استادان تان بروید و یک بار دیگر از آنها تشکر کنید. تشکر از استاد داور یادتان نرود.
 
وظیفۀ استاد داور ایراد گرفتن از کار شما است، به خاطر ایرادهایی که به شما گرفته است، نرنجید.

http://rezasabziadabiyat1385.persianblog.ir/post/268

چگونه از پايان نامه خود دفاع كنيم؟

 

چگونه از پايان نامه خود دفاع كنيم؟

هرچند كه تهيه پاورپوينت براي دفاع از پايان نامه در مجموع يك كار هنري و سليقه اي است، اما تشريفات و ضوابط مشخصي براي آن وجود دارد. در نخستين گام بايد توجه داشت كه برخي دانشجويان به غلط، فكر مي كنند كه در پاورپوينت، مي توانند توضيح مفصل ارايه دهند تا مخاطبين از روي آن بخوانند! بايد دقت كنيد كه تعداد خطوط هر اسلايد پاورپوينت، بين 3 تا حداكثر 9 خط باشد و هر خط نيز به همين منوال، حداكثر تا 7 كلمه باشد(قانون 7×7). در هر اسلايد بايد بر نقاط كليدي و برجسته به صورت موجز، مفيد و رسا اشاره كنيد.
معمولاً هر دانشجو بين 25 تا 30 دقيقه فرصت دارد كه كار خود را گزارش نمايد و بين 5 تا 15 دقيقه به سووالات حاضرين پاسخ دهد. لذا تعداد اسلايدها را مي توان بر اساس اين وقت تنظيم كرد. معمولاً تعداد اسلايدهاي مربوط به سخنراني در اين جلسات بين 25 تا 40 اسلايد مي باشد.
لازم است كه تمامي اسلايدها داراي شماره باشد تا اگر سووالي براي حاضرين پيش آمد بتوانند شما را به شماره اسلايد ارجاع دهند.
عناوين رايج در اسلايدها عبارتند از :
1. شناسنامه گزارش: شامل عنوان، نام اساتيد راهنما، مشاور، دانشجو و تاريخ دفاع است. براي ارايه آن در يك اسلايد مي توان از صفحه شناسنامه پايان نامه استفاده كرد.
2. مقدمه: شامل توضيحات مقدماتي براي ورود به بحث است. براي ارايه آن در يك اسلايد مي توان از مقدمه فصل يك استفاده كرد.
3. بيان مساله: شامل چرايي انتخاب موضوع و بيان مساله اصلي براي تحقيق است. براي ارايه آن در يك اسلايد مي توان از بيان مساله در فصل يك استفاده كرد.
4. ضرورت و اهميت تحقيق: در يك اسلايد و به كمك اين بخش در فصل يك تهيه مي شود.
5. اهداف كلي و وي‍ژه: از اهداف تحقيق در فصل يك در يك تا دو اسلايد تهيه مي شود.
6. فرضيه يا سؤالات: از فرضيه ها يا سؤالات فصل يك در يك اسلايد تهيه مي شود.
7. ادبيات پيشينه: از فصل دوم در دو بخش داخلي و خارجي در دو اسلايد تهيه مي شود.
8. روش شناسي تحقيق: شامل روش تحقيق، جامعه و نمونه،‌ معرفي روش نمونه گيري از فصل سوم و در دو اسلايد تهيه مي شود.
9. روش آماري : معرفي روش آماري از فصل سوم در يك اسلايد مي باشد.
10. يافته هاي تحقيق: ارايه يافته ها با جداول يا نمودار و توضيحات مناسب از فصل چهارم كه تا 10 اسلايد قابل تهيه مي باشد.
11. بحث و نتيجه گيري: از فصل پنجم و تا 6 اسلايد قابل ارايه مي باشد.
12. پيشنهادهاي برخاسته از تحقيق: از فصل پنجم در 2 اسلايد قابل ارايه مي باشد.
13. پيشنهادهايي به ساير محققين: از فصل پنجم كه در 2 اسلايد قابل ارايه مي باشد.
14. سپاس: در يك اسلايد از توجه حاضرين تشكر مي شود.
اقدامات لازم براي جلسه دفاع:
1. تكثير چكيده پايان نامه بين حضار
2. تكثير اسلايدهاي پاورپوينت
3. كنترل ابزار و تجهيزات پيش از انجام سخنراني دفاع
4. شمرده سخن گفتن و هماهنگي بين گفتار و اسلايدهاي نمايش داده شده
5. برقراري ارتباط چشمي با حضار و سخنراني با اعتماد بنفس و روي باز
6. پاسخ به سؤالات
7. پذيرايي به شكل و زمان مناسب

http://www.hghasemi.com/d.asp?id=25924

پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم

 

پایان نامه تحصیلی یا پروژه را چگونه تدوین کنیم
 

مقدمه
برای نوشتن یک پایان نامه یا پرژه تحصیلی در یک چهار چوب علمی محقق ناگزیر به رعایت اصولی است که هم نگارش مطلب برای وی آسانتر شود و هم مطالعه آن برای دیگران به سادگی امکان پذیر باشد این اصول سه گانه به شرح ذیل میباشند .
1- اصول تنظیم و تدوین مطلب
2- اصول نگارش و نوشتن مطلب
3- اصول منابع و مآخذ مطلب
اصول تنظیم و تدوین مطلب در پایان نامه ها :
معمولا یک پایان نامه تحصیلی به صورت زیر تنظیم میگردد :
1- صفحه عنوان
2- پیشگفتار و در صورت نیاز تشکر و قدر دانی
3- فهرست مطالب
4- فصل اول – طرح تحقیق
5- فصل دوم –پیشینه تاریخی تحقیق
6- فصل سوم _ روش تحقیق
7- فصل چهارم _ ارائه یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آن
8- فصل پنجم _ خلاصه تحقیق و ارائه پیشنهادها
9-فهرست منابع و مآخذ
10-پیوست
 

1)عنوان تحقیق
عنوان تحقیق و صفحه اولین صفحه ای است که بیننده با آن واجه میشود و گاه روی جلد پایان نامه را در بر می گیرد و معمولا مشتمل بر اطلاعاتی به صورت ذیل است :
الف) عنوان پایان نامه
ب ) نام کامل استاد راهنما
ج ) نام کامل محقق یا محققین
د ) نام مرکز یا دانشگاهی که پایان نامه در آن تقدیم میگردد .
ذ ) نوع مدرک ( برای مثال : پایان نامه دوره کارشناسی ارشد صنایع دستی )
و ) تاریخ ارایه پایان نامه
2) پیشگفتار و تشکر و قدر دانی :
این بخش گر چه از ضروریات نیست ولی گاهی وجود آن لازم است که باشد و این قسمت میتواند شامل اطلاعات مختصر و مفیدی از هدف ، دامنه و وسعت تحقیق باشد که قبل از مطالعه کامل تحقیق به خواننده اطلاعاتی را در اینباره خواهد داد و تصویر و برداشتی از کل تحقیق را برای خواننده روشن میکند . محقق میتواند در پایتن پیشگفتار از فرد یا افراد با موسساتی که او را در انجام تحقیقش کمک و راهنمایی کرده اند ، سپاسگزاری کند .
 

3) فهرست مطالب :
فهرست مطلب که میتواند شامل یک یا چند صفحه باشد هدفی جز دادن دید و آگاهی از مطالب مندرج در پایان نامه به خواننده ندارد و خواننده را قادر خواهد ساخت به سرعت و دقت و سادگی ، مطلب دلخواه خود در پایان نامه را بیابد .
 

4)فصل اول _ طرح تحقیق :
طرح تحقیق یکی از ارکان اساسی و اصلی پایان نامه است و محقق قبل از آنکه به انجام تحقیق مبادرت ورزد ، باید این فصل را تهیه و تنظیم نماید و به سرعت استاد راهنما و یا هر فرئد دیگری که محقق قصد دارد نتایج تحقیق را به او گزارش دهد ، برساند . ÷س از تاید استاد راهنما محقق موظف است طبق طرح تنظیم شده در پی انجام تحقیق بر آید . مهمترین قسمتهای طرح تحقیق عبارتند از :
4-1- عنوان تحقیق ؛ باید شناختی دقیق و روشن از حوزه ی موضوع تحقیق را عرضه دارد و خالی از هرگونه ابهام و پیچیدگی باشد .
4-2-مقدمه یا تاریخچه ای از موضوع تحقیق : در این قسمت مختصری از نظرات و تحقیقات مربوط به موضوع و یا مسایل و مشکلات حل نشده در این حوزه و همچنین توجه و علاقه جامعه به این موضوع اشاره میشود .
4-3-تعریف موضوع تحقیق : در این قسمت محقق موضوع مورد علاقه و یا نیاز احساس شده خود را در حوزه تحقیق بیان میدارد و عوامل موجود در موقیعت را تعریف و تعیین میکند .
4-4-هدف یا هدفهای کلی و آرمانی تحقیق : این قسمت باید با جملات مثبت و کلی طرح شود و ازطولانی شدن مطالب پرهیز شود
4-5-روش انجام تحقیق : در این قسمت پژوهشگر روش کاری خود را بیان میدارد و شیوه های گوناگونی را که در گرد آوری مطالب خود به کار برده ذکر میکند و همچنین اگر روش آماری خاصی را در تهیه و تدوین اطلاعات به کار برده آن شیوه را بیان میکندو بیان آن یکی از ملزومات است .
4-6-اهمیت و ارزش تحقیق : با توجه به تشابه این قسمت از طرح تحقیق با تعریف موضوع تحقیق که در آن محقق نیاز خود را در آگاهی به نتایج مطالعه عنوان میسازد ، در این قسمت منابع شخصی یا علمی که از خاتمه تحقیق به محقق دست میدهد ، بحث میشود .
4-7- محدودیت های تحقیق : محدودیت هایی که کنترل آن از عهده محقق خارج است مانند انتخاب نوع بافته ها و یا زیر اندازها و دیگر محدودیت هایی که کنترل آن در دست محقق است مانند موضوع و محل تحقیق و ...
4-8- تعرف واژه ها : در این قسمت محقق باید واژه هایی که ممکن است برای خواننده آشنا نباشد تعریف کند مثلا در منطقه ای گره، ایلمک و در منطقه ای دیگر خفت و در جاییی دیگر به واژه ای دیگر خوانده میشود محقق باید واژه های نا آشنا را در این بخش معنی کند .
4-9-خلاصه فصلها: در این قسمت خلاصه ای اشاره وار از فصلهای آتی آورده میشودتا خواننده بتواند تصویری واضح از دیگر قسمتهای پایان نامه در ذهن خود ترسیم کند .
این مطالب میتواند اگر درست بیان شود فصل اول پر باری را برای تحقیق ما محیا سازد !
 

5)فصل دوم پیشینه تاریخی موضوع تحقیق :
این فصل حاوی خلاصه ای از مطالعات انجام شده در با ره موضوع تحقیق است این بخش از تحقیق یکی از ارکان اصلی و به تعبیری دیگر یکی از پایه های تحقیق میتواند باشد اگر محقق از ÷یشینه مطالعاتی تحقیق آگاهی داشته باشد به دنبال موضوعات تکراری نخواهد رفت و حتی میتواند با دلایل و برهان های ریشه دار و با پایه به نقد آثار گذشته بپردازد .

6)فصل سوم روش تحقیق :
در این قسمت معمولا به تفصیل در باره مطالبی به قرار ذیل بحث میشود:
الف) روش تحقیق در این قسمت محقق به توضیح و توجیه روش تحقیقی خود میپردازد و انواع مختلف روشهای تحقیقی ، هدف و موضوع پژوهشی خود ، مناسب دانسته است میپردازد.
ب) آزمودنی ها در این قسمت محقق به سوالاتی از قبیل :
1- آزمودنیها شامل چه اشخاص یا آیتمهایی هستند ؟ برای مثال او میگوید آزمودنیهای ما فقط شامل گبه بود.
2- تعداد آزمودنیها چند تا بود ؟ مثلا 500 نمونه گبه و حتی میتواند فرد هم باشد مانند : 500 نفر بافنده گبه .
3- با توجه به موضوع و هدف آیا افراد یا تعداد انتخاب شده مناسب هستند ؟ محقق باید با دلایل و برهانهای قاطع این بخش را برای خواننده ثابت کند و بقولی هدف خود را با عمل هماهنگ سازد .
4- نوع گزینش و تقسیم آزمودنیها به چه ترتیب صورت گرفته است ؟ محقق باید به این موضوع اشاره کند که موارد انتخاب شده به چه دلیل منتخب نگارنده بوده است و چرا مثلا به جای گبه از گلیم استفاده نکرده و ...
5-آزمودنیها از چه خصوصیات ویژه ای برخوردار هستند ؟ پژوهشگر باید به خوانندگان بگوید که خصوصیات آیتمهای انتخابی چه بوده است که او آنها را انتخاب کرده است او باید ویژگیهای انتخاب موضوعات مورد بحث خود را برای خواننده مشخص کند برای مثال بگوید چون میخواستیم نوع گره کاربردی در گبه ها را بررسی کنیم 500 نمونه گبه را انتخاب کردیم و یا ...
ج) روش جمع آوری اطلاعات : پژوهشگر پس از تعیین روش تحقیق باید روش جمع آوری اطلاعات را برای خواننده بیان کند که میتواند با استفاده از شیوه های مشاهده ، مصاحبه ، میدانی ، پرسشنامه ای وکتابخانه ای و یا حتی اینترنتی باشد .
د)متغیر های مستقل و وابسته : در این قسمت محقق به طور جدا گانه متغیر های متغیر های مستقل و وابسته را تعیین و تعریف میکند و با این کار هم مسیر مطالعه خود را مشخص میسازد و هم برای محقق دیگری این امکان را به وجود می آورد که در صورت تمایل ، بتواند در تحقیق مشابه همین متغیر ها را مورد بررسی قرار دهد .
ذ- روش اماری : در این بخش محقق باید از شیوه آماری بکار رفته در تحقیقش یاد کند و ضمن توصیف روش آماری استفاده شده در تحقیق به وضوح و خارج از هر گونه ابهام و پیچیدگی فرمولها و سطوح معنی دار به کار رفته در تحقیق را بیان دارد برخی از روشهای آماری که در کاهای تحقیقاتی عبارتند از :
1-فراوانی و درصد
2-ضریب همبستگی
3- آزمون – تی
4- آزمون – اف
 

7) فصل چهارم – یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها :
این فصل در واقع هسته اصلی تحقیق است و احتمالا مشتمل بر بحث های کلامی ، جدولها ، شکلها ، نمودارها و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات است .
 

8) فصل پنجم – خلاصه تحقیق و پیشنهادها :
این فصل شامل دو قسمت اصلی ، یکی خلاصه تحقیق و دیگری پیشنهادها ست .
الف- این بخش یکی از مشکلترین بخشهای پایان نامه است . یک خلاصه مناسب ترکیبی از دو نوع اطلاعات است :
1- اطلاعات و یافته هایی که محقق از تحقیق جاری خویش به دست آورده است .
2- اطلاعات و یافته هایی که محقق از طریق مطالعه تحقیقات و نوشته های دیگران جمع آوری کرده است و کلا در نوشتن پایان نامه ، رعایت نکات زیر حائز اهمیت است :
الف) ارائه یافته ها و نتایج برجسته به صورت منظم .
ب ) استفاده از یافته های تحقیق جازی برای تایید یا رد فرضهای تحقیق
ج ) بکار گیری مطالب مندرج در فصل پیشینه تاریخی در رد یا تایید تحقیق (هرجا که لازم بود ) .
پیشنهاد ها :
تحقیقاتی که در زمینه های مختلف از جمله فرش دستباف صورت میگیرد لزوما باید با پیشنهاد هایی همراه باشد که در بهینه سازی رنگرزی ، بافت ، طراحی و در نهایت به سازی تولید فرش انجامد .
این بخش که به ازائه راهکارها میپردازد خواهد توانست بخشی از موانع را متلاشی کند و برای مسئولان چراغ راهی باشد.
 

9) فهرست منابع و مآخذ :
در این قسمت تمام منابع و مآخذ ، از قبیل کتابها ، مقاله ها ، مجله ها ، رساله های چاپ شده و چاپ نشده را به ترتیب حروف الفبای نام فامیل و نویسنده و یا مترجم و به صورت در هم از نظر نوع آنها نوشته میشود .
 

10) پیوست :
شامل مطالب و مدارکی است که در درک و فهم خواننده از پایان نامه کمک چندانی نمیکند و میتوان از پرسشنامه ها ، آزمونها ، نامه های نوشته شده به افراد و موسسات و سایر وسایل جمع اوری اطلاعات نام برد .
شيوه تدوين پايان نامه در دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري(Ph.D)
يكي از اهداف اصلي نگارش هر پايان نامه دراصل آشنا نمودن دانشجو با نحوه نگارش و تنظيم يك مبحث علمي است.
پايان نامه نوشته اي است شامل چكيده پايان نامه به فارسي،فهرست تفصيلي مطالب، فهرست تصاوير، جداول و نمودارها،مقدمه و تاريخچه مختصر، مروري بركارهاي انجام شده و آخرين اطلاعات تئوري، عملكرد تحقيقي و عملي نتايج،بحث و پيشنهادات ، فهرست منابع و ماخذ و چكيده پايان نامه به انگليسي كه توسط دانشجو و با هدايت و نظارت استاد راهنما و همكاري استادان مشاور (در صورت داشتن)تنظيم و تدوين مي شود.
رعايت اين شيوه نامه از جانب دانشجويان براي حفظ هماهنگي بين پايان نامه ها الزامي است. موضوعات هر پايان نامه را باتوجه به تعريف فوق و به ترتيب تقدم ذيل مي توان دسته بندي كرد:

*عنوان پايان نامه
- فرم زركوب روي جلد به فارسي
- فرم داخلي جلد به فارسي
- بسم ا…الرحمن ارحيم
- تقديم (اختياري)
- تائيديه هيئت داوران
- اظهارنامه دانشجو
- حق چاپ و تكثير و مالكيت نتايج (Copyright and Ownership)
- تقدير و تشكر (اختياري)
- چكيده پايان نامه به فارسي
- فهرست مطالب
- فهرست جدولها، نمودارها و اشكال
- فهرست علائم و اختصارات
- متن پايان نامه
- نتايج وتحقيقات آتي
- پيوستها (ضميمه1،ضميمه2،…)
- ليست مقالات ارائه شده
- مرجع ها و ماخذها
- چكيده پايان نامه به انگليسي
- فرم داخلي جلد به انگليسي
- فرم زركوب روي جلد به انگليسي
- عطف جلد (عنوان پايان نامه و نام نويسنده)
* عنوان پايان نامه بايد رسا ومختصر باشد.

برگهاي خارج از متن پايان نامه:
الف- برگهاي ابتداي پايان نامه
برگ اول:فرم داخلي جلد به فارسي: اين قسمت دقيقآ مطابق صفحه عمل شود.
برگ دوم: بسم ا…الرحمن الرحيم
برگ سوم:تقديم، درصورت تمايل دانشجو مي تواند پايان نامه خود را به شخصيتي و يا … تقديم دارد.
برگ چهارم:تائيديه هيئت داوران
برگ پنجم: اظهارنامه دانشجو
برگ بعد :حق چاپ و تكثير و مالكيت بر نتايج (Copyright and ownership)
برگ بعد: قدرداني و تشكر: اين متن عبارت است از قدرداني و تشكر از كليه كساني كه دانشجو را در راه نيل به هدف كمك نموده اند.
برگ بعد: چكيده پايان نامه : هر پايان نامه بايد با چكيده آغاز شود كه عبارت است از بحث پيرامون موضوع پايان نامه ، شيوه هاي تحقيق و نتيجه كلي
برگ بعد: فهرست مطالب:هر پايان نامه بايد داراي فهرت مطالب باشد معمولآ اين قسمت شامل عنوان بخشهاي پايان نامه همراه با شماره صفحه مربوطه است.
برگ بعد: فهرست جدولها و شكلها: دراين قسمت ليست جدولهاو شكلها باذكر دقيق عنوان ،شماره و صفحه مربوطه درج مي شود.
برگ بعد: فهرست علائم و اختصارات
ب- برگهاي انتهاي پايان نامه
برگ اول: ليست مقالات ارائه شده
برگ بعدي: ليست مراجع و ماخذ
برگ بعدي: چكيده انگليسي (ABSTRACT): اين بخش حداكثر در يك صفحه ارائه شده و مي تواند ترجمه چكيده فارسي باشد.
برگ بعدي : فرم داخل جلد به انگليسي : اين فرم دقيقآ ترجمه فرم داخل جلد فارسي در ابتداي پايان نامه مي باشد.

متن پايان نامه:
متن هر پايان نامه شامل چندين فصل و هر فصل شامل چندين بخش خواهد بود. هر فصل را مي توان بايك مقدمه كوتاه آغاز و بايك نتيجه گيري مختصر به اتمام رساند. هرفصل به شكلي كه در ذيل ذكر خواهد شد، شماره گذاري مي شود.

1- مقدمه :
در اين قسمت، هدفهاي مورد نظر در پايان نامه، روشها ،نحوه انجام تحقيق و به دست آوردن نتيجه ها مورد بحث قرار مي گيرد. اغلب منابع مروري (Literature Review) نيز در اين قسمت انجام مي پذيرد، همچنين ذكر اهميت موضوع تحقيق در رابطه با توسعه كشورتوصيه مي شود.
توضيح ساختار پايان نامه باذكر بسيار مختصر از مطالبي كه در فصل هاي مختلف آورده شده است ضروري مي باشد.

2- فصل ها:
در چند فصل بعدي بنا به نظر دانشجو و تائيد استاد راهنما مطالب مختلف پايان نامه سازمان بندي مي شود. فصل آخر به نتيجه هاي بدست آمده ، بحث و برداشت و پيشنهادات اختصاص دارد، باتوجه به اهميت خاص اين فصل توضيحاتي به شرح زير ارائه مي شود.

3- نتيجه ها، بحث و برداشت:
اين قسمت بايد باتوجه به مطالب عنوان شده به ويژه در مقدمه به نگارش درآيد مقايسه نتيجه هاي بدست آمده با هدفهاي از قبل تعيين شده در مقدمه، دستيابي هاي نوين در اين فصل ذكر مي شوند و مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرند. در ضمن ارائه دهنده پايان نامه به عنوان پيشنهاد براي تحقيقات بعدي به طرح چند موضوع در راستاي تحقيقات خود مي پردازد.

4- پيوستها:
قسمت اصلي متن پايان نامه نبايد داراي داده هاي (data) غير ضروري باشد، همچنين متن نبايد حاوي برنامه هاي نرم افزاري يا چگونگي به دست آوردن معادلات رياضي و اثبات انها و داده هاي تجربي باشد، چنين مطالبي بايد در پيوستهاي پايان نامه آورده شوند.

5-جدولها و نمودارها
جدولها و نمودارها بايد تا جائيكه ممكن است نزديك به متن مربوط قرار گيرند هر جدول يا نمودار بايد با عنوان مربوطه كه معمولا در زير آنها درج مي شود. مشخص گردد.

6- مرجع ها و ماخذ ها
بطور كلي چنانچه از منبعي براي مطلبي استفاده شود ذكر ماخذ لازم است در اينگونه موارد مطلب بين دو گيومه (( ))نوشته مي شود و بلافاصله بعد از ان قلاب [] باز مي گردد. و منبع مذكور به ترتيب عددي از اول پايان نامه در آن قرار مي گيرد. مثلا پانزدهمين منبع استفاده شده بعد از ذكر مطلب مربوطه اينگونه آورده مي شود: ]15[
گاهي اوقات در نقل خلاصه يك مقاله كه توسط يك شخص نگارش يافته است در يك جمله ذكر مي شود كه در اين گونه موارد به شرح زير اقدام مي كنيم:
علي رياضي] [،آرايش كنترل آداپتيو را تنهاراه حل براي كنترل سيستم هاي ربات مي داند.
شيوه شماره گزاري و ارائه منابع:
 

1- شماره گذاري متن:
صفحه هاي فرم داخل جلد و بسم ا…الرحمن الرحيم ،شماره گذاري نمي شوند. صفحه هاي بعدي به ترتيب با حروف ابجد ( الف،ب،ج،د،ه،…) شماره گذاري مي شوند. شماره گذاري با عدد از مقدمه شروع شده و تا انتهاي پايان نامه (پيوستها) ادامه خواهد داشت. طريقه شماره گذاري نيزبصورتي خواهد بود كه اعداد در قسمت وسط و بالاي هر صفحه قرار خواهد گرفت.

2- شماره گذاري روابط رياضي :
هر رابطه و يا معادله رياضي بوسيله دو عدد توسط يك خط فاصله از يكديگر تميز داده و مشخص مي گردند. عدد سمت چپ نشانگر شماره فصل و عدد سمت راست،نشانگر شماره،ترتيب رابطه در هر فصل مي باشد. مثلا رابطه چهارم در فصل پنجم را بصورت ذيل بايد نشان داد:
(4-5 )
4- شماره گذاري جدولها و نمودارها:
درهرفصل هر جدول (شكل) با درج شماره فصل و جدول در آن فصل شماره گذاري مي شود. سپس موضوع شكل( جدول) بلافاصله بعد از شماره گذاري درج خواهد شد. به طور مثال جدول
شماره 3 فصل دوم بصورت زير شماره گذاري مي شود:
جدول (شكل) 3-2 : پاسخ سيستم باكنترل آداپتيو
4- ارائه منابع:
1- مقاله:
1-1نويسنده
2- عنوان مقاله
3- منبع: كنفرانس، ژورنال علمي و …
4-صفحات
5-سال انتشار
[12] N.H. Malik, A.H. Al-Babrani” Influence of the Terminal Capacitor on
the perfromance characteristics of a self Excited Induction Generator” , IEE proc, part.C,V01.137n2, pp.168-173, March 1990.

4-2- كتاب:
1- نويسنده
2- عنوان كتاب باخط ريز
3- ناشر
4-سال انتشار
[14] J.J Craig, (Introduction to Robatics: Mechanics and Control,)
Addison Wesley, 1986

چگونگي تايپ پايان نامه:
در تايپ پايان نامه رعايت موارد زير لازم مي باشد:
1-متن بايد يك خط در ميان تايپ شود. فاصله بين سطرهاي متن يك سانتي متر باشد.
2-تمامي متن پايان نامه بايد توسط يك فونت تايپ شده باشد.البته عناوين اصلي و فرعي با فونتي بزرگتر از فونت متن تايپ شود.
3-تمامي متن پايان نامه، معادلات رياضي، علائم بكار برده شده مي بايست بوسيله كامپيوتر تايپ شوند. متن يا فرمول دست نويس به هيچ عنوان پذيرفته نمي شود.
4-تمامي جدولها و نمودارها مي بايست كامپيوتري باشند.
5-حاشيه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پايان نامه 3 سانتي متر و حاشيه اي بالا و پائين نيز بايد 5/2 سانتي متر باشند. اين دستور شامل متن، نمودارها و ديگر قسمتهاي پايان نامه نيز مي باشد.
6-توصيه مي شود پس از تايپ پايان نامه تكثير در يك روي كاغذ A4 انجام شود.
شكل كلي نگارش پايان نامه در ورق A4 بايد بصورت زيرباشد.

توصيه ها :
1- جملات متن حتي الامكان كوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسي باشد.
2-در قسمت مرور بر منابع مطالعاتي در پايان جمله يا پاراگراف مورد استفاده ماخذ يا شماره منبع مشخص گردد. اين شماره در داخل قلاب نوشته شود.] [

3- كليه واحدها در سيستم SI داده شود. كاربرد سيستم متري و يا اينچي در كنار واحدهاي SI مانعي ندارد.
4-حتي الامكان از علامتهاي استاندارد استفاده شود.
5-در صورتيكه تصويري بصورت فتوكپي يا اسكن شده در پايان نامه ارائه مي شود بايد كاملا واضح و از كيفيت خوبي برخوردار باشد.
6- بطور كلي اهميت پايان نامه صرفا به نوآوريهاي نگارنده بستگي دارد. لذا از مطالب تكراري، كلاسيك و متعلق به ديگران فقط بصورت اختصار كمك گرفته شود.
7- نوشتن برنامه كامپيوتري بطور مفصل در پايان نامه ضرورت ندارد و در صورت نياز با نظر استاد راهنما در ضميمه آورده شود در هرحال نبايد بيش از 2 تا 3 صفحه باشد.
8- كاغذ مورد استفاده براي نوشتن پايان نامه بايد از قطع A4 انتخاب شود.
9- پشت جلد مي تواند همانند روي جلد و به زبان انگليسي باشد.
10- تايپ متن پايان نامه بوسيله كامپيوتر باشد.
11-عناوين اصلي Bold و با قلم 14 و با شماره گذاري
12- عناوين فرعي درجه بعد Bold و باقلم 12 و با شماره گذاري
13- عناوين فرعي تر بعدي ساده (غير Bold) و با قلم 12 و با شماره گذاري
14-متن اصلي با قلم 14 نوشته شود.
15- هر پاراگرافي با Indent آغاز گردد.
16- از اشكال سياه و سفيد حتي الامكان استفاده گردد.
17- مطالب جداول و عناوين محورهاي شكل ها فارسي اختيار شود مگر در فصل مرور بر ادبيات موضوع و در صورتيكه از كارهاي ديگران عينا شكلي نقل مي شود بلحاظ امانت داري،محورهاي لاتين عنوان نويسي شود. ( عين مرجع اصلي)
18- از ذكر نام مشاور / مشاورين پايان نامه روي جلد خودداري گردد.
19-زبان نوشتاري پايان نامه فارسي ميباشد.
20- عناوين شكل در زير آن آورده شود در صورتيكه كمتر از يك خط است بصورت مركزي و رد صورتيكه بيش از يك خط است justify شود.
21-عناوين جداول در بالاي آنها و در صورتيكه يك خط يا كمتر است بصورت مركزي و در صورتيكه بيش از يك خط است بايد justify شود.
22- در انتهاي چكيدههاي فارسي و انگليسي در حد 6 كلمه كلمات كليدي آورده شود.
23- اصل كلمات اساسي لاتين كه به فارسي برگردانده مي شوند در پاورقي هر صفحه با شماره ارجاع آورده شود. مثلا اسامي نويسندگان خارجي و يا اصلاحات علمي
24- توصيه ميشود فصل مروري بر ادبيات موضوع حداكثر 30 صفحه باشد.
25- توصيه شود حداكثر صفحات پايان نامه كارشناسي ارشد 120 صفحه باشد.
26- جنس كاغذ به كار رفته در پايان نامه بايد از يك نوع باشد و اندازه آن A4 باشد.

يادآوري مهم

دانشجو موظف است پايان نامه خود را بر روي لوح فشرده (CD) ضبط نموده و يك نسخه از CD را به تحصيلات تكميلي دانشگاه تحويل نمايد.

منبع: www.iran-eng.com/showthread.php?s=5c9c9a3852968786f187d80c9ae9a85c&t=21253
 

 

ویژگی هاى پژوهش پایان نامه اى

ویژگی هاى پژوهش پایان نامه اى
 

پژوهشِ پایان نامه اى ویژگی های گوناگونى دارد:
ـ تحلیل: مطالعه اجزاى گوناگون یک موضوع و روابط و متقابل آنها.
ـ مقایسه: بررسى ویژگى هاى موضوع هاى مقایسه شده
ـ تعریف: تعریف جامع و کامل
ـ توصف: توصف موضوع با ویژگى هاى معتبر که آن را توضیح دهد
ـ بحث: عرضه کردن جنبه هاى گوناگون موضوع
ـ فهرست.
ـ ارزشیابى: بررسى جوانب گوناگون موضوع و کوشش براى رسیدن به نتیجه
_مثال :ذکر مثال براى توضیح.
ـ تلخیص: آوردن نکات عمده موضوع مورد نظربه اختصار .
پیداست که در هر تکلیف درسى یا رساله ممکن است چند خصلت پژوهشى جمع گردند. اما به هر حال، حدود و نوع کار پژوهشى باید از پیش معلوم و مشخّص باشد.
 

انتخاب عنوان پایان نامه
باید از انتخاب عنوان کلی پرهیز کرد. عنوان پایان نامه باید متناسب با حدود پایان نامه باشد.
براى انتخاب عنوان پایان نامه، به این معیارها نیز باید توجه داشت:
ـ علاقه پژوهنده به آن عنوان و موضوع.
ـ زمان لازم براى فراهم آوردن اثر.
ـ دسترسى به اسباب و لوازم پژوهش.
ـ اهمّیّت مطلب درفرهنگ و اجتماع.
مرور پژوهش هاى پیشین

معمولا در هر زمینه پژوهشى، آثارى از پیش فراهم شده است. مرور این آثار مى تواند ما را در نوشتن پایان نامه یارى کند. در این میان روشن مى شود که کار ما چه تفاوت هایى با کارهاى پیشین باید داشته باشد.
اگر پژوهنده اى داراى توان کافى باشد، بهتر است آثار دست اوّل را مرور کند. هرچه منابع اصیل تر و سرشارتر باشند، پایان نامه ماندنى تر مى گردد.
طرح تحقیق

رساله هاى پژوهشى معمولا در یکى از این دو دسته قرار دارند:
1. تجربى: متناسب با موضوعات علمى.
2. تحلیلى: متناسب با موضوعات فرهنگى، هنرى.
 

برنامه زمانى
نویسنده پایان نامه باید با از شتابزدگى پرهیز و زمانى مناسب براى تهیّه رساله خود تعیین کند. این زمان فرصتی خواهد بود براى انجام :
1. تعیین حدود موضوع ،شناسایى منابع و مراجعه به آن ها، گردآورى اطّلاعات و معلومات.
2. نگارش پیش نویس.
3. تجدیدنظر و اصلاح، تنظیم پانوشت، نگارش نمونه نهایى.
 

مراجعه به منابع
براى شناسایى مآخذ مى توان از این منابع استفاده کرد:
ـ مدارک کتاب شناسى: مجموعه هاى فهرست آثار، فهرست ها و برگه دان هاى کتابخانه ها.
ـ دائرة المعارف ها و سالنامه ها.
ـ نشریّات معتبر
 

یادداشت بردارى
بهتر است یادداشت بردارى روى برگه هاى جداگانه ویک شکل انجام پذیرد. به هر مضمون برگه جدایى اختصاص داده مى شود و هر برگه با شماره یا نشانه اى متمایز مى گردد. بدین ترتیب در طول کار، مى توان برگه ها را جابجا یا کم و زیاد کرد.
بهتر است بر هر برگه عنوان کلیدى آن ثبت شودو هویت برگه هم معین شود، از قبیل مأخذ و تاریخ. همچنین مشخص شودکه نوع استفاده از مأخذ چیست: نقل به عبارت، نقل به مضمون، تلخیص، ویرایش، یا ...؟ براى هر یک از این ها مى توان نشانه اى خاص در نظر گرفت.
در نهایت، مى توان برگه ها را شماره بندى پایانى کرد و هر یک را در جاى مناسب خودقرار داد.
نگارش رؤوس مطالب فصل ها

معمولا پایان نامه شامل این سه بخش است:
مقدّمه، متن شامل چند فصل، و نتیجه. باید پیشتر رؤوس مطالب هر فصل را نوشت تا چشم اندازى از کار پیدا شود. این کار به نگارش پیش نویس نیز بسیار کمک مى کند.
 

ساختمان پایان نامه
(1) صفحه عنوان: عنوان، نویسنده، گروه درسى، نام درس، نهاد علمى مربوط، مقطع و سال تحصیلى.
(2) پیشگفتار: هدف، سابقه تحقیق، روش و گستره پژوهش، سپاسگزارى.
(3) فهرست مطالب.
(4) فهرست جداول.
(5) فهرست شکل ها و تصویرها.
(6) پیکره: مدخل، متن، نتیجه و دستاورد تحقیق.
(7) کتابنامه: مآخذ اصلى و فرعى شامل کتب و مقالات مورد پژوهش.
(8) ضمایم: جداول، آزمون هاى پژوهشى، اسناد و مدارک و شواهد.
(9) فهرست راهنما: فهرست اَعلام و مفاهیم و موضوعاتى که درباره آن ها مى توان اطّلاع قابل توجّهى در رساله یافت.

منبع: http://daneshnameh.roshd.ir

 

چگونه پايان نامه بنويسيم؟

 

چگونه پايان نامه بنويسيم؟

در اين جا به محتواي كلي پايان نامه براي نگارش آن يافت مي شود. براي آشنايي با جزييات نحوه نوشتن به كتاب راهنماي پايان نامه تاليف حميد قاسمي و سارا كشكر از انتشارات بامداد كتاب مراجعه كنيد.
الف- فصل اول پايان نامه : Introduction يا مقدمه يا كليات تحقيق
محتوای فصل یک ممکن است در برخی از دانشگاه ها تفاوت هایی داشته باشد. اما معمولاً محتوای فصل یک به ترتیب زير است:
1. مقدمه: طرح كليات تحقيق
2. بيان مساله: شرح مشکل و ارایه آنها به شکل سوال کلیدی برای پاسخ به كمك تحقیق
3. ضرورت و اهميت تحقيق: چرایی انجام کار و معرفی کاربران احتمالی نتایج تحقیق
4. اهداف تحقيق: آنچه تحقیق به دنبال انجام آن است
5. فرضيه ها يا سؤال هاي تحقيق: مسیری برای اجرای تحقیق
6. پيش فرض ها: قبول مواردی برای اطمینان از حرکت در مسیر اجرای تحقیق
7. تعريف عملياتي وا‍ژه هاي تحقيق: اقدامی برای برداشت مشترک از مفاهیم تحقیق
در برخي از دانشگاه ها تاكيد بر اين است كه محدوديت هاي تحقيق نيز در همين فصل نوشته شود. در برخي از دانشگاه نيز بر نوشتن مباني نظري تحقيق در اين بخش تاكيد دارند.
ب-فصل دوم پایان نامه: Review and Litrature يا ادبيات و پيشينه تحقيق
1. مقدمه : معرفي محتواي فصل
2. مباني نظري: نطريه هاي مرتبط با موضوع و قابل بحث در فصل پنج (در تعدادي معدودي از دانشگاه ها مباني نظري در فصل يك ارايه مي شود)
3. پيشينه تحقيق: تحقيقات داخلي و خارجي مرتبط با موضوع
4. جمع بندي كلي: جمع بندي از مجموع ادبيات پيشينه
پ-نگارش فصل سوم پایان نامه: Resarch Methodology يا روش شناسي تحقيق
1. مقدمه: معرفی محتوای فصل
2. روش و طرح كلي تحقيق: اشاره به روش تحقيق از ابعاد هدف، محيط اجرا، استراتژي و مسيراجرا
3. جامعه آماري: معرفي جامعه آماري
4. نمونه آماري و روش نمونه گيري: بيان تعداد نمونه و روش نمونه گيري
5. متغيرهاي تحقيق: شاخص های تغییر پذیر تعریف می شوند
6. ابزار اندازه گيري: معرفی ابزار و اعتبار و روایی آن
7. شيوه جمع آوري اطلاعات: روش اجرا در جمع آوري اطلاعات
8. روش هاي آماري: معرفي انواع روش هاي آماري مورد استفاده در پايان نامه
ت- نگارش فصل چهارم پایان نامه: Findings يا تجزيه و تحليل يافته هاي تحقيق
1. مقدمه : معرفی محتوای فصل
2. توصيف داده ها: جداول و نمودارهاي توصيفي
3. آزمون فرضيه ها يا طرح سؤالات : متناسب با يافته ها جداول و نمودارهاي ذيربط ارايه مي شود.
ث- نگارش فصل پنجم پایان نامه: Discussion يا بحث و نتيجه گيري
1. مقدمه : معرفي و محتواي فصل
2. خلاصه تحقيق: خلاصه سه فصل
3. خلاصه يافته ها: خلاصه فصل چهارم
4. بحث : مقایسه تحقیقات و نتایج موافق و مخالف با نتایج حاصل از یافته ها
5. نتيجه گيري: ارایه پیام حاصل از تحقیق
6. محدوديت هاي تحقيق: محدوديت هاي در كنترل و خارج از كنترل محقق( در برخي از دانشگاه ها در فصل يك نوشته مي شود)
7. پيشنهادهاي برخاسته از تحقيق: پیشنهادهایی که با نتایج بدست آمده می توان ارایه کرد.
8. پيشنهادهايي به ساير محققين : پیشنهاد برای انجام تحقیقات بعدی
ج- تهیه بخش های خارج از فصول: دو بخش پيش از آغاز فصول و پس از فصول دارد.
1. روي جلد: گالينگور(چرمي)
2. صفحه عنوان فارسي: بدون شماره صفحه
3. صفحه بسم اله الرحمن الرحيم(در برخي از دانشگاه ها قبل از صفحه عنوان فارسي ارايه مي شود): بدون شماره صفحه
4. برگه داوري: بدون شماره صفحه
5. صفحه تقديم: بدون شماره صفحه
6. صفحه سپاسگزاري: بدون شماره صفحه
7. چكيده فارسي: بدون شماره صفحه
8. فهرست مطالب: آغاز نشانه گذاري صفحه با حروف ابجد
9. فهرست جداول: ادامه نشانه گذاري صفحه با حروف ابجد
10. فهرست نمودارها: ادامه نشانه گذاري با حروف ابجد
11. فهرست شكل ها : ادامه نشانه گذاري با حروف ابجد
12. فهرست نقشه ها : ادامه نشانه گذاري با حروف ابجد( از اينجا به بعد فصول آغاز مي شود و موارد بعدي مربوط به بعد از فصول مي شود)
13. منابع: شماره صفحات داخل فصول ادامه مي يابد.
14. پيوست ها: نشانه گذاري با حروف ابجد از ابتدا آغاز مي شود.
15. چكيده انگليسي: شماره صفحه ندارد
16. صفحه عنوان انگليسي: شماره صفحه ندارد.
17. پشت جلد: گالينگور(چرمي)
18. عطف: گالينگور (چرمي)

منابع نويسي
فهرست منابع شامل کلیه منابعی است که به نحوی در پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته اند. منبع نويسي داراي چند روش مشخص مي باشد و ممکن است روش های مختلفی برای نوشتن فهرست منابع در دانشگاه های مختلف مورد تاکید قرار گیرد. براي نمونه به يكي از روش هاي رايج و مورد استفاده در دانشکده تربیت بدنی دانشگاه آزاد کرج اشاره مي كنيم:
• تمامی منابعی که به نحوی در پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند، باید در این قسمت به صورت فهرست الفبا در دو بخش ابتدا فارسی و سپس لاتین ارایه گردد.
• منابع ارایه شده باید مستقیماً مورد استفاده قرار گرفته باشند و از ذکر منبع در داخل منابع دیگر (منبع در منبع) اجتناب شود.
• برای منبع نویسی و ارجاع دادن در متن به شکل زیر اقدام می گردد :
1. اگر در متن به موضوع مطالعه اشاره شود، نام نویسنده و سال انتشار داخل پرانتز می آید. مثلاً: برخلاف ساير شکل های نگارش، در خبر نویسی بايد پاراگراف‌ها كوتاه و خلاصه باشند طوری كه اكثر آنها بيش از يك جمله يا موضوع جديد نداشته باشند(تامپسون، 1996).
2. اگر به نام نویسنده در متن اشاره می شود سال انتشار داخل پرانتز درج می گردد. مثلاً : کوارترمن(1992) دریافت که بیش از 95 درصد مدیران ورزش دانشگاهی آمریکا مدرک کارشناسی ارشد داشته اند.
• اگر به مقاله ای که دو نویسنده دارد ارجاع داده شود، نام هردو، هربار به همراه سال انتشار در داخل پرانتز می آید. مثلاً : سرصفحه بالاي برگه از مهم ترین عناصر خبر و شامل نام سازمان، آدرس و شماره تلفن، مشخصات تماس رسانه‌اي، تاريخ و زمان خبر و تيتر مي‌باشد(سایمون و زاپالا، 1996).
• اگر مقاله کمتر از 6 نویسنده داشته باشد بار اول نام همه آنها به همراه سال انتشار و در دفعات بعد فقط نام نویسنده اول به علاوه کلمه "و همکاران" به همراه سال انتشار در داخل پرانتز آورده می شود.
• اگر کاری شش یا بیشتر از آن، نویسنده داشته باشد، فقط نام خانوادگی نویسنده اول و به دنبال آن "و همکاران" به همراه سال انتشار در داخل پرانتز درج می شود.
• اگر به قسمت خاصی از یک منبع ارجاع داده شود، لیست شماره صفحه یا صفحات پس از سال انتشار می آید.
• اگر منبع الکترونیک بوده و شماره صفحه ندارد، در صورت دسترسی شماره پاراگراف آورده می شود.
• اگر تمام یک وب سایت به عنوان منبع اشاره شود(و نه قسمتی از آن سایت)، به وب سایت مربوطه در متن اشاره می شود و نیازی به قرارگیری در فهرست منابع ندارد.
• مکاتبات شخصی، سخنرانی ها، نامه ها، خاطرات، مکالمات و نامه های الکترونیک(ایمیل) نباید در فهرست منابع درج شوند و فقط در متن به آنها اشاره می شود که شامل نام، نوع مکاتبه و تاریخ خواهدبود.
• نحوه نوشتن منابع در فهرست مربوطه :
1. ابتدا منابع فارسی و سپس منابع انگلیسی بر اساس حروف الفبا تنظیم می شوند.
2. شماره و ردیف. نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده(سال انتشار). عنوان کتاب، مقاله، گزارش یا پایان نامه تحصیلی همراه با ذکر عنوان پایان نامه دوره کارشناسی ارشد یا رساله دکترا(این قسمت با حروف ایتالیک و سیاه حروفچینی شود)، نام ناشر، مجله، سمینار یا موسسه علمی که مقاله در آن چاپ شده و یا نام دانشگاهی که پایان نامه در آنجا ارایه گردیده است. شماره مجله یا شماره جلد کتاب. شماره صفحه هایی که مطلب مورد نظر از آنها استخراج شده است(در صورتی که کل منبع موردنظربه عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفته باشد، لزومی به ذکر شماره صفحه ها نیست).
3. توجه شود که نام و نام خانوادگی با علامت ویرگول، سال با علامت پرانتز و سپس نقطه، عنوان با علامت نقطه، و انتشارات با شهر نشر و صفحه ها با علامت ویرگول از یکدیگر جدا شوند.
4. در صورتی که منبع بیش از یک نفر نویسنده داشت، پس از نوشتن نام هر نویسنده(ابتدا نام خانوادگی بعدکاما و بعد نام)، از علامت (؛) برای جداکردن نام ها استفاده می کنیم. اگرمنبع مورد استفاده تعداد نویسندگان زیادی داشت، لازم است اسامی تمامی آنها قید شود.
5. در زمینه کتاب ها یا مقالاتی که به یک نویسنده تعلق دارند، رعایت ترتیب زمانی انتشار آنها ضرورت دارد. دراین حالت ابتدا مورد جدیدتر مطرح می شود.
6. اگر کتاب ترجمه شده است، نام مترجم پس از نام کتاب به شکل مثال زیربیان شود : بست، جان دبلیو(1373). روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. ترجمه حسن پاشاشریفی؛ نرگس طالقانی. تهران: انتشارات رشد، 23-27
7. در صورتی که مقاله از اینترنت یا لوح فشرده انتخاب می شود، منبع نویسی به اين شکل صورت گیرد: نام خانوادگی، نام نویسنده(سال نشر). عنوان مطلب، تاریخ دریافت، نشانی اینترنتی یا نام لوح فشرده. در مورد مقالاتی که از سایت های اینترنتی استفاده می وشد، آدرس سایت به همراه دیگر اطلاعات مانند رفرنس های کتاب و مجله آورده شود.
شماره گذاری صفحات منابع نیز در ادامه فصول، ادامه می یابد و آخرین صفحه شماره عددی صفحات پایان نامه به آخرین صفحه فهرست منابع اختصاص دارد.

http://www.hghasemi.com/d.asp?id=25924

انتخاب موضوع پژوهش

 

انتخاب موضوع پژوهش

 نویسنده : کامیار صداقت ثمرحسینی

 انتخاب موضوع تحقيق يكي از مهم ترين مراحل يك پژوهش علمي و از دشوارترين آن به شمار مي رود. براي درك بهتر جايگاه موضوع يابي، بهتر است تا نگاهي كلي به مراحل تحقيق نماييم: تحقيق را مي توان بر دو مرحله تقسيم نمود:

مرحله ي اول ، مرحله ي تحقيق به منظور يافتن پرسشي شايسته و بايسته ي پژوهش است.

مرحله ي دوم، تحقيق به منظور يافتن پاسخ پرسش مورد نظر مي باشد.

اما با  تفصيل بيشتر مي توان اين مراحل را به شرح زير بيان نمود:

 

مرحله ي مطالعات اكتشافي ـ موضوع يابي به جهت طرح پرسشي براي تحقيق،

مرحله ي غني سازي پرسش هاي تحقيق،

نگارش طرح پژوهش،

بررسي مدارك و منابع،

جمع آوري داده هاي مرتبط با پژوهش،

تحليل داده ها،

نتيجه گيري نهايي،

نگارش و ويرايش گزارش نهايي. ( در قالب رساله ي دانشگاهي، مقاله و مانند آن )

تا مرحله ي اول به خوبي انجام نشود، قادر به ورود مناسبي به مرحله ي دوم نخواهيم بود. لذا در اين بخش به بررسي مهم ترين مواردي خواهيم پرداخت كه به انتخاب آگاهانه ي موضوعات پژوهشي ما منجر مي گردند.

موضوع تحقيق چيست؟

تعابير مختلفي از موضوع تحقيق صورت پذيرفته است:

1         موضوع تحقيق عبارت است از هر آنچه كه از قابليت بررسي و تحقيق برخوردار است. در اين زمينه كه امور قابل پژوهش كدام ها مي باشند؟ اختلاف نظر موجود است. هيچ دليلي ندارد كه موضوعات تحقيق علمي را منحصر در روش شناسايي خاصي مثلا عقلي و يا حسي نماييم.

2         موضوع تحقيق عبارت است از آنچه كه ما درصدد رسيدن به آن و تحقيق بر روي آن مي باشيم.

براي پژوهشگري كه به دنبال انجام يك تحقيق « واقعي » است،  انتخاب موضوع پژوهش بسيار مهم مي باشد. به ويژه آنكه بخواهد « آگاهانه » مسير حيات علمي خود را انتخاب نمايد. هر چه درباره ي موضوع پژوهش خود بيشتر تامل و توجه نماييد، به استحكام شخصيت علمي و كسب نتيجه ي بهتري در پژوهش خود  ياري رسانده ايد. بديهي است كه بدون انتخاب موضوع پژوهش قادر به انجام آن نخواهيم بود. يكي از پژوهشگران پاسخ به اين پرسش ها را در انتخاب موضوع پژوهش ضروري مي داند:

~       آيا موضوع مورد نظر ارزش تحقيق دارد؟ به عبارت ديگر آيا مشكلي از مشكلات فكري و معرفتي پژوهشگر و جامعه را حل مي كند؟ آيا نتيجه ي پژوهش من تاثير مثبتي بر فرهنگ و هويت فردي و اجتماعي اعضاي جامعه خواهد داشت؟

~       آيا موضوع مورد نظر در سطح رساله ي دانشگاهي قرار دارد؟ برخي از موضوعات بيشتر مناسب قالب هاي يك مقاله و نه يك پژوهش دانشگاهي است.

~       آيا توانايي انجام اين پژوهش را داريد؟ موقعيت خود را از نظر اموري چون دانستن زبان، زمان كافي، امكانات مادي مورد نياز پژوهش بسنجيد.

~       آيا نسبت به موضوع مورد نظر، علاقمند مي باشيد؟ موضوعي را انتخاب نكنيد كه با روحيه، ذوق و علاقه ي دروني تان ناسازگار باشد. [1]

خانم دكتر « رجاء وحيد دويدري » در اين زمينه مي نويسد:

~       در انتخاب موضوع به هيچ وجه نبايد عجله كرد.

~       موضوع انتخاب شده مورد علاقه ي واقعي دانشجو باشد.

~       دانشجو قادر به انجام تحقيق در آن زمينه باشد. به عنوان مثال بتواند در آن زمينه « فكر » كند، بر « منابع اصلي » پژوهش خود دسترسي داشته باشد، به افراد مطلع در آن زمينه دسترسي داشته باشد،

~       موضوع انتخاب شده، در عنوان و محتواي خود « جديد » باشد. حرف جديدي براي گفتن داشته باشد. كه در قالب نقد پژوهش قبلي، يا ارائه ي روشي جديد، بيان مي گردد.

~       موضوع پژوهش متناسب با رساله ي دانشگاهي باشد. نه آنچنان وسيع باشد كه قابل جمع شدن در دوران دانشجويي نشود. و نه چندان محدود باشد كه بيشتر متناسب با يك مقاله ي كوچك به نظر آيد.

~       در دوره ي كارشناسي و كارشناسي ارشد بهتر است دانشجو وارد  مباحث بسيار تخصصي علمي نشود مگر آنكه از نظر علمي در سطح عالي رشته ي مد نظر قرار داشته باشد. تا توانايي ورود به اختلاف نظرهاي اساسي را دارا باشد.

~       پژوهش براي جامعه فايده ي عملي داشته باشد و از جهت فكري و فرهنگي بر آن اثر مثبت بگذارد. به عنوان مثال اينكه حرمسراي فلان پادشاه داراي چند نفر زن و خدمه و غيره بوده و يا آنكه فلاني صبح پنج شنبه از دنيا رفته و يا بعد از ظهر آن، هيچ كمكي به مشكلات متعدد معرفتي و فرهنگي جامعه ( به ويژه مسايل اساسي فرا روي نسل جوان كشور ) نمي نمايد.

~       ويژگي يك رساله ي خوب در پيدا كردن و منتهي شدن به عرصه هاي جديدي براي پژوهش و پيشنهاد آن به پژوهشگران بعدي است. ( لذا مي توان از پيشنهادهاي پژوهش هاي قبلي نيز ياري جست. )

~       در زمان انتخاب موضوع بايد متوجه مشكلات مادي و محدوديت هاي زماني و توانايي هاي روشي دانشجو بود.[2]

با توجه به موارد فوق براي انتخاب موضوع، نيازمند انجام حداقل دو كار هستيم:

الف. خودشناسي.  ب. موضوع شناسي

الف ـ خود شناسي:

به جهت نيل به اين هدف اين پرسش ها را با خود در ميان بگذاريد:

پرسش اول: علاقه ي معطوف به تخصص من در چه حوزه اي است؟

نسبت به پاسخ اين پرسش حساس باشيد. پاسخ به اين پرسش نوعي تصميم گيري درباره ي آينده است. معمولا افرادي در پژوهش موفق مي شوند كه به شكلي « مستمر » حوزه هاي مطالعاتي خود را در طول زمان گسترش داده و برنامه هاي علمي خود را در دوره هاي زماني نسبتا طولاني تعريف مي نمايند. علوم ديني با زحمت به دست مي آيد. پس به فكر حل و فصل سريع همه ي مسايل و به قولي يك شبه دانشمند شدن نباشيد.

در پاسخ به اين پرسش حوزه ي كلي مورد علاقه ي خود را بيان نماييد. ممكن است كه دانشجويي علاقمند به فقه اسلامي با گرايش مطالعات مقايسه اي ميان مذاهب اسلامي باشد. ديگري گرايش به تفسير قرآن با گرايش مطالعات ادبي داشته باشد، فردي علاقمند به بررسي جامعه پذيري ديني در ميان كودكان شهر خود باشد و آن ديگري شوق دانستن علم كلام با تاكيد بر مشكلات معرفتي كنوني جامعه اش را داشته باشد. با كمي دقت در مي يابيم كه بر خلاف گمان اوليه، انتخاب موضوع چندان هم كه مي نمايد ساده و آسان نمي باشد. هر انتخاب ما به نوعي تعريف زندگي فكري و فرهنگي ماست. پس بايد به جهت انتخاب موضوع تحقيق، مبادرت به تحقيقي مقدماتي نمود. به جهت سهولت در تصميم گيري به دستورالعمل توجه نماييد:

~       چند حوزه ي كلي مورد توجه خود را بر روي كاغذ بنويسيد.  به عنوان مثال علاقمند به انجام پژوهش در كدام يك از رشته ها مي باشيد؟ علوم قرآني، فقه و اصول، تاريخ اسلام، عرفان و حكمت اسلامي و نظاير آنها. }

~       در ادامه،  سرشناس ترين پژوهشگران اين رشته ها را شناسايي نماييد. اين پرسش را مي توانيد با استفاده از نظرات  اساتيد مطلع در حوزه و دانشگاه بپرسيد.

~       سپس تحقيق نماييد كه مهم ترين اثر علمي هر يك چه بوده و چه تعريفي از رشته ي خود ارائه مي دهند؟

~       خواندن خاطرات اساتيد برجسته ي هر علم مي تواند كمك بسياري در پاسخ به اين پرسش نمايد.

آيا اين علاقه را تحت تاثير اطرافيان و به عبارت ديگر « حرف مردم » انتخاب نموده ايد و يا آنكه علاقه اي دروني است و لو آنكه مورد پسند خيلي ها نباشد؟

هيچگاه زندگي علمي خود را منوط به حرف مردم ننماييد. نويسنده در تجربه ي خود در مراكز دانشگاهي با افرادي برخورد نموده است كه چون برخي اطرافيان از رشته هاي ديني چندان خوششان نمي آمده دست به نوعي پنهان كاري در خصوص بيان رشته ي خود مي زده اند. آيا چنين افرادي در امر پژوهش موفق خواهند بود؟ مسلما خير ! اگر مرحوم حضرت آيت الله حاج شيخ ذبيح الله قوچاني ( رحمة الله عليه ) در كودكي به حرف آن چند نفري كه ايشان را تشويق به ترك تحصيل علوم حوزوي مي نمودند گوش مي داد، آيا در پايان زندگي شريف خود همچنان دريايي از علوم و معارف الهي بود؟ علاقه ي علمي خود را به خاطر سخن مردم سركوب ننماييد. انسان در هر حوزه اي كه از درون انتخاب نمايد به مراتب بهتر به رشد و شكوفايي انديشه هايش مي پردازد. اما در هر رشته اي كه هستيد همواره بكوشيد تا حق را فراموش نكنيد.

پرسش دوم : توانايي هاي من در حوزه ي پژوهش در چه زمينه هايي است؟

توانايي ها ي خود را يادداشت نماييد. بعضي وقت ها نيازمند كشف استعدادهاي دروني خود هستيم. توانمندي هاي خود را شناسايي نماييد. توانايي هايي چون دسترسي به كتابخانه هاي بزرگ، ترجمه ي متون علمي ( مانند ترجمه از زبان عربي و يا انگليسي به فارسي ) ،  استفاده از نسخ خطي، داشتن وقت كافي، دارا بودن اساتيد برجسته و در دسترس، داشتن دوستان ياري دهنده، منابع مالي متناسب با پژوهش، و ... از نقش مهمي در انتخاب موضوع پژوهش برخوردارند و همين مثال هاي به ظاهر ساده براي همگان ميسر نمي باشد. پس از نگارش دقيق و كامل امكانات خود، به شكل كاملا متفاوتي وارد بررسي موضوع پژوهش مي شويد. حتي ممكن است علاقمند به برخي از حوزه هاي علمي خاص گرديد كه پيشتر به آن فكر نمي كرديد.

با تهيه ي دفتر كوچكي، پاسخ هاي خود را تا انتهاي برنامه ي موضوع يابي در آن يادداشت كنيد. در دوره هاي مختلف زماني و در مراحل انتخاب موضوعات جديد بار ديگر به دفترچه ي خود مراجعه كرده و پاسخ هاي جديد خود را با پاسخ هاي قبلي ، مورد « مقايسه » قرار دهيد. با اين كار علاوه بر تصحيح اشتباهات گذشته، امكان مقايسه ي تحول علمي خود را در طي زمان خواهيد داشت.

پرسش هاي مربوط به خود شناسي:

پرسش اول:  علاقه ي معطوف به تخصص من در چه حوزه اي است؟

پرسش دوم : توانايي هاي من در حوزه ي پژوهش در چه زمينه هايي است؟

  ب ـ موضوع شناسي:

در اين زمينه نيز نيازمند طرح چند پرسش اساسي مي باشيم:

پرسش اول: در زمينه ي مورد علاقه ي من چه موضوعاتي وجود دارد؟

به جهت رسيدن به پاسخ اين پرسش اين راه ها را دنبال نماييد: ( فرض نماييد كه شخصي علاقمند به پژوهش در حوزه ي تاريخ اسلام است. )

~       به كتابخانه برويد.

1)      ابتدا آخرين شماره هاي مجلات تخصصي در حوزه ي تاريخ و تاريخ اسلام را مشاهده نماييد. عناوين مقاله هاي مجلات فوق را يادداشت نماييد.

2)      چند كتاب اصلي در زمينه ي تاريخ اسلام را انتخاب نموده و « فهرست مطالب » كتاب هاي فوق را به دقت مطالعه نماييد. ( در اين مرحله نيازي به مطالعه ي خود كتاب نداريد. ) سعي كنيد با دقت در فهرست هاي فوق به نحوه ي « طبقه بندي دوره هاي تاريخي » نويسنده آگاه گرديد.

3)      با راهنمايي از كتابدار كتابخانه از فهرست هاي كتابشناسي در زمينه ي مورد علاقه ي خود استفاده نماييد.

~       از افراد مطلع بپرسيد.

از اساتيد صاحب نظر در تاريخ اسلام درباره ي حوزه هاي مختلف تحقيق در زمينه ي تاريخ اسلام پرسش نماييد. دقت نماييد كه افرادي انتخاب شوند كه اولا در زمينه ي مورد سئوال تخصص داشته باشند و ثانيا خود از زمره ي پژوهشگران به نام آن محسوب شوند.

بهترين راه دستيابي به آنها آگاهي از ساعات تدريس شان در مدارس ديني و يا دانشگاهي و حضور در فاصله ي ميان تدريس ايشان است. تنها در چند دقيقه مي توان اطلاعات مورد نياز را اخذ نمود. پاسخ هاي ايشان را به دقت يادداشت نماييد.

اكنون شما فهرستي از عناوين مهم ترين مقالات مربوط به تاريخ اسلام و نيز برخي از عنوان هاي مطالب كتاب ها و پيشنهادهاي افراد متخصص و خبره را در اختيار داريد. ممكن است از صدها حوزه ي موجود در تاريخ اسلام علاقمند به مطالعه در زمينه ي تاريخ اندلس در دوران درخشش تمدن اسلامي در آن شده باشيد.( توجه داشته باشيد كه اين تنها يك مثال است. ) همانگونه كه مشاهده مي شود در پايان اين بخش از موضوع يابي حوزه ي پژوهش ما تا حد زيادي محدود شده است. به عبارت ديگر تاريخ اسلام به تاريخ اندلس در دوران اسلامي تقليل يافته است. اكنون زمان طرح پرسش بعدي است.

پرسش دوم: در زمينه ي انتخابي من تا كنون چه كارهايي انجام شده است؟

به جهت پاسخ به اين پرسش يكبار ديگر به كتابخانه ( فضاي اصلي انجام پژوهش ) برويد. اين بار تنها مقالاتي را كه پيش تر درباره ي اندلس ديده بوديد به دقت مطالعه نماييد. در كتابخانه كليه ي كتاب هاي موجود در زمينه ي تاريخ اندلس را شناسايي كرده و در يك فهرست يادداشت فرماييد. فراموش نكنيد كه اين كار را با دقت هر چه تمام تر انجام دهيد. چه آنكه نتيجه ي اين بررسي فصل پيشينه ي تحقيق و ادبيات موجود در زمينه ي مورد نظر شما را پوشش مي دهد.

چند كتابي را كه در سال هاي اخير به چاپ رسيده اند از كتابخانه گرفته و آنها را مورد مطالعه قرار دهيد. معمولا كتاب هاي مفيد علمي به پيشينه ي تحقيق خود اشاره نموده اند. لذا آخرين آثار علمي در زمينه ي اندلس ممكن است نياز پژوهشگر فرضي ما را برآورده نمايد.

پرسش سوم : انجام چه تحقيقاتي ، دوباره كاري و تكرار مكررات محسوب نمي گردد؟

پاسخ اين پرسش را زماني مي توان داد كه به پرسش پيشين به خوبي پاسخ داده شده باشد. يعني ديگر بدانيد كه پيش از كار شما چه خبر بوده است. اشتباه بسياري از دانشجويان در عدم توجه به اين واقعيت است كه بدون مطالعه ي پژوهش هاي انجام شده درصدد پاسخ به اين پرسش بر مي آيند. نويسنده غالبا با چند پرسش ساده از دانشجويان متوجه شده است كه ادعاي بسياري از آنها مبني بر اينكه « تحقيق من پيشينه ي مطالعاتي ندارد. » ناشي از عدم تحقيق كافي در اين زمينه بوده است. توجه داشته باشيم كه گسترش جهل مركب از بزرگترين خطرات فرا روي مطالعات علوم اسلامي است.

از آنجا كه معمولا رساله هاي  مقاطع تحصيلي دكترا دربردارنده ي پيشنهادي عملي به منظور معرفي حوزه هاي نيازمند انجام مطالعات جديد مي باشد، مي توان به اين رساله هاي پژوهشي مراجعه نمود. فهرست اين رساله هاي پژوهشي در كتابخانه هاي دانشكده هاي مربوطه موجود است. برخي از دانشگاه ها اطلاعات مربوط به رساله هاي پژوهشي دانشجويان خود را در پايگاه هاي اطلاع رساني خود در شبكه ي « اينترنت »  قرار داده اند. از اين طريق مي توان به سهولت رساله هاي مورد نياز خود را شناسايي و با يادداشت مشخصات كتابخانه اي آن، جهت استفاده به دانشكده ي مربوطه مراجعه نمود.

توصيه مي شود كه با توجه به عدم استحكام كافي برخي پژوهش هاي مقاطع كارشناسي ارشد ( و حتي بي اطلاعي از پيشينه ي تحقيق خود ) « با احتياط » از اين رساله ها استفاده شود.

پرسش چهارم: امكانات من با كدام يك از حوزه هاي كار نشده داراي بيشترين هماهنگي است؟

پژوهش به نوعي تمرين هماهنگي است. كسي كه مي خواهد رساله ي پژوهشي را بنويسد بايد آن را در حد و توان خود تنظيم نمايد. به اين مثال ها توجه نماييد.

شخصي كه مسلط به زبان اسپانيايي نيست نبايد زاويه ي پژوهش خود را به اتكاي چند كتاب ترجمه شده به مطالعه ي وضعيت مسلمانان اندلس از نگاه« اسناد اسپانيايي » قرار دهد.

شخصي كه دسترسي به نسخه ي خطي كتاب « طبقات محدثين اندلس » اثر محمد بن حارث الخشني ( سده ي چهارم هجري قمري ) ندارد،[3] و يا حداقل داراي نسخه ي منتشر شده ي مطمئني از آن نمي باشد، نبايد بررسي اين اثر را به اتكاي چند مقاله و تحقيق دست دوم انجام دهد. همواره نسبت به اصالت منابع خود حساس و مراقب باشيد. توجه نماييد كه در فرايند موضوع يابي يك عنوان كلي مانند بررسي تاريخ اسلام آن اندازه محدود مي شود تا سرانجام به صورت يك پرسش در آيد.

پرسش هاي مربوط به موضوع شناسي:

پرسش اول: در زمينه ي مورد علاقه ي من چه موضوعاتي وجود دارد؟

پرسش سوم : انجام چه تحقيقاتي ، دوباره كاري و تكرار مكررات محسوب نمي گردد؟

پرسش دوم: در زمينه ي انتخابي من تا كنون چه كارهايي انجام شده است؟

پرسش چهارم: امكانات من با كدام يك از حوزه هاي كار نشده داراي بيشترين هماهنگي است؟

نكته ي بسيار مهم: هيچگاه موضوع يابي خود را بدون تبديل كردن به پرسش رها نكنيد.

تاريخ اسلام

 

تاريخ اندلس

 

تاريخ اندلس پس از سقوط غرناطه سال 897 هجري

 

تاريخ مقاومت اسلامي پس از سقوط غرناطه در برابر تلاش اسپانيايي ها به منظور مسيحي كردن ايشان

حال لازم است موضوع نهايي را به صورت يك پرسش مطرح نماييد. مثلا سياست كليساي اسپانيا در جهت نصراني كردن مسلمانان اندلس پس از سقوط شهر غرناطه در سال 897 هجري مشتمل بر استفاده از چه راهكارهايي بوده است؟ نحوه ي مقابله ي مسلمانان اندلس با آن چگونه بوده است؟ [4] و حتي { در مطالعه اي مقايسه اي } اين پرسش كه اين سياست در تاريخ معاصر اروپا چگونه تعقيب مي گردد؟

با طرح پرسش تحقيق ، فرايند موضوع يابي به پايان خواهد رسيد.

مثال:

يكي از پژوهش هايي كه همواره مورد توجه دانشمندان بزرگ شيعه بوده است، انجام مطالعه به منظور روش ساختن حقانيت مكتب اهل بيت عصمت و طهارت عليهم افضل صلوات الله و دفاع از آن در برابر ديدگاههاي افراد ناآگاه و يا دشمن خاندان وحي بوده است. حال تصور نماييم كه دانشجويي علاقمند به پي گيري اين مطالعات مي باشد. او ابتدا بايد بداند كه جديدترين آثار و نظراتي كه درباره ي تشيع در جهان اسلام صادر شده است، چه مي باشد. در اينجا، علاوه بر علاقه، نيازمند داشتن حداقل سه قابليت ديگر است: 1. تسلط به زبان عربي 2. دسترسي به منابع مكتوب موجود در دانشگاه هاي جهان اسلام ( چه به صورت مسافرت به آن كشورها و يا تهيه ي منابع فوق توسط نهادهاي دولتي ) 3. داشتن زمان كافي براي پژوهش.

چنين فردي مي تواند با جستجو در كتابخانه هاي دانشگاه هاي جهان اسلام، منابع مورد نظر را شناسايي نموده، و نسبت به تهيه ي آنها اقدام كند. روزآمد كردن سنت مطالعاتي افرادي چون مرحوم علامه شرف الدين ( ره ) عالي ترين انتخاب موضوع براي كسي است كه از قابليت و توانايي اين مهم برخوردار است. بسياري از پرسش هاي نوين در ضمن مطالعات مستمر بر مطالب و منابع جديد حاصل مي گردد. اگر قادر به انتخاب موضوعات اساسي و مورد ابتلاي جوامع اسلامي هستيد، وقت خود را به تكرار پژوهش هاي پيشين نگذرانيد. فهرست زير به عنوان نمونه اي از صدها مطالعه و تبليغ ( به ويژه از سوي وهابيت ) از آن رو بيان مي شود كه به خاطر داشته باشيم كه ديگران و به ويژه مخالفان تشيع، بيكار ننشسته اند. لذا در انتخاب موضوع تحقيقاتي مسئوليت زيادي بر عهده ي ماست. [5]

�  عنوان پايان نامه: اصول مذهب الشيعة الامامية الاثني عشرية : عرض و نقد

 نام دانشجو و استاد راهنما: ناصر بن عبدالله بن علي القفاري ؛ اشراف محمد رشاد سالم ، سالم بن عبدالله الدخيل

دانشگاه : جامعة الامام محمد بن سعود

مقطع دانشگاهي: دكترا  ـ 1407 هـ

�  عنوان پايان نامه:  العقيدة في أهل البيت بين الافراط و التفريط

 نام دانشجو و استاد راهنما: سليمان بن سالم بن رجاء السحيمي ، اشراف احمد بن عطية الغامدي .

دانشگاه :الجامعة الاسلامية ،

مقطع دانشگاهي:  دكترا ـ 1413هـ

�  عنوان پايان نامه: المهدي المنتظر عند الشيعة الاثني عشرية

 نام دانشجو و استاد راهنما: جلال الدين محمد صالح ؛ اشراف سعدي بن مهدي الهاشمي .

دانشگاه : الجامعة الاسلامية 

مقطع دانشگاهي: دكترا ـ 1413هـ

�  عنوان پايان نامه : اثر التشيع على الروايات التاريخية في القرن الاول الهجري

 نام دانشجو و استاد راهنما: عبدالعزيز محمد نور ولي ؛ اشراف اكرم ضياء العمري .

دانشگاه : الجامعة الاسلامية ،

مقطع دانشگاهي: دكترا ـ 1415هـ

�  عنوان پايان نامه: التحفة الاثنى عشرية : من اوله الى نهاية الباب الرابع

 نام دانشجو و استاد راهنما: عبدالعزيز بن ولي الله الدهلوي ؛ ترجمة محمد الاسلمي ؛ دراسة و تحقيق عمر بن سعود العيد ؛ اشراف سالم بن عبدالله الدخيل؛

دانشگاه :  جامعة الامام محممد بن سعود الاسلامية

مقطع دانشگاهي: دكترا ـ 1414 هـ

�  عنوان پايان نامه: خليفتان عثمان و علي رضي الله عنهما بين السنة و الشيعة الاثنى عشرية

 نام دانشجو و استاد راهنما: انور بن عيسى السليم ؛ اشراف ناصر القفاري

دانشگاه : جامعة الامام محمد بن سعود الاسلامية

مقطع دانشگاهي: دكترا ـ 1418 هـ

�   عنوان پايان نامه:  جهود ابي الثناء الآلوسي في الرد على الرافضة مع تحقيق ثلاث رسائل له في ذلك : الاجوبة العراقية على الاسئلة اللاهورية ؛ نهج السلامة إلى مباحث الامامة ؛ النفحات القدسية في الرد على الامامية

نام دانشجو و استاد راهنما: عبدالله بن بوشعيب البخاري ؛ اشراف احمد بن عطية الغامدي .

دانشگاه : الجامعة الاسلامية

مقطع دانشگاهي:  دكترا ـ 1418 هـ

�  عنوان پايان نامه: موقف الأئمة الأربعة و أعلام مذاهبهم من الرافضة و موقف الرافضة منهم

 نام دانشجو و استاد راهنما: عبدالرزاق بن عبدالمجيد ألارو ؛ اشراف عبدالرزاق بن عبدالمحسن البدر

دانشگاه : الجامعة الاسلامية ،

مقطع دانشگاهي: دكترا ـ 1422 هـ

[1] محمد السعيد جمال الدين : 2002، مناهج البحث و المصادر في الدراسات الاسلامية و العربية ، القاهرة ( الطبعة الخامسة ) دار القلم للنشر و التوزيع، ص 39  الي 42 . ( با تلخيص و تغيير )

[2] رجاء وحيد دويدري : 2002، البحث العلمي اساسياته النظرية و ممارسته العملية، دمشق ( الطبعة الثانية ) دارالفكر بدمشق، ص 400 الي 406 . ( با تلخيص و تغيير )

[3] موجود در كتابخانه ي سلطنتي در رباط به شماره ي 6916

[4] مثال هاي اين كتاب صرفا جنبه ي آموزشي دارد. اين مثال با توجه به اين اثر انتخاب شده است:  عبدالواحد ذنون طه: 2004، حركة المقاومة العربية الاسلامية في الاندلس بعد سقوط غرناطة. بيروت: ( الطبعة الاولي ) دارالمدي الاسلامي. اين اثر توسط اينجانب به فارسي ترجمه، و به صورت پاورقي در روزنامه ي كيهان از 23 / 12 / 1384 منتشر شده است.

[5] به نقل از جستجوگر پژوهش هاي سايت مكتبة الملك الفهد الوطنية

منبع:

http://kamyarsedaghat.blogfa.com/post-105.aspx

چگونه پروژوزال بنويسيم؟

 

چگونه پروژوزال بنويسيم؟

برای نوشتن یک طرح پايان نامه، معمولاً فرم های از پیش تهیه شده ای وجود دارد که دانشجو باید آن را پر کند. پروپوزال يا طرح پایان نامه باید زیر نظر استاد راهنما تدوین شود. با توجه به این که فرم های پروپوزال بخش های یکسان و مشابه فراوانی دارند، توضیحات لازم برای پر کردن هربخش ارایه مي شود. دانشجو بايد فرم طرح پايان نامه يا پروپوزال را تكميل نمايد(پيش نويس) و پس از رویت و هماهنگی با استاد راهنما آن را نهايي نمايد. دقت کنید که برای تدوین فرم پروپوزال نباید بخش هاي اساسي مربوط به تحقيق خالی بماند.
بخش هاي مشترك در فرم هاي طرح پايان نامه هاي دانشگاهي كه حتماً بايد پر شوند و توضيحات آن در ادامه ارايه مي شود.
1. معرفي طرح پايان نامه: نوشتن عنوان پايان نامه به فارسي و انگليسي، رشته و مقطع تحصيلي دانشجو.
2. معرفي دانشجو، اساتيد راهنما و مشاور: نوشتن مشخصات فردي دانشجو، اساتيد راهنما و مشاور.
3. اطلاعات مربوط به پايان نامه: نوشتن زبان پايان نامه(فارسي يا غيرفارسي)، نوع پژوهش از نظر هدف (توضيح در انتخاب روش تحقيق همين فصل)، تعدادواحدپايان نامه و پرسش اصلي تحقيق.
4. بيان مساله: در اين بخش بايد ابعاد و حدود مساله را مشخص كرد و مساله را به طور دقيق معرفي نمود. دانشجو، جنبه هاي مجهول، مبهم و متغيرهاي مربوط به پرسش هاي تحقيق و منظور تحقيق را بيان مي كند. بيان مساله تشريح مشكلات و تعارضاتي است كه در ذهن دانشجو يك پرسش يا سوال اساسي را ايجاد كرده است. در واقع با مرور منطقي دلايل پديدآيي سوالات، در پايان پرسش يا پرسش هاي اصلي تحقيق مطرح مي شود. يكي از مهم ترين مراحل در انجام تحقيق، طرح يك سوال يا پرسش خوب است. پژوهش با سوال شروع و با اقدامات سازمان يافته به جواب منتهي مي شود. محل مناسب براي توضيح دلايل شكل گيري و معرفي اين سوال، بخش بيان مساله است. در بيان مساله بايد به عملي بودن آن توجه شود. مساله بايد اهميت و ارزش كافي براي سرمايه گذاري داشته باشد و بتواند هيات تصميم گيرنده را متقاعد نمايد كه يا در زمينه موردنظر اطلاعاتي وجود ندارد؛ يا اطلاعات اندكي وجود دارد؛ يا اطلاعات موجود اشتباه است؛ و يا چيزهاي جديدي را بر پيكره شناخت موجود خواهد افزود. براي اين منظور در تدوين بيان مساله بايد به يافته ها و اموري استنادكنيد كه مساله هاي برجسته اي را به ميان مي كشند. در بيان مساله بايد بر اساس مستندات و دلايل نشان دهيم كه مساله اي وجود دارد.
5. سوابق مربوط: بيان مختصر سابقه از تحقيقات انجام شده درباره موضوع و نتايج به دست آمده در داخل و خارج از كشور و نظريه هاي علمي موجود درباره موضوع تحقيق مي باشد. در اين بخش بهتر است كه 5 تحقيق جديد فارسي و 5 تحقيق جديد انگليسي در فاصله ده سال گذشته با ذكر منبع و قالبي به شكل : "نام محقق، سال، عنوان، روش نمونه گيري، آزمودني و نتيجه" اقدام گردد.
6. بخش فرضيه ها: فرضيه پاسخي فرضي به مسأله يا پرسش هاي پژوهش است. فرضيه يك پيشنهاد يا پيش بيني منطقي است كه پس از آزمایش و بررسی رد یا قبول مي شود. فرضیه هایی که در تحقیق بیان می شوند باید مانند اهداف مطالعه به طور دقیق، واضح و کامل و با استفاده از واژه های قابل اندازه گیری بیان شوند. كاربرد فرضيه صفر براي آن است كه دانشجو يك پاسخ احتمالي به عنوان شكل مخالف پاسخ خود يا فرضيه صفر را آزمون كند و در اين حالت، دانشجو اعلام مي كند كه فرض صفر رد شده و فرض مقابل آن پذيرفته است.
7. بخش اهداف تحقيق: هدف كلي هر تحقيق همان عنوان منتخب خواهد بود و اهداف ويژه يا اختصاصي، موارد جزيي شده اي است كه محقق را به هدف كلي مي رساند. در هريك از انواع پژوهش ها، اهداف خاصي دنبال مي شود كه آنها بر شكل گيري و چگونگي بيان مساله تاثير مي گذارد و از آن تاثير مي پذيرد. يكي از عوامل موثر بر تعيين هدف پژوهش اين است كه دانشجو با خود بيانديشد كه پس از پايان پژوهش راجع به چه چيزي گزارش خواهد داد.
8. بخش اهميت و ضرورت تحقيق: اين بخش را مي توان در دو محور اهداف كاربردي و ضرورت هاي خاص انجام تحقيق پاسخ داد. در محور اهداف كاربردي بايد نوشت كه نتايج به دست آمده چه كاربردي خواهد داشت. در محور ضرورت هاي خاص انجام تحقيق بايد با بيان تناقض هاو مشكلات به كمك منابع علمي به لزوم تحقيق و كاربردهاي آن اشاره كرد. براي بيان اهميت و ضرورت تحقيق، بايد به دلايل انجام پژوهش در رابطه با مساله مطرح شده اشاره كنيم. همانطور كه در بيان مساله اشاره شد، بايد با استدلال منطقي و در ادامه مساله اي كه مطرح شده، به ضروت اجراي تحقيق و امكان استفاده كاربران احتمالي آن بپردازيم.
9. بخش روش تحقيق: در اينجا بايد به روش تحقيق، جامعه، نمونه و متغيرهاي تحقيق اشاره شود.
10. بخش روش گردآوري اطلاعات: در اينجا بايد شيوه گردآوري اطلاعات بر اساس نوع روش تحقيق منتخب، توضيح داده شود. بر اين اساس شما مي توانيد به روش هاي ميداني، كتابخانه اي(اسنادي)، آزمايشگاهي يا ديگر روش ها اشاره كنيد.
11. بخش ابزارگردآوري اطلاعات: بايد مشخص كرد كه از كدام يك از ابزارهاي پرسشنامه، آزمون، مصاحبه، مشاهده و يا هرگونه سياهه احتمالي استفاده مي كنيد.
12. بخش روش تجزيه و تحليل اطلاعات: در اينجا بايد روش هاي آماري منتخب را معرفي كنيد.
13. جدول زمان بندي مراحل انجام تحقيق: در اين بخش، بايد در يك زمان بندي از تصويب تا دفاع نهايي را مشخص مي كند. اين دوره معمولاً براي پايان نامه هاي كارشناسي ارشد، 6ماهه و براي رساله هاي دكترا يكساله است.
14. بخش فهرست منابع ومآخذ (فارسی وغیر فارسی ) مورد استفاده در پایان نامه: در اینجا باید تنها منابعی نوشته شوند که در بیان مساله و سایر بخش های پروپوزال از آنها استفاده شده است. در این صورت منابع را مي توان با توجه به ملاحظات زير نوشت.
• ابتدا منابع فارسی و سپس منابع انگلیسی بر اساس حروف الفبا تنظیم می شوند.
• شماره و ردیف. نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده(سال انتشار). عنوان کتاب، مقاله، گزارش یا پایان نامه تحصیلی همراه با ذکر عنوان پایان نامه دوره کارشناسی ارشد یا رساله دکترا(این قسمت با حروف ایتالیک و سیاه حروفچینی شود)، نام ناشر، مجله، سمینار یا موسسه علمی که مقاله در آن چاپ شده و یا نام دانشگاهی که پایان نامه در آنجا ارایه گردیده است. شماره مجله یا شماره جلد کتاب. شماره صفحه هایی که مطلب مورد نظر از آنها استخراج شده است(در صورتی که کل منبع موردنظربه عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفته باشد، لزومی به ذکر شماره صفحه ها نیست).
• توجه شود که نام و نام خانوادگی با علامت ویرگول، سال با علامت پرانتز و سپس نقطه، عنوان با علامت نقطه، و انتشارات با شهر نشر و صفحه ها با علامت ویرگول از یکدیگر جدا شوند.
• در صورتی که منبع بیش از یک نفر نویسنده داشت، پس از نوشتن نام هر نویسنده(ابتدا نام خانوادگی بعدکاما و بعد نام) از علامت (؛) برای جداکردن نام ها استفاده می کنیم. اگرمنبع مورد استفاده تعداد نویسندگان زیادی داشت، لازم است اسامی تمامی آنها قید شود.
• در زمینه کتاب ها یا مقالاتی که به یک نویسنده تعلق دارند، رعایت ترتیب زمانی انتشار آنها ضرورت دارد. دراین حالت ابتدا مورد جدیدتر مطرح می شود.
• اگر کتاب ترجمه شده است، نام مترجم پس از نام کتاب به شکل مثال زیربیان شود : بست، جان دبلیو(1373). روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. ترجمه حسن پاشاشریفی؛ نرگس طالقانی. تهران: انتشارات رشد، 23-27
• در صورتی که مقاله از اینترنت یا لوح فشرده انتخاب می شود، منبع نویسی به شکل زيرصورت گیرد: نام خانوادگی، نام نویسنده(سال نشر). عنوان مطلب، تاریخ دریافت، نشانی اینترنتی یا نام لوح فشرده. در مورد مقالاتی که از سایت های اینترنتی استفاده می شود، آدرس سایت به همراه دیگر اطلاعات مانند رفرنس های کتاب و مجله آورده شود.

http://www.hghasemi.com/d.asp?id=25922

چگونه از پایان نامه خود دفاع کنیم ؟

 

چگونه از پایان نامه خود دفاع کنیم ؟

 

تاکنون در موضع و موقعیتی قرار گرفته اید که مجبور به دفاع از خود شوید..؟؟

دفاع از حرف عقیده ایده تز نبوغ اختراع...

همیشه آدم هایی هستند که بخواهند شما و باورهای شما را به چالش بکشند.

راه و رسم دفاع در برابر تز خود را می دانید؟؟؟

در پایان نامه های ارشد و بوِیژه فنی و مهندسی ها قواعدی برای دفاع اصولی و حرفه ای وجود دارد که ترکیبی از روان شناسی تسلط و تخصص است

فرض کنید شما می خواهید حرف نویی را در شاخه از علم مثلا مخابرات بزنید

قطعا افرادی هستند که این حرف هایی نو را که قبلا هیچ جا گفته یا شنیده نشده را بخواهند زیر سوال ببرند؟/

آیا جواب های مناسبی برای این سوال ها دارید یا اینکه سوال ها قویتر از جواب ها هستند و در نتیجه سوال ها بی جواب می مانند

اگر بتوانید ازحرف عقیده تز یا ایده خود در برابر جمع قلیلی از اساتید و متبحرین دفاع کنید راه برای دفاع های بزرگتر در برابر چیزهای و حرفها و فکرهای بزرگتر هم باز می شود این در اصل یک تمرین خوب برای آغازی بزرگ است

دفاع برخی افراد بسیار سخت تر و پیچیده تر از سایرین خواهد شد و این هم به این برمی گردد که آنها می خواهند چیز بزرگتری را که ممکن است بعدا فقط بنام آنها ثبت شود را مورد دفاع قرار دهند

واقعیت امر چیست؟؟؟چرااصلا در ارشد لفظ دفاع از پایان نامه را بکار می برند مگر حمله ای اتفاق می افتد که دفاع ضرورت یابد؟؟!!!

بله دقیقا همین طور است سوال پیچی های ناگهانی و متنوع و حمله از جهات مختلف به جنبه های مختلف پایان نامه شما فضای یک نبرد واقعی و جانانه را تداعی می نماید که شما باید بتوانید دفاع خوب قوی و قانع کننده ای از آنچه گردآوری و فراهم کرده اید نمایید و این جز با استدلال های علمی و مستدل و محکمه پسند میسر نیست.دقیقا تصور کنید در محکمه قرار دارید و شما قرار است محاکمه شوید مثل محکمه وکیل یا مشاور هم دارید و البته قاضی و هیئت ژوری عده ای هم برای تماش دفاع شما آمده اند که هر کسی می توانند باشند درست مثل حضار در دادگاه که البته لازم به ذکر است که یک عده در جلسات دفاع علمی دیگران خیلی قبل تر حاضر می شوند تا راه دفاع بهتر و کاملتر را از پایان نامه خود بیابند که عده ای در همین راه نت برداری و تجربه های جالبی بدست می آورند بگذریم

اگر نتوانید در برابر قاضی از خود دفاع کنیم محکوم و مردود می شوید و اگر بدانید چطور و چگونه از خود دفاع نمایید موازنه و معادلات به کل عوض می شود

یکی از موثرترین عوامل این است که با خونسردی تمام و تمرکز کامل در برابر آن گروه از خود دفاع نمایید

این کار دقیقا مشابه همان کاری است که بارها بارها انجام داده اید بله ارائه های ساده سر کلاس درس اما اگر در انجام این کار تبحر و سابقه دارید دفاع هم چیز پیچیده ای انیست

دفاع جانانه کامل که تقریبا به تمام سوال های استادان جواب علمی و کامل داده شود نمره ای جز بیست ندارد که البته نمره پایان نامه در ارشد خیلی معنی دارد.نکات مثبت و منفی شما در دفاع نمره نهایی شما را رقم می زند

امیدوارم همه ما در دفاع واقعی از خود در روز جزا حرفی قانع کننده داشته باشیم و سربلند از آن دفاع بیرون بیاییم

http://mokhabrat88.blogfa.com/post-1932.aspx

چگونه موضوع پایان نامه خود را انتخاب کنیم ؟

چگونه موضوع پایان نامه خود را انتخاب کنیم ؟

در انتهای هر دوره تحصیلی انجام پایان نامه یکی از مهمترین مراحل و شاید مهمترین آن هاست. پایان نامه حاصل به کارگیری تمام آموخته های دانشجو و معرف توانایی های وی می باشد.

به همین جهت انتخاب موضوع پایان نامه یکی از مهمترین و شاید دشوار ترین مرحله کار باشد. موضوع خوب و روشن می تواند انگیزه بخش باشد و موضوع دور از دسترس و مبهم می تواند موجب سرخوردگی و بی انگیزگی گردد.

نکات قابل توجه در انتخاب موضوع پایان نامه:

- علاقه مند بودن دانشجو به موضوع؛ موضوع باید به نوعی دغدغه دانشجو  باشد.در این حالت ، موضوع محقق را وا می دارد فراتر از وظایف صوری تعیین شده فعالیت کند. در نتیجه کار بهتری انجام شده  و میزان یادگیری دانشجو نیز افزایش خواهد یافت.

- در نظر گرفتن توانايي ها و مهارت های فردي مثلاً قدرت تجزيه و تحليل مطالب، توانايي تحليل آماري، توانايي برقراري ارتباط با جامعه ي مورد تحقيق، و...

- ارزشمند بودن موضوع

- نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)

- اهمیت داشتن در سطح ملي يا منطقه اي يا جهاني

- كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)

-  مطرح بودن موضوع به منزله یک مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)

- امكان بیان سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري موضوع (بتوان سؤالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را طرح كرد)

-  امكان عملي اجراي پژوهش ( انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد- مراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (حداكثر يك سال) قابل انجام باشد

- اطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشد و دستيابي به منابع امكان پذير باشد

- نمونه معرف جامعه مورد پژوهش آمادگی همکاری و ارایه اطلاعات در زمینه موضوع مورد نظر را داشته باشند

- امكان ادامه پژوهش هاي بيشتر در همان زمينه وجود داشته باشد

- پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد      

 -  امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد) حتی الامکان وجود داشته باشد.

- موضوع پایان نامه باید در حوزه علاقه و پژوهش استاد راهنما نیز باشد تا بتواند به خوبی دانشجو را راهنمایی کند

کانالهایی که در انتخاب موضوع می توانند دانشجو را یاری دهند:

حوادث جاری یا اخبار روز

نیازهای سازمان ها و معضلاتی که سازمانها با آن روبرو هستند همین طور فراخان هایی که در این زمینه وجود دارد

مجلات علمی

 اظهارنظر دست اندرکاران و صاحب نظران در حوزه مورد علاقه

موضوعاتی که به طور عمومی پذیرفته شده اند

مسائلی که دارای راه حل ناقص اند یا به طور کامل اثبات نشده اند.

استفاده از رویکردهای متفاوت دیگری در حل یک مسئله.

پیشنهاد های تحقیق پایان نامه های دیگر

جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "research topics"  و يا "research priorities" و يا " issues for research " در حوزه هاي دلخواه براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب

مشورت با اساتید مختلف و در میان گذاشتن موضوعات مورد علاقه با آن ها برای روشن شدن موضوع می تواند بسیار مفید باشد حتی ارائه موضوع در جلسات دانشحویی و برای دوستان می تواند بسیار کمک کند تا دانشجو به روشنی بفهمد دنبال چیست .

بعضی از اساتید در بعضی از دانشگاهها جلسات هفتگی عمومی با دانشجویانی که با آنها پایان نامه دارند برگزار می کنند و از دانشجویان خود که دفاع کرده و از این مرحله عبور نموده اند نیز دعوت می نمایند تا موارد با حضور جمع چند نفره دانشجویان به بحث گذاشته شود. (این امر در دانشگاههای خارج از کشور روتین و رایج است، اما متاسفانه در جامعه دانشگاهی داخل کشور معدود و محدود است)

بدیهی است تشکیل چنین جمع هایی در روشن نمودن ابعاد مبهم فعالیت های علمی - پژوهشی و تولید واقعی دانش ، بسیار راهگشاست. امیدوار باشیم که چنین رسمهای نیکویی در جامعه دانشگاهی ما نیز متداول گردد. آرزویی که به دلایل گوناگون بس دور می نماید...

http://1researcher.blogfa.com/

پایان نامه و مراحل تدوین آن

 

پایان نامه چیست؟

پایان نامه نوشتاری است که شما درآن موضوع یا سوالی را بررسی کرده و از راه تجزیه و تحلیل و یا تجارب عملی و یا آزمایشی به پاسخ آن می رسید. به بیان دیگر پایان نامه استدلال موضوعی، ارائه پژوهشی تجربی، حاصل کارآموزی و یا احتمالا (با اغراق) مهم ترین نوشته ای است که تا کنون منتشر کرده اید. اما پایان نامه دکترا باید موضوع مناسب و جامعی داشته باشد و بیانگر پدیده یا نتیجه ای جدید باشد. پایان نامه اساس و پایه بسیاری از تحقیقات علمی و اکتشافات محققین می باشد.

موضوع پایان نامه
تحقیق و نوشتن پایان نامه پروژه ای بزرگ است که چند ماه طول می کشد و انجام آن نیازمند نظم و انضباط است ، در نتیجه فرد باید بسیار به موضوع پایان نامه علاقمند باشد.. برای حفظ علاقه و انرژی شما در طول مدت مطالعه موضوعی را انتخاب کرده که واقعا به آن علاقه دارید. بهترین راه برای شروع این است که به دنبال سوال جالبی باشید. در این مرحله ، شما باید یک سوال خوب شکار کنید. پیدا کردن پاسخ این سوال هدف از تحقیق و نوشتن پایان نامه شما می باشد.

مقدمات انجام مطالعه
تفکر در مورد پایان نامه هنگامی به سراغ شما می آید که با واقعیت اتمام تحصیلات خود مواجه شده اید. این مرحله هم جدید و هم متفاوت از مراحل قبلی است. انتخاب دپارتمان و استاد راهنما توسط خود شما انجام می شود. برای انتخاب آنها موارد ذیل را رعایت کنید:

1- به افکار و ایده های خود بها دهید. هیچگاه افکارخود را نادیده نگیرید. به درستی فکر کنید که آیا می توانید پروژه تحقیقاتی خاصی را برنامه ریزی کنید. برای تفکرات خود در این مرحله ارزش قائل شوید . فرصت را در این مرحله از دست ندهید. سعی کنید و خلاق باشید.

2- نظرات خود را بنویسید. این روش امکان مرور ایده ها را برای شما فراهم می کند.همچنین می توانید افکار خود راتغییر داده یا اصلاح نمایید. اگر شما ایده های خود را ننویسید آنها به صورت مداوم تغییر می کنند. چه احساس خوبی است وقتی شما نشسته و ایده های بسیاری را که از قبل نوشته اید مرور می کنید.

3- سعی کنید بیش از حد تحت تاثیر افکار دیگران (همکاران، هم کلاسی ها و دپارتمان مربوطه) قرار نگیرید. شما می توانید موضوعی را انتخاب کنید که واقعا مورد علاقه شماست. این فرصت بسیار خوبی در زندگی حرفه ای شماست که روی موضوعی که واقعا به آن علاقه دارید متمرکز شوید.
4- با این فکر شروع نکنید که مطالعه شما توجه بین المللی را به خود جلب نماید. در عوض باید در تنظیم هدف خود واقع گرا باشید . باید توجه کنید که
شما در حال تکمیل تحصیلات دانشگاهی خود هستید. روند انجام پژوهش ممکن است به همان اندازه یا بیشترنسبت به نتایج پژوهش اهمیت داشته باشد. باید توجه نمود که اولین و مهم ترین پروژه تحقیقاتی شما د ر تجربه یادگیری شما نقش فراوانی دارد.
5- در مورد زمانی که مایل به انجام تحقیق خود هستید واقع گرا باشید. اگر پروژه زمان بیشتر از حد انتظار شما را می طلبد شما ممکن است با مشکل مواجه شوید. می توانید از همین الان یک پیش نویس از جدول زمانی تهیه کنید. سعی کنید زمان شروع و پایان هرمرحله را مشخص نمایید. جدول زمانی خود را در محل قابل دید (بالای مانیتور رایانه خود ) قرار دهید. جدول زمانی خود را به صورت دوره های با تاریخ های جدید به روز رسانی کنید.
6- اگر شما به قصد کار بر روی تحقیق خودتمایل به گرفتن مرخصی از کار هستید زمان مناسبی را برای آن انتخاب نکرده اید شما می توانید مراحل تفکر در مورد پایان نامه را بدون مرخصی انجام دهید. در این 6 مرحله اصلی که شما در پروژه تحقیقاتی خود را دارید، احتمالا بهترین زمان برای مرخصی وجود مرحله 4 (مرحله نوشتن) است. این زمانی است که شما واقعا به فکر کردن نیاز دارید. زیرا نگارش نیازمند تمرکز زیاد بدون مداخله می باشد.
مرحله 1 - فکر کردن در مورد پایان نامه
مرحله 2 -تهیه طرح
مرحله 3 - انجام طرح
مرحله 4 - نوشتن پایان نامه پژوهشی
مرحله 5 - به اشتراک گذاری نتایج پژوهش با سایر
مرحله 6 - اصلاح پایان نامه پژوهشی
7- در این مرحله انجام بخش بسیار کوچک و مقدماتی مطالعه برای سنجش برخی از ایده های خود و کسب اعتماد به نفس بیشتر به شما در بدست آوردن آنچه می خواهید کمک کننده است. مطالعه می تواند به صورت چندین مصاحبه غیر رسمی باشد. مهم این است که به شما فرصت امکان ایجاد ارتباط نزدیکتر با تحقیق خود را فراهم می کند و مشخص می کند که آیا واقعا به موضوع علاقه مند هستید یا خیر.

نوشتن پروپوزال
Login | Register
rss
نوشتن پروپوزال

قادر باشید برای موضوع انتخابی خود پروپوزال مناسبی بنویسید.

پس از مرحله تفکر در مورد پروژه تحقیقاتی حال نوبت به تهیه پروپوزال است. باید توجه نمود که بیشتر دانشجویانی که در آینده در مورد پایان نامه خود به مشکل بر میخورند جزو افرادی بودند از مرحله تفکر در مورد پایان نامه به سرعت عبور نموده و به امر نگارش پروپوزال پرداخته اند.
حال شما آماده نوشتن پروپوزال هستید. برای نوشتن پروپوزال به نکات ذیل توجه نمایید.
در خیلی از موارد ممکن است شما ایده ای در مورد یک پروپوزال تمام شده در ذهن خود نداشته باشید. اینکه چگونه یک پروپوزال سازماندهی می شود؟ سرفصل هایی که استفاده شده است چیست؟ آیا پروپوزال واضح به نظر می رسد؟ آیا این به نظر می رسد که نویسنده با حیطه موضوعی خود آشنایی دارد ؟اگر پیدا نمودن پروپوزال برای شما آسان نیست از استاد راهنمای خود درخواست کنید. شانس با شماست اگر استاد راهنما ی شما قفسه ای پر ازپایان نامه داشته باشد.

اطمینان حاصل کنید که پروپوزال شما بررسی متون جامعی دارد. ممکن است این کاردرنظر اول مناسب نباشد. بسیاری از دانشجویان می گویند که بررسی کامل متون را در هنکام نگارش پایان نامه انجام می دهند. بررسی متون در این مرحله دو مزیت دارد: : 1) این تحقیق لازم است ، و 2) مناسب ترین روش را برای انجام مطالعه انتخاب نموده ام. با در دسترس بودن دستگاه فتوکپی شما قادر به دور زدن بسیاری از مشکلاتی هستید که محققان پیشین برای نگارش پایان نامه با آن مواجه بوده اند. هنگامی که شما مطلبی میخوانید که در مطالعه شما اهمیت دارد ، مقاله مربوطه یا بخش را کپی کرده و به صورت سازماندهی شده آن را بایگانی نمایید.
پروپوزال چیست؟

پروپوزال خوب باید سه فصل اول از پایان نامه را داشته باشد. باید با مقدمه ای حاوی بیان مساله و یا پیش زمینه ای از موضوع بوده (معمولا فصل اول پایان نامه) ، و سپس بررسی متون انجام می شود (فصل 2) ، و نتیجه گیری وروش اجرای پژوهش (فصل 3). البته ، باید به زمان آینده نوشته شود. برای تبدیل پروپوزال به سه بخش اول پایان نامه باید زمان را از آینده به گذشته تغییر داد و نیز هر گونه تغییرات براین اساس شما نتیجه پژوهش را اعلام می نمایید یا طرحی را دارید پیشنهاد می کنید.
به صورت بسیار تخصصی روی مطالعه خود متمرکز شوید. سعی نکنید که زمینه کار پژوهشی شما گسترده باشد. حالا شما ممکن است فکر کنید که این روش مناسب نیست اما شما پروژه های تخصصی را راحت تر انجام می دهید . معمولا پروژه های گسترده تر قابل انجام نیستند. ممکن است انجام یک مطالعه بزرگ افتخار آفرین باشد ولی مدیریت آن بسیار مشکل است. هنگامی که طرح تحقیق خود را کامل می کنید بسیار مهم است که شما چیزی خاص و قطعی به عنوان نتیجه گیری داشته باشید در غیر این صورت شما تنها نتایج کلی دریک زمینه گسترده گرفته اید که چندان برای دیگران راهنمای مناسبی نخواهد بود. اغلب محقق در می یابد که آنچه او در ابتدا تصور میکرد که یک پروژه تحقیقاتی خوب است در واقع گروهی متشکل از چندین طرح پژوهشی می باشد. سعی نکنید که مسائل متعددی را در یک طرح پژوهشی حل نمایید.
پروپوزال باید عنوان داشته باشد. چندین مورد پیش امده که دانشجو عنوان پروپوزال رابرای مرحله آخر گذاشته ولی تا هنگام ارائه پروپوزال به کمیته داوری آن را فراموش کرده است. یک پروپوزال خوب باید عنوان مناسبی داشته باشد زیرا عنوان اولین چیزی است که به خواننده کمک می کند تا ماهیت کار شما را درک کند. بر روی عنوان پروپوزال خود کار کنید. آماده سازی یک عنوان خوب به معنی:
1-به کار بردن کلمات مناسب در عنوان
2-محدودیت در استفاده از کلمات مبهم یا گیج کننده
3-در صورت زیاد بودن تعداد کلمات باید از عنوان و زیر عنوان استفاده نمود.
4-در بر گیرنده کلماتی باشد که که محققین دیگر بتوانند از نتایج مطالعه مطلع شوند.
بسیار اهمیت دارد که طرح تحقیق شما حول مجموعه ای از سؤالات سازمان یافته بچرخد. این سوال ها باید ارتباط تحقیق و زمینه مطالعه شما را نشان دهد. توجه کنید که سوالات بسیار دقیق باشند.

حال به ذکر چند نکته دیگر در تعریف پروژه می پردازیم:
اطمینان حاصل نمایید که پروژه شما برای افراد شرکت کننده در مطالعه چه منافعی در بر دارد. به آزمودنی ها فقط به عنوان منبع داده برای تجزیه و تحلیل نگاه نکنید. آنها حق دارند در مورد کاری که شما می خواهید انجام دهید اطلاع کسب کنند .
متدولوژی مناسبی داشته باشید. هیچگاه به علت ترس استفاده از آمار سعی نکنید که متدولوژی های کمی را نادیده بگیرید. روش تحقیق کیفی می تواند به درکی جدید و هیجان انگیز منتهی شود اما نباید به خاطر ترس از آمار انجام شوند. مطالعات مناسب کمی اغلب می توانند با روش های بسیار روشن و مستقیم انجام شوند. مطالعه مشابهی از ماهیت کیفی معمولا نیاز به زمان بیشتر ایجاد روش های مناسب تجزیه و تحلیل دارد.
گاهی اوقات متدولوژی ترکیبی مناسب مطالعه شماست. شما می توانید یک مطالعه کیفی اولیه را با یک مطالعه کمی ترکیب نموده تا متدولوژی مناسبی برای یک پروژه تحقیقاتی حاصل شود.تصمیم گیری در مورد محل انجام پروژه تحقیقاتی اهمیت فراوانی دارد. شرایط واقعی خود را بسنجید و بر اساس آن تصمیم مناسب را اتخاذ نمایید.
ممکن است شما فرصت همکاری با مرکز یا پروژه ای دیگر در زمینه کاری مرتبط با مطالعه خود پیدا کنید. این حالت ممکن است فرصتی مناسب باشد اما در اغلب موارد آزادی عمل را از محقق گرفته و ممکن است که پروژه به مسیر غیر صحیحی هدایت شود. اطمینان حاصل کنید که این همکاری به نفع شما است. این تصمیم ممکن است باعث به تعویق افتاد ن پروژه تحقیقاتی شما شود. مثلا اندازه نمونه شما سه برابر شده ولی موسسه مربوطه حاضر به پرداخت هزینه پستی آنها نمی شود. معمولا هزینه انجام تحقیقات و پایان نامه آنقدر گران نیست که دانشجو ناچار باشد با مراکز و موسسات دیگر همکاری کند.

 

کمیته داوری

مواردی که در کمیته داوری از شما سوال می شود را توضیح دهید.

در صورتی که شما "مشق شب خود را" به خوبی انجام داده باشید کمیته مشورتی می تواند کمک کننده شما باشد. اگر به شما فرصتی برای انتخاب کمیته داوری داده شده از این فرصت نهایت استفاده را ببرید. فقط روی کارشناسان بررسی محتوای علمی تکیه نکنید. اطمینان حاصل کنید که کمیته هیات علمی حامی شما و مایل به موفقیت شما در تکمیل تحقیق شما هستند.
استاد راهنما / مشاور شریک و متحد شماست. وقتی شما به کمیته داوران برای دفاع از پروپوزال می روید اطمینان حاصل نمایید استاد راهنما به طور کامل از شما حمایت می کند. قبل از جلسه با وی صحبت نموده و هماهنگی های لازم را به خرج دهید. جلسه کمیته داوران باید به عنوان فرصتی برای شما و استاد راهنمای شما برای رفع ایراد های احتمالی مطالعه نگریسته شود. هیچگاه با این دید که داوران مخالف شما هستند وارد جلسه نشوید.
با یک پروپوزال خوب نوشته شده وارد جلسه کمیته شوید و پیش از جلسه مطمئن شوید که داوران وقت کافی برای خواندن پروپوزال گذاشته اند. برای داشتن یک جلسه مناسب برنامه ریزی کنید. زیرا باعث می شود که کمیته داوران درک بهتری از کار شما داشته باشند. سبک ارائه شما در نشست اعضای کمیته داوران نباید جنبه خود ستایی به خود بگیرد و نباید بیش از حد به جزئیات کار وارد شد.

آنچه کمیته داوران به دنبال آن هستند

سوالات کمیته داوران در این موارد است:
این پایان نامه در مورد چیست؟
داوران معمولا وقت کمی دارند در نتیجه می خواهند چکیده مطالب شما را در کوتاه ترین زمان استخراج کنند.
آیا این مطالعه قبلا انجام گرفته است؟

بررسی متون

بررسی متون تا چه حدی به مطالعه پژوهشی مربوط است؟
آیا دانشجو از اصطلاحات مشابه "این اطلاعات کل مطالبی است که من در این مورد می دانم" استفاده نموده است؟
آیا بررسی متون به به ارزیابی نقادانه مطالعات دیگر پرداخته و یا بررسی وی فقط توصیفی است؟
دانشجو چقدر به روش های تخصصی یا فنی تسلط دارد؟
آیا دانشجو رابطه ای بین متدولوژی مطالعه خود با سایر مطالعات دیگر برقرار کرده است؟
آیا خلاصه ای از اطلاعات ضروری مرتبط با مطالعه وجود دارد؟

متدولوژی

چه اقدامات احتیاطی در برابر خطاهای احتمالی در نظر گرفته شده است؟
محدودیت های مطالعه چیست؟آیا دانشجو آنها را در نظر گرفته است؟
روش جمع آوری اطلاعات مناسب است؟
آیا تکنیک های مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل مناسب است؟
باتوجه به شرایط ، آیا بهترین متدولوژی انتخاب شده است؟
آیا دانشجو نسبت به متدولوژی توجیه کامل است؟

نتایج

آیا فرضیه در واقع آزمایش شده است؟
آیا راه حل های به دست آمده مربوط به سوال مطرح شده است؟
آیا سطح و نوع آنالیز مناسب است؟
آیا می توان نتایج را به شکل واضح تری بیان نمود؟
آیا الگوها و روندها ارائه نتایج با دقت برنامه ریزی و خلاصه شده است؟
آیا نرم افزار آماری به کار رفته مناسب است؟

بحث و نتیجه گیری

آیا دانشجو از محدودیت / پایایی/ روایی کار آگاهی دارد؟
آیا نکات اصلی موجود درنتایج در قسمت بحث گنجانده شده است؟
آیا پیوندهایی به بررسی متون وجود دارد ؟
آیا شواهدی مبتنی بر ارائه یک نظریه جدید یا بازسازی مشکل اولیه وجود دارد؟

نظر داوران

بعضی داوران تصور می کنند اگر ایراد ی از کار نگیرند، کار خود را به درستی انجام نداده اند. نمونه اصلاحات شامل غلط تایپی / دستوری ،ارائه ضعیف، اشکال در منابع/ ننوشتن کامل منابب یا ناقص بودن کار است.

http://www.farasa.net/

چگونه پایان نامه ای قابل دفاع و ارزشمند تدوین کنیم ؟

چگونه پایان نامه ای قابل دفاع و ارزشمند تدوین کنیم ؟

 

به گزارش خبرنگار لیزنا، کارگاه آموزشی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی با عنوان «چگونه پایان نامه ای قابل دفاع و ارزشمند تدوین کنیم: ملاحظات نظری و عملی در اجرا و ارائه پایان نامه» در ساعت 14 روز چهارشنبه 22 آذر در سالن همایشهای 80 نفره کتابخانه ملی و با تدریس دکتر رحمت اله فتاحی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد آغاز شد.

دکتر فتاحی،  مدرس این کارگاه با مطرح کردن این سوال «چرا پایان نامه از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است؟ پایان نامه یا پایان ... نامه؟!» در ابتدا به تعریفی از تحقیق پژوهش و پایان نامه پرداخت و دلیل و هدف از اجرای این کارگاه را جلوگیری از اضطراب و آشنایی بیشتر دانشجویانی که نگران چگونگی شروع و انجام پایان نامه خود هستند برشمرد.

وی اذعان کرد: وقتی فردی با صبر و حوصله و دانش کافی به انجام کاری دست بزند حتما نتایج مفید و کار قابل قبولی ارائه خواهد کرد و این تنها در مورد کارهایی چون پایان نامه نیست بلکه همه شئونات زندگی انسان را در بر می گیرد

او ادامه داد: در مورد ارائه پروپوزال نیز در واقع بیشترین هدف  گروه علمی در این است که مشخص شود آیا دانشجوی مورد نظر توانایی انجام این پایان نامه را دارد یا خیر؟

دکتر فتاحی قبل از ورود به مباحث اصلی گفت: برخی از مواردی که مطرح می شود کلاسیک و برخی دیگر تجربه شخصی خودم با توجه به تجربه ای که سالها در زمینه کار با پایان نامه های دانشجویانم داشته ام؛ می باشد

در ابتدای جلسه وی به محتوا و ساختار یک پایان نامه در 5 قسمت: «معرفی پژوهش»، «مرور پیشینه نظری  پژوهش»، «روش شناسی پژوهش»، «ارائه و تحلیل یافته ها»، و «بحث و نتیجه گیری»  اشاره کرد و سپس به توضیحات کامل انها پرداخت .

او افزود: در فصل اول از مطالب کلی به جز می پردازیم در حالی که در فصل پنجم از جزئیات به کلیات می رسیم یعنی شناسایی شکاف بین آنچه هست و آنچه نیست.

دکتر فتاحی تصریح کرد:  اولین مرحله و مهمترین  مورد در شروع یک پایان نامه انتخاب موضوع می باشد که باید با توجه به نیاز روز، نو بودن موضوع، توانایی فرد برای انجام آن، امکانات برای اجرای تحقیق و ... باشد .

وی اضافه کرد: یکی از مسائل مهم در مرحله بعدی که انتخاب روش و گردآوری مطالب است میزان مطالعه و تسلط بر موضوع است؛ به طوری که دانش و مهارت فرد بالا رود و دلیل اینکه عده ای موفق و برخی کمتر موفق اند بستگی به میزان تلاش، ژرف اندیشی درباره ملزومات انجام کار، اصول علمی  و تعصب نسبت به کیفیت انجام کار دارد.

دکتر رحمت الله فتاحی اظهار داشت: دانشجو باید از تجربه و نظرات دیگرانی که در این زمینه کار کرده اند نیز بهره ببرد چرا که حتما قبل از وی نیز پژوهشهایی در این زمینه انجام شده است. نباید صورت سوال را به فرضیه تبدیل کنیم.

وی تأکید کرد: پایان نامه نباید فقط جهت رفع تکلیف انجام شود بلکه باید به نتایج مفید و موثری دست یافت و پیشرفتی در آن زمینه محسوب شود؛ هدف و فایده پژوهش مشخص شود و واقع گرایی در برابر آرمانگرایی قرار گیرد. پیشنهاد باید با توجیه همراه باشد و جواب چرای کار مهم است.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: عنوان یکی از جذابیتهای پژوهش است و باید خلاصه رسا و روشن و حداکثر 20 کلمه باشد .

وی به بهره گیری از تفکر تحلیلی و منتقدانه و طرح پرسش  و رویکردی ترکیبی اشاره  و تاکید کرد: باید دانشجو از انتقادات استقبال کند چرا که باعث می شود تا از اشتباهات و اتلاف وقت جلوگیری شود و خلاقیت رشد کند.

وی اضافه کرد: در جامعه ما تفکر انتقادی مورد استقبال قرار نمی گیرد و در این مدت شاید تنها سخنرانی در زمینه تفکر انتقادی توسط بنده در 10 سال پیش ارائه شده است! و متاسفانه نظام آموزشی ما بیشتر در جهتی ضد خلاقانه گام برداشته است .

در ادامه با بررسی مراحل انجام کار در قسمتی از سخنان خود تفاوت بین پایان نامه ارشد و دکتری را این چنین برشمرد: در کارشناسی ارشد بیشتر مطالب تحلیلی و پیشینه پژوهش از جامعیت نسبی برخوردار است در حالی که در دکتری دانشی نو ارائه می شود و استنباط شخصی پژوهشگر مطرح می گردد.

دکتر فتاحی  با یادی از مرحوم دهخدا و فیش برداری وی در تهیه  لغت نامه به یادداشت برداری به عنوان رکن مهمی در کارهای پژوهشی اشاره و اظهار کرد: سازماندهی در ذهن اشتباه است و باید با استفاده از کاغذ فیش برداری یا نرم افزارهایی که در این زمینه وجود دارند از متن نت برداری شود بدین طریق مدیریت زمان نیز انجام می شود که چقدر زمان داریم تا از چهارچوب اصلی خارج نشویم .

وی با توجه  به اهمیت مطالعه منطق و فلسفه  گفت: اینها از مهمترین موارد در علوم است چرا که انسان از همین جا با نظریه پردازی آشنا می شود.

در بخش عملی این کارگاه چندین پژوهش و خلاصه مقاله در اختیار حضار قرار داده شد تا به تحلیل و ارزیابی، پیشنهاد وانتقاد بپردازند. و همچنین مطالبی با عنوان رهنمودها و ملاحظاتی پیرامون شناسایی و انتخاب موضوع تحقیق در حوزه علوم انسانی و همچنین معیارهای ارزیابی پایان نامه به عنوان راهنمایی برای چک لیست  به شرکت کنندگان داده شد که علاقمندان می توانند با مراجعه به سایت انجمن کتابداری به آن دسترسی داشته باشند.

دکتر فتاحی در پایان سخنان خود گفت: پایان نامه ابروی شما، حیثیت علمی استاد شما، و اعتبار دانشگاه شماست.

منبع : ليزنا

رهنمودهایی برای انتخاب موضوع پایان نامه

انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران
گروه پژوهش

رهنمود ها و ملاحظاتي پيرامون شناسايي و انتخاب موضوع پايان نامه
(براي پژوهشهاي پيمايشي حوزه هاي علوم انساني و اجتماعي)

مرحله اول: ملاحظات و نكات اوليه
مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم
جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "research topics" و يا "research priorities" و يا " issues for research " در حوزه هاي دلخواه براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
مطالعه و وارسي "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
صرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرح
مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح
مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع
علاقه مند بودن به موضوع
در نظر گرفتن توانايي ها و امکانات فردي مثلاً قدرت تجزيه و تحليل، توانايي تحليل آماري، توانايي برقراري ارتباط با جامعه ي مورد تحقيق، و...
نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)
ارزشمند بودن موضوع
- مطرح بودن در سطح ملي يا منطقه اي يا جهاني
- منطقي بودن و نه فريبنده بودن (در اين مورد بايد فرهنگ جامعه اعم از دانشجو و استاد به گونه اي اصلاح شود که دريابد ظاهر و کلمات زيبا و فريبا بدون توجه به واقعي، کارآ و منطقي بودن آن نه تنها پژوهش مفيد و گره گشايي نمي آفريند بلکه مشکل ساز هم هست)
كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)
مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)
امكان تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري
- سؤالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را بتوان طرح كرد
- براي پاسخ به سؤالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد
امكان عملي اجراي پژوهش
- انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد
- مراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (حداكثر يك سال) قابل انجام باشد
- مطالعات نظري و دستيابي به منابع امكان پذير باشد
- نمونه معرف (نماينده) جامعه پژوهش قابل دسترس بوده و افراد مايل به همكاري باشد
- شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر) در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد
- اطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشد
- امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن) وجود داشته باشد
امكان ادامه پژوهش هاي بيشتر در همان زمينه
- پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد
امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)
مرحله سوم: تصميم گيري كلي
تدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دوم
بررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانه
حذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در آنها دشوار است
انتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيق
بررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)
مشورت با يك يا دو استاد در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با آنها
گرفتن تائيد اوليه از يك يا دو استاد در مورد مناسب بودن يكي از موضوع ها
مرحله چهارم: محدودكردن دامنه موضوع
مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوع
بيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان پايان نامه)
مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده
تائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان
مطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهش
نوشتن سؤالها و يا فرضيه هاي مناسب براي تحقيق (در واقع سؤال (اصلي و فرعي) و فرضيه هر دو براي يک تحقيق ضروري هستند)
مشورت با استادان مربوطه و تائيد مسئله ها و يا فرضيه ها
مرحله پنجم: انجام ساير گامهاي پژوهش
مشخص كردن روش تحقيق
مشخص كردن جامعه پژوهش
مشخص كردن شيوه نمونه گيري
مشخص كردن ابزار گردآوري اطلاعات
در صورتي که از پرسشنامه استفاده مي شود تعيين چگونگي پيدا کردن روايي و اعتبار آن
مشخص کردن روش آماري و آزمون هاي مورد استفاده
اجراي مراحل عملي كار
تدوين گزارش تحقيق
تدوين نتايج همراه با تجزيه و تحليل نهايي آن ها
تدوين محدوديت ها و مشکلات تحقيق
ارائه پيشنهادها براي پژوهش هاي آتي

منبع:

http://www.lisiran.blogfa.com/post-391.aspx

روش تهیه اسلاید و ارائه . چگونه از پایان نامه دفاع کنیم ؟

 

روش تهیه اسلاید و ارائه . چگونه از پایان نامه دفاع کنیم ؟

هدف های سخنرانی 

 

•چرا سخنرانی دارید؟

–برای انتقال  ایده، مفهوم و یا روشی به شنونده

•انتقال یک عمل دو طرفه است

–سخنران ( ارائه دهنده)

–شنونده ( گیرنده )

•هدف: انتقال دادن یک پیام

 

اهمیت مهارت

•ممکن است برای:

– جلسه دفاعیه پایان نامه دکتری حرفه ای و یا تخصصی

–سخنرانی در کنفرانس

–سخنرانی علمی در کلاس

–مصاحبه حضوری

–برای کارفرما

– ارائه ای را داشته باشید

•بر اساس توانایی در انتقال مفاهیم قضاوت خواهید شد

–اگر آن ها مطلب را نگیرند – تقصیری ندارند

 

اصول پایه

•شنونده گان خود را بشناسید

•سخنرانی خوبی را آماده کنید

•پیام خود را تعریف کنید

 

شنونده گان

•گوش دادن کار مشکلی است.

•کار شما آسانتر ساختن این موضوع با پرسیدن مرتب از خودتان است که آیا آن ها مطلب را گرفتند.

•به این شکل:

–به شنونده گان زمان لازم برای فکر کردن را بدهید

–بدون وقفه صحبت نکنید

–آن ها مطالب را آن گونه که شما می دانید، نمی دانند.

–تصاویر و معادلات برای هضم شدن نیازمند زمان هستند

–واژه های و تعاریف جدید باید تکرار شوند

–واژه های کلیدی و تعاریف را به شنونده گان یادآوری کنید

 

شنونده گان خود را بشناسید

•افراد حرفه ای، دانشمند، دانشجو، یا عامی؟

•سخنرانی برای همکار بسیار متفاوت از شنونده گان عمومی است

•چه کسی در لیست شنونده گان شما است؟

•هرگز تخمین پایین از شنونده گان نداشته باشید

•هر شنونده ای ممکن است فکر قبلی در مورد موضوع داشته باشد

 

شنونده گان را درگیر کنید

•سوالات واقعی را بپرسید تا ذهن شنونده گان را مشغول نگه دارید

–صرفاً بعنوان راهنمایی برای درک مطالب

–لازم نیست به شما پاسخی دهند

•ارتباط دیداری برقرار کنید

•بطرف فردی که سوال می کند و یا جواب می دهد قدم بزنید، مستقیماً به آن ها نگاه کنید

•سعی کنید از مثال های جالب و قانع کننده استفاده کنید

 

سبک ارائه شفاهی

•واضح صحبت کنید

•شمرده و به اندازه کافی بلند که شنیده شود

•به طرف شنونده گان حرف بزنید، نه صفحه نمایش، تخته سفید و یا کامپیوتر!!

•اشاره تان بطرف صفحه باشد نه کامپیوتر

•ادامه دهید، تاکید کنید، اشاره کنید

 

سبک ارائه شفاهی

•واضح صحبت کنید

•شمرده و به اندازه کافی بلند که شنیده شود

•به طرف شنونده گان حرف بزنید، نه صفحه نمایش، تخته سفید و یا کامپیوتر!!

•اشاره تان بطرف صفحه باشد نه کامپیوتر

•ادامه دهید، تاکید کنید، اشاره کنید

 

اسلاید

•به پاور پوینت خیلی متکی نشوید

•اسلاید ها باید ساده و بدون گیج کننده گی باشند

•از رنگ ها بطور ملایم استفاده کنید

•کنتراست بالایی بین حروف و زمینه باشد

•هر اسلاید باید:

–مختصر و مفید باشد ( نه طولانی و جامع)

–نکات کلیدی را پررنگ کند

–عنوان معنی داری داشته باشد ( نه مقدمه ای به اسلاید)

–متمرکز باشد

 

اسلاید خوب

•فونت ساده و بزرگ

•متحرک سازی کاملاً ساده

 

 

اسلاید زشت

•فونت شکسته و غیر متعارف

•کنتراست بد فونت و زمینه

 

پیام

•چه مطلبی را می خواهید انتقال دهید؟

–از روش بالا به پایین استفاده کنید

– در ابتدا، تصاویر بزرگ و کلی را نمایش دهید

–سپس به جزئیات وارد شوید – در صورت نیاز به تصویر بزرگ بر گردید

 

•پیام خود را در سه سطح مطرح کنید

–یک یا دو جمله

–یک یا دو پاراگراف

–جزئیات کامل

 

به مطالب مهم کارتان تاکید داشته باشید

•به صورت تیپیک، اکثریت مطالب ارائه شده مشخص و آشکار است

•به همین دلیل، ممکن است مطالب تازه و مهم از یاد به رود

•بطور واضح مطالب مهم را با روش های زیر مشخص کنید

–فیزیکی: تون صدا، حرکات بدن

–بصری: اسلاید های خوب

–شفایی: به شنونده گان بگوئید

–ذهنی: مطالب را به آنچه که می دانند ربط دهید

 

تکرار

•قسمت های مهم را تکرار کنید:

–20% و یا بیشتر حاضرین در هر لحظه به چیر دیگری فکر می کنند.

–و همچنین در مورد مطالب به اندازه شما فکر نمی کنند

•پیام اصلی را مکرراً تاکید کنید

•هر موقع اصطلاح جدید و یا موضوع جدید باشد به حاضرین یاد آوری کنید

•مجدداً، گوش کردن کار مشکلی است

 

به مطالب خود مسلط باشید

•ممکن است افرادی در جلسه به اندازه شما و با بهتر از شما در مورد مطلب ارائه شده اشراف داشته باشند

•هرگز اسلاید ها و یا مطالبی را که قادر به توضیح نیستید در کار خود قرار ندهید

•سوالاتی را که احتمال پرسیده شدن دارند در نظر بگیرید

 

تمرین

•تمرین

•تمرین

•تمرین

•

•در مقابل آیینه

•به دوستان

•به استاد راهنما

 

شمای کلی اسلایدها

•مقدمه

•کلیات

•روش کار

•نتایج

•بحث

•نتیجه گیری

 

مقدمه

•مسئله مورد سوال را تعریف کنید

•حاضرین را پر انگیزه کنید

•اصطلاحات را بیان کنید

•به مشارکت ها تاکید کنید

•یک شمای کلی را ارائه کنید

 

روش کار

•روش کار را توضیح دهید

•جزئیات کار را توضیح دهید

 

نتایج و بحث

•نتایج مهم را خلاصه وار بیان کنید

•اهمیت نتایج را ذکر کنید

•روش های ارزیابی و آزمایشات مورد استفاده در نتایج را طرح کنید

 

خلاصه

•ارائه مطالب برای انتقال مطلب است، نه صرفاً برای صحبت کردن

•گوش دادن مشکل است، کار شما آسان ساختن آن است

•به شنونده گان فرصت فکر کردن و هضم مطالب را بدهید

•به وضوح و به طرف حاضرین حرف بزیند

•تکرار، تکرار و تکرار کنید

•ذهن حاضرین را در مفاهیم کاری خود درگیر کنید

•خلاصه کنید

•تمرین، تمرین و تمرین کنید

 

منابع

•مطالب ارائه شده ترجمه ای است از اسلاید های:

•Jonathan I Maletic, Ph.D.

•Department of Computer Science

•Kent State University

•

http://elearning.arums.ac.ir/mod/resource/view.php?id=103

 

نوشتن و دفاع یک پایان نامه

 

نوشتن و دفاع یک پایان نامه
 

پایان نامه
دانشجو، یک پایان نامهء دکتری را کاملا در محیطی کلمه به کلمه مینویسد.
همیشه به خاطر داشته باشید که نوشتن را با قسمتهای آسانتر شروع کنید...شگفت آور است که چقدر افراد زیادی بر این باورند که یک پایان نامه باید به ترتیبی نوشته شود که بلافاصله چاپ و خوانده شود.
( استل ام.فیلیپس و دی.اس.پاگ ، چگونه دکتری بگیریم 1994 )
درواقع همهء چیزهایی که در مورد نوشتن و تجدید نظر کردن یک مقاله گفته شده است، برای یک پایان نامه هم به کار میرود.
بسیاری از بحث هایی که الان مطرح میشوند، برای پروژه های زیر لیسانس نیز بکار میروند.

اهداف یک پایان نامه
اهداف یک پایان نامه، بسته به نوع درجه (کارشناسی یا دکترا) و موسسهء مربوط به آن تغییر میکند. یک پایان نامه میتواند در یک یا چند معیار زیر، صدق کند:
1- نشان دهد که دانشجو متن تحقیق را خوانده و درک کرده.
2- فراهم کردن مدرکی که نشان دهد دانشجو قادر به انجام تحقیقات پایه ای است.
3- نشان دهد که دانشجو تحقیق اصلی را انجام داده.
4- سهم قابل توجهی در آن زمینه نمایش دهد.
ارزشمند است که پایان نامه با آنچه مورد انتظار موسسهء شماست، هماهنگی داشته باشد.
 

محتوی
پایان نامه در موارد زیادی به مقاله تفاوت دارد:
. یک پایان نامه متکی به خود است. خواننده را به مرجع دیگری برای حل جزئیات یا تحلیل بیشتر، هدایت نمیکند.
. یک پایان نامه به صورت یک کتاب، به فصلها و سپس به بخشهای مختلفی تقسیم میشود.
. ممکن است یک پایان نامه روی بیشتر از یک عنوان متمرکز شود.
. یک پایان نامه معمولا طولانیتر از یک مقاله است.
. اولین خوانندگان (و شاید تنها خوانندگان) یک پایان نامه، داوران آن هستند و آن را دست کم با توجهی که داوران یک مقاله دارند خواهند خواند.

محتوی
اصولا در یک پایان نامه، باید همهء جزئیات تا حد امکان آورده شود. شرح و اثبات مفهوم موضوع و عبارتهایی مانند “ به آسانی نشان داده میشود “ و “ ما برهان را حذف میکنیم “ که ممکن است شک برانگیز باشد، مهم است.
البته ممکن است ممتحنین این قبیل پرسشها را در طول ارائه از شما بپرسند.
سعی کنید این قبیل سوالات ممتحنین را پیش بینی کنید. این به شما کمک میکند که تصمیم بگیرید از چقدر هر موضوع را بسط دهید.
 

محتوی
در یک پایان نامه نباید مطالب غیر ضروری گنجانده شود. ولی نتایجی که معمولا ربطی به پایان نامه ندارند، میتوانند در ضمیمه شرح داده شوند. این امر میتواند برای استفاده کننده های بعدی مفید باشد.
هیچ عدد “مطلوبی” از ماکزیمم صفحات که یک پایان نامه از آن پیروی کند وجود ندارد. و در طول یک پایان نامه، تغییرات زیادی در تعداد صفحات ، با بوجود آمدن موضوعهای جدید، بوجود میآید.

محتوی
در یک فصل و دو فصل اول، مسئلهء مطرح شده باید به صورت واضح توضیح داده شود. از شما انتظار میرود که به وسیلهء فراهم کردن یک خلاصهء مهم از مطالب مربوطه، یک آگاهی منطقی از کار موجود روی موضوع را بیان کنید.
اگر بیشتر از یک راه حل برای حل مساله وجود دارد، انتخاب روش باید مشخص شود.
در انتهای پایان نامه، نتایج باید با دقت آورده شوند. طرح مسایل حل نشده و جهت های آینده برای تحقیقات، ایدهء خوبیست.
توجه کنید که یک پایان نامه لزوما نباید ایده های جدید یا نتایج پیشرفته را اریه دهد.

محتوی
وقتی که مقاله مینویسید، معمولا در مورد تکنیکهای نوشتن بی تجربه هستید. بنابر این اجتناب کردن از ارتکاب غیر عمدی دزدی از تالیفات دیگران، بسیار مهم است.
اگر متنی را کلمه به کلمه از منبعی دیگر مینویسید، باید آنرا داخل گیومه بگذارید و منبع آنرا ذکر کنید.
ممتحنین مخصوصا در مورد احتمال اینکه شما دزدی تالیفاتی کرده اید، هوشیار خواهند بود، پس مراقب باشید چنین اشتباهی نکنید.
 

ارائه
هر موسسه ای، قوانین خاص خود را برای ارئهء پایان نامه دارد؛ صفحه، فونت، اندازهء حاشیه، فاصلهء خطوط و طرح روی جلد همه از قوانین خاصی پیروی میکنند که عدم مطابقت پایان نامه با آنها، ممکن است موجب رد ارائهء شما شود.
لازم است صفحات شروع از یک شکل استاندارد پیروی کنند، مثلا شامل قسمتهای زیر باشند:
. صفحهء عنوان، شامل اسم نویسنده، عنوان، دانشکده، نوع درجه و سال ارائه باشد.
. توضیحی در مورد اینکه این کار در درجهء دیگری ارائه نشده است.
. بیان حق چاپ و مالکیت معنوی اثر.
. لیستی از یادداشتها.
. بیان مختصری از خط مشی تحقیق نویسنده.
. بیان یک سری تصدبق ها و هدیه ها.
. جدول محتویات.
. لیست شکلها.
. لیست جدولها.  و...

ارائه

10- خلاصه.
خلاصه ممکن است به شکل کاربردی مجزایی لازم به تکرار باشد. همین که درجه مشخص شد، خلاصه معمولا وارد بانکهای اطلاعاتی از قبیل “چکیدهء مقاله های بین المللی” (Dissertation abstracts International) یا “آدرس دهی پایان نامه ها” ( Index of Theses) میشود.
در آدرس زیر، پایان نامه هایی از دانشگاههای بریتانیا و ایرلند قابل دسترس میباشند:
www.theses.com
 

ارائه
کتابخانهء موسسهء شما ممکن است پایان نامه های موفق قبلی را داشته باشد که شما میتوانید آنها را بررسی و با فرمت مورد نظر موسسه تطبیق دهید. اما مد نظر داشته باشید که احتمال دارد قوانین تغییر کرده باشند.
توصیه میشود که نوشتن پایان نامه را خیلی زود شروع کنید. قبل از اینکه دیر شود!
برای شروع میتوانید در اوائل ماه های مطالعاتیتان، با پیش نویس چند فصل ابتدایی شروع کنید.
همچنین باید فورا جمع آوری منابع برای کتابنامه را شروع کنید.
یکی از دلایل زود شروع کردن نوشتن پیش زمینه ها اینست که در شروع کار شما بسیار مجذوب هستید.

ارائه
بهتر است پایان نامه را مرحله به مرحله در محیط word بنویسید که در هنگام جمع آوری کارتان راحتتر شود.
برخلاف یک مقاله، یک پایان نامه بوسیلهء ویرایشگرخوانده و تصحیح نمیشود، پس مهم است که قبل از ارائه، چندین بار پایان نامه را بخوانید.
بهتر است استاد پروژهء شما و چندتن از دانشجویان نیز پایان نامهء شما را بخوانند و نظرشان را بگویند.
 

دفاع یک پایان نامه
دفاع شفاهی به صورتهای مختلف در کشورهای مختلف انجام میگیرد.
شاید مهمترین قسمت دفاع، خواندن پایان نامهء آماده است. ممکن است دفاع، هفته ها یا ماهها بعد از تسلیم پایان نامه صورت بگیرد.
یکی از اهداف ممتحنین متعاقد کردن خودشان است که خود شما کاری که ادعای انجام دادن آنرا میکنید انجام داده اید و آنرا فهمیده اید.
مهم است که با دقت به سوالها گوش کنید و چیزی را که از شما خواسته شده پاسخ دهید. اگر سوال را به درستی متوجه نشدید، از آنها بخواهید سوالشان رتکرار کنند.

دفاع یک پایان نامه
اگر ارائهء شما در حدود 40 یا 50 دقیقه است، دقت کنید که زیادی وارد جزئیات نشوید.
در پایان توجه داشته باشید که یک ممتحن، بدقت پایان نامهء شما را خوانده و در دفاع حضور داشته تا به اندازهء کافی در مورد شما بداند و شما را برای تقاضای کار به مرجعی معرفی کند.

خواندنی های دیگر
کتابهای زیادی قابل دسترس هستند که توصیه هایی را برای تمام مراحل تحقیق و نوشتن یک پایان نامه ارائه میدهند. از نظر بریتانیایی ها، نویسنده هایی چون Estelle M.Phillips و D. S. Pugh و از نظر آمریکاییها نویسنده هایی چون David Sternberg و Kjell Erik Rudestam و Rae R.Newton سفارش میشوند.
 

آرش فتاحی

 

چگونه از پروپوزال خود دفاع نماييم؟

 

چگونه از پروپوزال خود دفاع نماييم؟

براي دفاع از پروپوزال دانشجو بايد بر محتواي پروپوزال تكميل شده تسلط داشته باشد. لذا پيشنهاد مي شود كه براي يك ارايه مناسب در جلسه دفاعيه يك پاورپوينت از اطلاعات اساسي طرح تحقيق در حداكثر 15 اسلايد در محورهاي زير تهيه نماييد و به تعداد داوران در شكل دستي(سه اسلايد در هر صفحه) توزيع نماييد. در اين شكل شما حداكثر براي هر داور 5 صفحه از اطلاعات ناب خود در خصوص طرح تحقيق را آماده مي كنيد و ضمن تسلط بيشتر در ارايه توضيحات، از همراهي بيشتر آنها نيز برخوردار خواهيد شد. ضمن اين كه هر يك از تغييرات اصلاحي و پيشنهادي داوران را مي توانيد در مقابل اسلايد هاي مربوطه بنويسيد و آن را در فرصت مناسب اجرا كنيد. براي تهيه اسلايدهاي دفاع از پروپوزال يا طرح تحقيق از محورهاي زير استفاده كنيد.
1. معرفي: شامل نام دانشجو، عنوان، اساتيد راهنما و مشاور پيشنهادي در يك اسلايد
2. معرفي متغيرها: تعريف نظري و عملياتي متغيرهاي مورد بررسي در يك اسلايد
3. بيان مساله: حداكثر در 4 محور و با ارايه پرسش اصلي(5خط) در يك اسلايد
4. اهميت و ضرورت تحقيق: حداكثر در 5 محور (5خط) در يك اسلايد
5. ادبيات پيشينه: در سه محور : نتايج تحقيقات داخلي، خارجي و نظريه ها در سه اسلايد
6. اهداف تحقيق: در دو بخش هدف كلي و اهداف ويژه در دو اسلايد
7. فرضيه ها يا سؤالات: فرضيه يا سووال مطرح مي شود در يك اسلايد
8. جامعه و نمونه: معرفي جامعه و روش نمونه گيري و تعداد نمونه منتخب در يك اسلايد
9. روش تحقيق: معرفي روش تحقيق منتخب و دليل انتخاب آن در يك اسلايد
10. روش هاي آماري: معرفي روش هاي آماري منتخب و دليل انتخاب آنها در يك اسلايد
11. ابزار جمع آوري اطلاعات: معرفي ابزار جمع آوري و شيوه جمع آوري اطلاعات در يك اسلايد
12. جدول زمان بندي انجام كار: ارايه جدول زمان براي براي تحقيق تا پايان كار در يك اسلايد

http://www.hghasemi.com/d.asp?id=25922

نکات مهم در جلسه دفاع از پایان نامه

 

 

نکات مهم در جلسه دفاع از پایان نامه

· چکیده نقش مهمی در ارائه پایان نامه دارد چون داوران به ندرت کل پایان نامه را مطالعه می کنند و بیشتر به چکیده توجه می کنند.از نظر داوران چکیده باید شامل موارد زیر باشد:

مقدمه ای برای موضوع در چند سطر،بیان مساله تحقیق که می تواند شامل ادبیات تحقیق هم شود در 1 پاراگراف،روش شناسب تحقیق در 2یا 3 سطر،یافته های تحقیق دریک پاراگراف و نهایتا تفسر از نتیجه ها و بحث در یک پاراگراف

· ارائه مساله باید کاملا دقیق باشد و دقیقا متن ان به صورت بیان یک مساله باشد نه ضرورت ان.یعنی پژوهشگر باید دقیقا ماهیت مساله بودن ان را بیان کند نه اینکه بگوید ای موضوع از این لحاظ ضروری است بلکه بگوید این یک مساله است که باید بنا به این دلایل برطرف شود.

· در مرور ادبیات تحقیق باید هدف مطرح ساختن ارائه اطلاعات و دانشی باشد که در این زمینه امده است باشد و باید معلوم شود چرا با وجود همه ادبیات موجود در این زمینه این موارد را گزینش کردیم .ملاک گزینش ادبیات تحقیق باید نوع مساله و نوع سوالات موجود در تحقیق باشد.

· در مرور ادبیات تحقیق،محقیق باید حضور خود را نشان دهد مثلا باید از یافته های یک محقق که ادبیات ان را مطالعه کرده انتقاد کند و یا معلوم کند که این اطلاعات چه رابطه ای با تحقق او دارد.

· اگر از مدل یا شاخصی در تحقیق استفاده می کنید باید هر کدام را ارزیابی کنید و دلیل استفاده را بگویید و یا اگر مدلی یا شاخصی را نام می برید ولی در تحقیق از ان استفاده نمی کنید باید توضیح چرای رد این مدل را در استفاده در این پایان نامه توضیح دهید.

· باید بر اساس مساله موجود مدل انتخاب کرد و یا اگر در این میان برای تحقیقتان مدل جدیدی می توانید ارائه دهید بسیار خوب است و اگر مدل را خودتان از ترکیب یا اصلاح مدلها بدست اورده اید حتما در دفاع از پایان نامه این موضوع را پررنگ کنید .

· روش شناسی خود را چه در تحقیق و چه در ارائه کاملا مشخص کنید که کمی است ،کیفی است یا ترکیبی.

· اکثر محققین در پایان نامه ها مطالعه موردی انجام می دهند ولی ان را یک پژوهش پیمایشی اعلام می کنند باید دقت کنید که در این موارد بگویید رویکرد مطالعه موردی بوده است با استفاده از روش پیمایشی یا روشهای دیگری که استفاده کرده اید.

· اگر در گرداوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده کرده اید چون احتمالا خود پرسشنامه ای بودن داده ها را یک محدودیت می دانید بهتر است از روشهای برطرف کردن این محدودیت استفاده کنید مثل روشهای 3 بعدی کردن اطلاعات یا جمع اوری داده در زمانهای مختلف و یا مصاحبه.در هر صورت اگر از این روشهای استفاده کردید حتما وحتما در دفاع خود از انها یاد کنید و بگویید که محدودیت پرسشنامه را با این روشها جبران کردید.

· حتما در دفاع از پایان نامه خود در مورد دقت و روایی پرسشنامه های خود سخن بگویید و به طوردقیق توضیح دهید که چگونه روایی و اعتبار ان را بدست اورده اید مثلا اگر ازمون ازمایشی از پرسشنامه ها به عمل اوردید حتما بگویید این کار را کرده اید حتی تعداد پرسشنامه ها را هم بیاورید.و از نام اساتیدی که در این مسیر به شما کمک کرده اند نیز استفاده کنید.

· در پیشنهاد دهی پایانی پرسشنامه باید به مسائل محیط زیستی ،حقوق شهروندی،اخلاقیات،و ... توجه کنید و اگر پیشنهادی یکی از این موارد را نقض می کند حتما توضیح دهید که چرا با وجود این مساله شما این پیشنهاد را می دهید. داور باید مشاهده کند که شما همه زوایای پیشنهادتان را می شناسید و حتی برای جنبه های مضر ان نیز توضیحی دارید.

· اگر مطالعه شما در نهایت منافعش به گروه خاصی می رسد باید معلوم کنید گروه چه خصوصیاتی دارد.مثلا اگر منافع نتایج شما به کودکان زیر 8 سال می رسد این را مشخص کنید.

· در نگارش نام خود چه در پایان نامه چه در پاورپوینت حتما خود را پژوهشگر یا محقق تعریف کنید و اصلا از کلمه مولف و یا نگارنده استفاده نکنید.

· سوالات و اهداف در تحقیقتان باید واضح ،صریح و ساده باشد و پیچیدگی در ان نباشد.به طوریکه خواننده ان را به راحتی درک کند.

· اگر چندین تعریف در مورد موضوع خاصی ارائه می دهید.حتما صریحا اعلام کنید که از کدام تعریف در پایان نامه خود استفاده می کنید.و اساس پایان نامه شما بر اساس این تعریف است.مثلا بنویسید و بگویید(در دفاع):اساس پایان نامه من روی این تعریف است و یا از این تعریف استفاده می شود.

· دفاع از پایان نامه شما 50% نمره پایان نامه شما می باشد پس با اعتماد به نفس ،قوی و مغرورانه از ان دفاع کنید.

· در طراحی پاورپوینت جلسه دفاع خود دقت کنید ،از رنگ های تیره استفاده نکنید،سعی کنید از متحرک سازی در پاورپوینت تا حد ممکن استفاده کنید(مثلا اگر در یک جدول یه یک عدد رسیده اید و این عدد را می خواهید در ان اسلاید نشان دهید،عدد مورد نظر را به شکل متحرک وارد صفحه کنید و در جای مورد نظر قرار دهید.)،پاورپوینت خود را با عنواینی که می خواهید از انها صحبت کنید ،نکات اساسی ،جداول ،نمودارها،مدلها ارائه دهید،از نوشتن توضیحات طولانی در پاورپوینت بپرهیزید چون ارزش کار شما را پایین می اورد و دیگر جذابیتی برای داوران ندارد.داور شما باید از تماشای پاورپوینت شما لذت ببرد و مشتاق باشد که در زمان گوش کردن به شما ان را نیز مطالعه و مشاهده کند ،اگرپاورپوینت شما از جملات پر شده باشد دیگر حتی به ان نگاه نمی اندازد و به مشکلات کار شما دقت می کند اما پاورپوینت خوب و زیبا و جذاب می تواند ذهن داوران را از روی مشکلات کار شما به نقاط قوت کار شما انتقال دهد.

· حجم پایان نامه شما نیاید زیاد باشد.حجم مورد نظر اکثر داوران پایان نامه ای با 20-30 هزار کلمه می باشد البته در مورد رساله دکتری این رقم به 60-80 هزار کلمه می رسد.

· اگر از حروف اختصاری در پایان نامه خود استفاده می کنید .حتما در اولین جایی که از ان نام بردید ان را تعریف کنید(مثلا IT=Information Technology)

· اگر حجم پایان نامه شما زیاد شده است و لازم است بخشی را حذف کنید ،می توانید حذفیات را در بخش پیوست پایان نامه ارائه دهید.

· می توانید نام کتابها و مطالبی که در رابطه با پایان نامه خود از ان استفاده کردید ولی از انها در پایان نامه خود استفاده نکردید در کتاب نامه پایان نامه خود بیاورید.

· از یک روش واحد برای رفرنس دهی استفاده کنید.روش مورد نظر داوران اکثراروش APAمی باشد.

· در ابتدای دفاع خود ابتدا از اساتیدی که شما را در اجرای ان کمک کرده اند و اساتید که در جلسه دفاع حضور دارند با ذکر نامشان تشکر کنید.در پایان پاورپوئینت خود نیز از این افراد نام برده و از تشکر خود را اعلام کنید. در پایان جلسه دفاع بار دیگر از این افراد و افراد حاضر در سالن تشکر کنید.

· شما یک محقیق هستید و نه یک دانشجو در مقابل اساتید ،شما بهتر از هر فردی از زوایای تحقیقتان مطلعید پس با قدرت و جسارت از ان دفاع کنید.و این را به خاطر داشته باشید که شما در مورد تحقیقتان از داوران بیشتر می دانید و این شما هستید که با دفاع خود باید از ان را درخشان کنیدپس با گفتن اینکه من نگرانم یا استرس دارم خود و کارتان را ضعیف نشان ندهید.شما باید درجلسه دفاع خود ثابت کنید که دیگر یک کارشناس ارشد و محقق می باشید .حتی طوری برخورد کنید که نشان دهد شما به کارتان و نتایجتان 100% اعتماد دارید و به هیچ وجه ایرادی بر ان وارد نیست. کمی خود بزرگ بینی و شکست ناپذیری در اینجا بد نیست.این به داوران القا می کند که شاید واقعا کار شما فوق العاده است و حتما نقصی ندارد.پس به هیچ وجه شکسته نفسی نکنید(اینجا کاربردی ندارد)

· در هنگام دفاع خود بر روی اسلایدهایی که در ان مدل یا جدول مهمی و یا نموداری را ارائه داده اید بیشتر مکث کنید و اجازه دهید تصویر این مدل در ذهن داوران نقش ببنند. با اعتماد به نفس از انها سخن بگویید .

· همه نکات مثبتی که کارتان دارد،همه زحماتتان را ،همه کارهایی که برای بهبود کارتان انجام دادید را در دفاع خود ذکر کنید طوری که داوران احساس کنند شما کار بزرگی را به انجام رسانده اید.

· وقت دفاع خود را رعایت کنید.شاید به شما 20-30 دقیقه وقت برای دفاع دهند بهتر است برای خود 25 دقیقه در نظر بگیرید و قبلا دفاع خود را در این محدودیت زمانی تمرین کنید .

· از مطالبی که در دفاع خود می خواهید مطرح کنید نت برداری کنید زیرا با وجود استرس شاید بعضی از انها را فراموش کنید.نیم نگاهی به انها انداختن می تواند به شما در یاداوری کمک کند.

· حتی اگر به شما تذکر داده شده است که در 20دقیقه دفاع کنید باز هم سعی کنید در زمان مورد نظر خود ان را انجام دهید.چون بعدا اگر چیزی را از قلم بیندازید داوران ان را نقص می بینند و بعد که می گویید شما گفتید در این محدوده زمانی دفاع کنید می گویند "2-3 دقیقه بالا و پایین مهم نیست اما این موضوع که شما مطرح نکردید مهم است".پس اجازه دهید با ارامش کار خود را در زمانی که خودتان قبلا تمرین کرده اید به اتمام برسانید .

· از استفاده واژه های عربی و انگلیسی بپرهیزید و سعی کنید در صورت امکان از کلمات فارسی استفاده کنید.به مفهوم کلمات دقت کنید مثلا شاید در اکثر کتابها بیاید تسهیم دانش اما شما باید توجه کنید که شما باید از کلمه به مشارکت گذاری دانش استفاده کنید چرا که تسهیم دانش به معنی ان است که هر فرد سهم خود را بر می دارد اما به اشتراک گذاری معنی دیگر دارد.

· در دفاع خود دقت کنید به گونه ای باید دفاع کنید که افراد داخل سالن که از تحقیق شما بی اطلاع هستند کاملا موضوع را درک کنند و باید روان ،پیوسته و ساده مطالب را بیان کنید.

· توجه کنید که داوران کمتر متن کل پایان نامه را مطالعه می کنند بلکه چکیده،و فصل 3 پایان نامه شما که حاوی روش شناسی است را مطالعه می کنند پس سعی کنید این بخش ها را به دقت و ظرافت بنویسید.

· بیشترین خطاهایی که داوران می گیرند روی مسائل روش شناسی تحقیق می باشدچرا که اکثرا در رابطه با موضوع شما اطلاعی ندارند اما در مورد روش تحقیق خوب می دانند پس سعی کنید روی این بخش چه در نگارش و چه در دفاع دقت کنید.

http://sanaznik.blogfa.com/post-38.aspx

نحوه ي طراحي طرح تحقيق

 

نحوه ي طراحي طرح تحقيق
 
مقدمه:
طرح تحقيق عبارت از گزارش جامعي از برنامه ي پژوهشي محقق و توصيف منظم و منطقي آن مي باشد. نحوه ي نگارش طرح تحقيق منعكس كننده ي هويت علمي پژوهش و به نوعي سند دانش و اعتبار علمي پژوهشگر است. دانشجويي كه درصدد نگارش رساله ي دانشگاهي خود مي باشد، نيازمند تثبيت فضاي مفهومي تحقيق خويش به گونه اي است كه امكان تعابير گوناگون از آنرا از ميان برده و با شرح روان و دقيق برنامه ي پژوهشي خود، بررسي اش را به سادگي امكان پذير نمايد. در صورتي كه اين بخش به دقت طراحي نشود، از قابليت موفقيت پژوهش به ميزان زيادي كاسته مي شود. با توجه به اهميت مساله، در اين نوشتار به صورت فشرده و خلاصه وار به بررسي مهم ترين مواردي مي پردازيم كه صحت تدوين طرح تحقيق منوط به رعايت آنهاست. اما بهتر است تا پيش از آغاز بحث به چند شروع « نادرست » در انجام پژوهش علمي اشاره نماييم:
 بدون داشتن هدف ( پرسش ) مشخص و روشني، به جمع آوري داده هاي تحقيق بپردازيم. ممكن است روزي تا 16 ساعت سخت مطالعه نموده و فيش بنويسيم، اما بدون داشتن هدف ، نتيجه اي هم نخواهيم داشت. حاصل چنين كاري فاقد هر گونه جهت گيري علمي است.
lهر چند داراي اهداف پژوهشي مي باشيم، اما بدون رفع ابهامات موجود وارد مرحله ي گردآوري داده هاي پژوهش شده ايم. ( به مرحله ي « پرورش محتوايي پرسش پژوهش » كه در ادامه بيان مي شود مراجعه نماييد. ) مرحله ي نگارش طرح تحقيق، محل مناسبي براي حل كردن ابهامات موجود نمي باشد. لذا تا پيش از رفع هر گونه ابهام در مسأله ي تحقيق و همچنين تا پيش از نگارش طرح تحقيق كامل و منسجمي وارد مرحله ي گردآوري داده هاي پژوهش نشويد.
سر هم بندي كردن: اول تحقيق را مي نويسيم، سپس منابع حرف هاي خود را پيدا مي كنيم. چنين عملي فاقد هر گونه تعهد اخلاقي و ارزش علمي است.

مراحل آماده سازي طرح تحقيق:
نگارش طرح تحقيق يك رساله ي دانشگاهي، مرحله ي نهايي از فرايند مطالعاتي وسيع تري است كه در پيوند متقابلي با يكديگر قرار داشته و قابل تفكيك از يكديگر نمي باشند. مراحل فوق عبارتند از:
1. مرحله ي موضوع يابي.
2. مرحله ي پرورش محتوايي پرسش پژوهش.
3. مرحله ي عملياتي كردن پرسش پژوهش در قالب نگارش طرح تحقيق.

الف ـ مرحله ي موضوع يابي:
در اين زمينه به نكات زير توجه نماييد.
1. موضوع يابي اولين مرحله در آماده سازي طرح تحقيق مي باشد.
تا فرايند موضوع يابي را طي ننموده ايد وارد نگارش طرح تحقيق نشويد. اين امر مستلزم درگير شدن عملي دانشجو با موضوع پژوهش است. هيچگاه اولين پيشنهاد موضوع را به منزله ي آخرين پيشنهاد تلقي ننماييد. هيچگاه بدون شناخت كامل توانايي هاي خويش، مبادرت به انتخاب موضوع پژوهش نكنيد. به جهت بيان اهميت موضوع به دو مثال زير توجه نماييد:
يكي از بهترين شيوه هاي موضوع يابي قرار گرفتن در متن چالش هاي فكري ( مانند مطالعه ي مناظرات بين مذاهب و اديان ) است. به عنوان مثال در سمينار « سعادت از ديدگاه متفكران مسلمان و آلماني » كه در تاريخ 16 اسفند ماه 1363 در انجمن حكمت و فلسفه ي اسلامي در تهران برگزار شد، يكي از شرق شناسان آلماني به نام « هانس كونگ » در ضمن سخنراني خود ، رسالت و نزول وحي الهي به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم را پذيرفته ولي در قبال نزول وحي بر آن وجود مقدس ( ص ) چنين نظري را ارائه نمود: « آنچه وحي شده است، معاني بوده و انتخاب الفاظ براي ارائه ي آن معاني به اختيار خود او بوده است، نه اينكه خود الفاظ همه به او وحي شده باشد. » [2] اگر چه اعتراف اين شرق شناس آلماني به نبوت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم قابل توجه است، اما تفسير وي از « وحي » دربردارنده ي پيامدها و تبعات نادرست فكري خواهد بود. اين مسأله ي پرسش برانگيز مي تواند دستمايه ي يك پژوهش دانشگاهي حتي در ابعاد وسيع تري از ديدگاه هاي شرق شناسان درباره ي مسأله ي وحي گردد، اما لازمه ي موفقيت آن وجود حداقل دو شرط مهم مي باشد: 1. دانشجو علاقمند به بررسي آن باشد. 2. نيز از نظر علمي وي قادر به برقراري ارتباط با متون مربوطه باشد. در غير اين صورت پيشنهاد فوق، پيشنهاد مناسبي در انتخاب موضوع نخواهد بود.
يا ممكن است كه در تابلوي اعلانات يك مؤسسه ي آموزشي، موضوعي تحت عنوان « بررسي روايات مربوط به تحريف قرآن در منابع روايي اهل سنت » به دانشجويان پيشنهاد شود. اما صرف قبول يك پيشنهاد، به معناي انجام موضوع يابي نيست. به عبارت ديگر لازم است تا پيشنهادهاي مختلف را در چارچوب موضوع يابي بررسي كنيد. موضوع يابي خود يك پژوهش است و نمي توان آنرا با انتخاب عناوين كلي پيشنهادي ( كه برغم راهگشايي مبهم مي باشند. ) به كناري نهاد. تا پيش از ارزيابي توانايي ها ي خود و نيز بررسي قابليت هاي مطالعاتي موضوعات فراروي خويش، از انتخاب آنها خودداري نماييد. صرف پيدايش احساسي مثبت در قبال يك مساله، لزوما به معناي مناسب بودن آن براي پژوهش نمي باشد.

2. فرايند موضوع يابي، فرايند پرسش يابي است.
مرحله ي موضوع يابي زماني به پايان مي رسد كه موضوع انتخاب شده به يك « پرسش » تبديل گردد. تا زماني كه نتوانيد موضوع انتخابي خود را به شكل پرسش بيان نماييد، فاقد مساله اي براي پژوهش خواهيد بود. يكي از اشتباهات رايج ناشي از غفلت از اين نكته ي مهم است كه عنوان پژوهش از پرسش ساخته مي شود و نه آنكه اول عنوان پژوهش را ساخته و سپس به طرح پرسش خود بپردازيم. به عنوان مثال اگر چه تمامي پرسش هاي زير به نوعي به مسأله ي « بررسي روايات مربوط به تحريف قرآن در منابع روايي اهل سنت »، مي پردازند، اما هر پرسشي با اتخاذ جهت گيري متمايزي به پژوهش، عنوان خاص خود را مي طلبند:
« وجوه اشتراك و افتراق روايات مربوط به تحريف قرآن ميان منابع روايي شيعه و اهل سنت چيست؟ »
« نتايج اعتقادي و عملي پذيرش روايات مربوط به تحريف قرآن در منابع روايي اسلامي چيست؟ »
« اهداف سياسي گسترش روايات مربوط به تحريف قرآن در منابع اهل سنت در دوران حكومت بني اميه چه بوده است؟ » [3]
يا به عنوان مثالي ديگر به اين پرسش ها كه همگي به نوعي به موضوع « بررسي جسم انگاري خدا از ديدگاه وهابيت » باز مي گردند توجه نماييد. هر يك از اين پرسش ها جهت گيري خاصي را به پژوهش داده و عنوان خاص خود را مي طلبند:
« ديدگاه وهابيت درباره ي جسم انگاري خدا چيست؟ »
« آيا ميان اسرائيليات و گسترش جسم انگاري خداوند در فرقه ي وهابيت رابطه اي موجود است؟
« آيا ميان ظاهرگرايي در تفسير قرآن با جسم انگاري خدا در تفاسير وهابيت رابطه اي موجود مي باشد؟»[4]
3. فرايند موضوع يابي خود بر پايه ي دو پژوهش مهم و ضروري واقع شده است:
الف ـ خود شناسي ب. موضوع شناسي.
پيش از انتخاب نهايي موضوع، با دقت به اين پرسش ها پاسخ دهيد:
الف ـ پرسش هاي مربوط به خودشناسي:
ـ علاقه ي معطوف به تخصص من در چه حوزه ي مطالعاتي است؟ [5]
ـ توانايي هاي من در حوزه ي پژوهش در چه زمينه هايي مي باشد؟

توجه: مرحوم علامه محمد تقي جعفري ( ره ) مي گويد: « هر كاري كه آگاهانه از يك انسان صادر مي گردد، نيازمند اشتياق جدي براي وصول به هدفي است كه براي انسان داراي انگيزش مي باشد. » [6]

ب ـ پرسش هاي مربوط به موضوع شناسي:
ـ در زمينه ي مورد علاقه من چه موضوعاتي وجود دارد؟
ـ تا كنون در زمينه ي مورد نظر چه كارهايي انجام يافته است؟ ( مطالعه ي متون تحقيقاتي پيشين )
ـ با توجه به مطالعه ي متون تحقيقاتي پيشين، انجام چه پژوهشي مرزهاي علمي را گسترش مي دهد؟

پس از يافتن علاقه ي تخصصي خود، پيشنهاد هاي مختلف در حوزه ي مورد علاقه تان را جمع آوري نماييد. به كتابخانه برويد. آخرين آثار عرضه شده در زمينه ي مورد نظر را مطالعه كنيد. در اين خصوص به مجلات تخصصي دانشگاهي توجه ويژه اي نماييد.[7] همچنين از افراد مطلع و صاحبنظران و پژوهشگران علاقمند به موضوع مورد نظر پرس و جو نماييد. موضوعات خوب و مورد نياز جامعه بدون زحمت و انجام مطالعات گوناگون پيدا نمي شوند. خانم دكتر طاهره صفار زاده در نگارش اثر خود تحت عنوان « ترجمه ي مفاهيم بنيادي قرآن مجيد ( فارسي و انگليسي ) » به صورتي هدفمند و مستمر مطالعات قرآني خود را با علاقه اي دروني دنبال نموده و به نكات بسيار آموزنده اي اشاره دارد:
« سعي من در تاليف اين كتاب معرفي اهميت شناخت اسماء الحسني و ديگر مفاهيم بنيادي قرآن مجيد بوده است. زيرا در هيچيك از آثار پيشينيان و معاصران كوششي به مقصد شناساندن ارتباط اسماء الهي با آيات قرآن نيافتم .... سرمايه ي اصلي من در اين سير و سفر علمي كه رد پايي براي اطاعت و دنبال كردن در پيش روي خود نمي ديدم، توكل به خداوند داناي توانا و اتكا به الهامات الهي بود. ابزار كار عبارت بودند از حدود سي سال مطالعه ي مشتاقانه و پژوهشگرانه توأم با يادداشت برداري از تفاسير كشف الأسرار، ابوالفتوح، مجمع البيان، مواهب عليه، منهج الصادقين، طبري، سورآبادي، نسفي، كمبريج، الميزان، نمونه و آثار مفسران و مترجمان معاصر .... ابزار مؤثر ديگر در تاليف اين كتاب و ترجمه ي قرآن به دو زبان اينها بودند: بيش از چهل سال كار با قلم همراه با پژوهيدن و تمرين براي كاربرد واژه در شعر و نثر، حدود چهل سال آشنايي با زبان انگليسي از تحصيل دانشگاهي تا تدريس دانشگاهي به ويژه نوزده سال تدريس نقد عملي ترجمه در دانشگاه هاي كشور و نيز دوازده سال ويراستاري كتابهاي علمي به زبان انگليسي. ... »[8]

متن فوق نشان از علاقه ي نويسنده، مناسبت انتخاب پژوهش با تخصص او و توجه وي به انتخاب موضوعي است كه به جهت كم كاري ديگر نويسندگان، نياز به انجام آن مشهود بوده است. حال در نظر بگيريم كه شخصي توانايي ترجمه ي آيات الهي را به زبان فارسي و زبان انگليسي نداشته باشد، آيا وي مي تواند چنين پژوهشي را انجام دهد؟ يا فردي كه توانايي بالايي در امر ترجمه داشته، اما به صورت تخصصي علاقمند به انتخاب متوني در حوزه ي تاريخ اسلام است. آيا اجبار وي به انجام پژوهشي ديگر منجر به كسب نتيجه ي بهتري به نسبت انتخاب دروني و مشتاقانه ي او خواهد شد؟

ب ـ مرحله ي پرورش محتوايي پرسش پژوهش:
پيش از آنكه پژوهش به معناي يافتن پاسخ پرسشي باشد، يافتن « خود » پرسش است. عدم توجه به اين نكته يكي از مهم ترين مشكلات مربوط به توليد علم در كشورمان مي باشد. همانگونه كه بدون انجام تحقيق نمي توان به پاسخ پرسش رسيد، يافتن پرسش مناسب نيز بدون انجام پژوهش ميسر نخواهد بود و چنانكه بيان شد، مرحله ي موضوع يابي زماني به اتمام مي رسد كه موضوعات مورد علاقه و در حد توان خود را به صورت پرسش مطرح نموده باشيم. اين مساله، مستلزم توجه بيشتري به مطالعه ي پيشينه ي تحقيق است. بدون در اختيار داشتن تصوير مناسبي از گذشته، نمي توان پژوهشي را به منظور كمك به ارتقاي سطح دانش در آن رشته بنا نمود.
پس از اتمام مرحله ي « موضوع يابي » وارد مرحله ي پرورش محتوايي پرسش انتخابي تحقيق خود مي شويم. علت انجام آن زدودن هر گونه ابهامي در حين نگارش طرح تحقيق است. مشكل بسياري از دانشجويان به اين مساله باز مي گردد كه ايشان بدون رفع ابهام از پرسش تحقيق وارد نگارش طرح تحقيق مي شوند. حل ابهامات موجود، پيش از نگارش طرح تحقيق است و نه همزمان با نگارش آن. متأسفانه در برخي از دانشگاه ها مشاهده مي شود كه دانشجو پس از اتمام نگارش رساله ي خود، در زمينه ي طرح تحقيق خويش ( و حتي پرسش تحقيق ) ابهامات بسياري داشته است و از اين رو پژوهش وي فاقد انسجام و هماهنگي لازم بوده است. گاه ديده مي شود كه دانشجو به رغم پايان نگارش رساله ي خود، هنوز هم در كليات طرح تحقيق خود داراي ابهامات بسياري است. چنين تحقيقي هيچگاه قادر به برقراري نظامي هماهنگ و منسجم ميان اجزاي خود نخواهد بود. به جهت رفع اين مشكل، پرسش هاي زير را در قبال پرسش اصلي تحقيق خود مطرح نماييد:
1. پرسش انتخابي مذكور ناظر به كسب چه نوع معرفتي است؟
2. پرسش فوق چه منابعي را مي طلبد؟
3. ماهيت پرسش طرح شده، به جهت رسيدن به پاسخ خود، چه روشي را مي طلبد؟
4. ( با توجه به پيشينه ي تحقيق ) نسبت و جايگاه پرسش ما با پرسش هاي ديگر محققان چيست؟
5. آيا پرسش انتخابي، مستلزم پاسخ به پرسش هاي مقدم بر خود مي باشد؟
6. آيا مي توانيد پاسخي اوليه ( با احتمال بيش از پنجاه درصد ) براي اين پرسش ارائه نماييد؟
7. آيا حذف اين پرسش منجر به خللي در پژوهش هاي قرآني مي گردد؟

در اين زمينه به نكات زير توجه نماييد:
مشخص نماييد كه پژوهش شما از زمره ي چه پژوهش هايي به شمار مي رود؟ ،
توصيفي است يا تحليلي؟ آيا متوجه هست هاست و يا بايدهاست؟ بنيادي است يا كاربردي و يا توسعه اي؟ برخي پرسش ها عمدتا ماهيت نظري داشته و پژوهش ما را به تحقيقات بنيادين سوق مي دهند، اما برخي ديگر ماهيتي كاربردي و عملي دارند. برخي از پرسش ها عمدتا به پژوهش هاي كمي و برخي ديگر به پژوهش هاي كيفي باز مي گردند. همچنين به بررسي سطوح تحليل پرسش خود ( خرد / متوسط / كلان ) بپردازيد.
مشخص نماييد كه براي پاسخ به اين پرسش با چه نوع منابعي در جمع آوري داده ها سروكار داريد: منابع اصلي مرتبط با پرسش خود را شناسايي نماييد. اگر دسترسي به منابع درجه ي اول آن نداريد، شايد بهتر باشد كه از ادامه ي كار منصرف گرديد.
توجه: هيچگاه تحقيق خود را بدون بررسي كافي در خصوص منابع پژوهش خود آغاز ننماييد. نيز هيچگاه تحقيق خود را به كتاب هاي غير علمي كه اصولا در طبقه بندي منابع مطالعاتي قرار نمي گيرند وابسته نسازيد. حداقل معيارهاي علمي بودن يك اثر مكتوب عبارتند از:
1. ميزان دقت نويسنده، رعايت شيوه ي استدلال علمي مناسب،
2. آشنايي مناسب نويسنده با سابقه ي علم مورد بحث،
3. و استفاده از مدارك و منابع دست اول
تا زماني كه پرسش اصلي پژوهش خود را از نظر روش پژوهش علمي تحليل نكرده ايد وارد نگارش طرح پژوهش نشويد. به عنوان مثال « محمد بن موسي بابا عمي » در كتاب خود ( در اصل رساله ي دانشگاهي ) تحت عنوان « مفهوم الزمن في القرآن الكريم » [9] به جهت يافتن پاسخ خود درباره ي چيستي مفهوم زمان در قرآن، اينگونه روش پژوهش رساله ي خود را تحليل مي نمايد. [10]
الف ـ ابتدا ماده ي زمان در قرآن كريم را « استقراء » كرده ،
ب ـ سپس ، با توجه به قاعده ي منطقي « الحكم علي الشيء فرع عن تصوره » اصطلاحات به دست آمده را تشريح نموده
ج ـ و در ادامه به تحليل روابط منطقي موجود ميان آنها مي پردازد.
توجه شود كه نويسنده در بخش اول ، با مشكل استقراء و نحوه ي آن مواجه بوده و در دو بخش ديگر مساله واجد بعد تفسيري مي گردد. تا در اين زمينه ها تامل ننموده ايد، پرسش خود را در قالب طرح تحقيق تشريح ننماييد.
از سوي ديگر در طرح پرسش تحقيق نيازمند توجه به تحقيقات پيشين مي باشيم. پيش از انجام پژوهش بايد بدانيم كه تا كنون چه سئوالاتي مطرح شده است. با اين كار:
1. حدود موضوع تحقيق مشخص مي شود. ( با پرسش تمركز بر مسأله حاصل مي شود. )
2. جلوي پرسش تكراري گرفته مي شود.
3. پرسش انتخابي ما در يك چشم انداز وسيع تري از پرسش هاي موجود ادراك مي گردد. [11]

اين مسأله كه آيا پرسش انتخابي ما مورد توجه ديگر انديشمندان بوده است و يا آنكه اساسا پرسشي نوين مي باشد، مساله اي بدون اهميت نيست. ضمن آنكه بسياري از متفكران بزرگ، با طرح پرسش هاي مهمي پيشنهادهاي خوبي به پژوهشگران ديگر ارائه نموده اند. يافتن اين پرسش ها تنها از طريق توجه به پيشينه ي تحقيق ميسر مي گردد. در اين مرحله ممكن است كه پرسش تحقيق خود را نيز تغيير دهيم.

همچنين برخي از پرسش ها بر پايه ي پاسخ به ديگر پرسش ها بنا نهاده شده اند. به عنوان مثال اين پرسش كه تفاوت ديدگاه مرحوم علامه طباطبايي و مرحوم آيت الله سيد محمد باقر صدر پيرامون تأويل قرآن چيست؟ مبتني بر يافتن پاسخ حداقل دو پرسش زير است:
1. ديدگاه علامه طباطبايي درباره ي تاويل قرآن چيست؟
2. ديدگاه آيت الله سيد محمد باقر صدر درباره ي تاويل قرآن چيست؟

همچنين بسياري از پرسش هاي كاربردي مبتني بر پرسش هاي پايه اي هستند. پيش از آنكه درصدد تأمل بر چگونگي عملي ساختن سنت هاي پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم در جامعه و نحوه ي قرار گرفتن آن در فرايند جامعه پذيري كودكان خود باشيم، مي بايد « سنت پيامبر اكرم » را به دقت شناخته و تشريح نماييم. ( دقت شود. )
ج ـ مرحله ي عملياتي كردن پرسش پژوهش:

مشكل اصلي دانشجويان در نگارش طرح تحقيق، اين است كه ايشان بدون انجام مرحله ي پيشين، به يكباره وارد نگارش طرح پژوهشي شده و ناگهان خود را با دهها مشكل نظري مواجه مي بينند. در اين حالت نگارش طرح پژوهشي از همان ابتدا محكوم به شكست است. لذا
1. موضوع يابي خود را به پرسش منتهي ساخته،
2. محتواي پرسش پژوهش خود را پرورانده و سپس
3. به نگارش طرح تحقيق بپردازيد.

هر تحقيقي طرح تحقيق متناسب خود را مي طلبد. از اين رو نمي توان و نبايد طرح تحقيق واحدي را به تمامي انواع پژوهش ها تعميم داد. با يادآوري اين نكته، در اين بخش يكي از شيوه هاي نگارش طرح تحقيق را پيشنهاد مي نماييم:

بخش هاي يك طرح تحقيق
طرح پژوهشي خود را به ترتيب در سه بخش زير طراحي نماييد:

الف ـ كليات نظري طرح پيشنهادي:
شامل:
1. بيان مساله
2. مرور تحقيقات پيشين
3. پرسش ها
4.فرضيه ها ( در صورت دارا بودن )
5. متغيرها ( در صورت دارا بودن آنها )
6. تعاريف
7. سازماندهي تحقيق

ب ـ روش شناسي:
شامل:
1. نوع پژوهش
2. نوع روش شناخت علمي بكار رفته در پژوهش
3. ابزار گردآوري داده ها
4. پيش فرض ها
5. محدوده ها و محدوديت ها
 

ج ـ اهميت بررسي:
شامل:
1. كاربرد پژوهش
2. مخاطبان پژوهش
3. نوآوري هاي پژوهش

در اين زمينه چند ملاحظه ي اساسي الزامي است:
آ‌. توصيه مي شود كه دانشجويان، طرح تحقيق رساله هاي دفاع شده را به شيوه اي نقادانه مطالعه نمايند. . به منظور انجام اين كار كافي است تا با مراجعه به دانشگاه، رساله هاي ممتاز مقاطع بالاي تحصيلي را در رشته ي مورد نظرتان مرور نماييد. نكات قابل توجه در آن رساله ها را يادداشت نموده و دستاورد آنرا در پژوهش خود مورد استفاده قرار دهيد. با آگاهي از نقاط ضعف كارهاي قبلي مي توان امكانات نگارش طرح تحقيق خود را گسترش داد. برخي از پژوهشگران، نقاط ضعف متداول طرح هاي پژوهشي را در شش محور خلاصه نموده اند. اين محورها را با پژوهش خود مورد مطالعه قرار دهيد:

1. مساله، بي اهميت است. ( مساله اي حاشيه اي است تا اصلي، شايسته ي پشتيباني مالي نمي باشد، دربردارنده ي آگاهي جديدي نمي باشد. )
2. حدود مساله مشخص نشده است. ( تمركز بر مساله موجود نيست، منطقا نويسنده نمي تواند در ابعادي چنين وسيع به مطالعه بپردازد. )
3. اهداف، فرضيه ها و سئوال ها بيش از حد گسترده تبيين شده اند. ( كلي گويي منجر مي شود كه مسأله ي تحقيق پيش از آنكه واقعي جلوه نمايد، امري آرماني و بدون قابليت عملي در نظر گرفته شود. كلي گويي منجر مي شود تا خواننده نتواند مراد از فرضيه ها و اهداف را در يابد. )
4. روش فاقد جزئيات است. ( روش كاملا تشريح نشده است. )
5. از يك طرح ساده براي بررسي يك مسأله ي پيچيده استفاده شده است. ( طرح پژوهش متناسب با مساله نيست. )
6. عدم بررسي متغيرهاي مساله و يا حذف نابجاي برخي از آنها. ( نويسنده بايد نشان دهد كه از وجود متغيرهاي نامربوط دخيل در بررسي آگاه است و توضيح دهد كه چگونه مي خواهد آنها را در طرح خود بگنجاند. )[12]
 

ب‌. نگارش طرح پژوهش نيازمند چندين بار ويرايش است. هيچگاه اولين كار خود را آخرين كار خود قلمداد ننماييد. ( حتما ) به منظور ارزيابي طرح تحقيق خود، نوشته ي خود را در معرض نقد افراد آگاه و علاقمند قرار دهيد. يكي از مهم ترين اشتباهات دانشجويان به عدم مشورت سازنده با دوستان علاقمند به موضوع در زمينه ي طراحي طرح پژوهش باز مي گردد. نگارش طرح پژوهش پس از انتخاب موضوع تحقيق و اطلاع از پرسش و مسأله ي خود مي باشد. بنابراين تا زماني كه پرسش تحقيق خود را نشناخته و حوزه ي كلي و جزئي مطالعه ي خود را مشخص نكرده ايد وارد نگارش طرح تحقيق نشويد.
پ‌. اجزاي طرح پژوهش نيازمند وجود هماهنگي مي باشند. بايد پرسش و پاسخ شما كاملا به هم مربوط باشند. به عنوان مثال در قبال اين پرسش كه « چه تفاوتي ميان مأخذ حكم فقيه با حكم قاضي موجود است؟ » نمي توان اين فرضيه را بيان نمود كه « مأخذ حكم فقيه با حكم قاضي در فقه شيعه با يكديگر متفاوت مي باشند. » زيرا هدف از فرضيه پاسخ پرسش است و نه تكرار آن و پرسش و پاسخ بايد به گونه اي مرتبط با يكديگر قرار گيرند كه سكوت بر آن جايز باشد. يعني انسان مطلع با شنيدن پرسش و پاسخ عرفا آنها را در ارتباط با هم بيابد. ( هر چند كه مي تواند از لحاظ مفهومي پاسخي نادرست به پرسش باشد. )[13] حال به تناسب ميان پرسش، فرضيه و عنوان اين پژوهش توجه نماييد:
عنوان پژوهش: « بررسي تاثير استفاده از وسايل كمك آموزشي بر پيشرفت يادگيري قرآن كريم دانش آموزان پسر مدارس راهنمايي تهران ـ 1380
پرسش پژوهش: آيا ميان استفاده از وسايل كمك آموزشي قرآن كريم با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر مدارس راهنمايي تهران ( در سال 1380 ) رابطه ي علي موجود است؟
فرضيه: ميان استفاده از وسايل كمك آموزشي قرآن كريم با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر مدارس راهنمايي تهران ( در سال 1380 ) رابطه ي علي موجود است
متغيرها: متغير مستقل ( تاثيرگذار ) استفاده از وسايل كمك آموزشي / متغير وابسته ( تاثير پذير ) پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
عنوان پژوهش شما بايد بيانگر همان موضوعي باشد كه مي خواهيد در بيان مساله طرح نماييد. متغيرهاي شما بايد دقيقا همان متغيرهايي باشند كه در فرضيه ي پژوهش تحليلي شما به كار رفته است واژگان تعاريف انتخابي شما بايد همان واژگاني باشند كه در پرسش و فرضيه ي شما به كار رفته اند. ( واژگاني تعريف نشوند كه اصلا ربطي به پژوهش مربوطه ندارند. ! ) ميان انتخاب محدوده ي پژوهش با محدوديت هاي فرا روي شما بايد تناسبي موجود باشد. ( سنگي را بر نداريم كه خود اعلام مي كنيم قادر به پرتاب آن نمي باشيم. ) و همه ي اين مسايل نيازمند هماهنگي با يكديگر مي باشند. هر چه اين هماهنگي بيشتر باشد، بر جنبه ي زيبايي شناسي كار شما افزوده خواهد شد.

نگارش عنوان پژوهش:
الف ـ پيش تر بيان كرديم كه تا زماني كه از « پرسش تحقيق » خود اطلاعي نداريد وارد ساخت عنوان پژوهش نشويد.
ب ـ با توجه به عرف رساله هاي پژوهشي بهتر است كه عنوان تحقيق از 16 كلمه فراتر نرود.
ج ـ در ساخت عنوان پژوهش از رساترين واژگان استفاده نموده و از حاشيه روي بپرهيزيد واژگان بكار رفته در عنوان بايد « تخصصي » و مرتبط با اصطلاحات دقيق علمي تنظيم گردد.
در صورتي كه مطالعه واجد جنبه ي « مقايسه اي » ( ميان دو نظريه، دو اثر، دو پديده و ... ) باشد، عنوان منعكس كننده ي طرفين و وجه مقايسه باشد. مانند:
« بررسي مقايسه اي عوامل پيشرفت و انحطاط جوامع در انديشه ي امام خميني و علامه طباطبايي »
د ـ عنوان ساخته شده را به دوستانتان بگوييد. سپس بررسي كنيد كه آيا آنچه آنها دريافته اند، همان مراد شما بوده است؟ يادتان باشد كه عنوان در فهرست هاي كتابشناسي قرار مي گيرد. بهترين عنوان پژوهش، عنواني است كه مخاطب خود را به سرعت به اصل موضوع منتقل نمايد. ( نياز به حضور فيزيكي پژوهشگر! و يا مطالعه ي تفصيلي پژوهش نباشد. )
ح ـ يك عنوان خوب بايد بتواند محدوده ي تحقيق را به روشني بيان نمايد. ( محدوده ي موضوع ، محدوده ي مكاني ، محدوده ي زماني ) در صورت لزوم مي توان از عنوان فرعي در داخل دو قوس ( ) و حروف ريزاستفاده نمود.

نگارش بيان مسأله:
الف ـ در بخش بيان مسأله به تشريح پرسش اصلي پژوهش خود مي پردازيم. كسب چه معرفتي براي ما مطرح است؟ و جايگاه اين معرفت در قبال كارهاي انجام يافته كجاست؟
ب ـ همواره به ياد داشته باشيد كه اگر چه خود شما از موضوع با خبريد، اما آنرا براي خواننده اي مي نويسيد كه از طرح ذهني شما بي اطلاع مي باشد. لذا قدم به قدم جلو برويد.
ج ـ پرسش اصلي خود را در نظر بگيريد. آنرا حداقل در ده سطر توضيح دهيد. اين پرسش به چه معناست؟ در نگارش بيان مساله به مخاطب خود نشان دهيد كه به موضوع كاملا آگاهي داريد. بعد از اشاره اي مختصر به آنچه تا كنون صورت گرفته است ( ادبيات موجود ) ويژگي ها و مشخصات كار خود را در عباراتي كوتاه و با معنا بيان نماييد.
د ـ پس از نگارش اين بخش آنرا به دوستانتان نشان داده و از ايشان بخواهيد تا آنرا مورد مطالعه قرار دهند. آيا آنچه آنها از نوشته ي شما متوجه مي شوند، همان مراد و منظور ذهني شما بوده است؟ آيا آنها متوجه مراد شما مي شوند؟ در صورت منفي بودن پاسخ، تلاش نماييد تا مواردي را كه منجر به ابهام در درك مساله و يا خروج از آن مي گردد، شناسايي و بر طرف نماييد.

مرور تحقيقات پيشين:
الف ـ تنها بر مهم ترين و شايسته ترين پژوهش هاي مرتبط با پژوهش خود متمركز شويد.
ب ـ اين بخش صحنه ي فضل فروشي نيست. به ارائه ي تنها اطلاعاتي بپردازيد كه مستقيما به موضوع مربوط مي شوند.
د ـ تحقيقات پيشين را با ترتيب موضوعي به صورتي تخصصي و كاربردي بيان نماييد. به عنوان مثال در پيشينه ي تحقيقي درباره ي مفهوم زمان در قرآن به چهار دسته مطالعات اشاره شده است:

1. مطالعات كلامي
2. مطالعات فلسفي ( كلاسيك / معاصر )
3. مطالعات ستاره شناسي.
4. مطالعات روانشناسي. [14]
توجه: از لحاظ كار پژوهشي، بررسي پيشينه ي تحقيق مقدم بر تدوين طرح تحقيق است. اما از نظر ارائه ي گزارش در رساله ي پژوهشي مي تواند پس از طرح تحقيق قرار گيرد. هر چه گزارش ما از پيشينه ي تحقيق جامع تر باشد، ضريب اطمينان به پژوهش ما بيشتر خواهد بود. مراد از پيشينه ي تحقيق ، رسيدن به پاسخي براي اين پرسش هاست: آيا در زمينه مورد نظر قبلا كاري انجام شده است؟ آيا پژوهشگران قبلي همان مساله را تشخيص داده اند؟ چگونه به حل مساله پرداخته اند؟ چه جنبه هايي از مساله به اندازه ي كافي پرورانده نشده است؟

مطالعه ي ادبيات نظري و سوابق پژوهشي مرتبط با مساله براي محقق فوايد بسياري را به همراه دارد:
1. اشراف بر موضوع تحقيق
2. جلوگيري از دوباره كاري
3. آشنايي با مفاهيم و اصطلاحات مشابه در ديگر تحقيقات
4. شناسايي روابط علت و معلولي

بهتر است كه بخش پيشينه ي تحقيق در صورت داشتن حجم بالاي مطالب آن ـ به صورت فصلي مجزا ، پس از طرح تحقيق آورده شود. در اين صورت اين بخش بر دو قسم است:
الف ـ كتاب شناسي مهم ترين آثار موجود. در زمينه ي مد نظر چه آثاري موجود است. مي توان آنرا فهرست وار و با ترتيب الفبايي بيان نمود.
ب ـ بيان خلاصه اي از مهم ترين نظريه هاي ياد شده.

شرايط يك پرسش و فرضيه ي مناسب:
شرايط يك پرسش خوب عبارت است از:
1. تا حد امكان پرسش واجد امري مجهول باشد. ( تا اصولا بحث پيرامون آن عبث نباشد. )
2. مجهول آن به شكل مناسبي معين و محدود شود. ( تا ذهن متوجه اصل موضوع شود. )
3. پرسش بر پايه ي شناختي مناسب و آگاهانه قرار داشته باشد.

توجه داشته باشيد كه:
الف ـ همه ي پژوهش ها داراي پرسش مي باشند. اما برخي از پژوهش ها دربردارنده ي فرضيه ي اوليه مي باشند.
ب ـ در پژوهش اصل بر پرسش محوري است و نه فرض گروي،
اما ويژگي هاي يك فرضيه ي خوب عبارتند از:
1. پاسخ صريح پرسش اصلي پژوهش باشد.
2. جمله ي خبري و به صورت مثبت بيان گردد. ( مي تواند در اسلوب قانون محدود شده نيز استعمال گردد. )
3. از ساختاري شفاف، ساده و قابل فهم برخوردار باشد.
4. از اصطلاحات علمي به شكلي دقيق و هدفمند استفاده شود.
5. قابل بررسي با روش معتبر و مناسب خود باشد.
6. در پژوهش هاي تحليلي متضمن روابط علي و معلولي مد نظر باشد.
7. ( در صورت لزوم ) فرضيه ي خود را بنا بر متغيرهاي مكمل به ديگر فرضيه ها پيوند دهيد.

تعاريف پژوهش:
در اين بخش واژگان اصلي پژوهش خود ( به ويژه اصطلاحات موجود در پرسش تحقيق، فرضيه و عنوان پژوهش ) را به صورت زير تعريف نماييد.
1. واژگان اصلي تحقيق خود را در يك فهرست بياوريد. ( در اثناي پژوهش، ممكن است كه بر تعداد آنها افزوده گردد. )
2. ابتدا معناي لغوي آنها را و سپس معناي اصطلاحي شان را، با استفاده از منابع و روش متناسب، فهم نماييد.
3. هيچگاه بخش تعاريف را به مجموعه اي از نقل قول هاي به هم چسبيده مبدل ننماييد. ابتدا مسايل را فهم نموده و سپس بيان نماييد. اگر بتوانيد موضوعي را از نوشته ي خود حذف نماييد و در ساختار مفهومي مباحث شما خللي ايجاد نگردد بحثي زايد در پژوهش شماست. توجه كنيد كه نيازي به پر حجم كردن بي مورد پژوهش نداريم. ملاك اصلي كيفيت كار است.
4. تنها به مواردي بپردازيد كه مرتبط با پژوهش شماست يكي از مشكلات دانشجويان در اين بخش به عدم توجه به اين نكته باز مي گردد كه منجر به تبديل حواشي بحث به متن اصلي مي شود.
5. در پايان تعريف، حتما تعريف منتخب تحقيق خود را به همراه حداقل دو مثال بيان نماييد. از اين طريق، پژوهش خود را بين ذهني مي نماييد.

محدوده ي تحقيق بر پايه ي محدوديت هاي فرا روي پژوهشگر:
الف ـ معمولا پژوهش هايي كه بيش از اندازه گسترده و يا محدود باشند، فاقد كارايي مناسبي خواهند بود. حتما محدوده ي موضوع پژوهش خود را به دقت روشن نماييد.
ب ـ تعيين محدوده ي پژوهش بدون تعريف و توجه به محدوديت هاي پژوهشگر امكان پذير نمي باشد. هر چه خود را بهتر شناخته باشيم، محدوده ي پژوهش مناسب تري را انتخاب خواهيم نمود. از اين رو به پرسش هاي زير توجه نماييد: آيا داراي زمان كافي در امر پژوهش مي باشيم؟ آيا به كتاب هاي « لازم » براي پژوهش دسترسي داريم؟ آيا مسلط به زبان مورد نياز پژوهش هستيم؟ آيا امكانات مالي متناسب با موضوع انتخابي خود را داريم؟ اينها نمونه هايي از پرسش هاي قابل طرح درباره ي محدوديت هاي پژوهش مي باشند.
ج ـ در برخي از پژوهش ها اشاره به محدوده ي زماني ( مانند مطالعه اي تاريخي در دوران خلافت اموي، ) و مكاني ( مانند مطالعه اي در سطح دبيرستان هاي شهر تهران ) الزامي است.

اگر مطالعه ي شما به بررسي مقايسه اي تفكرات دو مفسر قرآن باز مي گردد، بايد به طور دقيق نام آنها و آثار مورد بررسي آنها را بيان نماييد. توجه داشته باشيد كه مرحوم علامه طباطبايي ( ره ) داراي دهها عنوان كتاب در حوزه هاي مختلف تفسيري، فقهي ، فلسفي و روايي است. اگر رساله ي شما به بررسي ديدگاه هاي ايشان در برخي از آثارشان مربوط مي شود، آنها را به صورت شفاف بيان نماييد. ( ضمن آنكه متوجه تناسب طرفين مورد مقايسه در پژوهش خود باشيد. )

پيش فرض هاي تحقيق
پيش فرض ها عبارت از اصول و پايه هاي كلي اي هستند كه جريان شناخت را متاثر از خويش مي نمايند. در جريان اين پژوهش چه چيزهايي بديهي و از پيش مسلم تلقي مي گردند. هر چه پيش فرض هاي مورد پذيرش خود را بشناسيم، شناخت بهتري از خود به عنوان يك پژوهشگر و سمت و سوي تحليل هايمان خواهيم داشت. به عنوان مثال پيش فرض هاي تفسير در بيان آيت الله عميد زنجاني عبارتند از:
1. قرآن كلام خداست.
2. متن قرآن معجزه است.
3. قرآن شموليت و جاودانگي دارد.
4. قرآن داراي خلاقيت است.
5. براي معضلات انسان و جامعه در قرآن پاسخ و راه حل موجود است.
6. قرآن موجب تأسيس شريعت است. [15]

لذا با بيان پيش فرض هاي خود، در واقع شرايط فكري حاكم بر خويش را بيان نموده ايد. برخي پيش فرض ها به بديهيات عمومي ( مثلا ميان مسلمانان ) مبدل شده و برخي ديگر از پيش فرض ها شخصي ترند. ممكن است پيش فرض شخصي ( امر مسلم ) در نظر ديگران فرضيه ( امر محتمل ) تلقي گردد. شخصي كه با پيش فرض « صامت بودن » قرآن كريم وارد حوزه ي تفسير كلام الهي مي شود، بسيار متفاوت از مفسراني برجسته چون علامه طباطبايي ( ره ) مي انديشد. كه قرآن را كلامي ناطق مي دانند.[16] اين مثال نشان مي دهد كه بايد در قبال پيش فرض هاي خود در پژوهش بيدار و آگاه باشيم. چرا كه در موارد بسياري بر جهت گيري كلي پژوهش ما تاثير قاطعي بر جاي مي گذارند. يك محقق در مطالعه ي مفهوم زمان در قرآن، با بيان اين پيش فرض ها به عنوان اعتقاداتش كه به اندازه ي يك چشم بر هم زدني نسبت به آنها ترديد ندارد، آنها را چنين مي شمارد:

1. خداوند متعال خالق زمان و مكان بوده و نسبت بدان داناتر از انسان هاست. 2. خداوند متعال در زمان نمي گنجد و هر گونه پژوهشي در اين زمينه ناكام و نادرست است. 3. قرآن كريم اصلي ترين و تنها منبع شناخت مفهوم حقيقي زمان است. 4. زمان در نزد خداوند بسيار بلند مرتبه بوده و بارها مورد سوگند الهي در قرآن و نيز در احاديث قدسي قرار گرفته است. 5. جز خداوند متعال، همه چيز در تحت سنن هستي قرار مي گيرند و از زمره ي اين سنن زمان مي باشد. [17]

بيان روش و ابزار بكار رفته در تحقيق:
هر تحقيقي روش متناسب با خود را مي طلبد. اعتبار يك پژوهش و در حقيقت اعتبار علم منوط به شيوه ي روش شناخت آن باز مي گردد. اين پرسش كه از چه راهي به پاسخ صحيح پژوهش خويش نايل مي شويم، از زمره ي بنيادي ترين مباحث هر پژوهشي است. علامه عسكري به زيبايي به توصيف روش خود درباره ي بررسي اصول عقايد اسلامي از قرآن پرداخته و با اشاره به آنكه اصول عقايد اسلامي ـ در كتابش ـ برگرفته از آيات روشن قرآن كريم است، مي نويسد كه در شناخت بهتر تفسير آيات الهي به سه گونه از انواع تفسير قرآن اعتماد نموده است. به جهت آشنايي بيشتر، بخشي از روش شناسي وي را بيان مي نماييم:

1. تفسير روائي: تفسير آيات به وسيله ي روايات، مانند آنچه سيوطي در تفسير ( الدر المنثور ) و بحراني در تفسير ( البرهان ) خود آورده اند. جز آنكه من، تنها به رواياتي كه صحتش را پذيرفته ام ، اعتماد كرده ام، در حالي كه سيوطي هر روايتي را كه به دستش رسيده، در تفسير خود آورده است. آنگونه كه برخي از روايات منقوله، برخي ديگر را نقض مي كند. بدين سبب پاره اي از رواياتش را در اين كتاب نقد و بررسي كرده ام. در مراجعه به كتاب هاي حديث، احاديث مورد اعتمادم را از همه ي كتب معتبر مسلمانان اعم از صحاح و مسانيد و سنن و غيره بر گرفتم و به اخذ حديث از مكتب خاصي بسنده نكردم. گاهي نيز به بررسي تطبيقي و مقارن بين حديثي با حديث ديگر پرداخته و ديدگاهي را كه بر يكي از دو حديث اعتماد كرده، با رأي ديگر مقايسه و با اشاره به صاحب رأي ، برداشت خود را با آوردن دليل، تقويت و اثبات كرده ام. در فهم و درايت حديث، تا سده ي ششم هجري را برگزيدم. اين روش در مبحث : ( امامان اهل بيت براي شناخت حديث ميزانها نهاده اند ) در جلد سوم معالم المدرستين آمده است.

2. تفسير لغوي: تفسير آيات با اشاره به معناي واژه ها و اصطلاحات ، بدانگونه كه سيوطي در رواياتش از ابن عباس و غير او آورده است و چون دانشمندان لغوي گاهي با آوردن معناي حقيقي و مجازي كلمه، بحث را به درازا مي كشند، از اين روش دوري گزيدم و آن معنايي را آوردم كه با سياق آيه سازگار است.

3. تفسير موضوعي. تفسير آيات يك موضوع در كنار هم، مانند فقهاء كه در تفسيرشان از آيات احكام آورده اند.. هر سه روش تفسيري مذكور، همان روش درستي است كه از امامان اهل بيت عليهم السلام روايت شده است. چون اكثر آيات قرآن مجيد، بيش از يك مقصود را در خود دارد، از الفاظ آيات فقط آن بخشي را كه ويژه و مربوط به بحث مي شود ، آورده و غير آنرا ترك كردم تا جمع بندي مطالب براي دانشجويان آسان گردد...[18]
به آگاهي نويسنده در خصوص روش كارش توجه نماييد.
به هماهنگي روشي وي توجه نماييد.
به نحوه ي تمركز وي بر موضوع مورد پژوهش و اجتناب از حاشيه روي توجه كنيد.
يكي از اشتباهات رايج دانشجويان اين است كه مباحث روش شناسي خود را با يك عبارت كوتاه مانند « روش ما مطالعه ي كتابخانه اي است » مختصر نموده و هيچ توضيحي را درباره ي شيوه ي مطالعه ي خود و نحوه ي بررسي اسناد پژوهشي شان ارائه نمي نمايند. ( همچنين گاه ديده مي شود كه دانشجو در جايي كه مي تواند از روش هاي تركيبي استفاده نمايد، پژوهش خود را محدود به يك روش خاص نموده است. )
بنايراين توصيه مي شود كه در اين بخش از نگارش طرح تحقيق، ابتدا موضوع يا موضوعات پژوهش خود را مشخص نموده، ( رفتار دانش آموزان يك مدرسه؟ اعراب قرآن؟ ديدگاه علامه طباطبايي؟ اخبار تاريخي؟ تفسير قرآن؟ و ... ) سپس مناسب با موضوع تحقيق، منابع شناختي ايشان را بيان داشته و روش منتخب خود در قبال منابع فوق را بيان نماييد. توجه داشته باشيد كه مهم ترين موارد ارزيابي رساله ي شما به صحت روش انتخابي آن باز مي گردد.
همچنين در اين بخش ابزار و وسايل مورد نياز پژوهش ( و در برخي از پژوهش هاي عملي، نوع پرسشنامه ) بيان مي شود. در جريان پژوهش، اگر از پرسشنامه استفاده كرده باشيد، نمونه اي از آنرا در ضميمه ي كليات طرح پژوهشي بياوريد. ( گاه نمونه اي از آنرا در پايان رساله ي پژوهشي مي آورند. ) در ادامه نوع مطالعه را بيان نماييد.

اهميت پژوهش:
در بخش سوم طرح تحقيق، ( بخش اول كليات نظري طرح پيشنهادي و بخش دوم روش شناسي بود. ) به بيان اهميت پژوهش خود مي پردازيم. چرا اين پژوهش را انجام مي دهيم؟ چه افراد و يا مؤسساتي از پژوهش ما استفاده مي نمايند؟ آيا پژوهش فوق مورد حمايت سازماني بوده است؟ در صورت پاسخ مثبت، هدف از توجه سازمان مربوطه به اين پژوهش چه مواردي مي باشد؟ توجه داشته باشيد كه هر چه اهداف به درستي مشخص و آگاهانه ( بر اساس نياز جامعه ) در نظر گرفته شوند، بر ارزش پژوهش افزوده خواهد شد.
بهتر است كه دانشگاه ها نگارش بخش تبيين نوآوري پژوهش را رسما بر عهده ي اساتيد راهنما بگذارند. اين مسأله منجر به جدي شدن پژوهش ها و الزام دانشجويان به انتخاب موضوعات اساسي تري خواهد شد.

سازماندهي پژوهش
سازماندهي پژوهش يكي از مهم ترين قسمت هاي پژوهش شماست. در اين زمينه به مسايل زير با دقت توجه نماييد: صرف نظر از صفحات تعريف شده در آيين نامه ي پژوهشي هر دانشكده اي، معمولا پژوهش هاي دانشگاهي را مي توان در يك تقسيم بندي كلي به سه بخش تقسيم نمود.

الف. كليات طرح تحقيق
كليات طرح تحقيق مشتمل بر دو قسمت است:
1. طرح تحقيق ( بخشي كه اكنون درباره ي آن سخن مي رانيم )
2. پيشينه ي تحقيق

ب ـ بدنه ي اصلي موضوع مورد بررسي
طراحي اجزاي اين قسمت متناسب با موضوع مورد نظر مي باشد. به عنوان مثال در صورتي كه شخصي درصدد بررسي روش تفسيري مرحوم علامه طباطبايي ( ره ) باشد، مي تواند آنرا در اين بخش ها كه به طبع داراي زير شاخه هاي ديگري خواهند بود، تعريف نمايد. ( توجه نماييم كه سازماندهي پژوهش بايد مبتني بر پرسش پژوهشگر باشد. )
بخش 1. شرح حال زندگي علامه طباطبايي
بخش 2. بررسي روش هاي تفسيري رايج در جهان اسلام در دوران علامه طباطبايي
بخش 3 ويژگي هاي تفسيري علامه طباطبايي
بخش 4. تاثير روش تفسيري الميزان بر سير تفسيرنگاري پس از خود.
 

ج ـ نتيجه گيري
اين بخش صرفا به بيان نتيجه ي گزارش تحقيق اختصاص داشته و متضمن پاسخ پرسش هاي اصلي پژوهش مي باشد.
توجه: در بخش ضمائم تحقيق كه پيش از فهرست منابع ( كتابنامه ) آورده مي شود، به اقتضاي مطالب تحقيق، اسناد، جداول، تصاوير، نمونه هايي از پرسشنامه و نظاير آنها بيان مي شوند.

پاورقی
[1] اين نوشتار با تغييراتي، برگرفته از مقاله اي به همين نام از نويسنده مي باشد كه انشاء الله بزودي در فصلنامه ي وزين « پيام جاويدان » به چاپ خواهد رسيد.
[2] محمد تقي جعفري: 1377. تكاپوي انديشه ها. ( تنظيم و تدوين ) علي رافعي. تهران ( چاپ چهارم ) دفتر نشر فرهنگ اسلامي، ج 1، ص 255. در اين منبع پاسخ مرحوم علامه جعفري به شرق شناس فوق آورده شده است.
[3] ر.ك: علي كوراني: 1379. تدوين قرآن. ( ترجمه ) سيد محمود عظيمي. تهران ( چاپ اول ) انتشارات سروش با همكاري مؤسسه فرهنگي طه، ص 75 الي 117. ( بررسي تحريف قرآن در منابع سنيها )
[4] ر.ك: علي كوراني: 1379. جسم انگاري خدا از نگاه شيعه و سني. ( ترجمه ) سيد محمود عظيمي. تهران ( چاپ اول ) مؤسسه فرهنگي طه، ص 54 الي 73. ( وهابيت و جسم انگاري)
[5] علامه محمد تقي جعفري ره مي نويسد: « خدمت علماء و فقهاي تشيع به اسلام، يك گرايش و علاقه ذاتي است. يعني آنان در اصول و مباني اسلامي كوشش فراوان مي كنند و بر رواج آن در دنيا علاقمندند و عشق مي ورزند. » ( محمد تقي جعفري: 1377،تكاپوي انديشه ها، ج 1، ص 494 ) داشتن علاقه دروني به موضوع پژوهش مورد تاكيد همه آثار مربوطه بوده است. به جهت مطالعه نمونه اي از آنها ر.ك: فرامرز رفيع پور:. 1381 موانع رشد علمي ايران و راه حل هاي آن. تهران ( چاپ اول ) ، شركت سهامي انتشار، ص 187 الي 190. ( مطالعه اين بخش از كتاب فوق به همه دانشجويان توصيه مي شود. ) ، رجاء وحيد دويدري: 2002. البحث العلمي أساسياته النظرية و ممارسته العلمية. دمشق ( الطبعة الاولي )، دارالفكر، ص 403. ، دانالد آري، لوسي چسر جيكوبز: 1380. روش تحقيق در تعليم و تربيت. ( ترجمه ) وازگن سركيسيان و ديگران. تهران ( چاپ اول ) مركز تحقيقات ، مطالعات و سنجش برنامه اي صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، ص 69. ، محمد سعيد جمال الدين: 2002. مناهج البحث و المصادر في الدراسات الاسلامية و العربية . القاهرة ( الطبعة الخامسة ) ، دار القلم للنشر و التوزيع، ص 42.
[6] محمد تقي جعفري: 1377، تكاپوي انديشه ها، ج1، ص 535.
[7] ر.ك: ترز ال بيكر: 1377. نحوه انجام تحقيقات اجتماعي. ( ترجمه ) هوشنگ نايبي. تهران ( چاپ اول ) انتشارات روش، ص 125 وي منابع موضوع يابي را عبارت از منابع منتشر شده ( كتاب، مجلات، نشريات، روزنامه ها )، طرح هاي تحقيق جاري، مجموعه اطلاعات از قبل موجود به همراه ياري محققان ذيربط كه در زمينه موضوع مورد نظر كار كرده اند، افراد خودي كه با محيط يا موردهاي تحقيق آشنا هستند و دوستان روشنفكر كه محقق مي تواند به راحتي پاي صحبت پربار آنها بنشيند، مي داند.
[8] طاهره صفار زاده: 1380. ترجمه ي مفاهيم بنيادي قرآن مجيد. ( فارسي و انگليسي )، تهران ( چاپ دوم ) مؤسسه فرهنگي جهان رايانه كوثر، ص13 و 14 .
[9] محمد بن موسي بابا عمي: 2000. مفهوم الزمن في القرآن الكريم. بيروت ( ط 1 ) دار الغرب الاسلامي.
[10] همان منبع، ص 13.
[11] با نقش تحقيقات پيشين در انجام يك پروژه تحقيقي مقايسه نماييد در: دانالد آري، لوسي چسر جيكوبز: 1380، ص 88 ـ 90
[12] ر.ك: ، دانالد آري، لوسي چسر جيكوبز: 1380، روش تحقيق در تعليم و تربيت، صص 617 ـ 618.
[13] در علمي كه به قاضي حاصل مي شود با علمي كه فقيه به دست مي آورد، تفاوت موجود است. بعضي مي گويند قاضي بايد به علم خود عمل كند از هر دليلي كه به وجود بيايد. در صورتي كه مأخذ احكام فقيه بايد از طرق معتبر شرعي باشد، نه ظني مطلق و ذوقي محض. ر.ك: محمد تقي جعفري: 1377، تكاپوي انديشه ها، ج1، صص 366 ـ 377.
[14] محمد بن موسي بابا عمي 2000مفهوم الزمن في القرآن الكريم ،: ، صص 19 ـ 20.
[15] ر.ك: عباسعلي عميد زنجاني: 1379، مباني و روش هاي تفسير قرآن. تهران ( چاپ چهارم ) سازمان انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ص 20 الي 23.
[16] يكي از مباحث جريانات روشنفكر مآبانه در ايران و بلكه در جهان اسلام، متاثر از روش شناسي علم غربي، تاكيد بر « صامت بودن قرآن » به عنوان يك پيش فرض بوده است. هر پيش فرضي داراي تبعات نظري ديگري مي باشد. يكي از نتايج اين پيش فرض پذيرش عدم ثبات براي مفاهيم ديني خواهد بود. كه خود دربردارنده پيامدهاي نظري ديگري است. ر.ك: عبدالله جوادي آملي: 1378. شريعت در آينه معرفت. ( تنظيم و ويرايش ) حميد پارسانيا، تهران ( چاپ دوم ) ، مركز نشر اسراء ، ص 136 ( وحي و شريعت ناطق ) ، ص 145 ( ثبات و بازسازي دين ) ، نيز: سيد محمد حسين حسيني طهراني: 1410 ق . نور ملكوت قرآن مشهد ( چاپ اول ) انتشارات علامه طباطبايي، ج 1، ص 107 ( آيات داله بر آنكه قرآن واضح، روشن و بدون ابهام است. ) هر دوي اين آثار در واكنش به اين نوع از ديدگاه ها نگاشته شده اند.
[17] محمد بن موسي بابا عمي 2000 مفهوم الزمن في القرآن الكريم ، ص 11.
[18] سيد مرتضي عسكري: عقايد اسلام در قرآن كريم.، صص 12 ـ 13. به جهت آشنايي بيشتر با روش علامه عسكري به ويژه در نقد متون تاريخ اسلام ر.ك: رمضان محمدي: بهار و تابستان 1382. ( مقاله ) علامه سيد مرتضي عسكري و نقد متون تاريخ اسلام. فصلنامه اطلاع رساني پژوهشي پژوهش حوزه. سال چهارم، شماره شماره 13 و 14، ص 264 الي 285.
کامیار صداقت ثمرحسینی

منبع: http://kamyarsedaghat.blogfa.com/post-118.aspx