Speech &
Language pathology
گفتاردرمانی یا آسیب شناسی گفتار و زبان عبارت است از:
مطالعه ی اختلالات گفتاری، زبانی و بلع به منظور تشخیص،ارزیابی و درمان آنها، که دراینجا منظور از گفتار یا برون داد کلامی، حیطه های صوت، تشدید صوت، تولید آواهای گفتاری و روانی و سلاست کلام است که از سوی مهارتهای زبانی شخص یا محتوای کلام حمایت می شوند.این مهارتهای زبانی شامل مهارتهای درک و بیان دستور زبان، معنا و محتوای کلام و شیوه های بکارگیری زبان بمنظور برقراری ارتباط میباشند.
طیف وسیعی از کودکان درگیر با بیماریها و اختلالات و سندرمهای گوناگون، پس از تشخیص توسط پزشکان متخصص جهت گفتاردرمانی به مراکز مربوطه ارجاع داده می شوند.این بیماران هرکدام به درجاتی نیازمند مداخله توانبخشی می باشند.
در بسیاری موارد مداخله ی سریع گفتاردرمانی و سایر اعضای تیم توانبخشی زمینه ساز رشد و هماهنگی هرچه بیشتر تواناییهای بالقوه ی کودک گردیده و زمینه ی کاربرد هرچه بیشتر تواناییهای ارتباطی گفتاری و زبانی را جهت پذیرش اجتماعی و پیشرفت در مسیر زندگی برای آنان فراهم می نماید.
طبقه بندی اختلالات گفتار و زبان بر اساس رویکردهای مختلف صورت می گیرد.یکی از این رویکردها ، رویکرد پزشکی است که اختلالات ارتباطی را بر اساس نوع بیماری و نشانه های بالینی پزشکی آنها طبقه بندی می کند.آنچه در ادامه ذکر می شود، نمونه ای از این نوع طبقه بندی می باشد.
1- بیماریهای با منشاء رشدی :
Attention Deficit Hyperactivity Disorder(ADHD)-
And Attention Deficit Disorder(ADD)
-Central Auditory Processing Disorders(CAPD)
-Cerebral Palsy(CP)
-Child Abuse and Neglect
-Developmental Apraxia of Speech(DSA) and Developmental Verbal(DVD)
-Developmental Language Disorders(DLD) and Developmental Receptive Language Disorders(DRLD)
-Down syndrome(DS)
-FG Syndrome
-Landu – Kleffner syndrome(LSK) (Acquired Epileptic Aphasia)
-Learning Disabilities(LD)-Children and Adolescents
-Mental Retardation(MR)-Children and Adolescents
Specific Language Impairment(SLI)
2- بیماریهای ارثی و مادرزادی :
-Angelman Syndrome
-Cleft and Lip Palate
-Cornelia de Lange Syndrome
Cri-du-cat Syndrome-
-Fragile x Syndrome
-Galactosemia
-Goldenhar Syndrome
-Hydrocephalus and MASA Syndrome
-Klinefelter Syndrome
-Moebius Syndrome
-Pierre robin Syndrome
-Spinal Bifida
-Tourette Syndrome
-Treacher Collins Syndrome
-usher Syndrome
-Waardenburg Syndrome
3- بیماریهای روانپزشکی و روانی-اجتماعی :
-Aspergers Syndrome(AS)
-Autism
-Fluency Disorders in Children
-Pervasive Developmental Disorder-Not otherwise Specified(PDD-NOS)
4- بیماریهای عصبی :
-Acquaired Childhood Aphasia(ACA)and Cerebrovascular Accident(CVA) in Children
-Amyotrophic Lateral Sclerosis(ALS)
-Encephalitis
-Epilepsy
-Friedreichs Ataxia(FA)
-Guillain-Barre Syndrome(GBS)
-Head Injury(HI)-Children and Adolescents
-Motor Neuron Disease(MND)
-Muscular Dystrophy(MD)
-Post Polio (poliomyelitis)Syndrome(PPS)
5- بیماریهای متابولیکی و غدد درون ریز :
-Hypothyroidism
-Pendred Syndrome
-Prader Willi Syndrome(PWS)
Williams Syndrome-
-Wilsons Disease
6-بیماریهای عضلانی،اسکلتی و بافت همبند :
-Polymyositis/Dermatomyositis
-Hearing Lupus Erythematosus(SLE)
7- بیماریهای با منشاء حسی :
-Dual-Sensory Impairment
-Hearing Loss-Children and Adolescents
8- بیماریهای حنجره و سرطانهای سر و گردن :
-Otitis Media(OM) and Otitis Media with Effusion(OME)
-Voice Disorders
9- بیماریهای عفونی :
-Acquaired Immuno Deficiency Syndrome(AIDS)
10- سوختگیها
البته لازم به توضیح است که که در این نوع طبقه بندیها ، ممکن است اختلالاتی که هیچگونه منشاء شناخته شده و واضحی از لحاظ پزشکی ندارند(مانند انواع اختلالات تلفظی و صوتی ایدیوپاتیک) جایی نگیرند.این اختلالات تحت عنوان اختلالات با منشاء شناخته نشده طبقه بندی می شوند.
تمامی انواع بیماریها و سندرمهایی که ذکر شد، به نوعی در سیستم ارتباطی کودک ، در بعد گفتار یا زبان و یا هردو اختلال ایجاد می کند.در این زمینه گفتاردرمانگران، در طی ارزیابیهای دقیق گفتاری و زبانی توانایی بیمار را در زمینه ی محتوای گفتار و برون داد کلامی از لحاظ عملکرد زبانی، صوت، روانی، تشدید، تولید و نیز اختلالات بلع مشخص کرده و پس از تعیین نوع و شدت موارد دچار اختلال، برنامه درمانی ضمن تعیین اهداف بلند مدت و کوتاه مدت، برای این افراد در نظر گرفته شده و کار توانبخشی آغاز می گردد.
در طی این پروسه، همکاری کودک و خانواده و پزشکان متخصص و سایر اعضای تیم توانبخشی راهگشا می باشد.
لیلا رستم شیرازی
کارشناس گفتاردرمانی فارغ التحصیل 1375
دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران
http://www.goftardarmani.ir/index.php?ToDo=ShowArticles&AID=6901&LanID=1