برخلاف روش متداول نبايد تنها چندروز قبل از تاريخ اجراي سخنراني به تهيه متن آن پرداخت. درواقع در لحظه اي كه از شما خواسته ميشود در باره مطلبي سخنراني نمائيد بايد خود را اماده سازيد. اين آمادگي ضمير ناخودآگاه شما را به فعاليت خواهد انداخت. حداقل يك هفته قبل از تاريخ سخنراني بنشينيد ومدادوكاغذ بدست گيريد وافكار خودرا برروي كاغذمنتقل سازيد. از همين جابايد روش متعارف و متداول را كنارگذاريد بدين معني كه پس از نوشتن عنوان بسرعت ممكن هر فكري كه بنظرتان رسيد برروي كاغذمنتقل كنيد. حتي از نوشتن يك لغت يا يك جمله ناتمام خودداري نكنيد. هيچ به فكراصلاح آنچه نوشته ايد برنيائيد ودرباره مسئله اي كه نوشته ايدبرهان نياوريد. بعبارت ديگر آزادانه افكار خود را روي كاغذ بياوريد. به اين ترتيب ميتوانيد در ظرف دو ياسه دقيقه بيست تا سي مطلب را بروي كاغذ نقل كنيد.
سپس درحاليكه ضمير ناخودآگاه شما فعاليت دارد نوشته خود را مروركنيد وروشي انتقاد آميز اتخازكنيد. ولي بي دليل نوشته خود را خط نزنيد. زيرادر موقع نوشتن ارتباطي بين مطلب مورد نظر وانچه نوشته ايد وجود داشته است. ممكن است دربين مطالبي كه يادداشت كرده ايد وبنظر شما هيچ ارتباطي با موضوع نداشته يك فكر يا عقيده اساسي وجودداشته باشد. زيراكمتر مغزي پيداميشود كه نتواند درباره مطلبي حداقل يك ايده جديد پيداكند.
سپس درحاليكه مطالب عمده را انتخا ب مينمائيدآنها را مرتب سازيد وسعي كنيد كه تداوم مطلب حفظ شودودرعين حال صريح وساده باشد. آنوقت مطالب انتخاب شده را بسط دهيد. درطول هفته لازم است كه مكرر به آنچه نوشته ايد مراجعه كنيد تادرصورت يافتن مطلب يا فكر جديدي از آن استفاده نمائيد.
آغاز سخنراني
شروع وآغازسخنراني واجد اهميت فراواني است. سخنران بايد كاري كند كه فاصله بين او وشنونده از همان آغاز برطرف شود. از بكاربردن پاره اي اصطلاحات متداول چون ً با آنكه من در خود استعداد سخنراني در مجامع بزرگ را سراغ ندارم.... ً و يا ً هنگاميكه از من خواسته شد به ايراد سخنراني درباره موضوع... بپردازم، احساس كردم كه افتخاري بزرگ بمن داده شده استً و غيره .... خودداري كنيد وصحبت را از همان لحظه اول به اصل مطلب بكشانيد .
پايان سخنراني
پايان سخنراني نيز مانند اصل سخنراني بايد باترتيبي كه قبلاً طراحي شده انجام گيرد. شما هنگاميكه يك نامه دوستانه وياحتي اداري مينويسيد يك مرتبه آنراقطع نميكنيد. پس چرا سخنراني را ناگهان قطع كنيد وبه آن خاتمه دهيد. ممكن است درخاتمه از آنچه گفته ايد نتيجه اي بگيريد وآنرابراي شنوندگان مرور نمائيد. ميتوانيد عقايد حضار را در مورد سخنراني خود بخواهيد. اماهرگز ازجملاتي نظير ً آنچه كه ميخواستم بگويم ً يا اينكه ً من خيال ميكنم بحدكافي در اين باره صحبت كرده باشم ً و غيره استفاده نكنيد. اغلب اتفاق اتفاده است ختم سخن به نحو مناسب سخنراني غير جالب را جالب ساخته است .
يك سخنراني چه در جمع دوستان باشد و چه دريك محيط اداري ايراد شود بايد با نقشه وطراحي مناسب تهيه شود. سخنراني چون نامه اداري نيست كه بتوان آنرابه منشي ديكته كردوسپس آنراباصداي بلند براي گروهي قرائت نمود. هركس به افكار خود معتقد است وبه آن ايمان دارد. پس چرادر هنگام سخنراني از آن استفاده نكند. بنابراين با نقشه وطراحي قبلي همانطور كه گزارشي را ميخواهيد عرضه كنيد سخنراني خود را تنظيم نمائيد. افكار ونظريات خود را با جملات و كلماتي كه از خودتان است بيان نمائيد. بدين جهت چون روش طبيعي صحبت كردن خود را انتخاب كرده ايد سخنراني مورد توجه قرار خواهد كرفت.
استفاده ازيادداشت
بسياري از سخنرانان از يادداشت هايي كه تهيه كرده اند استفاده مينمايند. اين عمل ناپسندي نيست. امابخاطر داشته باشيد كه يادداشت چون ابزاري براي سخنراني است وسعي در پنهان كردن آنهاننمائيد . ليكن از جلب توجه حضار به يادداشتها خودداري كنيد. هميشه قبل از آنكه مطلبي را تمام كنيد نگاهي اجمالي به يادداشت ها بياندازيد تا خود را براي مطلب بعدي آماده سازيد. استفاده از كارت پستال و ياكاغذي به ان اندازه براي يادداشت بسيار مفيد است زيرا هم قطع مناسب دارد وهم آنكه سخنران را وادار ميسازد كه ازنوشتن جملات طولاني خودداري كند
نویسنده : دكتر فريدون بختياري منبع : سايت معاونت آموزش منابع انساني و پژوهش وزارت نفت