صوت ریشه در کلمه یونانی فون به معنی ارتعاش دارد.
"صدا" اوایی است که از لرزش تارها صوتی ایجاد می شود، به این صورت که به واسطه عبور جریان هوا از جنجره، تارهای صوتی بهم نزدیک می شوند و در پی آن اصوات مختلفی ایجاد می گردد. صدا یکی از منابع خدادای و کاربردی مهم در زندگی انسانهاست و به عنوان رایج ترین ابزار ارتباطی نیز شناخته می شود. لازم به ذکر است که برخورداری از صدای شفاف و رسا هم در تعاملات اجتماعی و هم شغلی مقوله حائز اهمیتی محسوب می شود. باید توجه داشت که مراقبت مقتضی و استفاده بهینه از صدا، ضامن سلامت تارهای صوتی در تمام طول زندگی است.
مقدمه‌ای بر صوت:
دردرون گوش آدمی پرده بسیار نازکی به نام پرده صماخ وجود دارد، هنگامی که این پرده مرتعش می شود، مغز انسان این لرزش ها را به صورت صوت تفسیر خواهد کرد. یکی از عمده ترین عواملی که باعث تحریک و مرتعش شدن این پرده میشود، تغیرات فشار هوایی است که با آن برخورد می‌کند.
در عمل هنگامی که جسمی در فضا حرکت می‌کند، هوای اطراف خود را منبسط کرده و این انبساط باعث فشرده شدن هوا گردیده و این تغییر فشار در هوا منتشر شده و به گوش رسیده و باعث مرتعش شدن پرده صماخ می‌گردد.
تفاوت اصوات:
صداهای اطراف ما را می‌توان بر اساس دو فاکتور زیر تقسیم بندی کرد:
1- فرکانس صوت: هرچه فرکانس جسمی که مرتعش میشود بیشتر باشد، (سریعتر حرکت کند و مرتعش شود)، مولکولهای هوا با سرعت بیشتری تغیر مکان می‌دهند، لذا صدایی که به گوش می‌رسد صدای زیر تری خواهد بود. اگر تعداد نوسا نات در واحد ثانیه کم باشد، صدا بصورت بم به گوش خواهد رسید.
2- دامنه صوت: صدایی که از دامنه بیشتری برخوردار باشد، هوا را بیشتر فشرده خواهد کرد و به علت اینکه قادر است پرده گوش را بیشتر به حرکت در آورد، بلندتر شنیده خواهد شد.
چگونه می توانم تشخیص دهم که دچار اختلالات مربوط به صدا هستم؟
مشکلات صوتی علائم خاص خود را دارند، تشخیص انها کار ساده ای نیست، و معمولا با تغییراتی نظیر گرفتگی، گوش خراش شدن، خس خس کردن، و خشن شدن صدا همراه هستند. افرادی که به چنین مشکلی مبتلا می شوند اصولا با زیر و بم شدن ناخواسته صدا و به تدریج از دست دادن توانایی تولید صوت مواجه می شوند و زمانیکه زیاد صحبت می کنند، احساس خراشیدگی و درد در گلوی خود احساس می کنند. مشکل زمانی جدی می شود که خون از دهان فرد خارج شود و یا در خلط خود خون مشاهده کند. در صورت بروز یک چنین عارضه ای به احتمال زیاد مشکل جدی است و فرد حتما باید به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نماید.
از جمله دلایل معمول ایجاد تغییر در صدا چیست؟
تغییر صدا گاهی اوقات در پی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ایجاد می شود که تا دو هفته بیشتر به طول نمی انجامد.
عفونت قسمت بالای سیستم تنفسی که در پی سرما خوردگی ایجاد می شود سبب تورم تارهای صوتی شده و در نتیجه میزان ارتعاش انها را تغییر می دهد و باعث می شود که فرد صدای غیر نرمالی پیدا کند. کاهش استفاده از صدا (استراحت دادن به تارهای صوتی) سبب تسریع روند بهبودی می شود. به هر حال پس از بهبود برنشیت یا سرما خوردگی صدای شخص به حالت اولیه خود باز می گردد. اما اگر پس از طی کردن مدت زمانی در حدود ۲ تا ۴ هفته توانایی های صوتی به حالت اولیه خود باز نگشت، بیمار می بایست تحت نظر مستقیم یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی قرار بگیرد. آزمایشات و تست های پزشکی تشخیص سلامت گلو و حنجره پس از تغییر صدایی که بیش از ۱ ماه باقی بماند به ویژه به افراد سیگاری توصیه می شود. توجه: تغییر در صدا یکی از اولین و مهمترین علائم ایجاد سرطان حنجره است، که تشخیص سریع و بموقع آن به شدت بر میزان تاثیرپذیری درمان اثر گذار خواهد بود.
۶ نکته برای تشخیص مشکلات صوتی
سوالات زیر را از خود بپرسید تا تشخیص دهید که ایا دچار اختلالات مربوط به صدا هستید یا خیر:
آیا صدای شما خشن و گرفته شده ؟
آیا گلوی شما خشک و دردناک و فشرده است؟
آیا صحبت کردن برایتان سخت شده؟
آیا دائما صدای خود را صاف می کنید؟
آیا در حالیکه سرما نخورده اید مردم دائما از شما سوال می کنند: "سرما خوردی"؟
آیا نمی توانید صدای خود را بلند کنید و مثلا در حین خواندن یک ترانه صدای خود را به اوج برسانید؟
مشکلات زیادی وجود دارند که نهایتا می توانند منجر به ایجاد تغییر در صدای شما بشوند. زمانیکه احساس کردید این مشکلات در حال دائمی شدن هستند، حتما به پزشک مراجعه کنید.
دلایل متعدد بسیار زیادی وجود دارند که می توانند منجر به خشن شدن و یا غیر طبیعی شدن صدای شما شوند و برخی از انها به طور کلی از حیطه کنترل شما خارج می باشند، یک نمونه از این موارد می تواند شامل سرما خوردگی باشد. نوعی ویروس خاص وجود دارد که اگر روی حنجره بنشیند سبب تورم و خشک شدگی تارهای صوتی می شود. برای پیشگیری سعی کنید تا دست هایتان را به صورت مداوم بشویید و از مراوده با افرادی که دارای سرما خوردگی هستند بپرهیزید؛ اما بالاخره همه افراد دچار سرما خوردگی می شوند و باز هم تکنیک های وجود دارند که با توجه به آنها می توانید جلوی ابتلای خود به بسیاری از مشکلات صوتی را بگیرید. روش های زیر به شما کمک می کنند تا بتوانید یک چنین کاری را انجام دهید. این موارد به ویژه برای افرادی که عمده کارشان صوتی است مانند معلمان از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
گام های اساسی د ر جهت بهرمندی از صدایی سالم
نوشیدن مقدار فراوان آب رطوبت صدا را صاف می کند. آبرسانی مکرر سبب می شود تراوشات قلیلی برای روان ساختن تارهای صوتی به سوی حنجره روانه شود. کارشناسان مصرف حداقل ۸ لیوان نوشیدنی بدون کافئین و الکل را به صورت روزانه پیشنهاد می کنند.
تا جایی که ممکن است سعی کنید داد و فریاد نزنید. چراکه این کار فشار زیادی را به تارهای صوتی شما وارد می کند.
پیش از استفاده زیاد از صدا، تارهای صوتی تان را گرم کنید. بسیاری از افراد مطلع هستند که خوانندگان پیش از اجرا، تارهای صوتی خود را گرم می کنند، با این حال تعداد زیادی از افراد نیز هستند که نمی دانند باید این کار را انجام داد. انجام این امر به ویژه برای معلم ها، و سخنران ها لازم است. گرم کردن تارهای صوتی کار ساده ای است. صداها را از ارام به بلند تکرار کنید، متنی را با تحریر بخواند، صدای خود را بلرزانید، و لب ها و زبانتان را بچرخانید و صداهای مختلف مثل صدایی که بچه ها هنگام بازی با موتور و ماشین در می اورند تولید کنید.
سیگار را کنار بگذارید. سیگار کشیدن نه تنها ریسک ابتلا به سرطان جنجره را بالا می برد بلکه باعث ایجاد پلیپ و تورم تارهای صوتی هم می شود که صدای شما را خشک، دارای خرخر، خشن، و ضعیف می کند.
نحوه صحیح تنفس کردن را یاد بگیرید. جریان هوای مناسب در حنجره می تواند صدای خوبی را به شما هدیه بدهد. پیش از شروع سخنرانی وقت بگذارید و ریه های خود را از هوا پر کنید، و پیش از اینکه کل هوای درون ریه هایتان تخلیه شود مجددا نفس بگیرید تا صدایتان قدرت پیدا کند.
از میکروفن استفاده کنید. زمانیکه در حال سخنرانی هستید و یا می خواهید برای عده زیادی صحت کنید، سعی کنید از میکروفن استفاده کنید تا فشار موجود بر روی تارهای صوتی کاهش پیدا کند.
به صدای خود گوش دهید. زمانیکه صدایتان شکایت می کند به او گوش دهید. هنگامیکه صدا می گیرد باید قدری به ان استراحت دهید تا تارهای صوتی استراحت کنند. فشار اوردن به صدا در زمان خستگی می تواند در اینده مشکلات اساسی را برای شما ایجاد کند. دز نهایت اگر احساس می کنید که صدای شما دائما می گیرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
کاربردهای نیازمند پردازش صحبت اغلب در دو دسته‌ی ترکیب صحبت۱ و تشخیص صحبت۲ مورد بررسی قرار می‌گیرند.
ترکیب صحبت عبارت است از فن‌اوری تولید مصنوعی صحبت به وسیله‌ی ماشین و به طور عمده از پرونده‌های متنی به عنوان ورودی ان استفاده می‌گردد. در اینجا باید به یک نکته‌ی مهم اشاره شود که بسیاری از تولیدات تجاری که صدای شبیه به صحبت انسان ایجاد می‌کنند در واقع ترکیب صحبت انجام نمی‌دهند بلکه تنها یک تکه‌ی ضبط شده به صورت دیجیتال از صدای انسان را پخش می‌کنند. این روش کیفیت صدای بالایی ایجاد می‌کند اما به واژه‌ها و عبارات از پیش ضبط شده محدود است. از کاربردهای عمده‌ی ترکیب صحبت می‌توان به ایجاد ابزارهایی برای افراد دارای ناتوانی بینایی برای مطلع شدن از انچه بر روی صفحه‌ی کامپیوتر می‌گذرد اشاره کرد.
تشخیص صحبت عبارت است از تشخیص کامپیوتری صحبت تولید شده توسط انسان و تبدیل ان به یک سری فرامین یا پرونده‌های متنی. کاربردهای عمده‌ی موجود برای این گونه سیستمها دربرگیرنده‌ی بازه‌ی گسترده‌ای از سیستمها وکاربردها از سیستمهای دیکته‌ی کامپیوتری که در سیستمهای اموزشی و همچنین سیستمهای پردازش واژه کاربرد دارد گرفته تا سیستمهای کنترل کامپیوترها به وسیله‌ی صحبت و به طور خاص سیستمهای فراهم اورنده‌ی امکان کنترل کامپیوترها برای افراد ناتوان از لحاظ بینایی یا حرکتی می‌باشد.
کاربرد مورد نظر ما یعنی تشخیص گوینده از لحاظ نحوه‌ی پیاده‌سازی و استفاده تناسب فراوانی با خانواده‌ی دوم یعنی تشخیص کامپیوتری صحبت دارد، ولی از لحاظ اهداف و کاربردها می‌تواند در خانواده‌ای جداگانه از کاربردهای نیازمند پردازش صحبت قرار گیرد.
ترکیب و تشخیص کامپیوتری صحبت مسائل دشواری هستند. روشهای مختلفی مورد ازمایش قرار گرفته‌اند که موفقیت کمی داشته‌اند. این زمینه از زمینه‌های فعال در تحقیقات پردازش سیگنال دیجیتال (دی.اس.پی) بوده و بدون شک سالها این گونه خواهد ماند. در حال حاضر از ابزارهای برنامه‌نویسی جاافتاده در زمینه‌های برشمرده شده می‌توان به ای.پی.ای صحبت شرکت مایکروسافت ۳ اشاره نمود که دارای تواناییهای عمده‌ای در زمینه‌های تشخیص و ترکیب صحبت است و توانایی ان تا حدی گسترده است که در محصول بزرگ و توانمند MS Office XP از ان استفاده‌ی عملی شده است. ابزار عمده‌ی دیگر تولید شرکت ای.بی.ام است و ViaVoice نام دارد که به لحاظ پشتیبانی ان برای سیستم‌عاملهای متعدد و زبانهای گوناگون از اهمیت و کاربرد خاصی برخوردار است.
مدلی برای توصیف روش تولید صحبت
تقریبا تمام تکنیکهای ترکیب و تشخیص صحبت بر اساس مدل تولید صحبت انسان که در شکل شماره ۳ نشان داده شده است ایجاد شده‌اند. بیشتر صداهای مربوط به صحبت انسان به دو دسته‌ی صدادار۴ و سایشی۵ تقسیم می‌شوند. اصوات صدادار وقتی که هوا از ریه‌ها و از مسیر تارهای صوتی به بیرون دهان یا بینی رانده می‌شوند ایجاد میگردند. تارهای صوتی دو رشته‌ی اویخته از بافت هستند که در مسیر جریان هوا کشیده شده‌اند. در پاسخ به کشش ماهیچه‌ای متفاوت تارهای صوتی با فرکانسی بین ۵۰ تا ۱۰۰۰هرتز ارتعاش می‌کنند که باعث انتقال حرکتهای متناوب هوا به نای میشود. در شکل شماره ۳ اصوات صدادار با یک مولد پالس ترِین۶ با پارامتر قابل تنظیم پیچ (فرکانس پایه‌ی موج صوتی) نشان داده شده است.
در مقایسه، اصوات سایشی به صورت نویز تصادفی و نه حاصل از ارتعاش تارهای صوتی به وجود می‌ایند. این حادثه زمانی رخ می‌دهد که تقریبا جریان هوا به وسیله‌ی زبان و لبها یا دندانها حبس میشود که این امر باعث ایجاد اغتشاش هوا در نزدیکی محل فشردگی می‌گردد.
تئوری و نحوه تولید:
وقتی کسی صحبت می کند هوای داخل ششها از میان دو پرده نازک در نای به تمام تارهای صوتی عبور می کند این دو پرده نازک که مرتعش شده و هوا را جبهه جبهه، کپه کپه به بیرون می فرستد. در هر ثانیه صدها و گاهی اوقات هزاران جبهه هوا ساخته می شود بطوریکه هوا بین گلو و دهان با مکانیزم لوله ها ی صوتی مرتعش می شود این ارتعش تحت تاثیر چگونگی قرار گرفتن زبان،دندانها، لب و سایر عوامل قرارمی گیرد .این هوای مرتعش باعث تغییرات جزئی در اطراف شخص صحبت کننده می شود که به ان صوت می گوییم.
آزمایش ساده :
یک پر خیلی کوچک را با نخ ابریشمی اویزان کنید و در مقابل دهان خود قراردهید دقت کنید که در موقع صحبت چگونه پر هماهنگ با کلمات مخصوصا برای کلماتی با تغییرات اوایی بیشتر مانند ‹‹پوپک›› حرکت می کنند.
البته برای تغییرات فشاری بزرک حرکت می کند اغلب تغییرات چنان سریع و پیچیده هستند که پر نمی تواند هماهنگ با ان حرکت نماید.
نفس کشیدن اصولی مهم ترین جنبه صدای حرفه ای مجریان صحنه وگویندگان رادیو وتلویزیون است . چرا که انرژی صدای افراد به نحوه تنفس انها بستگی دارد.
اگر در منبع انرژی صدا مشکلی ایجاد شود قاعدتا به تمام صدا اسیب وارد خواهد شد. مثل این می ماند که بخواهید با تلفن موبایل خود با دیگران تماس بگیرید در حالیکه باتری تلفن شما تمام شده است. صدای با کیفیت بالا هم به نفسی پر از انرژی نیاز دارد.
تنفس درست باید از بخش پائین دیافراگم شروع شود: با هر دم معده کاملا منبسط و در هر بازدم معده باید منقبض شود. برای تمرین روش تنفس، روی زمین به پشت دراز بکشید و روی شکم خود کتابی را قرار دهید. اگر با هر دم کتاب بلند شد و با هر بازدم کتاب پائین امد، شیوه تنفس شما درست است.
http://www.globalmojri.com/world-with-presenter-gary/global-voice/what-sound/default.aspx
مثل خردمندان فكر كنيد اما با مردم به زبان خودشان حرف بزنيد.