مرغِ دریا

شعری از احمد شاملو

خوابید آفتاب و جهان خوابید

از برج ِ فار، مرغک ِ دریا، باز

چون مادری به مرگ ِ پسر، نالید.

گرید به زیر ِ چادر ِ شب، خسته

دریا به مرگ ِ بخت ِ من، آهسته.

□

سر کرده باد ِ سرد، شب آرام است.

از تیره آب ـ در افق ِ تاریک ـ

با قارقار ِ وحشی ِ اردک ها

آهنگ ِ شب به گوش ِ من آید; لیک

در ظلمت ِ عبوس ِ لطیف ِ شب

من در پی ِ نوای گُمی هستم.

زین رو، به ساحلی که غم افزای است

از نغمه های دیگر سرمست ام.

□

میگیرَدَم ز زمزمه ی تو، دل.

دریا! خموش باش دگر!

دریا،

با نوحه های زیر ِ لبی، امشب

خون میکنی مرا به جگر...

دریا!

خاموش باش! من ز تو بیزارم

وز آه های سرد ِ شبانگاه ات

وز حمله های موج ِ کف آلودت

وز موج های تیره ی جانکاه ات...

□

ای دیده ی دریده ی سبز ِ سرد!

شب های مه گرفته ی دم کرده،

ارواح ِ دورمانده ی مغروقین

با جثه ی ِ کبود ِ ورم کرده

بر سطح ِ موجدار ِ تو میرقصند...

با ناله های مرغ ِ حزین ِ شب

این رقص ِ مرگ، وحشی و جان فرساست

از لرزه های خسته ی این ارواح

عصیان و سرکشی و غضب پیداست.

ناشادمان به شادی محکوم اند.

بیزار و بی اراده و رُخ درهم

یک ریز می کشند ز دل فریاد

یک ریز می زنند دو کف بر هم :

لیکن ز چشم، نفرت ِشان پیداست

از نغمه های ِشان غم و کین ریزد

رقص و نشاط ِشان همه در خاطر

جای طرب عذاب برانگیزد.

با چهره های گریان می خندند،

وین خنده های شکلک نابینا

بر چهره های ماتم ِشان نقش است

چون چهره ی جذامی، وحشتزا.

خندند مسخ گشته و گیج و منگ،

مانند ِ مادری که به امر ِ خان

بر نعش ِ چاک چاک ِ پسر خندد

ساید ولی به دندان ها، دندان!

□

خاموش باش، مرغک ِ دریایی!

بگذار در سکوت بماند شب

بگذار در سکوت بمیرد شب

بگذار در سکوت سرآید شب.

بگذار در سکوت به گوش آید

در نور ِ رنگرفته و سرد ِ ماه

فریادهای ذلّه ی محبوسان

از محبس ِ سیاه...

□

خاموش باش، مرغ! دمی بگذار

امواج ِ سرگران شده بر آب،

کاین خفته گان ِ مُرده، مگر روزی

فریاد ِشان برآورد از خواب.

□

خاموش باش، مرغک ِ دریایی!

بگذار در سکوت بماند شب

بگذار در سکوت بجنبد موج

شاید که در سکوت سرآید تب!

□

خاموش شو، خموش! که در ظلمت

اجساد رفته رفته به جان آیند

ون در سکوت ِ مدهش ِ زشت ِ شوم

کم کم ز رنج ها به زبان آیند.

بگذار تا ز نور ِ سیاه ِ شب

شمشیرهای آخته ندرخشد.

خاموش شو! که در دل ِ خاموشی

آواز ِشان سرور به دل بخشد.

خاموش باش، مرغک ِ دریایی!

بگذار در سکوت بجنبد مرگ...

۲۱ شهریور ِ ۱۳۲۷