مطالعات ، تجربه ها و تمرین های ضروری برای سخنرانی ، گویندگی و گفتگو

۲۸ - حفظ و مهار زبان و مبارزه با آفت های آن

۳
 
 فواید کنترل زبان  

امام صادق(ع) درباره فواید خاموشی فرمود: صمت و خاموشی(۱) طریقه اهل تحقیق و شعار کسانی است که با دیده بصیرت در حقایق ثابت و استوار جهان می نگرند؛ کسانی که در حقایق ماسبق و زمان های گذشته غور و بررسی کرده و حقایقی را بیان می کنند که قلمها ننوشته و در کتاب ها نیامده است. آنگاه فواید و آثار سکوت را برشمرده و می فرماید:


۱) سکوت کلید هرگونه راحتی و آسایش دنیا و آخرت است.
۲) موجب رضا و خشنودی خدا است.
۳) باعث سبک شدن حساب انسان در روز قیامت است.
۴) وسیله محفوظ ماندن از خطاها و لغزشها است.
۵) برای جاهل پرده و ساتر، و برای عالم زینت است.
۶) وسیله ای است برای قطع شدن هوی و هوسهای نفسانی.
۷) وسیله ریاضت نفس است.
۸) وسیله درک حلاوت و لذت عبادت و مناجات با پروردگار است.
۹) قساوت و سختی دل را از بین می برد.
۱۰) وسیله ای است برای کسب حیا و پرهیزکاری
۱۱) سبب زیاد شدن تدبر و تعقل و مروت و مردانگی است.
۱۲) موجب فهم و کیاست و عقل انسان می شود.


سپس امام صادق(ع) فرمود: اکنون که به فایده های سکوت آگاه شدی، پس دهان فرو بند و تا مجبور نشدی لب به سخن مگشای، به ویژه اگر کسی را پیدا نکنی که برای خدا و در راه خدا با او گفتگو کنی. آنگاه فرمود: وسیله هلاکت و نجات مردم سخن گفتن و سکوت است. پس خوشا به حال کسی که توفیق شناخت سخن خوب و بد را پیدا کند و به فواید و آثار پسندیده کم گویی و سکوت آگاه گردد، زیرا سکوت از اخلاق انبیای الهی و شعار بندگان برگزیده خداوند است و اگر کسی ارزش و قدر کلام را بداند بیجا سخن نمی گوید و سکوت را شعار خود قرار می دهد و کسی که بر لطایف سکوت آگاهی و اشراف داشته باشد و صمت و خاموشی را امین قراین و اسرار دل خویش قرار دهد. چنین شخصی گفتار و خاموشی اش هر دو عبادت می شود و کسی جز خدا به حقیقت این عبادت آگاهی ندارد.(۲)

۱) مقصود از سکوت سخنانی است که به بی جا و بی مورد از زبان خارج شده و یا غیبت و تهمت و دروغ باشد.
۲) مصباح الشریعه ، باب ۲۷
   


 روزنامه کیهان