مدل منطقی

منطق در مذاکره

در قسمت قبلی مدل فلسفی در باب دیالکتیک مدل تلنخوس یا بازجویی سقراط را مطرح کرده، و پس از آن به مدل جدل سوفسطائیان پرداختیم. در ادامه به مدلی که توسط ارسطو که خود در نهایت تبدیل به علم گشت می پردازیم.
ارسطو برای جلوگیری از مغالطه علم منطق صوری Formal Logic  را مطرح نمود. در مدل او نحوه ی صورت بندی صحیح اندیشه و در نهایت به کار گیری از این صورت ها فرد را از دام خطای صوری مصون می دارد. او با هدف گرفتن وقوع خطا در تفکر نیاز انسان را به یک خطا سنج تفکری عیان می کند که در دوره بیزانسی نوشته های او به صورت مجموعه ای با نام ارگانون یا ارغنون مشتمل بر شش بخش با نام های :
مقولات، عبارت، قیاس، برهان، جدل و مغالطه جمع آوری گشت. و بعدها شعر و خطابه هم توسط دیگران به آن اضافه گردید.
نکته : مدل منطقی قوی ترین ابزار مبارزه و ایجاد دام ها در مذاکرات است، که در بخش های مختلف مذاکره هوشمند به آن می پردازیم.
در کتاب آموزش منطق دوره مختصر اثر جناب آقای محسن غرویان موسسه انتشارات دارالعلم چاپ هشتم سال 1389 صفحه 22 چنین آمده است :
برخی گروهکها و مکتب های فکری، علوم حوزوی و به ویژه فلسفه اسلامی را به این خاطر محکوم میدانند که بر اساس منطق ارسطویی استوار است. می گویند منطق ارسطوئی منطق ذهنیت است و به تجربه و آزمایش در کشف حقایق بهایی نمی دهد. گذشته از این، ارسطو، فیلسوفی غیر مسلمان بوده، از این رو منطق ارسطویی نمی تواند زیر بنای تفکر و فلسفه اسلامی باشد!
پاسخ: اولا: چنین نیست که در فلسفه اسلامی، هر سخنی از ارسطو یا هر حکیم دیگر بدون دلیل و برهان قطعی قابل پذیرش باشد و فلاسفه و حکمای اسلامی نیز هرگز در بحثهای عقلی و فلسفی، از کسی تقلید نکرده و نمی کنند.
ثانیا: بحثهای منطقی که در آغاز، توسط ارسطو تدوین شد، نقصها و کمبودهای متعددی داشت و به تدریج این نقصها توسط حکیمان بعدی و از جمله بوسیله حکمای اسلامی بر طرف شد.
ثالثا: بحثهای منطقی ما، امروزه بحثهای ذهنی محض نیست، بلکه روش تجربی و استقرایی نیز برای رسیدن به برخی حقایق مورد استفاده قرار گرفته و می گیرد.
رابعا: چنانکه گفتیم، ارسطو خالق منطق نیست بلکه او تنها کاشف قواعد منطقی عقل انسان است و این قوانین تکوینا بوسیله خداوند متعال در عقل انسان نهاده شده است. پس اگر امروز فلسفه ما بر اساس علم منطق استوار است، این منطق در حقیقت منطق تکوینی الهی است و نه منطق ارسطویی، البته از آن جهت که ارسطو، کاشف این قوانین و مدون آنها است علم منطق به او نسبت داده می شود، اما در حقیقت باید گفت خالق منطق، خداوند است نه ارسطو.

http://bodylanguage.ir/index.php/logic