فن بیان،اصول سخنرانی و هنرگویندگی وگفتگو

با کودکان چگونه حرف بزنیم ؟

ارتباط برقرار کردن با کودکان کار آسانی نیست و به خودی خود یک هنر است. کودکان روحی لطیف دارند و از سویی بسیار زود از اطرافیان تقلید می کنند. پس، هنگام صحبت با آن ها باید بسیار دقت کرد تا هم با کلمات خشن و نابجا روحیه شان را خراب نکنیم و هم این که از رفتارهای نادرست بزرگترها تقلید نکنند.
کودک یک ساله شما مدام مشغول کشف چیزهای جدید است که بعضی از این چیزها خوشحال کننده و برخی ناراحت کننده هستند. کودک نمی تواند درباره همه آن چه می بیند و آن چه می خواهد حرف بزند، ولی خوشبختانه شما می توانید اگر شما هنگام صحبت کردن با فرزند کوچکتان کلمات را با دقت انتخاب کنید و به کار ببرید، می توانید بهتر با او ارتباط برقرار کرده و به او کمک نمایید تا چالش های محیط اطراف راحت تر کنار بیایید و بهتر رفتار کند. ولی، یافتن واژگان دقیق و درست برای گفتگو با یک کودک یک یا دو ساله کار آسانی نیست.
1ـ احساس کودک را برای او توضیح دهید
 

فرض کنید ناگهان بغض می کند و می خواهد داد و فریاد راه بیندازد. می توانید جلویش زانو بزنید، در آغوشش بگیرید و برای احساسش اسم بگذارید و حالتش را برای خودش توضیح دهید. برای مثال، اینکه «می دانم او تو را عصبانی کرده » با این کار به او یاد می دهید که اگر گاهی عصبانی شود و گریه کند، طبیعی است این توضیح احساسات کودک را به خودش می گوید: «عصبانی ام » یا از دست او ناراحت هستم.

2ـ کوتاه و مفید حرف بزنید.
 

وقتی می خواهید هشداری درباره امنیت اش به او بدهید سریع و کوتاه و ساده بگویید. پدر و مادرها در بیشتر مواقع طولانی حرف می زنند، برای مثال می گویند :«کنار اجاق گاز نباش» یا «از توی خیابان راه نرو ». بهترین راه این است که هنگامی که می بینید در خطر قرار گرفته با یک «نه » محکم او را از خطر آگاه کنید. به تدریج او درک می کند که زمانی که « نه » را می شنود باید همان جا توقف کند و دست به کاری نزند.

3ـ با کودک قاطعانه صحبت کنید
 

بسیاری از پدر و مادرها با گفتن جمله هایی مانند «می خواهی الان به حمام بروی ؟» اشتباه می کنند. در این موارد نباید به بچه ها پیشنهاد داد که آیا دوست دارند به حمام بروند یا بخوابند یا غذا بخورند، چون در بیشتر موارد جواب منفی است. این شیوه ی پرسش تنها جر و بحث را سبب می شود. در این مواقع به نرمی ولی با قاطعیت به او بگوید چه کار کند، مانند :«الان وقت حمام است. » یا «باید دارویت را بخوری ».

4ـ او از زمان چیزی نمی داند
 

کودک شما مفهوم این که « یک ربع دیگر به خانه مادربزرگ می رویم » را درک نمی کند، چون درکی از زمان و ساعت ندارد. به جای این که از دقیقه و ساعت حرف بزنید مراحل کار را برایش توضیح دهید. برای مثال، «اول به حمام می رویم. بعد اسباب بازی ها را جمع می کنیم و سپس به پارک می رویم.»

5ـ به او حق انتخاب بدهید
 

اجازه دهید کودک شما در زندگی روزانه دست به انتخاب هایی ساده بزند. این کار باعث می شود او به توانایی های خودش ایمان بیاورد و اعتماد به نفس به دست آورد.
ولی به طور معمول، انتخاب بین دو چیز ساده تر، چون کودکان خردسال حافظه و قدرت توجهی محدود دارند و انتخاب از بین چند گزینه برایشان دشوار است. برای مثال، دوست داری شلوار زرد را بپوشی یا شلوار آبی را؟»

6ـ سریع عمل کنید
 

برای این که رفتار کودکانتان را سر میز غذا کنترل کنید. از جمله های کوتاه و ساده استفاده کنید. برای مثال، اگر کودک تان سیر شده و دارد غذایش را به رومیزی می مالد بهتر است با لحنی نرم ولی قاطعانه به او بگویید :« داری با غذایت بازی می کنی ! دیگه کافیه !» و او را از سر میز بلند کنید.

7ـ کارهای مثبت اش را تأیید کنید
 

این که کارهای مثبت کودک تان را برجسته سازید و او را تأیید و تشویق کنید، انگیزه خوبی به او می دهد تا دوباره آن کار را تکرار کند و این برای کودک خردسال هم صدق کند، حتی، اگر آن ها معنی حرف های شما را درست نفهمند، لحن گرم و دوستانه صدایتان را به خاطر می سپارند.

8ـ برای صحبت با او موضوع پیدا کنید.
 

شاید تا به حال اسامی چیزهای مختلف مثل اعضای بدن یا رنگ ها را به کودک تان یاد داده باشید. این کار مهارت های زبانی او را تقویت می کند و باعث می شود تا بتواند با پدر و مادرش ارتباط برقرار کند. برای مثال، می توانید اسامی حیوانات و اشیای کتاب محبوبش را برایش تکرار کنید یا زمانی که او را به گردش می برید، اطراف را برایش شرح دهید، مانند: « به ابرهای سفید و برگ های سبز نگاه کن » به او کمک کنید جهان اطرافش را با روش های جدید کشف کند.

چیزهایی که نباید بگوییم:
 

نادرست :«مانند بچه ها رفتار نکن !»
فراموش نکنید که کودک شما هنوز بچه است و طبیعی است که مثل بچه ها رفتار کند !!
نادرست :«اگر کاری که می گویم را بکنی، برایت بستنی می خرم. »
رشوه دادن ممکن است در ابتدا جواب دهد، ولی در طولانی مدت پاسخگو نخواهد بود چون کودکان به راحتی این منظور را درک می کنند که برای انجام هر کاری از شما باج بگیرند یا جیغ و داد و گریه به راه بیندازند.
نادرست: «زود باش!»
این دست و پاهای کوچک چقدر می توانند سریع کار کنند؟!
نادرست: «دختر خیلی شیطانی هستی !»
هرگز به فرزندانتان برچسب نزنید.

منبع : نشریه دنیای زنان، شماره 51