گرفتگي يا خشونت صدا چيست؟ 
 

هر گونه تغيير وضعيت صوت از حالت نرمال را گرفتگي يا خشونت صدا ميگويند که معمولا ثانويه به اختلالات حنجره و طناب هاي صوتي است .

در حالت نرمال به هنگام تنفس طناب هاي صوتي از يکديگر فاصله گرفته و باز ميشوند و هنگام حرف زدن و آواز خوانده به يکديگر نزديک شده وهوايي که از ريه به سمت بالا ميايد آنها را به ارتعاش در آورده و باعث توليد صوت ميشود . تورم طنابهاي صوتي يا وجود برجستگي روي آنها مانع رسيدن طناب هاي صوتي به يکديگر شده و نحوه ارتعاش طنابهاي صوتي را تغيير ميدهد و در نتيجه صدا تغيير ميکند.

علل خشونت صدا


لارنژيت حاد – علل فراواني براي گرفتگي صدا وجود دارد . خوشبختانه اکثر آنها علل جدي و خطرناکي نيستند و در مدت کوتاهي بر طرف ميشوند. شايعترين علت خشونت صدا حاد است که معمولا بدليل تورم طنابهاي صوتي در اثر سرماخوردگي يا بدليل استفاده بيش از حد از حنجره مثل داد و فرياد زدن و جيغ کشيدن ايجاد ميشود .

ندول طناب صوتي – خشونت صداهاي طولاني مدت معمولا ناشي از استفاده طولاني مدت ،زياد و نامناسب از حنجره است ، مثل حالتي که در خواننده ها ، قاري هاي قرآن ، معلمان ، دوره گرد ها و بچه هايي که حين بازي خيلي جيغ ميکشند ديده ميشود.

اين نحوه استفاده از حنجره باعث ايجاد ندول طناب صوتي ميشود که به آن ندول خوانندگان هم گفته ميشود. اگر اين وضعيت ادامه يابد و ندول بزرگتر شود ممکن است باعث پوليپ طناب صوتي شود . هم ندول و هم پوليپ طناب صوتي خطرناک نبوده و سرطاني نيستند.

رفلاکس معده به مري - رفلاکس نيز يکي از علل شايع خشونت صدا است . به طور نرمال بين مري و معده دريچه اي است که فقط اجازه عبور مواد غذايي از مري به معده را فراهم مي سازد .

در مواردي که اين دريچه شل شود محتويات معده به مري وارد ميشود که به آن رفلاکس گفته ميشود. چون حنجره و مري در يک قسمت در مجاورت هم هستند ،رفلاکس ميتواند باعث تحريک و التهاب حنجره و طناب صوتي گردد.اکثر مبتلايان به رفلاکس از سوزش سر دل و ترش کردن رنج ميبرند.

گرفتگي صداي اين افراد صبحها بيشتر است و در طي روز خشونت صداي آنها کمتر ميشود. مبتلايان به رفلاکس ممکن است احساس کنند چيزي داخل گلويشان گير کرده است ، يا ا ز ترشحات غليظ حلقشان ناراحت باشند ، يا تمايل به تخليه مکرر ترشحات حلقشان داشته باشند .

دود سيگار- استعمال دخانيات نيز ميتواند منجر به گرفتگي صدا شود و از آنجائيکه دخانيات علت اصلي سرطانهاي حلق و حنجره است اگر فردي سيگاري دچار خشونت صدا شود حتما بايد به متخصص گوش حلق و بيني مراجعه نمايد.

ساير علل – علل ناشايع ديگري نيز ميتوانند منجر به خشونت صدا شوند که ميتوان از آلرژي ، مشکلات تيروئيد ، اختلالات نورولوژيک و ضربه به حنجره نام برد .گاهي اوقات بعضي از خانمها در طي دوران پريود خود دچار گرفتگي صدا ميشوند.

اگر به خشونت صدا مبتلا شديد به چه کسي بايد مراجعه کنيد ؟

خشونت صداي ناشي از سرماخوردگي يا آنفلوآنزا توسط پزشک عمومي ، متخصص اطفال ، و متخصص داخلي نيز قابل درمان است

اما در موارد زير حتما بايد به متخصص گوش حلق و بيني مراجعه کنيد:

- خشونت صدايي که بيشتر از ۲ هفته طول کشيده است بخصوص اگر بيمار سيگاري باشد.
- وقتي علت واضحي براي ايجاد گرفتگي صدا وجود نداشته باشد.
- اگر خشونت صدا با سرفه هاي خوني همراه باشد.
- اگر اشکال در بلع نيز وجود داشته باشد.
- اگر همراه با گرفتگي صدا برجستگي هايي حتي خيلي کوچک در گردن ظاهر شده باشد.


درمان

درمان خشونت صدا بستگي به علت ايجادي آن دارد . در اغلب موارد با استراحت صوتي ، نوشيدن مايعات و مصرف داروهاي خلط آور و اجتناب از سيگار مشکل بر طرف ميشود.

در مواردي نيز ممکن است متخصص گوش حلق و بيني شما را براي ياد گرفتن نحوه استفاده از حنجره به گفتار درمان ارجاع دهد. در موارد کمي مثل پوليپ و يا سرطان حنجره ممکن است لازم باشد که تحت عمل جراحي قرار گيرد.

اقداماتي که از خشونت صدا جلوگيري کرده يا باعث بهبود آن ميشود:

- اگر سيگاري هستيد آنرا ترک کنيد.
- در صورت امکان از کسي که سيگار ميکشد فاصله داشته باشيد.
- ازمصرف موادي که باعث کاهشن آب بدن ميشود مثل الکل و کافئين اجتناب کنيد.
- روزانه مقادير فراواني آب بنوشيد.
- -هواي محيط کار و منزل شما مرطوب باشد.
- از صدايتان به مدت طولاني و به ميزان زياد استفاده نکنيد.
- هنگام صحبت در مقابل يک جمع بهتر است از ميکروفون استفاده کنيد.
- وقتي دچار خشونت صدا شديد از صحبت کردن زياد و از خوانندگي خودداري کنيد 
 

توصیه های زیر به شما کمک می‌کند تا حد امکان حنجره و تارهای صوتی سالمتری داشته‌‌باشید

 1- در صورت وجود هرگونه آسیب در بینی نظیر پولیپ یا انحراف با توصیه پزشک متخصص گوش و حلق و بینی نسبت به رفع آن اقدام کنید چرا که سبب ناتوانی در تنفس صحیح شده و نیز مانع از عملکرد صحیح بینی به عنوان یک تشدید کننده صوت می‌شود.

2-  وجود هرگونه عفونت در گوش، دهان ، دندان و لثه‌ها می‌توان به تکلم آسیب برساند. درمان سریع و قطعی این عفونت‌ها زیر نظر پزشک متخصص مانع از آسیب به صدا و نیز ایجاد عفونت عود کننده می‌شود.

3- بیماری آسم از جمله بیماری‌ها محدود کننده‌ای است که نیازمند کنترل دقیق توسط داروها و خودداری از انجام اعمالی که به شخص فشارآورده و سبب بروز حمله آسم می‌شود، است. در صورت ابتلا به این بیماری از انجام فعالیتهای شدید و سنگین خودداری کنید.

4- حساسیت‌های غذایی می‌توانند سبب بروز آفت در دهان یا التهاب حساسیتی بینی شده و بر صدا و تکلم اثر سوء بگذارند.

5- اجتناب از مصرف آلرژن‌ها و مصرف مکمل روی، Bکمپلکس و ویتامین A و گامالینولنیک اسید(روغن گل مغربی) سبب کاهش التهاب واحتقان و تعادل در سیستم ایمنی می‌شود.

6- مصرف مکمل روی در طول مدت و شدت علایم سرماخوردگی را بطور موثری کاهش می‌دهد. بهتر است در شروع سرماخوردگی دوزهای 15 میلی گرم 4 تا 6 بار در روز مصرف شود. این عمل سبب کاهش آسیب وارده به تارهای صوتی و حنجره می‌شود. ضمنا از کهنه شدن بیماری و ضعف سیستم ایمنی جلوگیری می‌کند.

7- سیگارکشیدن سبب بروز اختلال در متابولیسم فولات و ویتامین B12 شده و در نتیجه احتمال ابتلاء به سرطان ریه را افزایش میدهد. ضمنا از نقطه نظر زیبایی نیز سبب آسیب به شکل و رنگ دهان و دندان شده و زیبایی گفتار را از بین می‌برد. بهترین راه ترک سیگار است. در غیر این صورت مصرف ویتامین C سبب کاهش آسیب های اکسیداتیو و افت عملکرد تنفسی می‌شود.

8- درافراد مبتلا به حساسیت مصرف ویتامین های  C و B3 و عناصر کلسیم و منیزیم سبب کاهش تولید هیستامین و پاسخ آلرژیک در بدن و در نتیجه کاهش علائمی‌چون آبریزش و گرفتگی بینی که بر صدا و حنجره نیز اثر سوء دارد، می‌شود.

9- مصرف شربت عسل و آبلیمو جهت کاهش گرفتگی صدا و بهبود درد گلو بسیار موثر است. می‌توانید یک قاشق پر عسل را در یک لیوان آب داغ حل کرده و بعداز چند دقیقه چند قطره آبلیمو به آن بیفزایید. استفاده از عسل طبیعی و لیموی تازه، اثرات بهتری را به دنبال خواهد داشت.

10- گاهی اوقات حل کردن مقداری نشاسته در آب یا شیرسرد و سپس گرم کردن و افزودن مقداری شکر و نوشیدن آن در رفع گرفتگی صدا و گلودرد اثر زیادی دارد.

11- خوردن سیب به دلیل اثر آرام بخش آن بسیار موثر است. نه تنها برای خوانندگان و گویندگان بلکه برای همه افراد سودمند می‌باشد.

12- استرس درکنار تمام آثار مخربی که در بدن به جا می‌گذارد بر حنجره و تارهای صوتی نیز اثرکرده و سبب گرفتگی صدا می‌شود. سعی کنید تا حد امکان استرس رااز زندگی خود خارج کنید.

13- برخی از گیاهان اثرات بسیار مفیدی در رفع گلودرد و گرفتگی صدا و التهاب تارهای صوتی دارند از جمله دم کرده پنیرک، دم کرده ختمی‌( در آسم نیز موثر است)، آدونیس بهاره (علیرغم اثر آرام کننده آن بر سرفه های صعب العلاج و آسم باید زیر نظر پزشک مصرف شود)، ریحان، پونه(خلط آوراست) و پیاز( سرفه و زکام و برونشیت را به دلیل داشتن اثرات ضد میکروبی و ضد عفونی خود درمان می‌کند).

14- در صورت ابتلا به لارنژیت (التهاب تارهای صوتی) تا حد امکان کمتر صحبت کنید تاالتهاب تارهای صوتی برطرف شود.

15- بیماری هایی مثل برونشیت یا هرگونه بیماری که با اثر بر ریه و مجاری تنفسی ظرفیت تنفسی فرد را کاهش داده و سبب افت عملکرد وی می‌شود، حتما بصورت کامل و پایه ای تحت نظر پزشک درمان کنید. دقت کنید که هر نوع بیماری حتی سرماخوردگی ساده در صورت عدم درمان کامل می‌تواند به سلامت سیستم ایمنی بدن و متعاقب آن ارگان های بدن صدمه برساند.

16- در دروان قاعدگی صدای بعضی از خانمها کمی‌گرفته می‌شود. بهتر است در این دوران به تارهای صوتی فشار زیادی نیاورید.

17- مشروبات الکلی اثرات بسیار سوئی بر صدا و بیان فرد می‌گذارند بخصوص در صورت مصرف طولانی بهتر است هرگز برای بازشدن صدا و یا خواندن بهتر، از آن استفاده نکنید

18- جویدن آدامس به دلیل تحریک ترشح بزاق و مرطوب کردن دهان برای خوانندگان مفید است. سعی کنید از آدامس های بدون قند استفاده کنید.  --زیاد توصیه نمی شود 

19- تنفس از راه دهان علاوه بر صدمه به مری و دندان ها وغدد ترشحی بزاق بر کیفیت صدا نیز اثر سوء دارد.

20- صاف کردن سینه بطور مداوم یا سرفه های شدید در دراز مدت به تارهای صوتی آسیب می‌رساند و بهتر است از ان اجتناب کنید.

21- صاف کردن سینه به طور مداوم یا سرفه های شدید در درازمدت به تارهای صوتی آسیب می‌رساندو بهتر است از آن اجتناب کنید.در این حالت درمان بیماری زمینه ای و یا مصرف دم کرده ها یا شربت های گیاهی (مثل آویشن) توصیه می‌شود.

تهیه و تدوین :نشریه دانش تغذیه