چند یادداشت در رابطه با اختلالات زبانی و گفتاری
چند یادداشت در رابطه با اختلالات زبانی و گفتاری
انواع اختلالات زبان ، انواع لکنت در کودکان ، لکنت زبان ، بهداشت صوت ، چند نکته مهم برای لکنتیها ،برنامه ریزی حرکتی گفتار ، گفتار درمانی در سندرم داون ، هر ناروانی لکنت نیست ، علت گفتار تو دماغی ، افراد مشهور مبتلا به نارساخوانی ، لکنت زبان و fluency master
. اختلالاتی که بعد از رشد کامل زبان و گفتار در اثر صدمه به بخشهایی از مغز که مسئول درک و بیان گفتار هستند، ظاهر می شوند. این صدمه می تواند ناشی از انواع ضربه های مغزی، سکتۀ مغزی، بیماری هایی مثل MS و... باشد.
• آیا این درست است که بگوییم فرد دچار اختلال زبانی از درک آنچه دیگران می گویند و همینطور گفتن آنچه در ذهن دارد ناتوان است؟
بله. اما باید توجه کرد که این ناتوانی در افراد مختلف، به درجات مختلف دیده میشود و میزان آسیب در همه آنها یکسان نیست.
• از گفتار برایمان بگویید.
اگر زبان را توانایی بالقوه فرض کنیم، می توان گفت گفتار توانایی بالفعل استفاده از عناصر کلامی برای برقراری ارتباط است.
یکی از اختلالات گفتاری اشکال در تلفظ صداهاست.
اختلال دیگر،اختلال در زمان بندی گفتار است که به دو شکل ۱)لکنت و ۲)شتابان گویی دیده می شود. علامت ظاهری لکنت در کودکان تکرار بعضی صداها، کشش آنها یا گیر کردن هنگام تلفظ بعضی صداهاست. در بزرگسالی علامتها کمی تغییر می کند. در شتابان گویی فرد خیلی تندتر از آنچه انتظار داریم صحبت میکند.
اختلال گفتاری دیگر در بعضی انواع آپراکسی دیده میشود. در آپراکسی فرد میداند که چه میخواهد بگوید ولی زمانی که میخواهد آن را به صورت ارادی بیان کند نمیتواند درحالیکه گاهی به صورت غیرارادی آن را می گوید.
نمونۀ دیگر اختلال گفتاری این است که صدای فرد با جنس یا سنش تناسب نداشته باشد و به طور نامتناسب زیر یا بم یا گرفته یا دورگه ویا.. باشد. حتی ممکن است فرد صدایش را کلا از دست بدهد.
در بعضی موارد هم با اختلال در تشدید سر و کار داریم. نمود عینی این اختلال این است که بیشتر صدای فرد از بینی خارج میشود. یکی از دلایل آن شکاف کام است.
البته باید توجه کرد که جدا کردن دقیق اختلالات گفتاری و زبانی از یکدیگر کار آسانی نیست. به عنوان مثال کودکی که به علت عقب ماندگی ذهنی تاخیر در رشد زبان دارد در تلفظ صداها هم مشکل دارد یعنی علاوه بر اشکال زبانی در گفتار هم اختلالاتی نشان می دهد.
نوشته شده توسط:خانم رها
http://goftardarmany.blogfa.com/post-8.aspx
شکاف کام و لب
آسیب شناسی تکلم و گفتاردرمانی
متخصص گفتاردرمانی موارد زیر را مورد ارزیابی قرار می دهد :
۱. تکامل زبان ( توانایی درک مطلب و بیان )
عفونت های گوش و کاهش شنوایی متناوب باعث می شود که برخی از این کودکان دیرتر شروع به تکلم کنند و تاخیر در تکامل زبان ایجاد شود .
اوتیت ( التهاب ) گوش میانی در برخی از این بچه ها منجر به کاهش شنوایی انتقالی می شود . یعنی مایع موجود در گوش میانی مانع انتقال امواج صوتی از پرده گوش به گوش داخلی و عصب شنوایی می شود .علت جمع شدن مایع عضلاتی است که در کام به خوبی عمل نمی کنند و لوله استاش به طور موثر باز نمی شود و عدم تهویه هوا درگوش میانی خلا ایجاد می کند که باعث جمع شدن مایع در گوش می شود و در صورت خارج نمودن مایع شنوایی به حد طبیعی برمی گردد .
۲. نحوه تلفظ ( تولید هریک از اصوات صدادار و بی صدا )
۳. بالانس رزونانس صوتی ( کیفیت توان صدای دهان یا بینی )
کیفیت اصوات و تکلم قبل از بسته شدن شکاف کام به علت عدم جدایی کافی حفره ی دهان از بینی دچار اشکال است . کیفیت صدا در این موارد تو دماغی است . پس از عمل جراحی به تدریج با گفتاردرمانی بهبود می یابد و کارشناس گفتاردرمانی ، با دقت نحوه ی فراگیری و پیشرفت تکلم کودک را ثبت نموده و اطلاعات و پیشنهاد های لازم را به شما می دهد .
اینکه آیا گفتاردرمانی با افزایش سن لازم است یا نه را در سنین پایین با قاطعیت نمی توان گفت ولی توسط متخصص گفتاردرمانی مشخص می شود . برخی کودکان به مدت کوتاهی گفتاردرمانی نیاز دارند و برخی دیگر چند سال . کارشناس گفتاردرمانی تمام تلاشش را می کند تا کودک شما هرچه زودتر و با کیفیت بهتر تکلم کند . در صورت امکان و دسترسی ، گفتاردرمانی زیر سه سال بسیار مفید خواهد بود ولی گفتاردرمانی رسمی در سن سه تا چهار سالگی توصیه می شود . این امر بستگی به این داردکه کودک شما چقدر در تکلم پیشرفت کرده باشد و در معاینه گوش ارزیابی های شنوایی سنجی برای بهبود کیفیت و تکامل تکلم کودک بسیار مهم می باشند .کارشناس گفتاردرمانی با متخصص جراح و سایر متخصصین به طور هماهنگ عمل می نماید و بهتر است کودک شما هرچه زودتر و قبل از یک سالگی توسط متخصص گفتاردرمانی ویزیت شود و در نهایت به طور قطع این ویزیت تا قبل از دو سالگی انجام شود .
خلاصه ای از کتاب جولیا هابز
مترجمین : دکتر سید ابوالحسن امامی - دکتر احمد توسلی اشرافی
نوشته شده توسط :خانم سمیرا طالشی
http://goftardarmany.blogfa.com/post-12.aspx
هر ناروانی لکنت نیست
برخی از کودکان سن پیش از دبستان گاهی یک دوره ناروانی راتجربه می کنند که خانواده ها را دچار نگرانی می کند. ولی آیا این ناروانی همان لکنت است ؟ باید پاسخ داد که همیشه این ناروانی ها لکنت نیست و گاهی یک دوره ی رشدی محسوب می شود که عواملی در ایجاد آن دخالت دارند .
در سن 2 تا 3 سالگی به خاطر رشد یکباره ی زبان و عدم هماهنگی بین تولید گرها و زبان ناروانی به وجود می آید. در این حالت به اصطلاح تولید گرها نمی توانند با سرعت تفکر پیش رودند و یک وقفه در گفتار به وجود می آید که ممکن است به صورت گیر یا مکث خودش را نشان دهد.البته قابل ذکر است که همه ی ناروانی ها در این دوره طبیعی نمی باشند.
تشخیص افتراقی بین کلنت دوران کودکی و ناروانی طبیعی بر عهده ی آسیب شناس گفتار و زبان می باشد و خانواده به تنهایی نمی توانند تشخیص دهند که کودک مبتلا به لکنت می باشد یا یک ناروانی طبیعی را تجربه می کند.
گاهی افراد بزرگسال نیز برخی ناروانی ها را در دوره ی خاصی از زندگی تجربه می کنند . به طور کلی عواملی از قبیل خستگی ، آشفتگی های فکری و عوامل روانی در یک دوره می تواند منجر به ناروانی شود که اگر این ناروانی کمتر از 10 درصد کل گفتار باشد، لکنت نیست و یک ناروانی طبیعی محسوب می شود . البته اگر این موضوع ادامه یابد باید توسط آسیب شناس گفتار و زبان بررسی شود .
http://goftardarmany.blogfa.com/post-102.aspx
انواع لکنت در کودکان
طبقه بندی لکنت دوران کودکی از دیدگاه علامت شناختی
در این دیدگاه بنا به تظاهرات و ویژگی های لکنت در کودکان ، سه طبقه زیر را می توان قائل شد:
1. لکنت اولیه (آغازین) : این نوع لکنت به حالتی نسبت داده می شود که در آن کودک :
· تنش و اضطراب ندارد
· نسبت به مشکل خود آگاهی ندارد
· میزان فراوانی و شدت لکنت بسیار کم است
· رفتارهای وابسته بسیار کم است
2. لکنت ثانویه (پیشرفته ) : به حالتی اطلاق می شود که کودک :
· از مشکل خود آگاهی دارد
· دارای تنش و اضطراب است
· رفتارهای وابسته در کودک زیاد دیده می شود
· میزان فراوانی و شدت لکنت در سطح بالاست
3. لکنت گذرا : این مرحله بین لکنت اولیه و ثانویه اتفاق می افتد که شامل علائم زیر می باشد :
· هیجان و اجتناب از شروع گفتار دارد
· تکرار و کشیده گویی در سطح هجا و کلمه ،بدون تلاش و تقلا دارد
· آگاهی از مشکل شروع به شکل گیری می کند
· هنوز تجربه منفی و ناخوشایند پیرامون لکنت را تجربه نکرده است
· به خاطر موارد فوق تلاش زیادی برای غلبه بر مشکلش انجام نمی دهد
طبقه بندی لکنت دوران کودکی از دیدگاه علت شناختی
از این دیدگاه می توان لکنت را به دو بخش لکنت رشدی و اکتسابی تقسیم کرد.
در تمامی انواع لکنت یک عامل از اهمیت بالایی برخوردار است و آن آگاهی فرد از لکنت خود می باشد . به طور کلی در کودکان اگر آگاهی از لکنت ایجاد نشده باشد ، موفقیت درمان بیشتر خواهد بود . البته نوع و میزان آگاهی از لکنت نیزدر موفقیت درمان اهمیت دارد ،چون تعیین کننده میزان اضطراب کودک حین سخن گفتن می باشد.سایر عوامل نیز در پیش آگهی درمان حائز اهمیت می باشند .
http://goftardarmany.blogfa.com/post-100.aspx
لکنت زبان
بر اساس DSM4 (چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روان پزشکی آمریکا)،اختلال سیالی بهنجار و آهنگ سخن گفتن که با سن فرد نامتناسب است، ویژگی اصلی لکنت زبان را تشکیل می دهد. این اختلال با تکرارها و تطویلهای صوتها و هجاها و همچنین دیگر اختلالهای سیالی گفتار (روانی کلام) همراه است.
به زبان ساده،این اختلال موجب تکرار و طولانی شدن کلمات و از بین رفتن روانی کلام می شود. لکنت زبان در میان پسران ۳ تا ۴ برابر دختران است.سن آغاز بین ۲ تا ۷ سالگی و بیشترین فراوانی در حدود ۵ سالگی ذکر شده است. بطور کلی در ۹۸٪ موارد لکنت زبان قبل از ۱۰ سالگی آغاز شده و به تدریج استقرار می یابد. این اختلال در آغاز موقت، وهله ای و نا آشکار است و به تدریج بصورت مزمن در می آید.معمولآ اختلال با تکرار حروف صامت آغاز کلمه یا تکرار بعضی از کلمات(نخستین کلمه ی جمله یا طولانی ترین کلمه) شروع می شود. در آغاز بروز لکنت، کودک ممکن است نسبت به مشکل خود هشیار نباشد اما به تدریج هشیاری نسبت به اختلال پیدا کرده و مکانیزمهایی برای اجتناب از ضایعات سیالی کلامی و پاسخهای هیجانی به وجود می آیند.
تقریبآ ۵/۴ کودکان درمان می شوند. براساس DSM4 نیز معمولآ ۸۰٪ افراد الکن قبل از ۱۶سالگی درمان می شوند که ۶۰٪ این افراد بدون استفاده از روش درمانی خاصی بهبود می یابند.
ویژگی
ویژگیهای خاص لکنت زبان در افراد مختلف بسیار متغیرند. برخی از افراد الکن تنها در تلفظ هجاها مشکلاتی دارند و برخی دیگر، نخستین تکرارها و تردیدها با شکلکها و یا حرکاتی در قسمتهای مختلف بدن همراهند(مانند:چشمک زدن، تیکهای مختلف،لرزش لبها یا چهره، تکان دادن سر،حرکتهای تنفسی، گره کردن مشتها و…). همچنین اغلب دیده می شود که فرد دستخوش یک حالت هیجانی مانند: ترس، خشم وشرم و…می شود.تحقیقات نشان داده اند که تنیدگی(stress) یا اضطراب ، لکنت زبان را تشدید می کند.
عوامل مؤثر بر لکنت زبان
۱- ضربه های شدید و شوکهای عاطفی و روانی
۲- احساس تهدید و ناامنی در خانواده
۳- تنبیه بدنی در مدرسه و خانه
۴- انتقاد شدید از کودک در هنگام زبان باز کردن
۵- اصرار والدینِ کودک چپ دست برای استفاده از دست راست
۶- تکرار والدین و اطرافیان در موقعی که کودک کلمات را نادرست بیان می کند.
۷- ابتلا به بیماریهای شدید عفونی
۸- آسیبهای قبل از تولد، حین تولد و دوران کودکیزمانی که یک فرد الکن کمک می خواهد،احتمالا دچار تنش و قابل ملاحظه ای است که از مشکل گویایی و بزرگ جلوه دادن آن ناشی می شود.سه روش برای درمان لکنت زبان وجود دارد.روش اول:پسخوراند شنیداری درنگیده نامیده می شود و به این صورت اجرا می شود که شخص با یک ثانیه تاخیر گفتار خود را از یک گوشی می شنود.این کار باعث می شود که به تدریج گفتار افراد الکن روان شود در حالیکه اگر افرادی با گفتار روان این کار را انجام دهند به شدت دچار لکنت می شوند.مشکل اصلی این درمان اینست که بیشتردر کلینیک جواب می دهد ودر خارج از اتاق مشاوره فرد را با مشکل روبهرو می کند.
تعقیب سایه به سایه،شکلی از شیوخ پسخوراند شنیداری درنگیده است.در این روش،درمانگر از روی یک کتاب می خواند و و فرد الکن کلمات وی را بعد از مدت کوتاهی که درمانگر آنها را بیان کرد،تکرار می کند.برای انجام این درمان لازم است که فرد الکن،به خوبی بر آنچه که درمانگر می خواند تمرکز کند و لنکت زبان خود را در این فرایند نادیده بگیرد.
در سومین روش به نام گفتار تنظیم شده با هجا،از فرد الکن می خواهند همزمان با یک مترونوم(دستگاهی که در فواصل زمانی معین صدای تیک می دهد و درموسیقی نیز کاربرد دارد)صحبت کند.این شیوه نیزمی تواند در منحرف کردن فرد الکن از لکنت زبان خودش تاثیر بگذارد.تحقیقات نشان داده است که وقتی این شیوه را با پاداشهایی برای لکنت نکردن همراه می کنند نتایج خوبی در جهت درمان فرد به همراه دارد.با این حال این سه روش تنها امیدوار کننده هستند.
سیر دراز مدت وهمراه دوره های بهبود سنی
۸۰- ۵۰% کودکان خود بخودخوب می شوند
در سنین مدرسه طرد اجتماعی از سوی همکلاسی ها و مشکلات تحصیلی
محدودیت انتخاب شغل ،تحصیلات عالیه
درمان :
نه جراحی ، نه قزص ، نه شربت ، نه گفتار درمان ،نه ……!
در مان یک تغییرات و تصمیم این تغییر، فرد لکنتی است
تأکید درمانهای نوین براینکه ؛ لکنت رفتاری آموخته شده است نه اختلال !
خود درمانی :
حساسیت زدایی
کاهش واکنش هیجانی و ترس نسبت به لکنت
جایگزینی رفتاری مثبت در لحظه لکنت
والدین :
بدانند لکنت کودک با در مان دارویی بهبود نمی یابد ، بلکه نباید رفتار وی عوض شود .
با کودک به آرامی صحبت کنند واو را تشویق کنند relax باشد .
اطمینان خاطر بدهند و کودک را تشویق کنند درباره لکنت با ایشان صحبت کنند .
واقع دلایل بروز لکنت زبان در کودکان، تا کنون بطور دقیقی روشن نشده است. اما آنچه که تا حدودی مشخص است، آن است که لکنت نمیتواند علت واحدی داشته باشد. بلکه همواره معلول علت بدنی، عاطفی، اجتماعی و یا ترکیب این عوامل است. بسیاری از افرادی که لکنت زبان دارند دچار بعضی از ناراحتیهای عصبی و ناسازگاریهای اجتماعی هستند. اما تشخیص اینکه آیا اینگونه ناراحتیهای روانی علت لکنت زبان است و یا لکنت خود حاصل حالات و فشارهای ناشی از اختلالات روانی است، بسیار مشکل است. در بعضی از مواقع لکنت ربان ممکن است حاصل نارساییها و اختلالات دستگاه عصبی باشد و یا در مواردی نیز لکنت زبان از زمان کودکی در اثر بعضی ناهنجاریهای خفیف فیزیولوژیکی پدید میآید.
روشهای اصلاح و درمان لکنت زبان امروزه از روشهای مختلفی برای اصلاح، درمان و بازپروری اختلالات گویایی و لکنت زبان استفاده مینمایند. از جمله این روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
روشهای زبانی یا تلفظی برای انجام این عمل بهترین هماهنگیها بین حنجره ، گونهها، زبان و لبها لازم است؛ اما همین که در این هماهنگی خللی ایجاد شود، زبان به لکنت میافتد. پیش از سن ۴ یا ۵ سالگی بهندرت معلوم میشود که کودک لکنت زبان دارد. کندی زبان بر اثر اختلالهای بدنی یا برآشفتگیهای عاطفی، در انسان رشد مییابد. گویا بتوان در پارهای موارد، کند زبانی را از راه آموزش برطرف کرد؛ یعنی به شخص مبتلا آموخت که چگونه آهسته آهسته چیزی را بخواند؛ آهسته آهسته و با توجه خاص به حرف زدن خود، سخن بگوید و هر هجایی را با کمال دقت ادا کند.
همچنین به وی میآموزند چگونه به هنگام بند آمدن زبانش، تنفس خود را تنظیم کند. بر اثر مطالعه درباره صوتها یا ترکیب صوتهایی که چنین مشکلی را فراهم میآورند، به پارهای از تمرینهای مرحله به مرحلهای، برای خواندن دست یافتهایم که با انجام آن میتوان تا حدود زیادی بر مشکل «کند زبانی» چیره شد. به هر حال، درمان لکنت زبان باید بوسیله متخصص انجام گیرد. این نکته نیز بسیار قابل توجه است که نباید مبنای عاطفی را در کند زبانی نادیده گرفت.
روش دو جانبه یا مکمل در این روش به بازپروری و پرورش جنبههای دوگانه فکری و زبانی اهمیت فراوان داده میشود. این روش بیشتر در مورد کودکان ۳ تا ۷ ساله استفاده میشود و معمولا نتایج ثمر بخشی دارد. هدف این روش در واقع پرورش دوگانهای از قدرت و صحت تفکر، قدرت و صحت بیان است. به عنوان مثال برای نیل به این منظور به کودک میآموزند که افکار خود را اصلاح و روشن دریابد، فقط افکار واضح و روشن خود را به زبان جاری نماید و کلمات و جملات را دقیق و رسا بازگو نماید.
روشهای روان درمانی این روشها بویژه در مورد افرادی که دچار کشمکشهای عاطفی و اختلالات روانی عصبی هستند بکار میرود. روش روان درمانی برای کودکان سنین پایین ثمر بخش نمیباشد.
روش دارو درمانی برخی اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت تنشها و اضطراب و هیجانات عاطفی است. لذا داروهای آرام بخش میتوانند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی به دور داشته و در نتیجه لکنت زبان او را تقلیل دهند.
رفتار درمانی یکی دیگر از روشهای متداول و نسبتا جدید در اصلاح و بازپروری لکنت زبان روش تغییرات و اصلاحات رفتاری میباشد. نظریه مدافعان این روش در این است که یکی از علل لکنت زبان کودک رفتارهای سازش نایافته و یا ناهنجار اوست. لذا در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و بالطبع تقلیل لکنت زبان کودک است.
روش خود درمان گری این روش که در واقع میتواند نوعی روش رفتار درمانی نیز تلقی شود، بر این اساس استوار است که فرد لکنتی با انگیزه قوی و ایجاد تغییرات لازم در زمینه بازخوردها و نگرشهایش نسبت به لکنت خود به برنامهای منظم، مشخص و بطور جدی و مصمم تلاش کند که اختلال گویایی خود را اصلاح کند.
http://goftardarmany.blogfa.com/post-60.aspx
لکنت زبان و fluency master
لکنت یک احساس خجالت و ناامیدی بزرگ که می تواند مشکل ساز شود و تاثیر برشغل ، سطح درآمد ، زندگی اجتماعی ، عزت نفس و احساس خوب بودن داشته باشد .
یک ابزار جدید با عنوان Fluency Master ساخته شده که می تواند در کنترل لکنت زبان موثر باشد .
ابزار کنترل Fluency Master لکنت کوچک ، الکترونیکی ، قابل استفاده و شبیه سمعک است . این ابزار به راحتی در پشت گوش قرار می گیرد که می تواند به کنترل لکنت کمک کند و نیز در افزایش روانی کلام موثر است . سرعت و مقدار پیشرفت تولیدی در درمان لکنت اغلب با Fluency Master قابل نمایش است .
دادن ابزار Fluency Master به فرد لکنتی در واقع مانند دادن عینک به فردی است که مشکل بینایی دارد .
اکنون Fluency Master توزیع می شود در چندین بیمارستان و اداره های کلینیکی در سراسر آمریکا .
ترجمه از : http://www.stutteringcontrol.com fluency master
نوشته شده توسط:خانم سمیرا طالشی
http://goftardarmany.blogfa.com/post-9.aspx
بهداشت صوت
از صدات کمتر استفاده کن!
برای اینکه صدای ما سالم و طبیعی بمونه باید حواسمون باشه که زیادتر از حد حرف نزنیم. یه سری از تحقیقها نشون داده که بیشتر کسانی که دچار مشکلات صوتی میشن، شخصیتهای خیلی اجتماعی دارن و به خاطر همین هم مدام صحبت میکنن.
صحبت کردن و اجتماعی بودن خوبه اما حرف زدن زیاد باعث میشه که صدا مشکل پیدا کنه مثلا ضعیف بشه یا بگیره.
وقتی چنین حالتی پیش میاد، کمتر حرف زدن خیلی کمک میکنه. اگه وضعیت شغلی یا اجتماعی شما طوریه که نمیتونین حرف زدن تونو کم کنین، سعی کنین بقیه پیشنهادهای بهداشت صوت رو جدی تر بگیرین!
یه پیشنهاد مهم اینه که:
صداتونو به اندازه کافی بلند کنین نه بیشتر از اون... بلندی بیش از حد تارهای صوتی رو اذیت میکنه.
علاوه بر این، برخورد نرم تارهای صوتی برای کمتر کردن خستگی حنجره و حفظ صدا خیلی موثره. شدت برخورد تارهای صوتی رو با توجه به وضعیت حنجره مون موقع حرف زدن تا حدی متوجه میشیم.
برای کاربرد بهتر این روشها به آسیب شناس گفتار و زبان مراجعه کنین.
http://goftardarmany.blogfa.com/cat-4.aspx
گفتار درمانی در سندرم داون
برخی علل مشکلات یادگیری صحبت کردن کودکان سندروم داون شناخته شده اند و زمینه را برای به کار بردن استراتژی های مداخله ای سودمند فراهم کرده است. محققان و درمانگران همگی بر اصول مداخلات مؤثر توافق دارند چراکه مهارتهای گفتاری و زبانی برای تکامل تواناییهای ذهنی مانند تفکر، استقلال و بازیابی به اندازه اشتراک اجتماعی مهم است. بسیار مهم و ضروری است که گفتار و زبان یک تمرکز مهم و نقطه عطفی برای والدین، معلمین و درمانگران از لحظه تولد تا بزرگسالی باشد. این دیدگاه تمام مراحل تکامل را از لحظه تولد تا سنین نوجوانی را در برمی گیرد و تمام نیازها ی زبانی و گفتاری کودک را در سنین ابتدایی و ثانویه در نظر می گیرد. معلمین و والدین مشتاقند که کل این نظریه را بخوانند چرا که مشکلات کودکانشان در سالهای پیش از دبستان ریشه دارد.
مقدمه:
مهارتهای گفتاری و زبانی برای اکثر بچه ها و بزرگسالان سندروم داون حوزه مشکل آفرین و سخت می باشد. آنها اغلب از دوران نوزادی دوست دارند که با دیگران ارتباط برقرار کنند و قدرت خوبی در مهارتهای برقراری ارتباط به صورت غیر کلامی مانند اشارات و علائم دارند. مهارتهای زبان بیانی اغلب به نسبت مهارتهای غیرکلامی کودک با تأخیر مواجه است و این حاکی است از یک تاریخچه آسیب خاص زبانی و می بایست این بخش برای یک مداخله شدید و هدفمند از زمان نوزادی و کودکی مورد توجه قرار گیرد و در این کودکان بین توانمندیهای کلامی و غیر کلامی شان فاصله ای عمیق وجود دارد. در طی 30 سال گذشته تحقیقات زیادی در زمینه گفتار و زبان کودکان سندروم داون انجام شده است که در 10 سال گذشته اخیر تحقیقات بسیار مهم و سودمندی انجام شده است. بین متخصصان این توافق نظر وجود دارد که مداخلات درمانی مؤثر باید در سنین ابتدایی انجام شود. این مدل تکامل گفتار و زبان را توضیح می دهد و بر یافته های اصلی و کلیدی تحقیقات تأکید شده است.
الف- پردازشها و تأثیرات رشد و تکامل گفتار و زبان در کودکان در حال رشد.
ب- مشکلات خاص گفتار و زبان در کودکان سندروم داون و علتهای احتمالی آن.
ج- مداخلات مؤثر.
اهمیت یادگیری صحبت کردن:
صحبت کردن مهمترین چیزی است که یک کودک انجام می دهد و این زمینه بر ای تکامل دیگر حوزه هایشان مهم است. تکامل گفتار و زبان برای رشد و تکامل دیگر حوزه هایشان مهم است. تکامل گفتار و زبان براش رشد و تکامل اجتماعی و عاطفی و همچنین برای رشد توانایی های ذهنی یا شناختی بسیار مهم است.
کودکان سندروم داون در زمینه گفتار و زبان آسیبهای عدیده ای دارند:
مهارتهای گفتاری و زبانی شان به طور چشمگیری با تأخیر مواجه است و مهارتهای گفتاری و زبانی بیشتر از توانایی های غیرکلامی با تأخیر مواجه است.
تحقیقات یک حوزه خاصی از تأخیرهای گفتاری و زبانی و مشکلات مرتبط با سندروم داون را مشخص کرده است.
اصول اصلی برای مداخلات مؤثر توسط متخصصین فراهم شده است و بر آن توافق دارند.
مهارتهای زبانی و گفتاری پایه رشد اجتماعی و شناختی فرد است؛ بنابراین بر رشد تمام جنبه ها تأثیر می گذارد.
پیشرفت و بهبود مهارتهای گفتاری و زبانی کودکان سندروم داون باعث پیشرفت تمام جنبه های تکاملی شان و بهبود کیفیت زندگی شان می شود.
فعالیتهای مربوط به پیشرفت مهارتهای گفتاری و زبانی می تواند توسط والدین، درمانگران و معلمین از زمان کودکی تا بزرگسالی اعمال شود.
مهارتهای گفتاری و زبانی برای تعاملات اجتماعی در زمینه های زیر لازم می باشد:
کنترل کردن و نظارت بر خواهشها به عنوان مثال اظهار ناراحتی.
درک اینکه در اطراف شما چه چیزی رخ می دهد.
دوست یابی
بازی گروهی
بحث در مورد رخدادهای گذشته و آینده
شریک شدن در احساسات، دل نگرانیها، شادیها و تجارب جدید.
مهارتهای گفتار و زبان برای تعاملات اجتماعی مهم است:
توانایی صحبت کردن به کودکان این امکان را می دهد که بر جهان احساسی و اجتماعی شان کنترل داشته باشند. صحبت کردن کودک را قادر می سازد که برای آنچه که می خواهد سؤال بپرسد و درخواست کند و قادر می سازد که در تجارب سهیم شود و آنچه را که رخ می دهد درک کند و هنگامی که ناراحت و یا آسیب دیده است آن را بیان کند. به طور خلاصه صحبت کردن کودک را قادر می سازد تا با دیگران مرتبط شود.
در سالهای پیش دبستان، توانایی برقراری ارتباط کودک را قادر می سازد که با دیگران بتواند بازی کند و شریک شود و چیزهای مختلف را یاد بگیرد. در مدرسه و در تمام طول زندگی ارتباط پایه تکامل و رشد دوستیابی، سهیم شدن تجارب، حمایت از دیگران و بحث و مذاکره، سفر کردن، کار کردن و ... است.
توانایی صحبت کردن پایه تکامل توانایی های ذهنی است:
مهم است که در نظر داشته باشید یادگیری لغات در 5 سال اول زندگی شروع می شود و تا سنین پیری ادامه دارد. کلمات دانش و آگاهی هستند. هر کلمه جدید که یاد گرفته می شود یک مفهوم مهم یاد گرفته می شود و سرعت کلمات یاد گرفته شده، سرعت کسب آگاهی و دانش ما از جهان اطرافمان را منعکس می کند.
زمانیکه مهارتهای زبانی رشد و تکامل می یابد کلمات وسیله ای برای تفکر می باشند. زمانیکه کودکان شروع به اتصال کلمات به یکدیگر می کنند، کلمات مؤثرترین راه برای فکر کردن و استدلال و بازیابی می باشند و ما این چیزها را اکثر اوقات به عنوان گفتار خاموش در ذهنمان به کار می بریم.
مغز انسان در تکامل زبان گفتاری بسیار کارآمد و مؤثر می باشد و زبان به عنوان وسیله ای برای دیگر پردازشهای ذهنی مانند حافظه فعال به کار می برد.
حافظه فعال ما سیستم حافظه کوتاه مدت است که پردازش اولیه اطلاعات بینایی و گفتاری ورودی را و همچنین فعالیتهای ذهنی جاری مانند خواندن متن را حمایت می کند. این عموما یک سیستمی است که بر مبنای گفتار می باشد و کارآمد بودنش زمانیکه پردازش گفتاری کودک و توانایی های تولید گفتار بهبود می یابد، افزایش می یابد. مهارتهای زبانی و گفتاری در روند مهارتهای خواندن هم تأثیر می گذارد و هم تأثیر می پذیرد.
به طور خلاصه صحبت کردن پایه تکامل ذهنی ما می باشد و پایه توانایی تعامل ما با جهان اطرافمان. صحبت کردن تنها راه برقراری ارتباط نمی باشد، ما راههای غیر کلامی زیادی را به علاوه گفتار برای تعامل با جهان اطرافمان به کار می بریم. هر چند کلمات قویترین شکل ارتباطی برای زندگی اجختماعی و یادگیری می باشند. این مدل بر تکامل زبان گفتاری متمرکز می باشد چرا که تقریبا تمام افراد سندروم داون گفتار را به عنوان شکل اصلی ارتباط بعد از پنج سالگی به کار می برند. علائم ممکن است به عنوان یک پل آموزش زبان گفتاری به کار روند ولی این علائم باید به عنوان علائم کلمات کلیدی به کار روند نه اینکه به عنوان یک زبان جانشینی دیگر. علائم ممکن است برای خیلی از افراد سندروم داون در طول زندگیشان مفید و کارآمد باشد چرا که زبان گفتاریشان را حمایت می کند و چون گفتارشان اغلب سخت توسط دیگران فهمیده می شود علائم و اشارات می تواند برای آنها مفید باشد.
مهارتهای گفتاری و زبانی که برای توانمندیهای ذهنی لازم می باشند:
کلمات برای دانش و درک
کلمات برای تفکر
کلمات برای استدلال
کلمات برای بازیابی
کلمات برای ارتباط
مهارتها و دانشهای لازم برای صحبت کردن:
محدوده وسیعی از دانش و مهارتها لازم است که با یکدیگر تعامل داشته باشند تا ما بتوانیم از طریق صحبت کردن ارتباط برقرار کنیم. مهارتهای ارتباطی تعاملی، دانش زبان بیانی و صحبت کردن 3 عنصر اصلی هستند. دانش زبان بیانی می تواند خود به 2 بخش لغات و گرامر تقسیم شود.
مهارتها و دانش لازم برای صحبت کردن:
تعامل↓
مهارتهای غیر کلامی ← لبخند، تماس چشمی، نوبت گیری، شروع یک محاوره، ادامه یک موضوع، زبان بدن، اظهارات صورتی (مهارتهای کاربردی و discourse)
دانش زبان بیانی
لغات ← ایجاد یک فرهنگ
گرامر ← یادگیری قواعد انتهایی کلمات برای جمع ها، قواعد ترتیبی کلمات و جملات برای سؤالی کردن، منفی کردن (صرف و نحو)
صحبت کردن ← مهارتهای حرکتی/ گفتاری: یادگیری چگونگی ایجاد صداهای گفتاری و تولید کلمات واضح با تکیه های صحیح و آهنگ صحیح (تولید، آواشناسی و آهنگ)
در هر سنی، روند پیشرفت کودک در تمام زمینه ها (مثلا مهارتهای ارتباطی، تعاملی، دانش زبانی، دانش گرامری و مهارتهای گفتاری) باید درنظر گرفته شود. این مهارتها در طی یک دوره چند ساله از کودکی تا مراحل اولیه و ثانویه مدرسه ای کسب می شوند و پردازشهای زیادی شناخته شده اند که بر تکامل کودکان در حال رشد تأثیر می گذارند.
در سن نوزادان (0-12 ماهگی)
ارتباطشان شامل: گریه کردن، تماس چشمی، لبخند زدن، گوش کردن و نگاه کردن- صدا سازی- قان و قون کردن، نوبت گیری، توجه متصل- اشارات.
از لحاظ لغات: درک بعضی لغات
از لحاظ گرامر:-
از لحاظ گفتاری: صدا سازی اولیه، صدا سازی و قان و قون کردن در پاسخ به زبان مادری
در سن 12-24 ماهگی
ارتباط شامل: انتقال تعداد زیادی معانی در قالب لغات
لغات شامل: شروع به بیان برخی کلمات ابتدا 10 کلمه و سپس 50 تا 100 کلمه.
گرامر: شروع به بیان 2 کلمه در کنار هم
گفتار: همخوان های ابتدایی و واکه ها در حال تکامل و رشد می باشند، کلمات خیلی واضح و قابل فهم نمی باشند.
در سن 24-36 ماهگی
ارتباط شامل: مکالمات آغاز کننده
لغات شامل: 300 کلمه، سرعت یادگیری کلمات افزایش می یابد. (25 کلمه در هر ماه)
گرامر: 3-4 کلمه کلیدی به یکدیگر متصل می شوند، گرامر جملات تلگرافی شروع می شود.
گفتار شامل: صحت تولید همخوانها، واکه ها و کلمات بهبود می یابد.
در سن 36-60 ماهگی
1- ارتباط شامل: بازسازی مکالمات وقتی که درک نمی شوند.
2- لغات شامل: یادگیری لغات با سرعت ادامه دارد.
3- گرامر: جملات درست در حال افزایش اند.
4-گفتار: صحت تولید واکه ها و همخوانها ادامه دارد و بهبود می یابد.
در سن 5-7 سالگی
ارتباط شامل: یاد می گیرد چگونه بحثها را ادامه دهد، در بحثهای طولانی نقش بپذیرد، داستان گویی را یاد می گیرد و درخواست توضیح در قالب سؤالات چرا و کجا دارد.
لغات: به طور میانگین در سن 5 سالگی 2000 کلمه را بلد است.
گرامر: نحوهای صحیح شروع به پیچیده شدن می کنند، حروف اضافه مانند بالا، پائین، حروف ربط مثل زیرا، ضمایر مقایسه ای مانند بلندتر از... در جملات ظاهر می شود.
گفتار: اتصالات گفتار را قابل فهم تر می کنند.
در سن 7-16 سالگی
ارتباط شامل: استفاده اجتماعی از زبان بیشتر می شود- دریافت دانش شنونده: یاد می گیرد چگونه اطلاعات مناسب را برای یک موقعیت یا یک فرد اجتماعی فراهم آورد. –توضیحات و تفصیلات طولانی تری را فراهم می آورد. جک می گوید، تجربیاتش را بازگو می کند، در مورد عقاید و نقطه نظرش بحث می کند.
لغات شامل: از 7 سالگی 3000 کلمه جدید را در هر سن یاد می گیرد. 000/50 کلمه یا بیشتر در سن 16 سالگی.
گرامر: گرامر شامل دیگر مشخصه های گذشته و مشخصه های پیچیده تر می باشد؛ مثل "نه تنها... بلکه"، "اگرچه"، "بنابراین". خیلی از این مشخصه ها یاد گرفته شده اند و ابتدا در خواندن و نوشتن و سپس در صحبت کردن به کار می روند.
گفتار: سرعت گفتار و وضوح گفتار بهتر می شود و این قضیه از خواندن تأثیر می پذیرد.
جدول 2: این جدول کمک می کند تا بفهمیم که پیشرفت در هر حوزه با کدام سن در ارتباط است و نقاط عطف رشد مهارتهای زبان بیانی کودکان را در هر محدوده مشخص می کند. اکثر بچه ها این فعالیتها، کلمات و گرامر را در ارتباط زودتر از آنکه قادر به استفاده از آنان در گفتارشان باشند می فهمند. به همین علت در هنگام ارزیابی مهارتهای زبانی کودکان، تولید و درک لغات و گرامر جداگانه ارزیابی می شوند.
مهارتهای لازم برای برقراری ارتباط در افراد سندروم داون متفاوت از افراد دیگر نمی باشد. ولی متأسفانه یک سری مشکلات در مهارتهای لازم برای گفتار و زبان کودکان سندروم داون وجود دارد. ارتقاء این مهارتها و کمک به کودکان سندروم داون برای غلبه بر این مشکلات برای تمام جنبه های تکامل ذهنی و اجتماعی شان بسیار مهم است.
در زیر رشد هر یک از مهارتها در کودکان طبیعی بحث شده است تا به این وسیله نشان دهد که یک کودک سندروم داون با چه مشکلاتی روبرو است.
یادگیری صحبت کردن یک فعالیت روزانه است:
کودکان یاد می گیرند صحبت کنند چراکه آنها می خواهند ارتباط برقرار کنند. ارتباط از طریق اشارات در کودکی منجر به ارتباط از طریق کلمات و جملات می شود. کودکان یاد می گرند که صحبت کنند چراکه آنها در زندگی روزمره نقش دارند و ارتباط روزمره را آنها در طی ساعتها تجربه می کنند. کیفیت و کمیت زبانی را که آنها تجربه می کنند با سرعت پیشرفت یادگیری صحبت کردن کودکان در ارتباط است.
- درک و تولید زبان: کودکان زبان بیانی را قبل از آنکه به کار ببرند درک می کنند.
- بنابراین درک کودکان از زبان را باید به صورت جداگانه از مهارت های زبان بیانی شان ارزیابی کنیم.
- مهارتهای زبان گفته شده یعنی مهارتهای زبان بیانی یا تولید.
- درک زبان یعنی دانش زبان دریافتی.
یادگیری صحبت کردن یک فعالیت روزانه است:
- کودکان یاد می گیرند که در تعاملات روزانه شان صحبت کنند.
- کودکان یاد می گیرند که صحبت کنند چراکه آنها دوست دارند ارتباط برقرار کنند.
- ارتباط از طریق اشاره منجر به صحبت می شود.
- ارتباط از طریق کلمات منجر به جملات می شود.
تأثیر والدین بر گفتار کودک:
استفاده از شکلهای پرسشی و توضیحات بیشتر از دستورات مفیدتر است:
- والدین اگر بگویند حرکت کن یا ساکت شو کودکانشان هم همان را می گویند.
- والدین که می گویند:"می تونی وسایلت رو برداری تا من بتوانم وسایل ناهار را روی میز بچینم" کودکانی خواهند داشت که می توانند توضیح بدهند و سؤالات و درخواستهای خودشان را بپرسند.
- تقابلهای ساده ای در جمله ی "آیا می تونی اسباب بازی ات رو برداری" نسبت به جمله ی "اسباب بازی ات رو بردار" دیده می شود. یا جمله ی "آیا تو فکر می کنی که نیاز داری به تختخواب بری" نسبت به جمله ی "تو باید به تختخواب بری".
- استفاده از انتخابها و توضیحات بهتر است: "آیا تو می خواهی اینو به تنهایی انجام بدی یا من کمکت کنم؟" یا "بهتره که این را بخوری چون این غذا از ساندویچ برای تو بهتره."
تحقیقات طولانی مدتی که توسط Mark و Risely انجام شده است نمایانگر این است که میزان و کیفیت صحبت کردن که به طور معمول در بچه های در حال رشد به طور روزانه در حال تغییر می باشد در خانواده های متفاوت متغیر است. کودکانی که با آنها زیاد صحبت می شود سریعتر واژگان خود را رشد می دهند. کودکانی که با آنها زیاد صحبت می شود نمرات بهره هوشی کلامی آنها در سن 4 سالگی جزء بالاترین نمرات است. بهره هوش کلامی تحت تأثیر عوامل زیر است؛ اینکه چقدر والدین در فعالیتها با کودکانشان مشارکت دارند و چقدر کلمات متنوع و زیادی را در ارتباط با کودکانشان به کار می برند و اینکه چقدر خود را مسئول می دانند که کودک را تحریک کنند تا ارتباط خود را شروع کند و به والدینشان جوابگو باشند.
روشهای پاسخ دهی مثبت شامل تفصیل و تشریح جملات کوتاه است که به آموزش گرامر کودک کمک می کند.
والدینی که کارآمدترین معلمان زبان هستند:
- آنها خیلی زیاد با کودکانشان صحبت می کنند.
- آنها سعی می کنند مثبت و فعال باشند.
- آنها در مورد اشیاء به کودکانشان می گویند.
- آنها به کودکانشان حق انتخاب می دهند.
- آنها به کودکانشان گوش می دهند.
روش و الگوی عاطفی کلام بسیار مهم است؛ چراکه والدینی که مرتب جملات منفی می گویند و می گویند نه، از کودکانشان انتقاد می کنند و مرتب آنها را از یک سری فعالیتها نهی می کنند، رشد گفتار کودکانشان کندتر از کودکانی است که والدینشان جملات مثبت به کار می برند و آنها را تشویق می کنند و تلاشهای کودکانشان را حمایت می کنند؛ و همچنین کودکان یاد می گیرند که مانند والدینشان صحبت کنند و همان جملات را با همان شیوه به کار می برند؛ مثلا جملات منفی و دستوری به کار ببرند و یا جملات مؤدبانه و خواهشی استفاده کنند.
بازی کردن و کتاب خواندن:
تحقیقات نشان داده است که دخیل شدن کودک در محاورات روزمره مهم است. زبانی که والدین از آن استفاده می کنند در هنگام بازی کردن و کتاب خواندن برای کودکانشان، قویترین منبع تجربیات زبان برای کودکانشان است. کودکان یاد می گیرند و سپس به کار می برند، آموزش زبان می تواند به طرق مختلف و به صورت تکرار شونده انجام شود؛ مثلا می توان زبان را در بازیها و آوازها به کودک یاد داد.
آموزش از طریق تکرار زیاد در موقعیتهای اجتماعی و در شکل بازیها برای کودکانی با مشکل یادگیری زبان مهمتر می باشد.
آموزش اجتماعی از طریق دیگر بچه ها:
وقتی که از محدوده خانواده به سمت محدوده مدرسه و پیش از مدرسه حرکت می کند، موقعیتهای ارتباطی با گروه وسیعی از هم سن و سالانش پدید می آید که کیفیت و کمیت این موقعیتها بخصوص با گروه هم سن و سالانش بر رشد تمام جنبه های گفتار و زبان تأثیر می گذارد.
ترجمه:الهام مختاری کارشناس گفتار درمانی mokhtari@iranrehab.ir
http://goftardarmany.blogfa.com/post-77.aspx
انواع اختلالات زبان
. اختلالاتی که بعد از رشد کامل زبان و گفتار در اثر صدمه به بخشهایی از مغز که مسئول درک و بیان گفتار هستند، ظاهر می شوند. این صدمه می تواند ناشی از انواع ضربه های مغزی، سکتۀ مغزی، بیماری هایی مثل MS و... باشد.
• آیا این درست است که بگوییم فرد دچار اختلال زبانی از درک آنچه دیگران می گویند و همینطور گفتن آنچه در ذهن دارد ناتوان است؟
بله. اما باید توجه کرد که این ناتوانی در افراد مختلف، به درجات مختلف دیده میشود و میزان آسیب در همه آنها یکسان نیست.
• از گفتار برایمان بگویید.
اگر زبان را توانایی بالقوه فرض کنیم، می توان گفت گفتار توانایی بالفعل استفاده از عناصر کلامی برای برقراری ارتباط است.
یکی از اختلالات گفتاری اشکال در تلفظ صداهاست.
اختلال دیگر،اختلال در زمان بندی گفتار است که به دو شکل ۱)لکنت و ۲)شتابان گویی دیده می شود. علامت ظاهری لکنت در کودکان تکرار بعضی صداها، کشش آنها یا گیر کردن هنگام تلفظ بعضی صداهاست. در بزرگسالی علامتها کمی تغییر می کند. در شتابان گویی فرد خیلی تندتر از آنچه انتظار داریم صحبت میکند.
اختلال گفتاری دیگر در بعضی انواع آپراکسی دیده میشود. در آپراکسی فرد میداند که چه میخواهد بگوید ولی زمانی که میخواهد آن را به صورت ارادی بیان کند نمیتواند درحالیکه گاهی به صورت غیرارادی آن را می گوید.
نمونۀ دیگر اختلال گفتاری این است که صدای فرد با جنس یا سنش تناسب نداشته باشد و به طور نامتناسب زیر یا بم یا گرفته یا دورگه ویا.. باشد. حتی ممکن است فرد صدایش را کلا از دست بدهد.
در بعضی موارد هم با اختلال در تشدید سر و کار داریم. نمود عینی این اختلال این است که بیشتر صدای فرد از بینی خارج میشود. یکی از دلایل آن شکاف کام است.
البته باید توجه کرد که جدا کردن دقیق اختلالات گفتاری و زبانی از یکدیگر کار آسانی نیست. به عنوان مثال کودکی که به علت عقب ماندگی ذهنی تاخیر در رشد زبان دارد در تلفظ صداها هم مشکل دارد یعنی علاوه بر اشکال زبانی در گفتار هم اختلالاتی نشان می دهد.
نوشته شده توسط:خانم رها
http://goftardarmany.blogfa.com/post-8.aspx
چند نکته مهم برای لکنتیها
رعایت نکات ذیل توسط لکنتی ها میتواند، در کاهش لکنت و درمان آن موثر باشد.
تماس چشمی
حفظ تماس چشمی هنگام صحبت با دیگران، علاوه بر کمک به وضوح بیشتر گفتار شما، باعث اعتماد به نفس بیشتر خواهد شد.
حفظ آرامش در هنگام صحبت
لازم نیست برای گفتار روان و اثبات عدم مشکل ناروانی گفتار به خودتان فشار مضاعفی وارد کنید، تمرین ریلکسیشن می تواند در این زمینه راهگشا باشد، لکنتی ها باید ضمن پذیرش مشکل خود، با حفظ آرامش و بدون هر گونه تقلا و فشاری، صحبت کنند.
گفتار با اطمینان
لکنتیها نباید اجازه دهند لکنت گفتارشان را تحت تاثیر قرار دهد، با اطمینان خاطر صحبت کنید و لکنت نباید باعث شود، فرد دچار مشکل شود، سعی کنید با حفظ آرامش و اطمینان به گفتار خود ادامه دهید و گیرها و تکرارها نباید اثری بر اعتماد به نفس و اطمینان شما داشته باشند.
غنی سازی مهارتهای زبانی میتواند باعث افزایش اعتماد به نفس شود، لکنتیها باید همه هجاها و کلمات را با اطمینان و جدیت بیان کنند و واهمهای از بیان آنها نداشته باشند.
برخی افراد لکنتی نسبت به برخی هجاها و کلمات حساس هستند و به نوعی شرطی شدهاند، این افراد گمان میکنند بیان برخی کلمات و هجاها باعث تشدید لکنت شان میشود. با حسایت زدایی میتوان بر این مشکل فائق شد.
http://goftardarman.blogfa.com/
افراد مشهور مبتلا به نارساخوانی
نارسا خوانی را به هر گونه ناتوانی در خواندن اطلاق می کنند که بواسطه ی آن کودکان از سطح پایه ی کلاس خود در زمینه ی خواندن عقب می مانند وهیچگونه شواهدی دال برنارساییهایی چون آسیب عمده ی مغزی یا مشکلات هیجانی و فرهنگی و نیز زبان گفتاری وجود ندارد.
نارسا خوانی اصطلاحی است برای کودکانی که علیرغم هوش طبیعی قادر به خواندن نیستند.این کودکان ممکن است واژه های بسیاری را بدانند و به راحتی انها رادر مکالمه بکار برند اما فادر به درک و شناسلیی نشانه های نوشتنی یا چاپی آن نیستندبرخی هم ممکن است حتی واژه ها را بخواننداما مفهوم انها را درک نکنند.
معلمان معمولا این گروه را در ردیف عقب مانده ذهنی ویا بعنوان کودکان تنبل که کوششی برای یادگیری نمیکنند، می شناسند.
این گروه از کودکان معمولا مشکلاتی در جهت یابی فضایی،تشخیص راست و چپ ،بالاوپایین ،توالی حروف وکلمات وهماهنگی بین چشم ودست دارند.نسبت پسران 4برابر بیشتر از دختران است.
لازم به ذکر است که اکثر محققان و معلمان بر این باورند اگر شناسایی و تشخیص نارساخوانی کودکان در پایه ی اول و دوم انجام شود بیشتر از 80درصدبه لحاظ مهارت در خواندن به حد پایه ی تحصیلی خود ارتقامی یابند.امااگردرصد موفقیت در پایه ی بالاترپنجم 10الی15درصد می باشد.
تعداد افراد مشهور مبتلا به نارساخوانی کم نیستند، همچنین افراد غیرمعروف اما موفق بیشماری وجود دارند که مبتلا به این اختلال در خواندن هستند. در سیستم آموزشی کشورمان، برخی معلمان این گونه افراد را عقب مانده می دانند و از توجه به دیگر توانمندی این کودکان صرف نظر می کنند.
لیست افراد مشهور نارساخوان می تواند نقطه قوت و تشویقی برای والدین و کودکان نارساخوان باشد تا خود را به لیست افراد مذکور اضافه کنند.
استیو جابز
الکساندر گراهام بل
آلبرت انیشتین
پابلو پیکاسو
تام کروز
محمدعلی کلی
جورج واشنگتن
هانس کریستین آندرسن
ریچارد برانسون مالک شرکت ویرجین
هنری فورد
آگاتا کریستی
مارلون براندو
والت دیسنی
توماس ادیسون
هریسون فورد
داستین هافمن
سیلوستر استالونه
استیون اسپیلبرگ
و ...
دیسلکسی یا نارساخوانی به طور جامع به معنی اختلال در کلمه خوانی ، نارساخوانی و یا خواندن پریشی به کار می رود. امروزه دیسلکسی به عنوان مهمترین ناتوانی در مجموعه یادگیری قرار گرفته است.
http://goftardarman.blogfa.com/
انواع لکنت در کودکان
طبقه بندی لکنت دوران کودکی از دیدگاه علامت شناختی
در این دیدگاه بنا به تظاهرات و ویژگی های لکنت در کودکان ، سه طبقه زیر را می توان قائل شد:
1. لکنت اولیه (آغازین) : این نوع لکنت به حالتی نسبت داده می شود که در آن کودک :
· تنش و اضطراب ندارد
· نسبت به مشکل خود آگاهی ندارد
· میزان فراوانی و شدت لکنت بسیار کم است
· رفتارهای وابسته بسیار کم است
2. لکنت ثانویه (پیشرفته ) : به حالتی اطلاق می شود که کودک :
· از مشکل خود آگاهی دارد
· دارای تنش و اضطراب است
· رفتارهای وابسته در کودک زیاد دیده می شود
· میزان فراوانی و شدت لکنت در سطح بالاست
3. لکنت گذرا : این مرحله بین لکنت اولیه و ثانویه اتفاق می افتد که شامل علائم زیر می باشد :
· هیجان و اجتناب از شروع گفتار دارد
· تکرار و کشیده گویی در سطح هجا و کلمه ،بدون تلاش و تقلا دارد
· آگاهی از مشکل شروع به شکل گیری می کند
· هنوز تجربه منفی و ناخوشایند پیرامون لکنت را تجربه نکرده است
· به خاطر موارد فوق تلاش زیادی برای غلبه بر مشکلش انجام نمی دهد
طبقه بندی لکنت دوران کودکی از دیدگاه علت شناختی
از این دیدگاه می توان لکنت را به دو بخش لکنت رشدی و اکتسابی تقسیم کرد.
در تمامی انواع لکنت یک عامل از اهمیت بالایی برخوردار است و آن آگاهی فرد از لکنت خود می باشد . به طور کلی در کودکان اگر آگاهی از لکنت ایجاد نشده باشد ، موفقیت درمان بیشتر خواهد بود . البته نوع و میزان آگاهی از لکنت نیزدر موفقیت درمان اهمیت دارد ،چون تعیین کننده میزان اضطراب کودک حین سخن گفتن می باشد.سایر عوامل نیز در پیش آگهی درمان حائز اهمیت می باشند .
http://goftardarmany.blogfa.com/post-100.aspx
علت گفتار تو دماغی
علت ها به 2 دسته ی کلی تقسیم می شوند :
1.علل ارگانیک یا عضوی
2. علل روانزاعلل ارگانیک شامل 3 دسته می باشند :
1.ساختاری و آناتومیک
2. نورولوژیک
3.حسی (کم شنوایی)
علل آناتومیک :
اشکالات آناتومیکی که موجب ایجاد hyper nasalityمی شوند 4 دسته می باشند:
شکاف کام : به حالتی اطلاق می شود که 2 قسمت کام در دوران جنینی به هم نچسبیده باشند و در ناحیه ی کام فضا ایجاد شود. این شکاف ممکن است آشکار باشد و در دهان دیده شود و یا اینکه با ابزارهای دیگری مثل عکسبرداری مشخص شود.
کوتاهی نرمکام : یعنی طول نرمکام کمتر از حد طبیعی می باشد و مسیر هوای بینی باز می ماند و هوا از بینی خارج می شود.
بزرگی حلق بینی :در این حالت نیز هوا وارد بینی می شود و کیفیت گفتار خیشومی می گردد.
آسیب های وارد شده به ناحیه ی کامی –حلقی : اکتسابی می باشد . مثلا بر اثر سوراخ شدگی کام با یک جسم نوک تیز ، شکستگی کام ، جراحی های ناحیه کامی – حلقی مثلا برداشتن تومور موجود در کام، برداشتن بخشی از کام یا نرمکام و...
علل نورولوژیک :
بیشترین مورد نورولوژیک که منجر به hyper nasalityمی شود گفتار فلجی می باشد که در مطالب بعدی در مورد آن توضیح داده خواهد شد .
علل حسی (کم شنوایی ):
فرد کم شنوا ممکن است به دلیل بازخورد شنیداری ضعیف نتواند گفتارش را بر اساس الگوی گفتاری مناسب ، صحیح بیان کند. البته این مورد در افرادی که ازوسایل کمک شنیداری متناسب با کم شنوایی شان استفاده می کنند کمتر دیده می شود.
علل روانزاد
در برخی موارد نمی توان علت ارگانیک برای hyper nasalityمطرح نمود و علل روانزاد برای این اختلال مطرح می شود که شامل موارد زیر می باشند :
پایین بودن اعتماد به نفس :
فرد شخصیتی رشد نیافته دارد و تصور از خود پایین می باشد که منجر به گفتاری خیشومی با تون صدای پایین می گردد.
کم کاری عضلانی :
علت این کم کاری نقص عضلانی نمی باشد بلکه به دلیل ضعف در تحریک عضله می باشد .این حالت زمانی که فرد زیاد صحبت کرده باشد و دچار خستگی شود دیده می شود . بلندی و وضوح صدای فرد کم میشود.
واکنش تبدیلی :
بیماری روانی در فرد خود را به صورت مشکل ارگانیک نشان میدهد ولی منشا روانی دارد مثل لکنت یا برخی اختلالات صوت.
تقلید و یادگیری :
الگو برداری از فرد مورد علاقه.
http://goftardarmany.blogfa.com/post-101.aspx
هر ناروانی لکنت نیست
برخی از کودکان سن پیش از دبستان گاهی یک دوره ناروانی راتجربه می کنند که خانواده ها را دچار نگرانی می کند. ولی آیا این ناروانی همان لکنت است ؟ باید پاسخ داد که همیشه این ناروانی ها لکنت نیست و گاهی یک دوره ی رشدی محسوب می شود که عواملی در ایجاد آن دخالت دارند .
در سن 2 تا 3 سالگی به خاطر رشد یکباره ی زبان و عدم هماهنگی بین تولید گرها و زبان ناروانی به وجود می آید. در این حالت به اصطلاح تولید گرها نمی توانند با سرعت تفکر پیش رودند و یک وقفه در گفتار به وجود می آید که ممکن است به صورت گیر یا مکث خودش را نشان دهد.البته قابل ذکر است که همه ی ناروانی ها در این دوره طبیعی نمی باشند.
تشخیص افتراقی بین کلنت دوران کودکی و ناروانی طبیعی بر عهده ی آسیب شناس گفتار و زبان می باشد و خانواده به تنهایی نمی توانند تشخیص دهند که کودک مبتلا به لکنت می باشد یا یک ناروانی طبیعی را تجربه می کند.
گاهی افراد بزرگسال نیز برخی ناروانی ها را در دوره ی خاصی از زندگی تجربه می کنند . به طور کلی عواملی از قبیل خستگی ، آشفتگی های فکری و عوامل روانی در یک دوره می تواند منجر به ناروانی شود که اگر این ناروانی کمتر از 10 درصد کل گفتار باشد، لکنت نیست و یک ناروانی طبیعی محسوب می شود . البته اگر این موضوع ادامه یابد باید توسط آسیب شناس گفتار و زبان بررسی شود .
http://goftardarmany.blogfa.com/post-102.aspx
برنامه ریزی حرکتی گفتار
تکامل سیستم حسی ـ خصوصا لامسه ـ اهمیت اساسی در تکامل برنامه ریزی حرکتی دارد. لامسه به پیام های حسی دریافتی از طریق پوست گفته می شود یعنی حس ما از لمس. اطلاعات لامسه ای به عنوان اساسی برای شناخت کیفیت اندام های گفتاری مهم می باشند. انواع گوناگونی از فعالیت های لمسی را می توان به طرق مختلف در طی جلسات درمانی به کودک ارائه داد فعالیت هایی شامل تحریک حس زبان و لب ها. سقف دهان، سطح داخلی گونه ها و پوست صورت . . . می توانند درون داده های لامسه ای ایجاد کنند و کودک را قادر سازند تا از حس لمس جهت شناخت اندام های گفتاری حداکثر استفاده را برد.
پس از تحریک حس لمس با استفاده از فعالیت های لمس، نوبت به فعالیت های حرکتی می رسد. حرکت درون داد حسی بسیار پر قدرتی است که باید کنترل شود. با انجام حرکات اندام های گفتاری تعادل، توازن، پردازش یکپارچگی در حرکات ایجاد می شود. حرکاتی مثل بیرون آوردن زبان، زدن زبان به چپ و راست و بالا و پائین داخل و خارج دهان. لیسیدن لب ها و فاصله بین لب ها و دندان ها، عقب و جلو آوردن لب ها . . . همگی شیوه هایی جهت تحریک حس حرکت می باشند. در مورد حرکت 4 عامل انجام حرکت، مهارت در حرکت، سرعت انجام حرکت و قدرت حرکت بسیار مهم می باشند. انجام حرکات و سرعت آنها مربوط به حس حرکت است ولی مهارت در انجام حرکات و قدرت آنها مربوط به حس عمقی می شود. بنابراین پس از فعالیت های حرکتی باید تمریناتی جهت بهبود حس عمقی انجام شود. حس عمقی سیستم حسی است که با استفاده از آگاهی درونی درباره اندام های گفتاری به ما اجازه می دهد که فعالیت های حرکتی را با هماهنگی انجام دهیم. این حس از طریق تحریکات مربوطه توسعه درمانگر بهبود می یابد. در نهایت بهبود فعالیت های حسی ـ حرکتی همراه با تحریک حس عمقی منجر به برنامه ریزی حرکتی دقیق گفتاری می شود.
گردآوری:شیدا بختیاری کارشناس گفتار درمانی
http://goftardarmany.blogfa.com/post-71.aspx